Прејди на содржината

Келтски јазици

Од Википедија — слободната енциклопедија
Келтски јазици
Географска
распространетост:
Ирска, Велика Британија, Патагонија, Нова Шкотска
Класификација:индоевропски јазици
  • келтски јазици
Гранки:
ISO 639-2 и 639-5:cel

Распространетост на келтските говорници:
  Халштатска култура, 6 век п.н.е.
  Максимална келтска експанзија, c. 275 п.н.е.
  Лузитанци; не е потврдена нивната келтска припадност
  Области каде што се зборувале келтски јазици во средниот век
  Области каде што се зборуваат келтски јазици денес

Келтската јазична група е подгрупа на индоевропските јазици.

Демографија

[уреди | уреди извор]
Јазик Изворно Група Мајчин на Вкуп. говорници Подрачје Регул. орган
велшки јазик Cymraeg британски јазици 750.000+:
Велс: 611.000[1]
Англија: 150.000[2]
Чубут, Аргентина: 5.000[3]
750.000+:
Велс: 611.000[1]
Англија: 150.000[2]
Чубут, Аргентина: 5.000[3]
 Велс Совет за велшки јазик
ирски јазик Gaeilge гојделски јазици 62.157[4] 1.738.384[5][6]  Ирска Институт за ирски јазик
бретонски јазик Brezhoneg британски јазици 200.000 [7] 200.000 [7] Бретања, Франција Канцеларија за бретонски јазик
шкотски јазик Gàidhlig гојделски јазици 92.400 92.400 [8]  Шкотска Совет за шкотски јазик
корнски јазик Kernewek британски јазици 500 [9] 2.000 [10] Корнвол, Англија Партнерство за корнски јазик
мански јазик Gaelg гојделски јазици 100 [11][12] 1.700 [13]  Ман Совет за мански јазик

Класификација

[уреди | уреди извор]
Келтските нации.

Симбол:

† - мртви јазици.

велшки корнски бретонски ирски шкотски мански македонски
gwenynen gwenenen gwenanenn beach, meach seillean, beach shellan пчела
cadair cador kador cathaoir cathair caair столче
caws keus keuz cáis càise caashey сирење
tu fas, tu allan yn-mes er-maez amuigh/amach a-muigh/a-mach y-mooie/(y-)magh надвор
codwm codha kouezhañ titim, tuitim tuiteam tuittym паѓа
gafr gaver gavr/gaor gabhar gobhar/gabhar goayr коза
chy ti tigh, teach taigh tie куќа
gwefus gweus gweuz béal 'mouth' bile meill усна
aber aber aber inbhear inbhir inver речен слив
rhif, nifer nyver niver uimhir àireamh earroo број
gellygen, peren peren perenn piorra peur/piar peear праска
ysgol scol skol scoil sgoil scoill училиште
ysmygu megy mogediñ tabac a chaitheamh smocainn smookal пуши
seren steren ster(ed)enn réalt reult reealt ѕвезда
heddiw hedhyw hiziv inniu, inniubh an-diugh, inniugh jiu денес
chwibanu whibana c'hwibanat feadaíl feadghal feddanagh свири
chwarel whel arvez cairéal coireall/cuaraidh quarral каменолом
llawn leun leun lán làn laan полно
arian arhans arc'hant airgead airgead argid сребро
arian, pres mona moneiz airgead airgead argid пари

Користена литература

[уреди | уреди извор]
  • Ball, Martin J. & James Fife (ed.) (1993). The Celtic Languages. London: Routledge. ISBN 0-415-01035-7.
  • Borsley, Robert D. & Ian Roberts (ed.) (1996). The Syntax of the Celtic Languages: A Comparative Perspective. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0521481600.
  • Cowgill, Warren (1975). „The origins of the Insular Celtic conjunct and absolute verbal endings“. Во H. Rix (ed.) (уред.). Flexion und Wortbildung: Akten der V. Fachtagung der Indogermanischen Gesellschaft, Regensburg, 9.–14. September 1973. Wiesbaden: Reichert. стр. 40–70. ISBN 3-920153-40-5.CS1-одржување: излишен текст: список на уредници (link)
  • Celtic Linguistics, 1700-1850 (2000). London; New York: Routledge. 8 vol.s comprising 15 texts originally published between 1706 and 1844.
  • Forster, Peter and Toth, Alfred. Towards a phylogenetic chronology of ancient Gaulish, Celtic and Indo-European PNAS Vol 100/13, July 22, 2003.
  • Gray, Russell and Atkinson, Quintin. Language-tree divergence times support the Anatolian theory of Indo-European origin Nature Vol 426, 27 Nov 2003.
  • Hindley, Reg (1990). The Death of the Irish Language: A Qualified Obituary. London; New York: Routledge. ISBN 0-415-04339-5.
  • Lewis, Henry & Holger Pedersen (1989). A Concise Comparative Celtic Grammar. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht. ISBN 3-525-26102-0.
  • McCone, Kim (1991). „The PIE stops and syllabic nasals in Celtic“. Studia Celtica Japonica. 4: 37–69.
  • McCone, Kim (1992). „Relative Chronologie: Keltisch“. Во R. Beekes, A. Lubotsky, and J. Weitenberg (eds.) (уред.). Rekonstruktion und relative Chronologie: Akten Der VIII. Fachtagung Der Indogermanischen Gesellschaft, Leiden, 31. August–4. September 1987. Institut für Sprachwissenschaft der Universität Innsbruck. стр. 12–39. ISBN 3-85124-613-6.CS1-одржување: повеќе имиња: список на уредници (link) CS1-одржување: излишен текст: список на уредници (link)
  • McCone, K. (1996). Towards a Relative Chronology of Ancient and Medieval Celtic Sound Change. Maynooth: Department of Old and Middle Irish, St. Patrick's College. ISBN 0-901519-40-5.
  • Russell, Paul (1995). An Introduction to the Celtic Languages. London; New York: Longman. ISBN 0-582-10082-8.
  • Schmidt, K. H. (1988). „On the reconstruction of Proto-Celtic“. Во G. W. MacLennan (уред.). Proceedings of the First North American Congress of Celtic Studies, Ottawa 1986. Ottawa: Chair of Celtic Studies. стр. 231–48. ISBN 0-09-693260-0.
  • Schrijver, Peter (1995). Studies in British Celtic historical phonology. Amsterdam: Rodopi. ISBN 90-5183-820-4.
  1. 1,0 1,1 „2004 Welsh Language Use Survey: the report - Welsh Language Board“. Архивирано од изворникот на 2011-05-24. Посетено на 2010-05-23.
  2. 2,0 2,1 United Nations High Commissioner for Refugees. „Refworld | World Directory of Minorities and Indigenous Peoples - United Kingdom : Welsh“. UNHCR. Посетено на 2010-05-23.
  3. 3,0 3,1 „h2g2 - Y Wladfa - The Welsh in Patagonia“. BBC. Посетено на 2010-05-23.
  4. „архивски примерок“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 2012-03-08. Посетено на 2010-09-03.
  5. „архивски примерок“. Архивирано од изворникот на 2011-07-25. Посетено на 2010-09-03.
  6. „language“. Архивирано од изворникот на 2010-12-14. Посетено на 2010-09-03.
  7. 7,0 7,1 The French census of 2001 recorded about 270,000 speakers, with a yearly decline of about 10,000 speakers. The site oui au breton estimates a number of about 200,000 speakers as of 2008.
  8. BBC News: Mixed report on Gaelic language
  9. some 500 children brought up as bilingual native speakers (2003 estimate, SIL Ethnologue).
  10. s About 2,000 fluent speakers. 'South West:TeachingEnglish:British Council:BBC“. BBC/British Council website. BBC. 2010. Архивирано од изворникот на 2010-01-08. Посетено на 2010-02-09.
  11. „Anyone here speak Jersey?“. Архивирано од изворникот на 2009-02-20. Посетено на 2010-09-03.
  12. „Fockle ny ghaa: schoolchildren take charge“. Архивирано од изворникот на 2009-07-04. Посетено на 2010-09-03.
  13. „2006 Official Census, Isle of Man“. Архивирано од изворникот на 2012-06-29. Посетено на 2010-09-03.

Надворешни врски

[уреди | уреди извор]