Torosaurus

Torosaurus (lat. "lagarto perforado") é un xénero representado por dúas especies de dinosauros ceratopsianos ceratópsidos, que viviron a finais do período Cretáceo, hai aproximadamente 66,8 a 65 millóns de anos, no Maastrichtiano, no que hoxe é Norteamérica. Posuían un dos máis grandes cranios atopados nun animal terrestre. O cranio coa gola medía arredor de 2,6 metros de longo. Da testa á cola, Torosaurus roldaba os 8,8 metros de longo, 2 metros de alto e pesar entre 4 e 6 toneladas.

Caracterizábase por unha placa osuda grande, chamada volante ou gola, que se proxecta na parte posterior do seu cranio. Un corno curto sobre o seu peteiro de papagaio e dous cornos máis longos sobre os seus ollos que lle proporciona a protección contra depredadores. Os cornos tamén foron utilizados posiblemente en rivalidade durante o cortexo. Torosaurus foi o animal co segundo cranio máis grande que camiñou pola terra, o que tiña o cranio máis grande foi o Pentaceratops.

Historia

Diagrama do cranio de Torosaurus.

En 1891, dous anos despois do descubrimento de Triceratops, un par de cranios de ceratopsiano coas golas alongadas perforadas de grandes buracos foron atopados no sueste de Wyoming preto de John Bell Hatcher. O paleontólogo Othniel Charles Marsh acuñou o xénero Torosaurus para eles. Os espécimes semellantes atopáronse dende entón en Wyoming, Montana, Dacota do Sur, Dacota do Norte, Utah e Saskatchewan. Os restos fragmentarios que se poderían identificar posiblemente co xénero atopáronse en Big Bend Texas e na conca de San Juan de Novo México. Os paleontólogos observaron que os espécimes de Torosaurus son relativamente infrecuentes no expediente fósil, mentres que Triceratops é máis abundante.

Aínda que se pense o contrario Torosaurus non significa “lagarto touro”, do latín taurus (touro), senón que significa “lagarto perforado” da palabra do grego antigo toreo (perforado). A alusión é ós buracos, ou xanelas no volante alongado, do cal serviu tradicionalmente para distinguilo do volante sólido de Triceratops . Moita da confusión sobre a etimoloxía dos nomes coñecidos de Marsh é que nunca explica explicitamente nos seus traballos a orixe do mesmo.

Dúas especies de Torosaurus foron identificadas:

• T. latus Marsh, 1891 (especie tipo)
• T. utahensis Lawson, 1976

Unha terceira especie foi posteriormente considerada como un sinónimo da especie tipo:

• T. gladius Marsh, 1891 (=T. latus)

Torosaurus utahensis foi orixinalmente descrita como Arrhinoceratops utahensis por Gilmore en 1946. Unha revisión de Sullivan et al. en 2005 deixouno como Torosaurus utahensis sendo algo máis vello que T. latus.