Monique Wittig

Monique Wittig
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Dannemarie, 1935eko uztailaren 13a
Herrialdea	Frantzia
Lehen hizkuntza	frantsesa
Heriotza	Tucson, 2003ko urtarrilaren 3a (67 urte)
Hobiratze lekua	Père Lachaise hilerria; Grave of Wittig (en)
Heriotza modua	berezko heriotza: miokardio infartu akutua
Familia
Ezkontidea(k)	Sande Zeig (en)
Haurrideak	ikusi Gille Wittig;
Hezkuntza
Heziketa	Sorbona
Hizkuntzak	frantsesa; ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	saiakeragilea, eleberrigilea, filosofoa, unibertsitateko irakaslea, idazlea eta aktibista
	Parte-hartzailea Manifesto of the 343 (en) ;
Enplegatzailea(k)	Arizonako Unibertsitatea
Lan nabarmenak	ikusi L'Opoponax (en) ; Les Guérillères (en) ; The Lesbian Body (en) ; The Straight Mind and Other Essays (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Medicis saria (1964) : L'Opoponax (en) ;
Influentziak	Simone de Beauvoir, Maurice Merleau-Ponty eta Herbert Marcuse
Kidetza	Gouines rouges (en) ; Sedmikrásky; Mouvement de libération des femmes; Front homosexuel d'action révolutionnaire (en)
Mugimendua	material feminism (en) ; feminismo erradikala; radical lesbianism (en) ; lesbofeminism (en)
	moniquewittig.com

Monique Wittig (Rhin Garaia, Alsazia, Frantzia, 1935eko uztailaren 13a – Tucson, Arizona, AEB, 2003ko urtarrilaren 3a)^[1]^[2] frantziar idazlea eta teoriko feminista izan zen, lesbofeminismoari funtsezko ekarpena egin ziona. Generoaren eraikuntza sozialaz idatzi zuen, eta "kontratu heterosexuala" esapidea erabili zuen lehendabizikoz. Lehen nobela 1964an idatzi zuen, L'Opoponax. 1969an bigarrena etorri zen, Les Guérillères, lesbofeminismoan mugarri bat ezarri zuena.

Teoriak

Wittigen teoriek lesbofeminismoaren oinarria osatu zuten. Teoria horiek postulatu feministetatik eratorriak dira —zehazki, postulatu feminista lesbianetatik—, eta gerora queer teoriak bere egin eta egokitu baditu ere, egiazki materialismo frantziarrean kokatzen dira. Izan ere, teoria lesbofeministaren arabera, sexuaren kategoria gizarte-eraikuntza bat da, ez aurrez zehazturiko kategoria natural edo biologiko bat, eta eraikuntza hori emakumeen eta gizonen arteko botere-harremanen ondorioz sortzen da; hau da, ez da sexuaren kategoria botere-harremana sorrarazten duena, ezpada alderantziz, botere-harremana da sexuen kategoriak zehazten dituena eta horien beharra daukana. Horregatik ulertzen dira gizonezkoak eta emakumezkoak klase gisa, eta ez talde biologiko legez; Wittigen ustez, emakumeak klase gisa definitzen dituena gizonekiko duten esklabotza-egoera da. Ildo horri jarraikiz, heterosexualitatea erregimen politiko bat legez ikusten du, mundua ulertu eta antolatzeko era bat, ez sexu-orientazio, sexu-lehenespen edo sexu-praktika gisa.

Bestalde, Wittigek hizkuntzaren funtzioa ere aztertzen du. Bere ustez, hizkuntzak boterearen bereizketa klasikoa iraunarazten du, eta betikotzen ditu, baita, bereizketa horretatik eratorritako definizio guztiak; hau da, hizkuntza eraikuntza maskulino hegemonikoaren esanetara dago, horren arabera sailkatzen da beste guztia.

Teoria horiek guztiak feminismo materialistaren jarraitzaile ziren beste hiru emakumerekin batera garatu zituen: Colette Guillaumin, Nicole-Claude-Mathieu eta Paola Tabet. 1970eko hamarkadan, hainbat artikulu argitaratu zituzten Nouvelles Questions Féministes aldizkarian.

Lan hautatuak

L'opoponax (1964)
L'Amant vert (1967)
Les Guérillères (1969)
Le Grand-Cric-Jules (1972)
Récréation (1972)
Dialogue pour les deux frères et la soeur (1972)
Le Corps lesbien (1973)
Brouillon pour un dictionnaire des amantes (1976)
La pensée straight (1980)
The point of view: universal or particular? (1983)
Virgile, non (1985)
Le Voyage sans fin (1985)
The Straight Mind (1992)
Paris-la-Politique (1999)

Euskaraz

Pentsamendu heterozuzena (Susa, 2017, Lisipe bilduma; itzultzaileak: Maialen Berasategi Catalán, Irene Arrarats Lizeaga, Danele Sarriugarte Mochales, Mirentxu Larrañaga Sueskun). The Straight Mind (1980) liburuan bildutako bederatzi saiakeretatik sei jasotzen ditu. Liburua osorik on-line.
Ikuspuntu berezia ala unibertsala? (Utriusque Vasconiae, 2010, Desira desordenatuak bilduma; Itzultzailea: Itxaro Borda). Testua osorik on-line.
Hiru kontakizun, Paris-la-Politique liburutik hartuak (armiarma.eus, 2013; itzultzailea: Itxaro Borda). Testuak osorik on-line, Itxaro Bordaren hitzaurrearekin.

Erreferentziak

↑ «Monique Wittig, 67, Feminist Writer, Dies» The New York Times 2003-1-12.
↑ Duchamp, L. Timmel. (2003-1-25). «In Memoriam: Monique Wittig» Fantastic Metropolis.

Ikus, gainera

Wikiesanetan badira aipuak, gai hau dutenak: Monique Wittig

Kanpo estekak

Monique Wittig-en orrialde ofiziala

Datuak: Q263201
Multimedia: Monique Wittig / Q263201
Aipu famatuak: Monique Wittig

[A-1] «Monique Wittig, 67, Feminist Writer, Dies» The New York Times 2003-1-12.

[B-2] Duchamp, L. Timmel. (2003-1-25). «In Memoriam: Monique Wittig» Fantastic Metropolis.

[1]

[2]