Малкольм Экс

Малкольм Экс

Малкольм Экс буюу Икс (Англи: Malcolm X, 1925 онд 5 сарын 19-нд - 1965 онд 2 сарын 21-нд), тѳрсѳн нэр нь Малкольм Литтл (Англи: Malcolm Little) бa эль-Хажж Малик эш-Шабазз (Англи: El-Hajj Malik El-Shabazz, Араб: الحاجّ مالك الشباز) гэж нэрлэсэн, Америк хар арьстан Лал шашны тайлгач, хүний эрхийн тѳлѳѳ тэмцэгч байжээ. Дэмжигчдэдээ, Малколмь нь зоригтой хар арьстууды эрхийн тэмцэгч байжээ. Тэр Америкийн цагаан арьстуудын хар арьстуудад гэрт хэрэүүд хатуу үгээр буруутгажээ. Шүүмжлэгчдээ түүнийг арьсны ѳнгѳѳр гадуурах, хар арьстуудын ноёрхол, хүч хэрэглэхийг бадраан хѳгжүүлэх гэж буруутгажээ. Тэрээр түүхийн хамгийн нэр хүнд, нѳлѳѳ үзүүлсэн Америк хар арьстан гэлцдэг.

Малкольм бага байхад аавыг нь цагаан арьстнууд давуу талыг дэмжигчдэд алуурсан бѳгѳѳд авгыгаа нэг нь боож үхүүлжээ. Тэрээр арван гурван настай байхад ээжийг нь сэтгэл мэдрэлийн ѳвчнийг анагаах эмнэлэг оруулжээ. Үүнээс болж тэрээр хэдэн ѳнчин хүүдүүд асрах газрууд тур амьдарчээ. 1946 онд 20 настай Малкольм байранд дээрэм хийх зорилгоор шоронд оруулжээ.

Малкольм шоронд байхдаа Лал Шашны Түмэн гэдэг байгуулгын гишүүн болоод батлан даалт суллсаны дараа байгуулгын даргууд нэг нь болгожээ. Тэрээр арван хоёр жилийн турш энэ зѳрчилтэй байгуулгын нийтийн зүтгэлтэн байсан ч харин Лал Шашны Түмэнгийн тэргүүн удирдагч Элижа Мохамед муудалцснаас болж 1964 онд 3-р сард гаржээ. Тэрээр Африк, Персийн булан хэсэг аяласны дараа Америкт бүцаад Лал Шашны Сум Хийд ХХК болон Америкийн Хар Арьстан Найрамдлын Байгуулага зохион байгуулжээ. 1965 онд, Лал Шашны Түмэн гарснаас нэг жилийн дотор тэр байгуулгын гурван гишүүд түүнийг алжээ.

Цахим холбоос

 Commons: Malcolm X – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан