Século -XXV

século -XXVI < século -XXV > século -XXIV

O século XXV antes de nosa era comezou o 1 de xaneiro do ano 2500 a.C. e terminou o 31 de decembro de 2401 a.C.

A pirámide en ruínas de Userkaf en Saqqara. Foi o fundador da V dinastía exipcia

Acontecementos relevantes

"Circa" do 2500 a.C.:

• c. 2500 a.C.: na China, Huang Di funda a lendaria liña de líderes Sanhuangwudi. Entre 2550 e 2205 a.C. Desenvólvese o Período dos Cinco Emperadores.
• c. 2500 a.C.: en Stonehenge (Inglaterra) comeza a construción dos túmulos funerarios (círculos de pedra). Continuará durante os seguintes cinco séculos.
• c. 2500 a.C.: o arroz introdúcese por primeira vez en Malaisia.
• c. 2500 a.C.: as escolas de escribas florecen en todo Sumeria.
• c. 2500 a.C.: fúndase Asiria.
• c. 2500 a.C.: faise o selo cilíndrico Sumerio e a súa impresión. Agora está no Museo Metropolitano de Arte, Nova York.
• c. 2500 a.C.: escavación e desenvolvemento do hipoxeo de Ħal-Saflieni en Paola, Malta, un complexo templo subterráneo usado posteriormente como necrópole.
• c. 2500 a.C.: constrúese o Templo do Val de Khafra, Giza.
• c. 2500 a.C.: Quefrén do Val de Giza, faise no Templo de Quefrén. IV dinastía exipcia. Descuberto por Auguste Mariette. Consérvase agora no Museo Exipcio, O Cairo.
• c. 2500 antes de Cristo: a xente do Perú dependen dos peixes e mexillóns para alimentarse.
• c. 2500 a.C.: Skara Brae é abandonada despois de aproximadamente 600 anos de ocupación.
• c. 2500 a.C. - 2000 a.C.: Mohenjo-daro ten un tamaño de 18 km² e ten unha poboación de aproximadamente 20.000 a 50.000 habitantes.
• Península Ibérica: primeira metalurxia do cobre. Calcolítico no sueste da península. Cultura de Los Millares.
• c. 2494 a.C. - 2345 a.C.: relevo de "Escultores traballando", en Saqqara, V dinastía exipcia. Agora atópase no Museo Exipcio, O Cairo, Exipto.
• c. 2494 a.C. - 2345 a.C.: faise a escultura de o escriba sentado, atopada en Saqqara, V dinastía exipcia. Agora atópase no Musée du Louvre, París.
• 2492 a.C.: data tradicional para a lendaria fundación de Armenia por Hayk.
• c. 2450 a.C.: fin do período dinástico temperá IIIa e comezo do período dinástico temperá IIIb en Sumeria
• 2450 a.C.: campañas militares de Eannatum.
• Aparición dos púnicos ou fenicios, que se estableceron na costa de Siria e Líbano, procedentes de Arabia, no IV milenio a.C.
• O pobo asirio instálase na Alta Mesopotamia (norte de Mesopotamia e establece un reino cuxas principais cidades eran Assur (capital durante o Reino Antigo) e Nínive (capital durante o Novo Reino ou Imperio Asirio).
• Inicio do período preclásico en Mesoamérica a partir do xurdimento da olería. Este feito pon fin á Prehistoria en Mesoamérica.
• En Paquistán desenvólvese a Civilización do val do Indo.
• En Sumeria, cuxo centro é a cidade de Uruk, desenvólvese unha civilización rica e complexa, a cultura Uruk. Aos seus oficiais e sacerdotes acredítaselles o nacemento do escritura fonética cuneiforme (un dos máis antigos), que logo adoptaríase por outros pobos.
• no Perú, domesticación do algodón Gossypium barbadense, testemuñado no sitio arqueolóxico de Huaca Prieta.
• Invención de cerámica en Mesoamérica, cuxa evidencia é a olería pox de Puerto Marqués (México).
• Comezo da desertificación do Sáhara. Coa desaparición dos pastos, os pastores de rabaños da rexión do Tassili migran para o sur. Algúns atinxiron o Senegal contornando o litoral do Atlántico.
• Hayk funda Armenia (2492 a.C.)
• c. 2410 a.C.: neste momento, os reis en Sumeria deixan de ser automaticamente sacerdotes da deidade da cidade. (Roux 1980) Comeza a infiltración e conquista de Mesopotamia por antigos pobos falantes semíticos. (RD Almanaque de 1968)
• c. 2400 a.C - 2200 a.C.: Construción de Stonehenge
• A cultura megalítica comeza a estenderse por Europa e o Mediterráneo occidental. (RD Almanaque de 1968)
• Primeiros signos de Cultura da olería cordada do Cáucaso. (Encyc. Americana)
• No sueste de España aséntanse dende o Mediterráneo, persoas que usan olería da prehistoria de Exipto. (Encyc. Americana)
• Amoritas e Canaanitas ocupan Siria e Líbano. (Encyc. Americana)

Persoas significativas

• 2450 a.C. - Tudia convértese no primeiro rei de Asiria
• 2492 a.C.- Hayk funda Armenia
• 2491 a.C.- Mítico emperador chinés Zhuanxu
• 2490 a.C.- Menkaure convértese en faraón. (Atlas de Exipto 1989)
• 2475 a.C.- Shepseskaf convértese en faraón. (Atlas de Exipto 1989)
• 2465 a.C.- V dinastía exipcia, Userkaf convértese en faraón (Atlas de Exipto 1989)
• 2458 a.C.- Sahure convértese en faraón (Atlas de Exipto 1989)
• 2446 a.C.- Neferirkare Kakai convértese en faraón (Atlas de Exipto 1989)
• 2426 a.C.- Shepseskare convértese en faraón (Atlas de Exipto 1989)
• c. 2425 a.C.- Morte de Eannatum de Lagash. Sucedeuno o seu sobriño, Entemena, cuxo aliado, Lugal-kinishe-dudu, une Uruk e Ur (Roux 1980)
• 2419 a.C.- Neferefre convértese en faraón (Atlas de Exipto 1989)
• 2416 a.C.- Nyuserre Ini convértese en faraón (Atlas de Exipto 1989)

Invencións, descubrimentos, introducións

• Civilización do val do Indo, no seu cumio, abranguía unha superficie de arredor de 480.000 km². O seu centro atópas no río Indo en Paquistán, pero os asentamentos estendéronse ata a costa de Makran, Baluchistán, Afganistán, o leste do Punjab, Kutch e Saurashtra. Incluíu cidades como Harappa, Mohenjo-daro, Kalibangan, Dholavira, portos como Lothal, Sutkagen-dor e Sokhta Koh e tamén moitas aldeas. Usaban o regadío para cultivar e construír cidades. As dúas cidades principais contaban con sistemas de sumidoiros, obxectos de bronce, fichas comerciais (primeiras moedas) e xeroglíficos. Mesmo había baños nunha das aldeas, ademais dos grandes baños de ladrillos en cada cidade. A xeometría dos santuarios e altares tende a identificalos coas cidades de Yajurveda.
• Sahure é o primeiro rei coñecido en facer uso dunha mariña de mar aberto para transportar tropas sobre o mar.
• Figuras de mármore cicládico representan o uso tanto do musical chiflo como do cítara. (Arqueoloxía dos Xogos Olímpicos 1988)
• Atópase o primeiro esquí sobrevivente nun pantano en Hoting, Suecia, aproximadamente desta época. (Encyc. Americana)
• Os Sumerios usan burros domésticos na guerra de carros (estándar de Ur), non onagros como afirmaban os primeiros intérpretes. (Clutton-Brock)
• Agricultura en Prieta Huaca inclúe algodón e cabazas. (Bailey 1973)
• Estatua de Ebih-Il, en Mari

Notas

Referencias