bilind
Xuyakirin
Bilêvkirin
[biguhêre]Rengdêr
[biguhêre]Pozîtîv | Komparatîv | Sûperlatîv |
---|---|---|
bilind | bilindtir | herî bilind bilindtirîn |
bilind
Ji wêjeya klasîk
[biguhêre]- Ew jî te li mihrê muşterî kir
Balayê bilind te daye ser wan
Pabendê bela te da tezer wan — (Ehmedê Xanî, Mem û Zîn, ~1692)
Bi alfabeyên din
[biguhêre]Dijmane
[biguhêre]Jê
[biguhêre]- (Lêker) bilind bûn
- (Lêker) bilind kirin
- bilind girtin
- (Navdêr) bilindbûn
- (Navdêr) bilindkirin
- bilindgirtin
- (Rengdêr) bilindbûyî
- (Rengdêr) bilindkirî
- bilindahî
- bilindatî
- bilindayî
- bilindî
- bilindîtî
- bilindker
- bilindtî
- herî bilind
Etîmolojî
[biguhêre]Ji proto-hindûewropî *bʰərgʰ- (bilind), bi sanskrîtî brh(+ent), bi avestayî berez(+ent), bi farsiya kevin berd(+ent), bi farisiya navîn bulend, bi farisî bolend, bi belûçî ääburz, bi zazakî û soranî berz, bi almanî Berg (çiya). Têkildarî peyva birc ya ku ji zimanekî hindûewropî ketiye erebî û paşî li kurdî vegeriye.
proto-hindûewropî *bhergh- ("berz")
- proto-îranî ra *barz- ("berz")
- sanskrîtî: bhrant- ("bilind")
- ermenî: berj- ("bilind")
- yûnanî: purgos ("kelh")
- latînî: burgus ("kelh"), fortis ("asêgeh")
- almanî: Berg ("çiya")
- îngilîzî: borough ("kelh") ...
Werger
[biguhêre]- Adîgeyî: лъагэ (łāɣă)
- Afrîkansî: hoog → af
- Aklanon: mataas
- Albanî: i lartë → sq
- Almanî: hoch → de
- Elmanîşî: hooch
- Aramî:
- Aromanî: analtu → roa-rup
- Asamî: ওখ (ükho)
- Azerî: yüksək → az, ali → az, uca → az
- Baskî: altu, garai → eu
- Başkîrî: бейек (beyek)
- Belarusî: высо́кі → be (vysóki)
- Bengalî: উচ্চ → bn (ucc)
- Bulgarî: висо́к → bg (visók)
- Burmayî: စွင့် → my (cwang.), မြင့် → my (mrang.)
- Buryatî: үндэр (ünder)
- Çeçenî: лекха (leqa)
- Çekî: vysoký → cs
- Çînî:
- Danmarkî: høj → da
- Endonezyayî: tinggi → id
- Erebî: عَالٍ (ʿālin), اَلْعَالِي (al-ʿālī); طَوِيل → ar (ṭawīl)
- Erebiya misrî: عالي (ʿāli)
- Ermenî: բարձր → hy (barjr)
- Esperantoyî: alta → eo
- Estonî: kõrge → et
- Evenî: гуд (gud)
- Evenkî: гугда (gugda)
- Extremaduranî: artu
- Farisî: بالا → fa (bâlâ), بلند → fa (boland)
- Ferî: høgur, háur
- Fînî: korkea → fi
- Fransî: haut → fr
- Friyolî: alt, grand
- Frîsiya bakur: huuch
- Gaelîka skotî: àrd; a dh'àirde
- Galîsî: alto → gl n, elevado n, outo n (archaism)
- Gotî: 𐌷𐌰𐌿𐌷𐍃 (hauhs)
- Gurcî: მაღალი (maɣali)
- Guwaranî: yvate
- Haîtî: wo
- Hindî: ऊँचा → hi (ū̃cā), लंबा → hi (lambā) / लम्बा → hi (lambā)
- Hmongî: siab
- Holendî: hoog → nl
- Îbranî: גָבוֹהַ → he (gavóah)
- Îngilîzî: high → en
- Îngûşî: лакхе (laqe)
- Înterlîngua: alte
- Îrlendî: ard → ga
- Îtalî: alto → it, elevato → it, illustre → it
- Îzlendî: hár → is
- Japonî: 高い → ja (たかい, takai)
- Javayiya kevn: ruhur
- Javayî: dhuwur → jv
- Kabardî: лъагэ (łāγă)
- Kalmîkî: өндр (öndr)
- Karaçay-balkarî: мийик
- Katalanî: alt → ca, elevat → ca
- Keçwayî: hanan, hanaq
- Kirgizî: бийик → ky (biyik)
- Koreyî: 높다 → ko (nopda)
- Kreyoliya morîtanî: ot
- Ladînî: aut
- Latgalî: augsts
- Latînî: altus → la, celsus, arduus → la
- Latviyayî: augsts → lv
- Lawsî: ສູງ (sūng)
- Lîtwanî: aukštas → lt
- Lombardî: alt
- Mòçenoyî: heach
- Makedonî: висок (visok)
- Malezî: tinggi → ms
- Mançûyî: ᡩᡝᠨ (den)
- Maorî: noi, teitei, ikeike, tiketike, tīkokekoke, ike, kaurera, paratū, tūmāhoehoe, tūhoehoe, tūmārōhoehoe
- Mecarî: magas → hu
- Mizoyî: sang
- Mongolî: өндөр → mn (öndör)
- Nanayî: гогда
- Napolîtanî: auto
- Nedersaksî:
- Almaniya jêrîn a almanî: haug
- Normandî: haut
- Norwecî: høy → no
- Oksîtanî: naut → oc, aut → oc
- Oriyayî: ଉଚ୍ଚ (uccô)
- Ozbekî: baland → uz, oliy → uz
- Peştûyî: لوړ → ps (lwaṛ), اوچت → ps (učat), جګ (jëg)
- Polonî: wysoki → pl
- Portugalî: alto → pt
- Qazaxî: биік → kk (biık)
- Romancî: alt, ault
- Romanyayî: înalt → ro n, înălțat → ro n an nt, ridicat → ro n an nt
- Rusî: высо́кий → ru (vysókij)
- Samiya bakurî: allat
- Samiya skoltî: õlli
- Sanskrîtî: उच्च → sa (ucca)
- Sardînî: artu, altu, atu
- Sicîlî: àutu → scn, jàutu → scn, otu → scn, atu → scn
- Sidamoyî: seeda
- Sirboxirwatî:
- Sîlhetî: ꠃꠌꠣ (usa)
- Skotî: heich
- Slaviya kevn:
- Kirîlî: вꙑсокъ (vysokŭ)
- Slaviya rojavayî ya kevn: вꙑсокъ (vysokŭ)
- Slovakî: vysoký → sk
- Slovenî: visok → sl
- Sorbî:
- Spanî: alto → es, elevado → es
- Sundanî: luhur → su
- Swabî: haoch
- Swêdî: hög → sv
- Şerpayî: མཐེན་པུ (thenpu)
- Tacikî: баланд → tg (baland)
- Taşelhitî: attuy
- Tausugî: matas
- Tayî: สูง → th (sǔung)
- Telûgûyî: ఎత్తైన → te (ettaina), పొడుగు → te (poḍugu)
- Teterî: биек (biyek)
- Tetûmî: aas
- Tirkî: yüksek → tr, uca → tr, ali → tr; uzun → tr, yüce → tr, ulu → tr
- Tirkmenî: beýik → tk
- Tîbetî: མཐོ་བ (mtho ba)
- Toxarî B: kauc, tapre
- Tûpiya kevn: ybaté
- Urdûyî: اونچا (ū̃cā), لمبا (lambā)
- Ûkraynî: висо́кий → uk (vysókyj)
- Venîsî: alt → vec
- Viyetnamî: cao cấp → vi, cao → vi (高 → vi)
- Walonî: hôt → wa n
- Weylsî: uchel → cy
- Ximêrî: ខ្ពស់ → km (khpŭəh)
- Yagnobî: баланд
- Yidîşî: הויך (hoykh)
- Yûnanî: ψηλός → el n (psilós)
- Kevn: ὑψηλός (hupsēlós)
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.