Од Википедија — слободната енциклопедија
нано- (симбол: n, меѓун. n) — единична претставка со значење милијардити дел[1]. Претставува делител 10−9 или 0,000000001. Наоѓа примена во науката и електрониката, како претставка за единиците за време и должина. Поимот е усвоен како стандард во 1960 г.
Примери:
- 1 нанометар е приближно еднаков на растот на нокт за една секунда.
- три атоми на злато прават 1 нанометар ако се наредат во низа.
- ако една џамлија е широка еден нанометар, тогаш Земјината топка би била широка еден метар.[2]
Зборот потекнува од старогрчки: νᾶνος, нанос што значи „џуџе“.
Кога се користи како јазична претставка, поимот сочинува дел од кованица како нанотехнологија, или со значење на нешто од нанометарски размери.
|
Претставка
|
Макед. симбол
|
Меѓун. симбол
|
1000m
|
10n
|
Десетично
|
Кратка скала
|
Долга скала (во Македонија)
|
Воведена
|
квета
|
Кв
|
Q
|
100010
|
1030
|
1000000000000000000000000000000
|
нонилион
|
квинтилион
|
2022
|
рона
|
Р
|
R
|
10009
|
1027
|
1000000000000000000000000000
|
октилион
|
квадрилијарда
|
2022
|
јота
|
Ј
|
Y
|
10008
|
1024
|
1000000000000000000000000
|
септилион
|
квадрилион
|
1991
|
зета
|
З
|
Z
|
10007
|
1021
|
1000000000000000000000
|
секстилион
|
трилијарда
|
1991
|
екса
|
Е
|
E
|
10006
|
1018
|
1000000000000000000
|
квинтилион
|
трилион
|
1975
|
пета
|
П
|
P
|
10005
|
1015
|
1000000000000000
|
квадрилион
|
билијарда
|
1975
|
тера
|
Т
|
T
|
10004
|
1012
|
1000000000000
|
трилион
|
билион
|
1960
|
гига
|
Г
|
G
|
10003
|
109
|
1000000000
|
билион
|
милијарда
|
1960
|
мега
|
М
|
M
|
10002
|
106
|
1000000
|
милион
|
1960
|
кило
|
к
|
k
|
10001
|
103
|
1000
|
илјада
|
1795
|
хекто
|
х
|
h
|
10002/3
|
102
|
100
|
сто
|
1795
|
дека
|
да
|
da
|
10001/3
|
101
|
10
|
десет
|
1795
|
|
10000
|
100
|
1
|
еден
|
–
|
деци
|
д
|
d
|
1000−1/3
|
10−1
|
0,1
|
десетина
|
1795
|
санти
|
с
|
c
|
1000−2/3
|
10−2
|
0,01
|
стотина
|
1795
|
мили
|
м
|
m
|
1000−1
|
10−3
|
0,001
|
илјадатина
|
1795
|
микро
|
μ
|
μ
|
1000−2
|
10−6
|
0,000001
|
милионтина
|
1960
|
нано
|
н
|
n
|
1000−3
|
10−9
|
0,000000001
|
билионтина
|
милијардитина
|
1960
|
пико
|
п
|
p
|
1000−4
|
10−12
|
0,000000000001
|
трилионтина
|
билионтина
|
1960
|
фемто
|
ф
|
f
|
1000−5
|
10−15
|
0,000000000000001
|
квадрилионтина
|
билијардитина
|
1964
|
ато
|
а
|
a
|
1000−6
|
10−18
|
0,000000000000000001
|
квинтилионтина
|
трилионтина
|
1964
|
зепто
|
з
|
z
|
1000−7
|
10−21
|
0,000000000000000000001
|
секстилионтина
|
трилијардитина
|
1991
|
јокто
|
ј
|
y
|
1000−8
|
10−24
|
0,000000000000000000000001
|
септилионтина
|
квадрилионтина
|
1991
|
ронто
|
р
|
r
|
1000−9
|
10−27
|
0,000000000000000000000000001
|
октилионтина
|
квадрилијартина
|
2022
|
квекто
|
кв
|
q
|
1000−10
|
10−30
|
0,000000000000000000000000000001
|
нонилионтина
|
квинтилионтина
|
2022
|
|
- ↑ „нано-“ — Лексикон на македонскиот јазик
- ↑ http://www.nano.gov/nanotech-101/what/nano-size