Զբոսաշրջությունն Իսրայելում
Զբոսաշրջությունը Իսրայելում, երկրի եկամտի հիմնական աղբյուրներից մեկը, 2013 թվականին ունեցել է ռեկորդային 3.54 միլիոն զբոսաշրջիկ[1][2]։ Իսրայելն առաջարկում է բազմաթիվ պատմական և կրոնական օբյեկտներ, ծովափեր, հնագիտական զբոսաշրջություն, ժառանգական տուրիզմ և էկոտուրիզմ։ Իսրայելը մեկ շնչի հաշվով աշխարհում ամենաշատ թանգարաններն ունի[3]։ 2009 թվականին երկու ամենաշատ այցելված վայրերն են Լացի պատը և Ռաբբի Շիմոն բար Յոչայի գերեզմանը.[4] ամենահայտնի վճարովի զբոսաշրջային վայրը համարվում է Մասադա ամրոցը[5]։ Ամենաայցելված քաղաքը Երուսաղեմն է, իսկ ամենաշատ այցելված վայրը՝ Արևմտյան պատը։ Տոկոսային հարաբերությամբ զբոսաշրջիկների ամենամեծ հոսքը գալիս է ԱՄՆ-ից՝ 18 %, ապա Ռուսաստանից, Ֆրանսիայից, Գերմանիայից, Միացյալ թագավորությունից, Իտալիայից, Ուկրաինայից, Լեհաստանից, Կանադայից, Նիդերլանդներից և Իսպանիայից[1][2]։
Ամենաշատ այցելվող վայրեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Երուսաղեմ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Երուսաղեմը տարեկան մոտ 3.5 միլիոն զբոսաշրջիկով ամենաայցելված վայրն է Իսրայելում։ Ամբողջ աշխարհում ամենահին քաղաքներից մեկը, որը հռչակվեց որպես Իսրայելի մայրաքաղաք [i] և, եթե Արևելյան Երուսաղեմն էլ հաշվենք, ամենամեծ քաղաք։ Այն համարվում է սուրբ քաղաք երեք խոշորագույն կրոնների՝ բուդդայականության, քրիստոնեության և իսլամի համար։ Այստեղ անցկացվում էլ բազմաթիվ պատմական, հնագիտական, կրոնական և բազմաթիվ այլ միջոցառումներ[6]։
Արևմտյան Երուսաղեմը գլխավորապես կառուցվել է Իսրայելի ստեղծումից՝ 1948 թվականից հետո։ Այս շրջանի հատուկ զբոսաշրջային ուղղություններն են.
- Գերմանական գաղութ, տաճարային հասարակության գաղութաբնակեցման վայր, որն ունի գունեղ ճարտարապետական ոճ։
- Մեա Շեարիմը, որը հիմնադրվել է տասնիններորդ դարում և բնակեցվել է հիմնականում ծայրահեղ ուղղափառ հերադիմ հրեաների կողմից, պահպանում է Արևելյան Եվրոպական շտետլիի բուրմունքը
- Յադ Վաշեմ, Հոլոքոստի հիշատակին նվիրված թանգարան։
- Էյն Քերեմ, Հովհաննես Մկրտչի ավանդական ծննդավայրը, համարվում է Իսրայելի չորս ամենաշատ այցելվող քրիստոնեական ուխտագնացության վայրերից մեկը[7]
- Սիոն, բլուր Երուսաղեմում, որտեղ ըստ աստվածաշնչյան առասպելի, գտնվում էր Եհովա աստծու տաճարը և Դավիթ թագավորի ամրակուռ ապարանքը։
- Սկոպուս, Երուսաղեմի հրեական համալսարանի վայրերից է, որը գտնվում է ծովի մակարդակից 2710 ոտնաչափ բարձրության վրա։ Այստեղից բացվում է քաղաքի համայնապատկերը։ Եվ Տաճարային լեռը, և Մեռյալ ծովը այստեղից տեսանելի են։
Արևելյան Երուսաղեմը գրավվել է Իսրայելի կողմից 1967 թվականի Վեցօրյա պատերազմի ժամանակ։ Այն տեղակայված է.
- Երուսաղեմի հին քաղաքը ավանդաբար բաժանվում է չորս թաղամասների։ Դրանք են՝ Երուսաղեմի հայկական թաղամասը, Երուսաղեմի քրիստոնեական թաղամասը, Երուսաղեմի մուսուլմանական թաղամասը և Երուսաղեմի հրեական թաղամասը։ Այստեղի ամենակարևոր տեսարժան վայրը Տաճարի լեռն է (այն արաբերենում հայտնի է որպես Haram ash-sharīf անունով)։ Սա հայտնի է իր Աղյուսե գմբեթ և Ալ-Աքսա մզկիթներով։
- Ձիթենյաց լեռը և Կինդրոնի հովիտը։
Արևելյան Երուսաղեմի չֆինալիզիր կարգավաիճակը բազմաթիվ խնդիրներ առաջ բերեց այն ժամանակ, երբ Երուսաղեմը փորձում էր մտնել միջազգային զբոսաշրջային շուկա։ 2009, 2010 և կրկին 2015 թվականներին Մեծ Բրիտանիայի Գովազդային չափանիշների կոմիտեն որոշում է կայացրել ընդդեմ Իսրայելի Զբոսաշրջության նախարարության գովազդային կազմակերպությունների, որոնք ցուցադրում են պատկերներ և տեղեկությունները այնպիսի զբոսաշրջային վայրերի մասին, որոնք գտնվում են Արևելյան Երուսաղեմում։ Գովազդային մարմինն իր որոշման մեջ գրել է «Արևելյան տարածքի օկուպացված կարգավիճակը դարձել է միջազգային վեճերի առարկա, և քանի որ մենք համարում ենք, որ գովազդը ակնարկում է այն, եր Արևելյան Երուսաղեմը պատկանում է Իսրայել պետության, մենք հասկացանք, որ գովազդը, ամենայն հավանականությամբ, մարդկանց մոլորության մեջ է գցելու»[8][9]։
Թել Ավիվ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- 2013 թվականին Թել Ավիվ է այցելել մոտ 2.3 միլիոն զբոսաշրջիկ[10]: Այն Իսրայելի երկրորդ խոշորագույն քաղաքն է, ինչպես նաև համարվում է կոսմոպոլիտ, մշակութային և ֆինանսական համաշխարհային քաղաք։ Քաղաքի ամենամեծ հրապարակում բնակվում է երեք միլիոն բնակիչ։ Մոտակա Յաֆֆա պատմական քաղաքը զբոսաշրջային "բում" է ապրում։ 2010 թվականին National Geographic-ը Թել Ավիվին դասել է աշխարհի լավագույն լողափային քաղաքների շարքը[11]
- Թել Ավիվն իր ակտիվ գիշերային կյանքի շնորհիվ տեղի բնակիչների կողմից ստացել է «քաղաք, որը երբեք չի քնում» անվանումը։ Թել Ավիվը «Out» ամսագրի կողմից ստացել է «Մերձավոր Արևելքի գեյ մայրաքաղաք» անվանումը։
Սաֆեդ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Սաֆեդը բուդդակայակնության չորս սուրբ քաղաքներից մեկն է, որտեղ և գրվել է Երուսաղեմյան Թալմուդի մեծ մասը և որտեղ էլ մշակվել է կաբալան (հրեական շրջաններում առաջացած գաղտնուսույց թեոսոֆիական համակարգ)։ Հայտնի է իր արհեստավորներով։ Ռաբբի Սիմոնա բար Յոխայի գերեզմանը գտնվում է հարևան Մերոն մոշավում
Քաղաքը շուրջը գտնվում է բազմաթիվ բնական արգելոցներ և հնավայրեր, հատկապես հնագույն սինագոգներ։
Աքքա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Հին քաղաքն իր ասպետական դահլիճով
- Բանտը, որտեղ բանտարկվել է Բահաուլլան, Բահաուլլայի դամբարանը, ինչպես նաև ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության ցանկի օբյեկտ։
Հայֆա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Երրորդը Իսրայելի քաղաքների ցանկում ավելի քան 265.000 բնակչությամբ։ Հայֆան տարածվում է Կարմել լեռան լանջերին և ավելի քան 3000 տարվա պատմություն ունի։ Հայֆայում է գտնվում Բահայի հավատի վարչական և հոգևոր կենտրոնը, այն աշխարհի բոլոր բահայիների համար սուրբ քաղաք է և ուխտավայր։ Այստեղ են գտնվում նաև մի քանի վարչական շինություններ՝ Արդարության Համաշխարհային Տան նստավայրը, ինչպես նաև բահայիների այգիները, Բաբի դամբարանը, որը բնակիչներն անվանում են «Բահայի տաճար»։
Հայֆա քաղաքի մյուս տեսարժան վայրը կարմելիտյան վանականների միաբանությունն է Կարմել լեռան վրա։
Թանգարաններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ավելի քան 200 թանգարաններով, Իսրայելը աշխարհում մեկ շնչի հաշվով ունի ամենաշատ թանգարանները, որոնք տարեկան գրավում են միլիոնավոր այցելուների[12]։
- Իսրայելի թանգարան, հիմնադրվել է 1965 թվականին որպես Իսրայելի ազգային թանգարան։ Տարեկան ընդունում է ավելի քան 800, 000 զբոսաշրջիկի[13]։
- Դավթի աշտարակ, հին միջնաբերդ, որը գտնվում է Յաֆֆյան դարպասներից ոչ հեռու Երուսաղեմի մուտքի մոտ։
- Յադ Վաշեմ, Հոլոքոսթի զոհերի հիշատակին կառուցված պաշտոնական հուշարձան-թանգարան։
- Թել Ավիվի գեղարվեստի թանգարան, համարվում է Իսրայելի խոշորագույն և կարևորագույն արվեստի թանգարաններից մեկը։
- Իսրայելի գիտության, տեխնոլոգիաների և տիեզերի ազգային թանգարան, Հայֆայում տեղակայված գիտության և տեխնոլոգիաների թանգարան։
- Սփյուռքի թանգարան, Նահում Գոլդմանի անունը կրող հրեական սփյուռքին նվիրված թանգարան։
Ռեստորանային մշակույթ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Իր հյուրընկալության արդյունաբերության շրջանակներում, այդ թվում նաև հյուրանոցները, ռեստորաններն ու գինու գործարանները, Միջերկրածովյան տարածաշրջանում առավել կենսունակ ռեստորանային մշակույթներ դեռևս 1990-ական թվականներին զարգացել է Իսրայելում, որը սպասարկվում է ինչպես զբոսաշրջիկների, այնպեսել էլ քաղաքացիների կողմից[14]։ Իսրայելացի խոհարարների, հյուրանոցային սեփականատերերի, սոմելյեների և գինի արտադրողների մասնագիտական վերապատրաստումներն անցկացվում են բարձր մակարդակով։ Լավագույն հյուրանոցային խոհարարներն ունեն միջազգային կրթություն և փորձ[14]։
Իսրայելում կան հազարավոր ռեստորաններ, սրճարաններ և բարեր, որոնք առաջարկում են սննդի և խոհարարական ոճերի ընտրության լայն տեսականի[15]։ Ի լրումն Մերջարևելյան խոհանոցի, այնստեղ կան ռեստորաններ, որոնք առաջարկում են ընտրության լայն տեսականի էթնիկ սնունդ, ներառյալ իտալական, ֆրանսիական, հունական, ռուսական, եթովպական, բոլկանյան, թայվանյան, չինական, ամերիկյան խոհանոցները[14]։
Իսրայելի ուտելու վայրերը, որպես կանոն, ներառում են ֆալաֆել, որն իր հերթին առաջարկում է հավելյալ ուտելիքներ, ինչպիսիք են ֆրանսիական ֆրին, տապակած սմբուկը, աղցաններն ու ֆալաֆելի հետ մատուցվող թթու վարունգը, ինչպես նաև հումուսիան, որը սահմանափակվում է Հումուս ուտեստովը, և որն առաջարկում է սահմանափակ ընտրություն հավելյալ ուտեստների մեջ։ Միսադա Միզրահիտը (բառացի, «Արեւելյան ռեստորան») հանդիսանում է էժան գներով ռեստորան, որտեղ հիմնականում ընտրությունը կայանում է մեզե աղցանների վրա, որին հետևում է խորոված գրիլը ֆրանսիական ֆրիով, ինչպես նաև տապակած կիբբեհը և պարզ աղանդերը։ Այստեղ կարելի է գտնել նաև քաբաբներ[16], շոգեխաշված ճակնդեղեր, լոլիկի ապուրներ և այլ։
Սրճարանները տարածված են քաղաքային բնակավայրերում։ Այստեղ անցկացվում են ինչպես հասարակական, այնպես էլ բիզնես հանդիպումներ։ Այստեղ սովորաբար մատուցում են սուրճ, թեյ, մրգային հյութեր և ոչ ալկոհոլային խմիչքներ, ինչպես նաև սեդվիչներ։ Դրանցից շատերն ունեն բացօթյա նստելու տեղեր։ Թել Ավիվը հայտնի էր իր սրճարանային մշակույթով[16]։ Թեյը մատուցվում է նաև սրճարաններում, սկսած սովարական շաքարավազով ռուսական եփած թեյից մինչև մերձարևելյան ոճի անանուխի համով (նանա) թեյեր[17]։ Իսրայելում կա նաև ուժեղ սուրճ խմելու մշակույթ։ Սուրճ պատրաստում են բազմաթիվ ձևերով, ինչպիսիք են վայրկյանը (nes), սառույցովը, լատտեն (hafuḥ), իտալական ոճով էսպրեսսոն կամ թուրքական սուրճը[18][19]։
Գինեգործարաններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Գինու տուրիսզմը Իսրայելում լավ զարգացող ճյուղ է։ 2008 թվականի սկզբին հայտարարվել է, որ Իսրայելի գինու տուրիզմի զբոսաշրջության զարգացմանը խթանելու համար 150-ակրով (0.61 կմ²) գինու այգի կբացվի Զիխրան Յաակով և Բինյամին-Գիվատ-Ադա բնակավայրերի մեջտեղում[20]։
Ծովեր և լճեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Արևոտ ափեր և հյուրանոցային առողջարաններ։
- Երկրի ցամաքի ամենացածր կետն է։ Մեռյալ ծովն աշխարհի ամենաաղի լիճն է։ Հայտնի է բուժիչ հատկություններով։
- Արևոտ ափեր և հյուրանոցային հանգստյան տներ, դայվինգի և այլ ջրային սպորտերի սիրահարների հայտնի վայր։
- Արևոտ ափեր և հյուրանոցային առողջարաններ
- Կարևոր քրիստոնեական և հրեական սրբավայրեր
- Բազմաթիվ հնագիտական վայրեր
Սուզային տուրիզմ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Էլյաթը տեղակայված է Ակաբա ծովածոցում։ Այն ամբողջ աշխարհում համարվում է դայվինգի համար ամենահայտնի վայրերից մեկը[21]։ Մոտ 250.000 դայվերներ ամեն տարի և սուզվում մոտ 11 կիլոմետր։ Դայվինգ կազմում է երկրի զբոսաշրջության եկամտի 10 տոկոսը[22]։ Ջրի պայմանները ջրասուզակների համար ամբողջ տարին լավ է։ Ջրի ջերմաստիճանը կազմում է շուրջ 21-25 C°, քիչ կամ ոչ հոսանքային ու հստակ ջրերում ունի միջինը 20-30 մետր տեսանելիություն։
Բժշկական զբոսաշրջություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Իսրայելը դարձել է հայտնի վայր բժշկական զբոսաշրջիկների համար[23]։ 2006 թվականին 15, 000 օտարերկրացի զբոսաշրջիկներ մեկնել են իսրայել բժշկական ընթացակարգերի համար, բերելով 40 միլիոն դոլար եկամուտ[23]։ Իսրայելի առողջապահական զբոսաշրջության առավելություները ներառում են բնական լավ ռեսուրսները, ամբողջ տարվա ընթացքում կայուն, հանգիստ կլինան, աժող բժշկական համակարգերը և գեղատեսիլ վայրերը, որոնք հիվանդների վրա ունեն հանգստացնող ազդեցություն[24]։ Բժշկական զբոսաշրջիկները ընտրում են Իսրայելը մի քանի պատճառով:Ոմանք գալիս են Եվրոպական երկրներից, ինչպիսին է, օրինակ, Ռումինիան, որտեղ որոշ ընթացակարգեր հասանելի չեն։ Մյուսները գալիս են Իսրայել, առավել հաճախ, Միացյալ Նահանգներից, որովհետև նրանք կարողանում են ստանալ ինչպես որակյալ առողջապահական խնամք, այնպես էլ վիրահատություններ և արտամարմնային բեղմնավորման բուժումներ։ Մյուս բժշկական զբոսաշրջիկները Իսրայել են գալիս, որպեսզի այցելեն Մեռյալ ծով, որը աշխարհահռչակ թերապևտիկ առողջարան է[23]։
Զբոսաշրջային ժողովրդագրություն և տնտեսական ներդրում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ըստ Իսրայելի զբոսաշրջության նախարարության տվյալների, 2009 թվականին Իսրայել ժամանած 2.7 միլիոն զբոսաշրջիկների 54 տոկոսը քրիստոնյա էր։ Հրեա զբոսաշրջիկները կազմում են 39 տոկոսը։ Զբոսաշրջությունից ստացված եկամուտը 2009 թվականին կազմել է 3.3 միլիարդ դոլար[25]։ 2010 թվականին ՀՆԱ-յում զբոսարջության մասը կազմում է 6.4 տոկոս[26]։ Աշխարհի ճանապարհորդության և զբոսաշրջության խորհուրը գնահատում է, որ Իսրայելի ՀՆԱ-յի իրական աճ, ակնկալվում է, 2010-2020 թվականների ընթացքում միջին հաշվով կաճի 5.0%-ով։ WTTC ակնկալում է, որ 2010 թվականին զբոսաշրջության ներդրումը համախառն ներքին արդյունքի մեջ կբարձրանա 6.4%-ով (12.0 միլիարդ ամերիկյան դոլար), իսկ 2020 թվականին 7.2%-ով (22.1 միլիարդ ամերիկյան դոլար)[26]։ Զբոսաշրջության ներդրումը գնահատվում է 2.3 միլիարդ ամերիկյան դոլար կամ 2010 թվականի ընդհանուր ներդրման 7.6%-ը[26]։
Միջազգային ճանաչում և մրցանակներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2005 թվականին Էրնստը և Յանգը իրականացրեցին համապարփակ հետազոտություններ Իսրայելի զբոսաշրջության մասին։ Զեկույցը, որն ուներ «Նոր ստրատեգիական շուկա իսրայելական զբոսաշրջություն» վերնագիրը, տպագրվել է 2006 թվականի նոյեմբերին։ Հետազոտությունները ցույց տվեցին, 2011 թվականին 1, 9 միլիոն զբոսաշրջիկների թիվը հասցնել 4-5 միլիոնի։ Զեկույցում ասվում է, որ միջազգային զբոսաշրջության շուկայում Իսրայելի գրավիչ առանձնահատկություններից էր իր կրոնական մշակույթը և պատմությունը, և որ այդ փոքր երկրում առկա է շատ բազմազանություններ[27]։ Ըստ հետազոտողների խոսքերի, Իսրայելի տարբեր մշակույթները և կրոնները, նրա բազմազան լանդշաֆտները, քաղաքների մեջև կոնտրաստը (Երուսաղեմ, Թել Ավիվ), և համադրությունը Եվրոպական, Հյուսիսային Աֆրիկայի և Մերձարևելյան մշակույթների հետ, ստեղծում է «փերձի շատ բարձր խտությունը»։ Զեկույցում առաջարկվում էր, որ Իսրայելն ընդունի համապատասխան մարքեթինգային ռազմավարություններ, որպեսզի կարողանա հակազդել քաղաքական զարգացումների հետ ասոցացվող բացասական պատկերներին։
2010 թվականին Իսրայելը, հաղթելով Բեռլինում անցկացվող աշխարհի խոշորագույն զբոսաշրջային տոնավաճառ ITB-ում, արժանացավ «Ամենաակնառու վայր» տիտղոսին[28]։
Ամենաշատ այցելված վայրեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2009 թվականին Իսրայելի երկու ամենաշատ այցելված վայրերն են Լացի պատը և Ռաբբի Շիմոն բար Յոչայի գերեզմանը[4] Ամենահանրաճանաչ վճարովի զբոսաշրջային գրավչությունն է Երուսաղեմի Բիբլիական կենդանաբանական այգին[29]։
| Համար | Վայր | 2008 այցելումներ[5] | 2012 այցելումներ[29] |
|---|---|---|---|
| 1 | Երուսաղեմի բիբլիական կենդանաբանական այգի | 687, 647 | 752, 000 |
| 2 | Մասադա | 721, 915 | 724, 000 |
| 3 | Սաֆարի կենդանաբանական կենտրոն Ռամատ-Գանում | 581, 800 | 713, 000 |
| 4 | Կեսարիա | 713, 648 | 670, 000 |
| 5 | Հերմոն ազգային պարկ (Բանիյաս) | 430, 531 | 561, 000 |
| 6 | Էյն Գեդի հնության ազգային պարկ | 471, 000 | |
| 7 | Համաթ Գադեր | 500, 000 | 440, 000 |
| 8 | Yamit 2000 Հոլոնում | 412, 533 | 431, 000 |
| 9 | Կորալյան աշխարհ ստորջրյա աստղադիտարան Էյլաթում | 458, 000 | 423, 000 |
| 10 | Կումրանազգային պարկ | 389, 291 | 377, 000 |
Արտասահմանցի զբոսաշրջիկներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]2014 թվականին Իսրայել այցելած զբոսաշրջիկների թիվը կազմում է 2, 926, 500։ Մեկ օրով Իսրայել այցելել են 236, 700 զբոսաշրջիկ:.[30]
2014 թվականին Իսրայել ամենաշատ այցելված պետություններն են.
| Համար | Երկրի | Թիվ |
|---|---|---|
| 1 |  ԱՄՆ |
602, 600 |
| 2 |  Ռուսաստան |
411, 400 |
| 3 |  Ֆրանսիա |
288, 900 |
| 4 |  Միացյալ Թագավորություն |
164, 500 |
| 5 |  Գերմանիա |
162, 300 |
| 6 |  Իտալիա |
111, 200 |
| 7 |  Ուկրաինա |
110, 700 |
| 8 |  Կանադա |
62, 600 |
| 9 |  Լեհաստան |
62, 000 |
| 10 |  Նիդերլանդներ |
50, 200 |
2014 թվականի մեկօրյա այցով ամենաշատ այցելված պետություններն են.
| Համար | Երկիր | Թիվ |
|---|---|---|
| 1 | Ռուսաստան |
142, 200 |
| 2 | Ուկրաինա |
21, 500 |
| 3 | Լեհաստան |
14, 900 |
| 4 | ԱՄՆ |
9, 600 |
| 5 |  Բելառուս |
6, 100 |
| 6 |  Ղազախստան |
5, 500 |
| 7 | Գերմանիա |
3, 100 |
| 8 | Ֆրանսիա |
2, 500 |
| 9 | Միացյալ Թագավորություն |
2, 400 |
| 10 | Իտալիա |
1, 700 |
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 Yifa Yaakov (2014 թ․ հունվարի 10). «2013 'record year' for tourism, government says». Times of Israel. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 12-ին.
- ↑ 2,0 2,1 Ziv Reinstein (2014 թ․ հունվարի 10). 7340, L-4475168, 00.html «2013: Record year for incoming tourism». Ynetnews. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 12-ին.
{{cite news}}: Check|url=value (օգնություն) - ↑ Interesting Facts about Israel Արխիվացված Ապրիլ 15, 2016 Wayback Machine
- ↑ 4,0 4,1 «For first time, religious sites to get state budget of NIS 6.3M». HaAretz. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ սեպտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 8-ին.
- ↑ 5,0 5,1 7340, L-3698864, 00.html «Masada tourists' favorite spot in Israel». Ynetnews. Վերցված է 2009 թ․ ապրիլի 8-ին.
{{cite web}}: Check|url=value (օգնություն) - ↑ Bremner, Caroline (2011 թ․ հունվարի 10). «Euromonitor International's Top City Destination Ranking». Euromonitor International. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հոկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 10-ին.
- ↑ Ein Karem under threat Արխիվացված Մարտ 4, 2016 Wayback Machine
- ↑ «Archived copy». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 6-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 9-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ արխիվը պատճենվել է որպես վերնագիր (link) - ↑ 7340, L-4633267, 00.html «Archived copy». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 16-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 4-ին.
{{cite web}}: Check|url=value (օգնություն)CS1 սպաս․ արխիվը պատճենվել է որպես վերնագիր (link) - ↑ «Tourism in Israel hits all time high». Haaretz. 2014 թ․ հունվարի 10. Վերցված է 2015 թ․ հունիս-ին.
- ↑ National Geographic ranks Tel Aviv among World's Top Ten Beach Cities. Արխիվացված Դեկտեմբեր 24, 2014 Wayback Machine
- ↑ «Science & Technology». Consulate General of Israel in Los Angeles. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ ապրիլի 16-ին. Վերցված է 2007 թ․ մայիսի 26-ին.
- ↑ Hazan, Susan. «The Israel Museum and the Electronic Surrogate». Cultivate Interactive. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ հուլիսի 27-ին. Վերցված է 2009 թ․ մայիսի 6-ին.
- ↑ 14,0 14,1 14,2 Helstosky, Carol (2009). Food Culture in the Mediterranean. Westport, Conn.: Greenwood Press. էջեր 124–125. ISBN 0-313-34626-7.
- ↑ Restaurants in Israel: The Israeli Restaurant Guide Արխիվացված Փետրվար 27, 2012 Wayback Machine Retrieved 2012–02–27
- ↑ 16,0 16,1 Gur, Jana (2008). The Book of New Israeli Food. New York: Schocken Books. էջեր 12, 44, 68, 164, 217. ISBN 0-8052-1224-8.
- ↑ Campbell, Dawn (1995). The Tea book. Pelican Publishing Company. էջ 142. ISBN 1-56554-074-3.
- ↑ Bellehsen, Nitsana (2010 թ․ հունվարի 20), «Israeli coffee culture goes global», Israel 21c Innovation News Service, Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 27-ին
- ↑ Ansky, Sherry; Sheffer, Nelli (2000). The Food of Israel: Authentic Recipes from the Land of Milk and Honey. Hong Kong: Periplus Editions. էջ 30. ISBN 962-593-268-2.
- ↑ «Israel seeks to become wine tourism destination». Globes. 2008 թ․ հունվարի 17. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 20-ին.
- ↑ MFA, Gulf of Aqaba- Tourism, 30 Sep 1997 Արխիվացված Հոկտեմբեր 12, 2012 Wayback Machine
- ↑ Artificial Reefs and Dive Tourism in Eilat, Israel
Dan Wilhelmsson, Marcus C. Öhman, Henrik Ståhl and Yechiam Shlesinger
Ambio, Vol. 27, No. 8, Building Capacity for Coastal Management (Dec., 1998), pp. 764-766 Published by: Allen Press on behalf of Royal Swedish Academy of Sciences «Archived copy». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 27-ին. Վերցված է 2006 թ․ օգոստոսի 13-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ արխիվը պատճենվել է որպես վերնագիր (link) - ↑ 23,0 23,1 23,2 Welcoming the world's ills Արխիվացված Նոյեմբեր 12, 2009 Wayback Machine, Haaretz, Feb 8, 2008
- ↑ Health tourism in Israel: A developing industry Niv, Amiad (Adi) Tourism Review. Vol. 44, no. 4, pp. 30-32. 1989
- ↑ Christian pilgrims boost Israeli tourism Christian pilgrims boost Israeli tourism Արխիվացված Ապրիլ 24, 2010 Wayback Machine
- ↑ 26,0 26,1 26,2 World Travel and Tourism Council, KEY FACTS AT A GLANCE, Israel Արխիվացված Մարտ 5, 2012 Wayback Machine
- ↑ International Markets and Growth Potential Արխիվացված Հոկտեմբեր 2, 2011 Wayback Machine
- ↑ «7340, L-3862438, 00.html Israel wins 1st place in Berlin tourism fair». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 14-ին.
- ↑ 29,0 29,1 Sapir Peretz (2013 թ․ մարտի 21). "גן החיות התנכ"י: שיאן המבקרים בשנת 2012" [Biblical Zoo: Top visited in 2012]. Globes (Hebrew). էջեր 10–11.
{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ VISITOR ARRIVALS(1), BY COUNTRY OF CITIZENSHIP Արխիվացված Դեկտեմբեր 16, 2015 Wayback Machine, Central Bureau of Statistics
Մատենագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Stein, Rebecca L (2008). «SOUVENIRS OF CONQUEST: ISRAELI OCCUPATIONS AS TOURIST EVENTS». International Journal of Middle East Studies. Cambridge University Press. 40 (04): 647–669. doi:10.1017/S0020743808081531.
- Hazbun, Waleed (2008). Beaches, ruins, resorts: the politics of tourism in the Arab world. U of Minnesota Press. ISBN 978-0-8166-5492-5.
- Timothy, Dallen J (2001). Tourism and political boundaries. Routledge. ISBN 978-0-415-19696-3.
- Efrat, Elisha (1988). Geography and Politics in Israel Since 1967 (1 ed.). Routledge. ISBN 978-0-7146-3303-9.
