Commodus
Obitus: 31 Decembris 192; Roma
Patria: Roma antiqua
Nomen nativum: Lucius Aelius Aurelius Commodus
Familia
Coniunx: Bruttia Crispina
Familia: Nerva–Antonine dynasty
Memoria
Marcus Aurelius Commodus Antoninus fuit Imperator Romanus ab anno 180 ad 192. Natus die 31 Augusti 161, mortuus die 31 Decembris 192, Commodus in numero pessimorum principum habetur. Regnum eius fuit finis temporum "quinque bonorum principum" qui domo Antoninorum orti erant. Filius popularis erat Marci Aurelii (quamquam ferunt non fuisse filium eius sed cuiusdam gladiatoris, qui cubuerit cum uxore).
Vita ante imperium
[recensere | fontem recensere]Commodus 12 Octobris anni 166 Caesar factus est[1]. 20 Ianuarii 175 in collegiis sacerdotum cooptatus est et 19 Maii eiusdem anni cum patre in Germaniam profectus est. 7 Iulii togam virilem accepit et princeps iuventutis nominatus est. Annis 175/176 patrem in orientem sequebatur et 7 Augusti vel 8 Augusti Mileti fuit. Autumno 176 mysteriis Eleusinis imbutus est. 23 Decembris de Germanis et Sarmatis cum patre triumphavit. Ante 17 Iunii 177 Augustus proclamatus una cum patre regnabat. Ante 3 Augusti anni 178 Bruttiam Crispinam, filiam Lucii Fulvii Rustici Gaii Bruttii Praesentis, consulis annorum 153 et 180, in matrimonium duxit, ex qua liberos non habuit. Post 3 Decembris 178 in Germaniam profectus est bellumque cum patre contra Germanos gessit[2].
Imperator
[recensere | fontem recensere]Commodus patre 17 Martii 180 mortuo prospere accessit ad regnum populo Romano ovante, quoniam iuventus eius Romae pro augurio felici habebatur. Bellum Germanicum sine victoria finivit atque 22 Octobris de Germanis triumphavit. Anno 181 vel 182 Anna Aurelia Galeria Lucilla, filia Marci Aurelii imperatoris cum aliis coniurationis accusata supplicio affecta est. 27 Novembris 181 Commodus Quinquennalia celebravit. Anno 185 Tigidium Perennem, praefectum praetorio potentem, morte affecit. Commodus expeditionem Sarmaticam coepit et anno sequenti Bellum desertorum. 27 Novembris 186 Commodus primo Decennalia celebrat, iterum 17 Martii 190. Initio anni 187 Maternus frustra coniurationem fecit. Anno 188 Commodus in expeditionem Germanicam III profectus est. Anno 189 Marcus Aurelius Cleander, praefectus praetorio coniurationis accusatus et necatus est. Commodus ipse qui mense Octobri 192 Romam ut Coloniam Commodianam iterum condidit, 31 Decembris eiusdem anni interfectus est.
Fontes de vita et principatu Commodi
[recensere | fontem recensere]- Aurelius Victor, De Caesaribus 17
- Cassius Dio, Historia Romana liber 73 (pars huius operis deperdita quidem sed a monacho Byzantino Xiphilino abbreviata)
- Epitome de Caesaribus 17
- Eutropius, Breviarium 8.15
- Herodianus, Ab excessu Divi Marci liber 1
- Historia Augusta, "<Commodus> Antoninus" Aelio Lampridio tributa
Notae
[recensere | fontem recensere]- ↑ Historia Augusta, Commodus 1,10 et 12,1
- ↑ Historia Augusta, Commodus 12,6
Nexus externi
[recensere | fontem recensere]Lexica biographica: Gran Enciclopèdia Catalana • Deutsche Biographie • Diccionario biográfico español • Treccani • Store norske leksikon • Большая российская энциклопедия • |
Augustus · Tiberius · Caligula · Claudius · Nero · Galba · Otho · Vitellius · Vespasianus · Titus · Domitianus · Nerva · Traianus · Hadrianus · Antoninus Pius · Marcus Aurelius · Lucius Verus · Avidius Cassius (usurpator) · Commodus · Pertinax · Didius Iulianus · Pescennius Niger (usurpator) · Clodius Albinus (usurpator) · Septimius Severus · Caracalla · Geta · Macrinus · Diadumenianus · Elagabalus · Alexander Severus · Maximinus Thrax · Gordianus I · Gordianus II · Pupienus · Balbinus · Gordianus III · Philippus Arabs · Philippus II · Decius · Herennius Etruscus · Hostilianus · Trebonianus Gallus · Volusianus · Aemilianus · Valerianus · Gallienus · Saloninus · Postumus (usurpator) · Laelianus (usurpator) · Marius (usurpator) · Victorinus (ursurpator) · Tetricus I (usurpator) · Tetricus II (usurpator) · Claudius Gothicus · Quintillus · Aurelianus · Tacitus · Florianus · Probus · Carus · Carinus · Numerianus · Diocletianus · Maximianus · Carausius (usurpator) · Allectus (usurpator) · Constantius Chlorus · Galerius · Constantinus I · Licinius · Flavius Valerius Severus · Maximinus · Maxentius · Domitius Alexander (usurpator) · Constantius II · Constantinus II · Constans · Magnentius (usurpator) · Iulianus · Iovianus · Valentinianus I · Valens · Procopius (usurpator) · Gratianus · Valentinianus II · Magnus Maximus (usurpator) · Theodosius I · Eugenius (usurpator) · Honorius · Arcadius · Constantius III · Priscus Attalus (usurpator) · Constantinus III (usurpator) · Iovinus (usurpator) · Valentinianus III · Ioannes (usurpator) · Petronius Maximus · Marcianus · Avitus · Leo I · Maiorianus · Libius Severus · Anthemius · Olybrius · Leo II · Glycerius · Zeno · Iulius Nepos · Romulus Augustus
Antecessores: Titus Pomponius Proculus Vitrasius Pollio II et Marcus Flavius Aper |
Consul 177 cum Marco Peducaeo Plautio Quintillo |
Successores: Servius Cornelius Scipio Salvidienus Orfitus et Decimus Velius Rufus Iulianus |
Antecessores: Servius Cornelius Scipio Salvidienus Orfitus et Decimus Velius Rufus Iulianus |
Consul 179 cum Publio Martio Vero |
Successores: Lucius Fulvius Rusticus Gaius Bruttius Praesens II et Sextus Quintilius Condianus |
Antecessores: Lucius Fulvius Rusticus Gaius Bruttius Praesens II et Sextus Quintilius Condianus |
Consul 181 cum Lucio Antistio Burro |
Successores: Marcus Petronius Sura Mamertinus et Quintus Tineius Rufus |
Antecessores: Marcus Petronius Sura Mamertinus et Quintus Tineius Rufus |
Consul 183 cum Gaio Aufidio Victorino II |
Successores: Lucius Cossonius Eggius Marullus et Gnaeus Papirius Aelianus |
Antecessores: Triarius Maternus Lascivius et Tiberius Claudius Marcus Appius Atilius Bradua Regillus Atticus |
Consul 186 cum Manio Acilio Glabrione II |
Successores: Lucius Bruttius Quintius Crispinus et Lucius Roscius Aelianus Paculus |
Antecessores: Decimus Iulius Silanus et Quintus Servilius Silanus |
Consul 190 cum Marco Petronio Sura Septimiano |
Successores: Popilius Pedo Apronianus et Marcus Valerius Bradua Mauricus |
Antecessores: Popilius Pedo Apronianus et Marcus Valerius Bradua Mauricus |
Consul 192 cum Publio Helvio Pertinace II |
Successores: Quintus Pompeius Sosius Falco et Gaius Iulius Erucius Clarus Vibianus |