Vikipedio:Artikolo de la semajno/2016
Grandduklando Flandrensis (nederlande Groothertogdom Flandrensis) estas mikronacio kun postuloj super kelkaj teritorioj de Antarkto, kiu estis fondita en 2008 fare de la belgo Niels Vermeersch. Flandrensis ne estas agnoskita fare de iu lando aŭ registaro. La mikronacio estas inspirita fare de la mezepoka graflando Flandrio. Flandrensis estas rigardita fare de la fondinto kiel ŝatokupo-mikronacio, daŭre la Mikronacio havas siajn proprajn identigilojn, valuton, gazeton, konstitucion kaj nacian himnon. Flandrensis estas ankaŭ politika simulaĵo kun partioj kiel la APPF (piratopartio), DRP (monarkista), NPF (naciisma), FDUP (uniisto), FL-AL (solidareco) kaj Lijst Govaert (liberala) kaj organizas ĉiujarajn elektojn. La fondinto ankaŭ priskribas Flandrensis kiel kulturan organizon. En 2012 la Mikronacio estas kunmetita de 128 civitanoj de 28 malsamaj naciecoj.
Lastaj artikoloj de la semajno: Ludilo - Karnavalo en Salvador de Bahio - Marilyn Monroe
Grandduklando Flandrensis (nederlande Groothertogdom Flandrensis) estas mikronacio kun postuloj super kelkaj teritorioj de Antarkto, kiu estis fondita en 2008 fare de la belgo Niels Vermeersch. Flandrensis ne estas agnoskita fare de iu lando aŭ registaro. La mikronacio estas inspirita fare de la mezepoka graflando Flandrio. Flandrensis estas rigardita fare de la fondinto kiel ŝatokupo-mikronacio, daŭre la Mikronacio havas siajn proprajn identigilojn, valuton, gazeton, konstitucion kaj nacian himnon. Flandrensis estas ankaŭ politika simulaĵo kun partioj kiel la APPF (piratopartio), DRP (monarkista), NPF (naciisma), FDUP (uniisto), FL-AL (solidareco) kaj Lijst Govaert (liberala) kaj organizas ĉiujarajn elektojn. La fondinto ankaŭ priskribas Flandrensis kiel kulturan organizon. En 2012 la Mikronacio estas kunmetita de 128 civitanoj de 28 malsamaj naciecoj.
Lastaj artikoloj de la semajno: Ludilo - Karnavalo en Salvador de Bahio - Marilyn Monroe
La ĉagataja lingvo (ĉagataje ﭼﯩﻐﻪتاي; uzbeke chig’atoy tili) aŭ la malnov-uzbeka lingvo estas formortinta tjurka lingvo kiu siatempe estis vaste parolita en Centra Azio, kaj restis la komuna librolingvo tie ĝis la frua 20-a jarcento. Ĝi ankaŭ estis parolita fare de la fruaj Mogolaj regantoj en la Hinda subkontinento, en kies lingvoj ĝi postlasis pruntvortojn. Aliŝer Navoi estis la plej granda reprezentanto de ĉagataja literaturo. Kiel parto de la preparo por la establado de Uzbeka Soveta Socialisma Respubliko en 1924, la ĉagataja estis oficiale renomita "malnovuzbeka". Edward A. Allworth argumentis ke tiu renomigo "malbone distordis la literaturhistorion de la regiono" kaj kutimis doni al verkintoj kiel ekzemple la 15-jarcenta verkisto Aliŝer Navoi uzbekan identecon. Frua evoluo de la lingvo iam estas konata kiel meztjurka lingvo, aŭ eĉ simple tjurka.
Lastaj artikoloj de la semajno: Grandduklando Flandrensis - Ludilo - Karnavalo en Salvador de Bahio
La ĉagataja lingvo (ĉagataje ﭼﯩﻐﻪتاي; uzbeke chig’atoy tili) aŭ la malnov-uzbeka lingvo estas formortinta tjurka lingvo kiu siatempe estis vaste parolita en Centra Azio, kaj restis la komuna librolingvo tie ĝis la frua 20-a jarcento. Ĝi ankaŭ estis parolita fare de la fruaj Mogolaj regantoj en la Hinda subkontinento, en kies lingvoj ĝi postlasis pruntvortojn. Aliŝer Navoi estis la plej granda reprezentanto de ĉagataja literaturo. Kiel parto de la preparo por la establado de Uzbeka Soveta Socialisma Respubliko en 1924, la ĉagataja estis oficiale renomita "malnovuzbeka". Edward A. Allworth argumentis ke tiu renomigo "malbone distordis la literaturhistorion de la regiono" kaj kutimis doni al verkintoj kiel ekzemple la 15-jarcenta verkisto Aliŝer Navoi uzbekan identecon. Frua evoluo de la lingvo iam estas konata kiel meztjurka lingvo, aŭ eĉ simple tjurka.
Lastaj artikoloj de la semajno: Grandduklando Flandrensis - Ludilo - Karnavalo en Salvador de Bahio
La ĉagataja lingvo (ĉagataje ﭼﯩﻐﻪتاي; uzbeke chig’atoy tili) aŭ la malnov-uzbeka lingvo estas formortinta tjurka lingvo kiu siatempe estis vaste parolita en Centra Azio, kaj restis la komuna librolingvo tie ĝis la frua 20-a jarcento. Ĝi ankaŭ estis parolita fare de la fruaj Mogolaj regantoj en la Hinda subkontinento, en kies lingvoj ĝi postlasis pruntvortojn. Aliŝer Navoi estis la plej granda reprezentanto de ĉagataja literaturo. Kiel parto de la preparo por la establado de Uzbeka Soveta Socialisma Respubliko en 1924, la ĉagataja estis oficiale renomita "malnovuzbeka". Edward A. Allworth argumentis ke tiu renomigo "malbone distordis la literaturhistorion de la regiono" kaj kutimis doni al verkintoj kiel ekzemple la 15-jarcenta verkisto Aliŝer Navoi uzbekan identecon. Frua evoluo de la lingvo iam estas konata kiel meztjurka lingvo, aŭ eĉ simple tjurka.
Lastaj artikoloj de la semajno: Grandduklando Flandrensis - Ludilo - Karnavalo en Salvador de Bahio
La termino terorisma atako en Beslano aludas al kaptado de pli ol 1100 grandparte infanaj ostaĝoj en la mezlernejo N 1 en urbo Beslano (Norda Osetio, Rusio), fare de la teroristoj matene la 1-an de septembro 2004 dum la solena kunveno en la lerneja korto, dediĉita al la komenco de la lernojaro. Dum du tagoj kaj duono la teroristoj retenis en la de ili minigita lernejo 1128 ostaĝojn. La vivkondiĉoj de la ostaĝoj dum la atako plus la psika premo de ili laŭ la raportoj estis katastrofaj. Kvankam plejparto da la ostaĝoj estis liberigitaj dum la sturmo, 334 homoj pereis (inkluzive de 186 infanoj) kaj pli ol 800 estis vunditaj. La respondecon pri la terorisma atako publike prenis al si Ŝamil Basajev, kiu publikigis tiun deklaron en retejo de la ĉeĉenaj separatistoj la 17-an de septembro 2004. La terorisma atako en Beslano finis la ĉenon de la teroraj agoj en Rusio en 2004, post kio la ŝtata registaro okazigis gravajn reformojn en la leĝaro.
Lastaj artikoloj de la semajno: ĉagataja lingvo - Grandduklando Flandrensis - ludilo
La termino terorisma atako en Beslano aludas al kaptado de pli ol 1100 grandparte infanaj ostaĝoj en la mezlernejo N 1 en urbo Beslano (Norda Osetio, Rusio), fare de la teroristoj matene la 1-an de septembro 2004 dum la solena kunveno en la lerneja korto, dediĉita al la komenco de la lernojaro. Dum du tagoj kaj duono la teroristoj retenis en la de ili minigita lernejo 1128 ostaĝojn. La vivkondiĉoj de la ostaĝoj dum la atako plus la psika premo de ili laŭ la raportoj estis katastrofaj. Kvankam plejparto da la ostaĝoj estis liberigitaj dum la sturmo, 334 homoj pereis (inkluzive de 186 infanoj) kaj pli ol 800 estis vunditaj. La respondecon pri la terorisma atako publike prenis al si Ŝamil Basajev, kiu publikigis tiun deklaron en retejo de la ĉeĉenaj separatistoj la 17-an de septembro 2004. La terorisma atako en Beslano finis la ĉenon de la teroraj agoj en Rusio en 2004, post kio la ŝtata registaro okazigis gravajn reformojn en la leĝaro.
Lastaj artikoloj de la semajno: ĉagataja lingvo - Grandduklando Flandrensis - ludilo
La termino terorisma atako en Beslano aludas al kaptado de pli ol 1100 grandparte infanaj ostaĝoj en la mezlernejo N 1 en urbo Beslano (Norda Osetio, Rusio), fare de la teroristoj matene la 1-an de septembro 2004 dum la solena kunveno en la lerneja korto, dediĉita al la komenco de la lernojaro. Dum du tagoj kaj duono la teroristoj retenis en la de ili minigita lernejo 1128 ostaĝojn. La vivkondiĉoj de la ostaĝoj dum la atako plus la psika premo de ili laŭ la raportoj estis katastrofaj. Kvankam plejparto da la ostaĝoj estis liberigitaj dum la sturmo, 334 homoj pereis (inkluzive de 186 infanoj) kaj pli ol 800 estis vunditaj. La respondecon pri la terorisma atako publike prenis al si Ŝamil Basajev, kiu publikigis tiun deklaron en retejo de la ĉeĉenaj separatistoj la 17-an de septembro 2004. La terorisma atako en Beslano finis la ĉenon de la teroraj agoj en Rusio en 2004, post kio la ŝtata registaro okazigis gravajn reformojn en la leĝaro.
Lastaj artikoloj de la semajno: ĉagataja lingvo - Grandduklando Flandrensis - ludilo
Andy Warhol (naskiĝis la 6-an de aŭgusto 1928 en Picburgo, mortis la 22-an de februaro 1987 en Novjorko) estis usona pentristo, filmfaristo, eldonisto, kaj unu el la ĉefuloj de la arta movado konata kiel poparto. Liaj verkoj esploras la rilaton inter arta esprimo, famulkulturo kaj reklamado tiom prospera ĉirkaŭ la 1960-aj jaroj. Post sukcesa kariero kiel komerca ilustristo, Warhol iĝis fama kaj foje kontestata artisto. The Andy Warhol Museum (La Muzeo Andy Warhol) en sia naska grandurbo, Picburgo, Pensilvanio, aranĝas ampleksan permanentan kolekton de arto kaj arkivoj. Ĝi estas la plej granda muzeo en Usono dediĉita al ununura artisto.
La arto de Warhol ampleksis multajn formojn de amaskomunikilaro, inkluzive de mandesegnado, pentrado, presaĵkreado, fotarto, silkrastrumo, skulptarto, kino, kaj muziko. Li ankaŭ estis pioniro en komputil-generita arto uzante Amiga komputilojn kiuj estis lanĉitaj en 1984, du jarojn antaŭ lia morto. Li fondis Interview Magazine kaj estis la verkinto de multaj libroj, inkluzive de The Philosophy of Andy Warhol (La Filozofio de Andy Warhol) kaj Popism: La Warhol Sixties. Li administris kaj produktis la Velvet Underground, rokmuzikan grupon kiu havis fortan influon sur la evoluo de punkroka muziko. Li ankaŭ estas fama kiel samseksema viro kiu vivis malkaŝe kiel tia antaŭ la samseksema liberiga movado. Lia studio, The Factory, estis fama renkontiĝejo kiu kunigis eminentajn intelektulojn, reĝinjojn, dramistojn, boheman stratpopolon, Holivudo-famulojn, kaj riĉajn patronojn.
Warhol estis la temo de multaj retrospektivaj ekspozicioj, libroj, kaj dokumentaj filmoj kiaj I Shot Andy Warhol. Li elpensis la vaste uzitan esprimon "15 minutojn da famo". Multaj el liaj kreaĵoj estas tre kolekteblaj kaj tre valoraj.
Lastaj artikoloj de la semajno: terorisma atako en Beslano - ĉagataja lingvo - Grandduklando Flandrensis
Andy Warhol (naskiĝis la 6-an de aŭgusto 1928 en Picburgo, mortis la 22-an de februaro 1987 en Novjorko) estis usona pentristo, filmfaristo, eldonisto, kaj unu el la ĉefuloj de la arta movado konata kiel poparto. Liaj verkoj esploras la rilaton inter arta esprimo, famulkulturo kaj reklamado tiom prospera ĉirkaŭ la 1960-aj jaroj. Post sukcesa kariero kiel komerca ilustristo, Warhol iĝis fama kaj foje kontestata artisto. The Andy Warhol Museum (La Muzeo Andy Warhol) en sia naska grandurbo, Picburgo, Pensilvanio, aranĝas ampleksan permanentan kolekton de arto kaj arkivoj. Ĝi estas la plej granda muzeo en Usono dediĉita al ununura artisto.
La arto de Warhol ampleksis multajn formojn de amaskomunikilaro, inkluzive de mandesegnado, pentrado, presaĵkreado, fotarto, silkrastrumo, skulptarto, kino, kaj muziko. Li ankaŭ estis pioniro en komputil-generita arto uzante Amiga komputilojn kiuj estis lanĉitaj en 1984, du jarojn antaŭ lia morto. Li fondis Interview Magazine kaj estis la verkinto de multaj libroj, inkluzive de The Philosophy of Andy Warhol (La Filozofio de Andy Warhol) kaj Popism: La Warhol Sixties. Li administris kaj produktis la Velvet Underground, rokmuzikan grupon kiu havis fortan influon sur la evoluo de punkroka muziko. Li ankaŭ estas fama kiel samseksema viro kiu vivis malkaŝe kiel tia antaŭ la samseksema liberiga movado. Lia studio, The Factory, estis fama renkontiĝejo kiu kunigis eminentajn intelektulojn, reĝinjojn, dramistojn, boheman stratpopolon, Holivudo-famulojn, kaj riĉajn patronojn.
Warhol estis la temo de multaj retrospektivaj ekspozicioj, libroj, kaj dokumentaj filmoj kiaj I Shot Andy Warhol. Li elpensis la vaste uzitan esprimon "15 minutojn da famo". Multaj el liaj kreaĵoj estas tre kolekteblaj kaj tre valoraj.
Lastaj artikoloj de la semajno: terorisma atako en Beslano - ĉagataja lingvo - Grandduklando Flandrensis
Andy Warhol (naskiĝis la 6-an de aŭgusto 1928 en Picburgo, mortis la 22-an de februaro 1987 en Novjorko) estis usona pentristo, filmfaristo, eldonisto, kaj unu el la ĉefuloj de la arta movado konata kiel poparto. Liaj verkoj esploras la rilaton inter arta esprimo, famulkulturo kaj reklamado tiom prospera ĉirkaŭ la 1960-aj jaroj. Post sukcesa kariero kiel komerca ilustristo, Warhol iĝis fama kaj foje kontestata artisto. The Andy Warhol Museum (La Muzeo Andy Warhol) en sia naska grandurbo, Picburgo, Pensilvanio, aranĝas ampleksan permanentan kolekton de arto kaj arkivoj. Ĝi estas la plej granda muzeo en Usono dediĉita al ununura artisto.
La arto de Warhol ampleksis multajn formojn de amaskomunikilaro, inkluzive de mandesegnado, pentrado, presaĵkreado, fotarto, silkrastrumo, skulptarto, kino, kaj muziko. Li ankaŭ estis pioniro en komputil-generita arto uzante Amiga komputilojn kiuj estis lanĉitaj en 1984, du jarojn antaŭ lia morto. Li fondis Interview Magazine kaj estis la verkinto de multaj libroj, inkluzive de The Philosophy of Andy Warhol (La Filozofio de Andy Warhol) kaj Popism: La Warhol Sixties. Li administris kaj produktis la Velvet Underground, rokmuzikan grupon kiu havis fortan influon sur la evoluo de punkroka muziko. Li ankaŭ estas fama kiel samseksema viro kiu vivis malkaŝe kiel tia antaŭ la samseksema liberiga movado. Lia studio, The Factory, estis fama renkontiĝejo kiu kunigis eminentajn intelektulojn, reĝinjojn, dramistojn, boheman stratpopolon, Holivudo-famulojn, kaj riĉajn patronojn.
Warhol estis la temo de multaj retrospektivaj ekspozicioj, libroj, kaj dokumentaj filmoj kiaj I Shot Andy Warhol. Li elpensis la vaste uzitan esprimon "15 minutojn da famo". Multaj el liaj kreaĵoj estas tre kolekteblaj kaj tre valoraj.
Lastaj artikoloj de la semajno: terorisma atako en Beslano - ĉagataja lingvo - Grandduklando Flandrensis
La Organizaĵo de la muĝahidoj de la irana popolo aŭ Muĝahidin-e Ĥalk ("popolaj muĝahidoj", perse سازمان مجاهدين خلق ايران, sāzmān-e mujāhidin-e khalq-e irān; mallonge esperante: OMIP) estas irana maldekstra organizaĵo, batalanta kontraŭ la irana registaro kaj gvidata de geedzoj Masud kaj Mariam Raĝavi. Kanado, Irano kaj Irako taksas ĝin kiel terorisma organizaĵo. En 2007 Britio, en 2009 Eŭropa Unio kaj en 2012 Usono forigis OMIP el listo de terorismaj organizaĵoj.
La organizaĵo aktive uzis teroron, kvankam ĝi ekde la 2000-aj jaroj ne plu faris tion. Laŭ asertoj de la gvidantoj de OMIP, ĝia celo estas konstruado en Irano de demokratia islama respubliko kun egalaj rajtoj por virinoj, etnaj kaj religiaj malplimultoj. Virinoj aniĝintaj en OMIP surportas hiĵabon.
Estroj de OMIP estas Masud kaj Mariam Raĝavi. Post 2003 Masud Raĝavi malaperis de sur publika politika areno kaj rolon de la gvidanto de OMIP plenumas lia edzino Mariam. Laŭ sciigoj de eksaj anoj de OMIP, Masud Raĝavi havas inter anoj de la organizaĵo sendisputeblan aŭtoritaton, proksiman al persona kulto. Aŭtune de 2001 la ĝenerala sekretario de OMIP estis elektita Moĝkan Barsaj, virino kies frato estis ekzekutita en Irano antaŭ 20 jaroj.
La organizaĵo estas parto kaj kerno de la Nacia Konsilio de Irano pri Rezistado, establita en 1981 de Masud kaj nun estrata de Mariam Raĝavi. Estas eldonataj magazeno «Muĝaĥido» kaj samtitola ĵurnalo.
Lastaj artikoloj de la semajno: Andy Warhol - terorisma atako en Beslano - ĉagataja lingvo
La Organizaĵo de la muĝahidoj de la irana popolo aŭ Muĝahidin-e Ĥalk ("popolaj muĝahidoj", perse سازمان مجاهدين خلق ايران, sāzmān-e mujāhidin-e khalq-e irān; mallonge esperante: OMIP) estas irana maldekstra organizaĵo, batalanta kontraŭ la irana registaro kaj gvidata de geedzoj Masud kaj Mariam Raĝavi. Kanado, Irano kaj Irako taksas ĝin kiel terorisma organizaĵo. En 2007 Britio, en 2009 Eŭropa Unio kaj en 2012 Usono forigis OMIP el listo de terorismaj organizaĵoj.
La organizaĵo aktive uzis teroron, kvankam ĝi ekde la 2000-aj jaroj ne plu faris tion. Laŭ asertoj de la gvidantoj de OMIP, ĝia celo estas konstruado en Irano de demokratia islama respubliko kun egalaj rajtoj por virinoj, etnaj kaj religiaj malplimultoj. Virinoj aniĝintaj en OMIP surportas hiĵabon.
Estroj de OMIP estas Masud kaj Mariam Raĝavi. Post 2003 Masud Raĝavi malaperis de sur publika politika areno kaj rolon de la gvidanto de OMIP plenumas lia edzino Mariam. Laŭ sciigoj de eksaj anoj de OMIP, Masud Raĝavi havas inter anoj de la organizaĵo sendisputeblan aŭtoritaton, proksiman al persona kulto. Aŭtune de 2001 la ĝenerala sekretario de OMIP estis elektita Moĝkan Barsaj, virino kies frato estis ekzekutita en Irano antaŭ 20 jaroj.
La organizaĵo estas parto kaj kerno de la Nacia Konsilio de Irano pri Rezistado, establita en 1981 de Masud kaj nun estrata de Mariam Raĝavi. Estas eldonataj magazeno «Muĝaĥido» kaj samtitola ĵurnalo.
Lastaj artikoloj de la semajno: Andy Warhol - terorisma atako en Beslano - ĉagataja lingvo
La Organizaĵo de la muĝahidoj de la irana popolo aŭ Muĝahidin-e Ĥalk ("popolaj muĝahidoj", perse سازمان مجاهدين خلق ايران, sāzmān-e mujāhidin-e khalq-e irān; mallonge esperante: OMIP) estas irana maldekstra organizaĵo, batalanta kontraŭ la irana registaro kaj gvidata de geedzoj Masud kaj Mariam Raĝavi. Kanado, Irano kaj Irako taksas ĝin kiel terorisma organizaĵo. En 2007 Britio, en 2009 Eŭropa Unio kaj en 2012 Usono forigis OMIP el listo de terorismaj organizaĵoj.
La organizaĵo aktive uzis teroron, kvankam ĝi ekde la 2000-aj jaroj ne plu faris tion. Laŭ asertoj de la gvidantoj de OMIP, ĝia celo estas konstruado en Irano de demokratia islama respubliko kun egalaj rajtoj por virinoj, etnaj kaj religiaj malplimultoj. Virinoj aniĝintaj en OMIP surportas hiĵabon.
Estroj de OMIP estas Masud kaj Mariam Raĝavi. Post 2003 Masud Raĝavi malaperis de sur publika politika areno kaj rolon de la gvidanto de OMIP plenumas lia edzino Mariam. Laŭ sciigoj de eksaj anoj de OMIP, Masud Raĝavi havas inter anoj de la organizaĵo sendisputeblan aŭtoritaton, proksiman al persona kulto. Aŭtune de 2001 la ĝenerala sekretario de OMIP estis elektita Moĝkan Barsaj, virino kies frato estis ekzekutita en Irano antaŭ 20 jaroj.
La organizaĵo estas parto kaj kerno de la Nacia Konsilio de Irano pri Rezistado, establita en 1981 de Masud kaj nun estrata de Mariam Raĝavi. Estas eldonataj magazeno «Muĝaĥido» kaj samtitola ĵurnalo.
Lastaj artikoloj de la semajno: Andy Warhol - terorisma atako en Beslano - ĉagataja lingvo
Thann (prononcu [tan]) estas komunumo de Francio. Ĝi situas en la departemento Bas-Rhin, kiu apartenas al la historia regiono Alzaco kaj al la en 2016 kreita administra regiono Grand Est. Ĝi estas unu el la subprefektejoj de la departemento, kaj do estras unu arondismenton. La urbeto troviĝas proksimume 50 km for de la germana limo. Thann havas ĉirkaŭ 8000 loĝantojn. La urbo staras ĉe la enirejo de la bela valo de la Thur-rivero, kaŭranta ĉe la piedoj de la vogezaj antaŭmontoj. La malnova urbo etendiĝas ĉirkaŭ la kolegiejo Sankta Ubaldo, juvelo de gotika arkitekturo, konstruata de la 13-a ĝis la 15-a jarcento. La impona konstruaĵo kaj ĝia spajro je alteco de 78 metroj memorigas, ke Thann, situanta sur la internacia akso Italio–Nederlando, estis fama pilgrimejo.
Relikvo de la kristana sanktulo Ubaldo de Gubbio en la mezepoko igis la loĝlokon grava celo de pilgrimado, kaj la kapelo kiu konservis la relikvon ampleksiĝis al arthistorie grava kolegiejo. Thann estas superstarata de ruinoj de la kastelo Engelbourg (germane: Engelsburg, anĝelkastelo), kromnomataj «sorĉistin-okulo». Kiam tiu kastelo el la 13-a jarcento estis detruita dum la 17-a jarcento, granda parto de ĝia dika turo falis flanken, kaj nun aspektas kiel ringego okul-aspekta.
Lastaj artikoloj de la semajno: Organizaĵo de la muĝahidoj de la irana popolo - Andy Warhol - terorisma atako en Beslano
Thann (prononcu [tan]) estas komunumo de Francio. Ĝi situas en la departemento Bas-Rhin, kiu apartenas al la historia regiono Alzaco kaj al la en 2016 kreita administra regiono Grand Est. Ĝi estas unu el la subprefektejoj de la departemento, kaj do estras unu arondismenton. La urbeto troviĝas proksimume 50 km for de la germana limo. Thann havas ĉirkaŭ 8000 loĝantojn. La urbo staras ĉe la enirejo de la bela valo de la Thur-rivero, kaŭranta ĉe la piedoj de la vogezaj antaŭmontoj. La malnova urbo etendiĝas ĉirkaŭ la kolegiejo Sankta Ubaldo, juvelo de gotika arkitekturo, konstruata de la 13-a ĝis la 15-a jarcento. La impona konstruaĵo kaj ĝia spajro je alteco de 78 metroj memorigas, ke Thann, situanta sur la internacia akso Italio–Nederlando, estis fama pilgrimejo.
Relikvo de la kristana sanktulo Ubaldo de Gubbio en la mezepoko igis la loĝlokon grava celo de pilgrimado, kaj la kapelo kiu konservis la relikvon ampleksiĝis al arthistorie grava kolegiejo. Thann estas superstarata de ruinoj de la kastelo Engelbourg (germane: Engelsburg, anĝelkastelo), kromnomataj «sorĉistin-okulo». Kiam tiu kastelo el la 13-a jarcento estis detruita dum la 17-a jarcento, granda parto de ĝia dika turo falis flanken, kaj nun aspektas kiel ringego okul-aspekta.
Lastaj artikoloj de la semajno: Organizaĵo de la muĝahidoj de la irana popolo - Andy Warhol - terorisma atako en Beslano
Thann (prononcu [tan]) estas komunumo de Francio. Ĝi situas en la departemento Bas-Rhin, kiu apartenas al la historia regiono Alzaco kaj al la en 2016 kreita administra regiono Grand Est. Ĝi estas unu el la subprefektejoj de la departemento, kaj do estras unu arondismenton. La urbeto troviĝas proksimume 50 km for de la germana limo. Thann havas ĉirkaŭ 8000 loĝantojn. La urbo staras ĉe la enirejo de la bela valo de la Thur-rivero, kaŭranta ĉe la piedoj de la vogezaj antaŭmontoj. La malnova urbo etendiĝas ĉirkaŭ la kolegiejo Sankta Ubaldo, juvelo de gotika arkitekturo, konstruata de la 13-a ĝis la 15-a jarcento. La impona konstruaĵo kaj ĝia spajro je alteco de 78 metroj memorigas, ke Thann, situanta sur la internacia akso Italio–Nederlando, estis fama pilgrimejo.
Relikvo de la kristana sanktulo Ubaldo de Gubbio en la mezepoko igis la loĝlokon grava celo de pilgrimado, kaj la kapelo kiu konservis la relikvon ampleksiĝis al arthistorie grava kolegiejo. Thann estas superstarata de ruinoj de la kastelo Engelbourg (germane: Engelsburg, anĝelkastelo), kromnomataj «sorĉistin-okulo». Kiam tiu kastelo el la 13-a jarcento estis detruita dum la 17-a jarcento, granda parto de ĝia dika turo falis flanken, kaj nun aspektas kiel ringego okul-aspekta.
Lastaj artikoloj de la semajno: Organizaĵo de la muĝahidoj de la irana popolo - Andy Warhol - terorisma atako en Beslano
Thann (prononcu [tan]) estas komunumo de Francio. Ĝi situas en la departemento Bas-Rhin, kiu apartenas al la historia regiono Alzaco kaj al la en 2016 kreita administra regiono Grand Est. Ĝi estas unu el la subprefektejoj de la departemento, kaj do estras unu arondismenton. La urbeto troviĝas proksimume 50 km for de la germana limo. Thann havas ĉirkaŭ 8000 loĝantojn. La urbo staras ĉe la enirejo de la bela valo de la Thur-rivero, kaŭranta ĉe la piedoj de la vogezaj antaŭmontoj. La malnova urbo etendiĝas ĉirkaŭ la kolegiejo Sankta Ubaldo, juvelo de gotika arkitekturo, konstruata de la 13-a ĝis la 15-a jarcento. La impona konstruaĵo kaj ĝia spajro je alteco de 78 metroj memorigas, ke Thann, situanta sur la internacia akso Italio–Nederlando, estis fama pilgrimejo.
Relikvo de la kristana sanktulo Ubaldo de Gubbio en la mezepoko igis la loĝlokon grava celo de pilgrimado, kaj la kapelo kiu konservis la relikvon ampleksiĝis al arthistorie grava kolegiejo. Thann estas superstarata de ruinoj de la kastelo Engelbourg (germane: Engelsburg, anĝelkastelo), kromnomataj «sorĉistin-okulo». Kiam tiu kastelo el la 13-a jarcento estis detruita dum la 17-a jarcento, granda parto de ĝia dika turo falis flanken, kaj nun aspektas kiel ringego okul-aspekta.
Lastaj artikoloj de la semajno: Organizaĵo de la muĝahidoj de la irana popolo - Andy Warhol - terorisma atako en Beslano
Ludilo estas objekto per kiu oni ludas. Ilin uzas ĉefe infanoj kaj maskotoj, sed ankaŭ plenkreskuloj povas amuziĝi per ludiloj. Ludi per ludiloj estas ĝuenda rimedo trejnigi junulon por vivo en socio; kaj tion faras ankaŭ en naturo kelkaj bestoj, laŭ kiu gepatroj lernigas ekzemple ĉasadon aŭ diferencigon de manĝaĵoj. Oni uzas tre diversajn materialojn por fari ludilojn ĝuindajn de kaj junuloj kaj de pliaĝuloj (ĉu por donaci ilin aŭ eĉ por ludi mem). Multaj aĵoj estas desegnitaj por utili kiel ludiloj, sed oni povas uzi ankaŭ varojn produktitajn dekomence por aliaj celoj. Ekzemple, infano povas preni ajn aĵon el la hejmo kaj "flugigi" ĝin traaere en la intenco ke temas pri aviadilo; tiele la uzado de ludilo eĉ stimulas la imagopovon de la uzanto. Alia konsidero estas interaktiva cifereca distrilaro. Kelkaj ludiloj estas produktitaj dekomence kiel kolekteroj kaj ili celas pli la montron ol la uzadon mem.
Lastaj artikoloj de la semajno: Thann - Organizaĵo de la muĝahidoj de la irana popolo - Andy Warhol
Ludilo estas objekto per kiu oni ludas. Ilin uzas ĉefe infanoj kaj maskotoj, sed ankaŭ plenkreskuloj povas amuziĝi per ludiloj. Ludi per ludiloj estas ĝuenda rimedo trejnigi junulon por vivo en socio; kaj tion faras ankaŭ en naturo kelkaj bestoj, laŭ kiu gepatroj lernigas ekzemple ĉasadon aŭ diferencigon de manĝaĵoj. Oni uzas tre diversajn materialojn por fari ludilojn ĝuindajn de kaj junuloj kaj de pliaĝuloj (ĉu por donaci ilin aŭ eĉ por ludi mem). Multaj aĵoj estas desegnitaj por utili kiel ludiloj, sed oni povas uzi ankaŭ varojn produktitajn dekomence por aliaj celoj. Ekzemple, infano povas preni ajn aĵon el la hejmo kaj "flugigi" ĝin traaere en la intenco ke temas pri aviadilo; tiele la uzado de ludilo eĉ stimulas la imagopovon de la uzanto. Alia konsidero estas interaktiva cifereca distrilaro. Kelkaj ludiloj estas produktitaj dekomence kiel kolekteroj kaj ili celas pli la montron ol la uzadon mem.
Lastaj artikoloj de la semajno: Thann - Organizaĵo de la muĝahidoj de la irana popolo - Andy Warhol
Socialisma realismo estas stilo de realisma arto kiu estis evoluigita ĉefe en Sovetunio kaj iĝis domina stilo en diversaj aliaj socialismaj landoj. Socialisma realismo estas karakterizita per la klarigita bildigo de komunistaj valoroj, kiaj ekzemple la emancipiĝo de la proletaro, en realisma maniero. Kvankam ligita, ĝi ne devus esti konfuzita kun socia realismo, pli larĝa speco de arto kiu realisme prezentas temojn de socia temo.
Socialisma realismo estis la hegemonia formo de arto en Sovetunio de sia evoluo en la komenco de la 1920-aj jaroj ĝis sia fina falo de populareco en la fino de la 1960-aj jaroj. Dum aliaj landoj havis devigan kanonon de arto, socia realismo en Rusio daŭris pli longe kaj estis pli limigita ol aliloke en Eŭropo.
Socialisma realismo estis evoluigita fare de multaj miloj da artistoj, tra vasta imperio, dum pluraj jardekoj. Fruaj ekzemploj de realismo en rusa arto inkludas la laboron de la Peredviĵniki kaj de Ilja Repin. Dum tiuj verkoj ne havas la saman politikan implicon, ili elmontras la teknikojn ekzercitajn fare de ties posteuloj.
Lastaj artikoloj de la semajno: Ludilo - Thann - Organizaĵo de la muĝahidoj de la irana popolo
Socialisma realismo estas stilo de realisma arto kiu estis evoluigita ĉefe en Sovetunio kaj iĝis domina stilo en diversaj aliaj socialismaj landoj. Socialisma realismo estas karakterizita per la klarigita bildigo de komunistaj valoroj, kiaj ekzemple la emancipiĝo de la proletaro, en realisma maniero. Kvankam ligita, ĝi ne devus esti konfuzita kun socia realismo, pli larĝa speco de arto kiu realisme prezentas temojn de socia temo.
Socialisma realismo estis la hegemonia formo de arto en Sovetunio de sia evoluo en la komenco de la 1920-aj jaroj ĝis sia fina falo de populareco en la fino de la 1960-aj jaroj. Dum aliaj landoj havis devigan kanonon de arto, socia realismo en Rusio daŭris pli longe kaj estis pli limigita ol aliloke en Eŭropo.
Socialisma realismo estis evoluigita fare de multaj miloj da artistoj, tra vasta imperio, dum pluraj jardekoj. Fruaj ekzemploj de realismo en rusa arto inkludas la laboron de la Peredviĵniki kaj de Ilja Repin. Dum tiuj verkoj ne havas la saman politikan implicon, ili elmontras la teknikojn ekzercitajn fare de ties posteuloj.
Lastaj artikoloj de la semajno: Ludilo - Thann - Organizaĵo de la muĝahidoj de la irana popolo
Socialisma realismo estas stilo de realisma arto kiu estis evoluigita ĉefe en Sovetunio kaj iĝis domina stilo en diversaj aliaj socialismaj landoj. Socialisma realismo estas karakterizita per la klarigita bildigo de komunistaj valoroj, kiaj ekzemple la emancipiĝo de la proletaro, en realisma maniero. Kvankam ligita, ĝi ne devus esti konfuzita kun socia realismo, pli larĝa speco de arto kiu realisme prezentas temojn de socia temo.
Socialisma realismo estis la hegemonia formo de arto en Sovetunio de sia evoluo en la komenco de la 1920-aj jaroj ĝis sia fina falo de populareco en la fino de la 1960-aj jaroj. Dum aliaj landoj havis devigan kanonon de arto, socia realismo en Rusio daŭris pli longe kaj estis pli limigita ol aliloke en Eŭropo.
Socialisma realismo estis evoluigita fare de multaj miloj da artistoj, tra vasta imperio, dum pluraj jardekoj. Fruaj ekzemploj de realismo en rusa arto inkludas la laboron de la Peredviĵniki kaj de Ilja Repin. Dum tiuj verkoj ne havas la saman politikan implicon, ili elmontras la teknikojn ekzercitajn fare de ties posteuloj.
Lastaj artikoloj de la semajno: Ludilo - Thann - Organizaĵo de la muĝahidoj de la irana popolo
La rilatoj inter Brazilo kaj Surinamo estas la internaciaj rilatoj inter la Surinama Respubliko kaj la Federacia Respubliko Brazilo. La du landoj najbaras en la Sudamerika kontinento, ilin dividas 593-kilometra landlimo.
En 2016 la diplomato Marcelo Baumbach servas kiel brazila ambasadoro en Paramaribo, dum la diplomato Marlon Faisal Mohamed-Hoesein laboras kiel surinama ambasadoro en Braziljo. Malgraŭ la fakto, ke Brazilo bontenas diplomatiajn rilatojn kun ĉiuj karibaj landoj, ĝi havas ambasadejon nur en ses ŝtatoj inter la landoj de la Karibia Komunumo (CARICOM), inkluzive de Surinamo. La kompetencoj de la brazila ambasadejo en Surinamo ankaŭ inkludas la insulon Sankta Lucio.
Lastaj artikoloj de la semajno: Socialisma realismo - Ludilo - Thann
La rilatoj inter Brazilo kaj Surinamo estas la internaciaj rilatoj inter la Surinama Respubliko kaj la Federacia Respubliko Brazilo. La du landoj najbaras en la Sudamerika kontinento, ilin dividas 593-kilometra landlimo.
En 2016 la diplomato Marcelo Baumbach servas kiel brazila ambasadoro en Paramaribo, dum la diplomato Marlon Faisal Mohamed-Hoesein laboras kiel surinama ambasadoro en Braziljo. Malgraŭ la fakto, ke Brazilo bontenas diplomatiajn rilatojn kun ĉiuj karibaj landoj, ĝi havas ambasadejon nur en ses ŝtatoj inter la landoj de la Karibia Komunumo (CARICOM), inkluzive de Surinamo. La kompetencoj de la brazila ambasadejo en Surinamo ankaŭ inkludas la insulon Sankta Lucio.
Lastaj artikoloj de la semajno: Socialisma realismo - Ludilo - Thann
La rilatoj inter Brazilo kaj Surinamo estas la internaciaj rilatoj inter la Surinama Respubliko kaj la Federacia Respubliko Brazilo. La du landoj najbaras en la Sudamerika kontinento, ilin dividas 593-kilometra landlimo.
En 2016 la diplomato Marcelo Baumbach servas kiel brazila ambasadoro en Paramaribo, dum la diplomato Marlon Faisal Mohamed-Hoesein laboras kiel surinama ambasadoro en Braziljo. Malgraŭ la fakto, ke Brazilo bontenas diplomatiajn rilatojn kun ĉiuj karibaj landoj, ĝi havas ambasadejon nur en ses ŝtatoj inter la landoj de la Karibia Komunumo (CARICOM), inkluzive de Surinamo. La kompetencoj de la brazila ambasadejo en Surinamo ankaŭ inkludas la insulon Sankta Lucio.
Lastaj artikoloj de la semajno: Socialisma realismo - Ludilo - Thann
Sorĉistinoj de Zugarramurdi estas la nomo per kiu estas konata la plej fama kazo en la historio de la eŭska sorĉado kaj eble de la sorĉado en Hispanio. La sorĉ-fokuso troviĝis en la pirenea navara loĝloko nomata Zugarramurdi kaj la proceso estis plenumita de la tribunalo de la Hispana Inkvizicio de Logronjo. En la aŭtodafeo okazinta en tiu urbo la tagojn 7a kaj 8a de novembro 1610 dek ok personoj estis reakordigitaj ĉar ili konfesis siajn kulpojn kaj petegis la mizerikordon de la tribunalo, sed la ses personoj kiuj rezistis estis vive bruligataj kaj kvin postmorte.
Lastaj artikoloj de la semajno: Rilatoj inter Brazilo kaj Surinamo - Socialisma realismo - Ludilo
Sorĉistinoj de Zugarramurdi estas la nomo per kiu estas konata la plej fama kazo en la historio de la eŭska sorĉado kaj eble de la sorĉado en Hispanio. La sorĉ-fokuso troviĝis en la pirenea navara loĝloko nomata Zugarramurdi kaj la proceso estis plenumita de la tribunalo de la Hispana Inkvizicio de Logronjo. En la aŭtodafeo okazinta en tiu urbo la tagojn 7a kaj 8a de novembro 1610 dek ok personoj estis reakordigitaj ĉar ili konfesis siajn kulpojn kaj petegis la mizerikordon de la tribunalo, sed la ses personoj kiuj rezistis estis vive bruligataj kaj kvin postmorte.
Lastaj artikoloj de la semajno: Rilatoj inter Brazilo kaj Surinamo - Socialisma realismo - Ludilo
Sorĉistinoj de Zugarramurdi estas la nomo per kiu estas konata la plej fama kazo en la historio de la eŭska sorĉado kaj eble de la sorĉado en Hispanio. La sorĉ-fokuso troviĝis en la pirenea navara loĝloko nomata Zugarramurdi kaj la proceso estis plenumita de la tribunalo de la Hispana Inkvizicio de Logronjo. En la aŭtodafeo okazinta en tiu urbo la tagojn 7a kaj 8a de novembro 1610 dek ok personoj estis reakordigitaj ĉar ili konfesis siajn kulpojn kaj petegis la mizerikordon de la tribunalo, sed la ses personoj kiuj rezistis estis vive bruligataj kaj kvin postmorte.
Lastaj artikoloj de la semajno: Rilatoj inter Brazilo kaj Surinamo - Socialisma realismo - Ludilo
Baltrum estas insulo – kaj sur ĝi komunumo – en la nordokcidento de Germanio. La insulo geografie apartenas al la orientfrisaj insuloj, la komunumo sur ĝi administre estas parto de la distrikto Aurich de la federacia lando Malsupra Saksio. Fine de decembro 2022 la komunumo havis 599 konstantajn loĝantojn. Dum la somero tiu nombro dumtempe multobliĝas, kiam someraj feriantoj inundas la insulon.
Baltrum situas en la mezo de la insularo konata kiel la orientfrisa insularo kaj estas la plej malgranda permanente loĝata insulo en la ĉeno laŭ areo kaj nombro de loĝantoj. La profundejo Wichter Ee [VIHta E:] en la okcidento apartigas ĝin de Norderney kaj la profundejo Accumer Ee [Akuma E:] en la oriento apartigas ĝin de Langeoog. Ekzistas du vilaĝoj sur la insulo - Ostdorf (orienta vilaĝo) kaj Westdorf (okcidenta vilaĝo), kvankam ili esence kunfalis en unu. La pramo por Baltrum forveturas de la malgranda haveno proksime de la vilaĝo de Neßmersiel (en la paroĥo de Dornum) kun ligo ĝis la fervoja stacidomo de Norden. La insulo havas sian propran pramterminalon kaj malgrandan startvojon.
Lastaj artikoloj de la semajno: Sorĉistinoj de Zugarramurdi - Rilatoj inter Brazilo kaj Surinamo - Socialisma realismo
Genĵi monogatari (源氏物語, Romano pri Genĵi) estas klasika verko de japana literaturo, kiun la nobelino kaj akompanantino Murasaki Shikibu skribis ĉirkaŭ la jaro 1000 ĉirkaŭ la pinto de la Epoko de Heian. Ĝi estas reprezenta verko en japana literaturo. Ĝi estis foje nomata la unua romano en la mondo, la unua moderna romano, la unua psikologia romano aŭ la unua romano ankoraŭ konsiderata klasikaĵo. Konsiderita kiel majstroverko, ties preciza klasigo kaj influoj kaj sur la okcidenta kaj sur la orienta kanonoj estis pridebatitaj temoj.
Vivostilo de nobeloj en Heian-epoko kaj amoj de nobeloj estis unike priskribita. La grava heroo estas Hikaru-Genĵi, kies patro estas japana imperiestro. Li estas tre bela viro kaj amis kelkajn virinojn.
Genĵi monogatari eble estis verkita ĉapitro post ĉapitro en pagitaj partoj, kiam Murasaki faris la rakonton al aristokrataj virinoj (la njokanoj). Ĝi havas multajn elementojn trovitajn en moderna romano: centra rolulo kaj tre granda nombro de gravaj kaj kromaj figuroj, bonevoluinta karakterizado de ĉiuj plej gravaj roluloj, okazado kovrantaj la vivdaŭron de la centra rolulo kaj pretere. La laboro ne faras uzon de intrigo; anstataŭe, okazaĵoj okazas kaj roluloj simple iĝas pli maljunaj. Unu rimarkinda kvalito de la Genĵi, kaj de la kapablo de Murasaki, estas sia interna konsistenco, malgraŭ ke la rolularo (dramatis personæ) estas de proksimume kvar cent roluloj. Ekzemple, ĉiuj roluloj maljuniĝas dum la familio kaj feŭdaj rilatoj konservas ĝeneralan konsistencon.
Lastaj artikoloj de la semajno: Baltrum - Sorĉistinoj de Zugarramurdi - Rilatoj inter Brazilo kaj Surinamo
La koloniismo (el latina: colonia kolonio, setlejo) signifas la politikon de akiro kaj evoluigo de kolonioj kaj ilia funkciigo ekonomie aŭ militiste laŭ interesoj de la hejmlando (metropolo). Tio signifas la politikan subpremon kaj ekonomian ekspluatadon de la dependaj popoloj. Krome ludis gravan rolon la civilizaciigo, kristanigo kaj ofte ekstermo, murdado de la indiĝenaj popoloj.
La koloniismo aperis kun la novaj geografiaj malkovroj, kiam en la 15-a jarcento oni malkovris (1492) Amerikon. En la posta jarcento la eŭropaj ŝtatoj (ĉefe Hispanio, Portugalio, sed ankaŭ Britio) okupis kaj ekspluatis tiun kontinenton kaj por certigi la sklavojn bezonatajn por la plantejoj, ili koloniigis Afrikon. La koloniigo de Azio kaj Aŭstralio okazis pli poste (17-18-a jc) fare de Nederlando, Britio, Francio. Germanio aperis nur en la 19-a jarcento kaj akiris malgrandan parton de Afriko. Ankaŭ aliaj landoj akiris diversajn teritoriojn (Usono, Belgio). La kolonioj provizis la eŭropajn landojn (hejmlandojn) per krudmaterialoj (ekz. sukerkano, oro, diamanto, kaŭĉuko ktp.), sen rericevi la taŭgan interŝanĝan valoron. Tiu unuflanka livero helpis la ekfloron de kapitalismo en Britio (Hispanio kaj Portugalio misuzis la oraĵojn) kaj eksplodon de la industria revolucio en la 18-19 jarcenta Britio.
Lastaj artikoloj de la semajno: Genĵi monogatari - Baltrum - Sorĉistinoj de Zugarramurdi
Frida KAHLO, plennome Magdalena Carmen Frieda KAHLO y CALDERON (naskiĝis la 6-an de julio, 1907, mortis la 13-an de julio, 1954) estis Meksika pentristino. Ŝi estis edzino de la fama surmura pentristo meksika Diego Rivera; ŝia vivo suferis la malfeliĉon de infana malsano kaj terura akcidento junaĝa kiu tenis ŝin kuŝe dum longaj tempoperiodoj, kaj ŝi suferis ĝis 32 kirurgiajn operaciojn. Ŝi havis malmulte konvencian vivon, estis duseksema kaj inter ŝiaj amantoj troviĝis Lev Trockij. Lia pentroverkaro temas pri sia biografio kaj sia propra sufero. Ŝi estis aŭtoro de ĉirkaŭ 200 verkoj, ĉefe memportretoj, kie projektis siajn malfacilaĵojn por survivi. La verkaro de Kahlo estas influita de la verko de lia edzo la fama pentristo Diego Rivera, kun kiu ŝi kunhavis emon por la popola meksika arto de indiĝenaj radikoj, inspirante aliajn pentristojn meksikajn de la periodo post-revolucia.
En 1939 ŝi ekspoziciis siajn pentraĵojn en Francio laŭ invito fare de André Breton, kiu klopodis konvinki ŝin ke ŝiaj pentraĵoj estas «superrealistaj», kvankam Frida defendis, ke tiu tendenco ne korespondis kun ŝia arto ĉar ŝi ne pentris revojn sed sian propran vivon. Unu el tiuj verkoj (Autorretrato- El Marco, kiu aktuale estas en la Centro Georges Pompidou) iĝis la unua pentraĵo de meksika artisto akirita de la Muzeo Luvro. Ĝis tiam, Frida Kahlo estis pentrinta nur private kaj ŝi mem malfacile akceptis, ke ŝia verkaro havu ĝeneralan intereson. Kvankam ŝi ĝuis admiron de elstaraj pentristoj kaj intelektuloj tiuepokaj kiaj Pablo Picasso, Vasili Kandinski, André Breton aŭ Marcel Duchamp, ŝia verkaro atingis famon kaj veran internacian agnoskon post ŝia morto, el la 1970-aj jaroj.
Lastaj artikoloj de la semajno: Koloniismo - Genĵi monogatari - Baltrum
La Fondaĵo Vikimedio (angle Wikimedia Foundation) estas ne-profit-dona organizaĵo kun sidejo en Usono. Ĝi estis fondita en 2003 kiel la tegmenta organizaĵo de Vikipedio.
Poste ĝi akceptis pliajn projektojn: Vikivortaro, Vikicitaro, Vikilibroj, Vikimedia Komunejo, Vikifontaro, Vikispecioj kaj Vikinovaĵoj. La baza celo estas, en la vortoj de Jimmy Wales, disponigi al ĉiu persono la sumon de homa scio.
Aktuale en 2015, en la Fondaĵo laboras pli ol 280 homojn, kun ĉiujaraj enspezoj pli ol 75 milionoj da dolaroj. Lila Tretikov gvidis la Fondaĵon ĝis marto 2016 kiel ĝia administra direktoro, kvankam la 26an de februaro 2016 ŝi sciigis sian eksiĝon efika 31 marto, kiel rezulto de la kontestata Knowledge Engine projekto de la WMF. Nuntempe, Katherine Maher estas plenuma direktoro post kiam Lila Tretikov eksiĝis, ekde la junio 2016.
Ekzistas la oficiala Esperata uzanto-grupo de Fondaĵo Vikimedio, kiu nomiĝas Esperanto kaj Libera Scio.
Lastaj artikoloj de la semajno: Frida Kahlo - Koloniismo - Genĵi monogatari
La platbeka anaso (Anas platyrhynchos), kiu estas la plej ofte trovebla anaso de Eŭropo kaj aliaj lokoj, estas birdospecio de la grupo de plaŭdanasoj kiu reproduktiĝas tra moderklimataj kaj subtropikaj regionoj de Ameriko, Eŭropo, Azio, kaj Nordafriko, kaj estis enmetita en Novzelando kaj Aŭstralio.
La virbesto havas brilverdan aŭ bluecan kapon, dum la ino estas helbruna. Tiu anaso loĝas en humidejoj, manĝas akvoplantojn, kaj estas gregema. La platbeka anaso estas la praulo de la plej multaj variaĵoj de hejmaj anasoj, kaj povas interreproduktiĝi kun aliaj specioj de la genro Anas. Inter plej proksima parencoj de la platbeka anaso tiu hibridiĝo povas kaŭzi genetikan svagigon, kio povas kontribui al malpliiĝo de la plej maloftaj specioj de anasoj.
La Platbeka anaso estas amplekse distribuata tra la tuta Norda Hemisfero, Nordameriko el suda kaj centra Alasko al Meksiko, Havajo, kaj tra tuta Eŭrazio, el Islando kaj suda Gronlando al partoj de Maroko (Nordafriko) okcidente, Skandinavio norde, kaj al Siberio, Japanio, kaj Ĉinio oriente. Ĝi estas tre migranta en la nordaj partoj de siaj reproduktaj teritorioj, kaj vintras pli sude. Ekzemple, en Nordameriko ĝi vintras suden en Meksiko, sed ankaŭ regule perdiĝas al Centrameriko kaj Karibio inter septembro kaj majo.
Lastaj artikoloj de la semajno: Fondaĵo Vikimedio - Frida Kahlo - Koloniismo
Diandlo, Dirndlo aŭ Dirndl (germane Dirndl, bavare ) estas speco de tradicia robo portata en Germanio, aparte en Bavario, Aŭstrio kaj Sudtirolo, surbaze de la tradicia vestaĵo de Alpaj kamparanoj. Robo, kiu estas loze bazita sur la diandlo estas konata kiel Landhausmode ("land-inspira modo").
Gravas distingi inter diandlo kaj tipa regiona robo. Regionaj kostumoj havas karakterizaĵojn de kio oni povas distingi el kiu regiono ĝi venas kaj en kelkaj kazoj eĉ la socia pozicio de la persono kiu uzas ĝin. Diandlo hodiaŭ havas regionajn karakterizojn, sed estas evidente influita de la bavaraj kostumoj. Sekve, eĉ ekzistas diferenco inter tipa diandlo (vestita kun antaŭtuko kaj, kutime, tradiciaj broditajn ŝtofoj) kaj kampa diandlo, kiu estas lina robo.
Diandlo konsistas el korsaĵo, bluzo, plena jupo kaj antaŭtuko. Kvankam ĝi estas simpla, moderna diandlo kutime povas esti tre multekosta kiam ĝi estas tajlorita kaj foje tranĉas el multkostaj man-presitaj aŭ silkaj ŝtofoj. En la sudgermanaj dialektoj (la bavara), Dirndl origine rilatis al juna virino aŭ knabino, kaj Dirndlgewand al la robo. Nuntempe, Dirndl povas egale rilati al juna virino aŭ al la robo.
La vintrostila diandlo havas pezajn, varmajn jupojn kaj antaŭtukojn igitajn el dika kotono, linaĵo, veluro aŭ lano, kaj longaj manikoj. La koloroj estas kutime riĉaj kaj malhelaj. La somera stilo estas pli malpeza kaj pli malkaŝanta, havas mallongajn manikojn, kaj ofte estas farita el malpeza kotono.
Akcesoraĵoj povas inkludi longan antaŭtukon ligitan je la talio, veŝto aŭ lanŝalo. En multaj regionoj, aparte la pejzaĝo Ausseerland ĉirkaŭ la urbo Bad Aussee, vigla-koloraj, man-presitaj silkaj koltukoj kaj silkantaŭtukoj estas kadukaj. Tiom kiom juvelaĵo estas koncerna, virinoj ofte elmontras kolĉenojn, orelringojn kaj broĉojn faritajn el arĝento, la kornaro de cervoj aŭ la dentoj de eĉ bestoj. Por pli malvarma vetero ekzistas pezaj diandlomanteloj en la sama tranĉo kiel la roboj, kun alta kolo kaj frontas al butonoj, al dikaj mufgantoj kaj al lanĉapeloj.
Lastaj artikoloj de la semajno: Platbeka anaso - Fondaĵo Vikimedio - Frida Kahlo
Schuhplattler - prononco: [ŜU:platler] - estas tradicia stilo de la popola danco, kiu estas populara en la Alpaj regionoj de Bavario kaj Tirolo (suda Germanio, Aŭstrio kaj en la germanlingvaj regionoj de norda Italio). En tiu danco, la prezentistoj stamfas, aplaŭdas kaj frapas la plandojn de siaj ŝuoj (Schuhe), femurojn kaj genuojn kun malfermaj manoj. Ekzistas pli ol 150 bazaj variaĵoj, same kiel marŝoj kaj akrobataj movoj, kiuj ofte estas intermetitaj kun la baza danco en prezentoj. Ili povas esti viditaj hodiaŭ en Eŭropo kaj en germanaj enmigrintsocioj ĉirkaŭ la mondo. Schuhplattler daŭre estas plejparte farita fare de plenkreskuloj, ĝi fariĝis ĉiam pli populara ĉe junuloj, kiuj amas ĝiajn buntajn kostumojn kaj ĝian resaltadon, piedbatadon kaj petolan koreografion.
La Schuhplattler aperis eble en Neolitiko, proksimume 3000 a.K., sed tekste ĝi nur dokumentiĝis en 1030 p.K., kiam monaĥo en la abatejo Tegernsee de Bavario priskribis vilaĝdancon enhavantan saltojn kaj mangestojn. Dum jarcentoj, la formo evoluis, ĉar farmistoj, ĉasistoj, kaj forstistoj trejnis ĝin en la izolitaj urboj kaj vilaĝoj de la bavaraj Alpoj kaj la Centraj Orientaj Alpoj de Tirolo. Foje ĝi estis farita kiel partnerdanco, kun paroj farantaj Ländler kaj tiam dividantaj tiel, ke knabinoj povus turni en iliaj buntaj dirndloj kiam knaboj montregis siajn "Platteln". En aliaj tempoj estis nur knaboj sceneje, alvokitaj en cirklo, placo aŭ linio, dancante sovaĝe por la spektantaro. Tiuj du aliroj foje estas distingitaj kiel la Schuhplattlertanz kaj Schuhplattler mem, sed estas la danco de la "knaboj" kiu estas la kerno de ambaŭ formoj kaj ĝi estas plejofte priskribita.
La tujaj antaŭuloj de Schuhplattler ĝis hodiaŭ estis la 18-jarcentaj dancoj Menueto, Kvadrilo kaj Francezo, sed male al tiuj ĝentilaj kaj tre stiligitaj dancoj, la fruaj Schuhplattler de la komuna homo estis senregulaj. La junaj viroj improvizis siajn saltojn, tretis, kaj akrobatajn figurojn "ĉar ĝi frapis ilian fantazion." Akrobatado estis grava parto de la danco minimume ĝis la 1820-aj jaroj, kiam knaboj komencis balanciĝi sur la ŝultroj de siaj partneroj kaj stampi siajn piedojn ritme en la plafono.
Lastaj artikoloj de la semajno: Diandlo - Platbeka anaso - Fondaĵo Vikimedio
Schuhplattler - prononco: [ŜU:platler] - estas tradicia stilo de la popola danco, kiu estas populara en la Alpaj regionoj de Bavario kaj Tirolo (suda Germanio, Aŭstrio kaj en la germanlingvaj regionoj de norda Italio). En tiu danco, la prezentistoj stamfas, aplaŭdas kaj frapas la plandojn de siaj ŝuoj (Schuhe), femurojn kaj genuojn kun malfermaj manoj. Ekzistas pli ol 150 bazaj variaĵoj, same kiel marŝoj kaj akrobataj movoj, kiuj ofte estas intermetitaj kun la baza danco en prezentoj. Ili povas esti viditaj hodiaŭ en Eŭropo kaj en germanaj enmigrintsocioj ĉirkaŭ la mondo. Schuhplattler daŭre estas plejparte farita fare de plenkreskuloj, ĝi fariĝis ĉiam pli populara ĉe junuloj, kiuj amas ĝiajn buntajn kostumojn kaj ĝian resaltadon, piedbatadon kaj petolan koreografion.
La Schuhplattler aperis eble en Neolitiko, proksimume 3000 a.K., sed tekste ĝi nur dokumentiĝis en 1030 p.K., kiam monaĥo en la abatejo Tegernsee de Bavario priskribis vilaĝdancon enhavantan saltojn kaj mangestojn. Dum jarcentoj, la formo evoluis, ĉar farmistoj, ĉasistoj, kaj forstistoj trejnis ĝin en la izolitaj urboj kaj vilaĝoj de la bavaraj Alpoj kaj la Centraj Orientaj Alpoj de Tirolo. Foje ĝi estis farita kiel partnerdanco, kun paroj farantaj Ländler kaj tiam dividantaj tiel, ke knabinoj povus turni en iliaj buntaj dirndloj kiam knaboj montregis siajn "Platteln". En aliaj tempoj estis nur knaboj sceneje, alvokitaj en cirklo, placo aŭ linio, dancante sovaĝe por la spektantaro. Tiuj du aliroj foje estas distingitaj kiel la Schuhplattlertanz kaj Schuhplattler mem, sed estas la danco de la "knaboj" kiu estas la kerno de ambaŭ formoj kaj ĝi estas plejofte priskribita.
La tujaj antaŭuloj de Schuhplattler ĝis hodiaŭ estis la 18-jarcentaj dancoj Menueto, Kvadrilo kaj Francezo, sed male al tiuj ĝentilaj kaj tre stiligitaj dancoj, la fruaj Schuhplattler de la komuna homo estis senregulaj. La junaj viroj improvizis siajn saltojn, tretis, kaj akrobatajn figurojn "ĉar ĝi frapis ilian fantazion." Akrobatado estis grava parto de la danco minimume ĝis la 1820-aj jaroj, kiam knaboj komencis balanciĝi sur la ŝultroj de siaj partneroj kaj stampi siajn piedojn ritme en la plafono.
Lastaj artikoloj de la semajno: Diandlo - Platbeka anaso - Fondaĵo Vikimedio
Germanio aŭ Germanujo estas demokrata federacia ŝtato en Mezeŭropo. Najbaraj ŝtatoj estas Danio, Pollando, Ĉeĥio, Aŭstrio, Svislando, Francio, Luksemburgo, Belgio kaj Nederlando; la Norda Maro kaj la Balta Maro estas la naturaj ŝtataj limoj en la nordo.
La oficiala titolo estas Federacia Respubliko Germanujo (germane: Bundesrepublik Deutschland [Búndesrepubli:k Dójĉlant] 
aŭskultu), kiu estas vortkreaĵo de la unua ŝtata prezidanto post la Dua Mondmilito, Theodor Heuss. La federacia ĉefurbo kaj registara centro estas Berlino laŭ artikolo 22/1 de la konstitucio; sed multaj ministraj laborlokoj kaj kelkaj federaciaj institucioj ankoraŭ restas en la eksa ĉefurbo (nun: Federacia urbo) Bonn.
La politika sistemo estas federacia kaj organizita kiel parlamenta demokratio: laŭ artikolo 20 de la konstitucio Germanio komprenas sin kiel demokrata kaj sociala federacia ŝtato kaj kiel jura ŝtato. Ĝi konsistas el 16 parte suverenaj landoj.
Germanio havas pli ol 80 milionojn da loĝantoj kaj post Rusio estas la due plej popolriĉa ŝtato de Eŭropo. La Federacia Respubliko Germanio apartenas al la Eŭropa Unio kaj estas interalie membro de la Unuiĝintaj Nacioj, Nato kaj la G8-ŝtatoj.
Lastaj artikoloj de la semajno: Schuhplattler - Diandlo - Platbeka anaso
Germanio aŭ Germanujo estas demokrata federacia ŝtato en Mezeŭropo. Najbaraj ŝtatoj estas Danio, Pollando, Ĉeĥio, Aŭstrio, Svislando, Francio, Luksemburgo, Belgio kaj Nederlando; la Norda Maro kaj la Balta Maro estas la naturaj ŝtataj limoj en la nordo.
La oficiala titolo estas Federacia Respubliko Germanujo (germane: Bundesrepublik Deutschland [Búndesrepubli:k Dójĉlant] aŭskultu), kiu estas vortkreaĵo de la unua ŝtata prezidanto post la Dua Mondmilito, Theodor Heuss. La federacia ĉefurbo kaj registara centro estas Berlino laŭ artikolo 22/1 de la konstitucio; sed multaj ministraj laborlokoj kaj kelkaj federaciaj institucioj ankoraŭ restas en la eksa ĉefurbo (nun: Federacia urbo) Bonn.
La politika sistemo estas federacia kaj organizita kiel parlamenta demokratio: laŭ artikolo 20 de la konstitucio Germanio komprenas sin kiel demokrata kaj sociala federacia ŝtato kaj kiel jura ŝtato. Ĝi konsistas el 16 parte suverenaj landoj.
Germanio havas pli ol 80 milionojn da loĝantoj kaj post Rusio estas la due plej popolriĉa ŝtato de Eŭropo. La Federacia Respubliko Germanio apartenas al la Eŭropa Unio kaj estas interalie membro de la Unuiĝintaj Nacioj, Nato kaj la G8-ŝtatoj.
Lastaj artikoloj de la semajno: Schuhplattler - Diandlo - Platbeka anaso
En nord-ĝermana mitologio Vidaro (norene Víðarr, eventuale "larĝe reganto") estas dio inter la azoj asociita kun vendetto. Víðarr estas priskribita kiel la filo de Odino kaj la jötun Gríðr, kaj estis antaŭdirita venĝi pro la morto de sia patro mortigante la lupon Fenrir ĉe Ragnarök, konflikto kiun li estas priskribinta kiel pluvivanta. Víðarr estas atestita en la Poezia Edda, kompilita en la 13-an jarcento de pli fruaj tradiciaj fontoj, la Proza Edda, verkita en la 13-a jarcento fare de Snorri Sturluson, kaj estas interpretita kiel prezentita kun Fenrir sur la Gosforth Kruco. Kelkaj teorioj ĉirkaŭas la figuron, inkluzive de teorioj ĉirkaŭ ebla rita silento kaj pra-hind-eŭropa bazo.
En la Poezia Edda, Víðarr estas menciita en la poemoj Völuspá, Vafthrúdnismál, Grímnismál, kaj Lokasenna. En strofoj 54 kaj 55 el la poemo Völuspá, sorĉistino rakontas al Odino ke lia filo Víðarr venĝos la morton de Odino ĉe Ragnarök pikante Fenrir en la koro. En strofoj 51 kaj 53 el Vafthrúdnismál, Vafþrúðnir deklaras ke Víðarr kaj lia frato Váli faras ambaŭ vive en la "temploj de la dioj" post kiam la fajro de Surtr cedis kaj tiu Víðarr venĝos la morton de sia patro Odino dividante la malvarmajn mandiblojn de Fenrir en batalo.
Víðarr estas referencita en la libroj de Proza Edda - Gylfaginning kaj Skáldskaparmál:
Lastaj artikoloj de la semajno: Germanio - Schuhplattler - Diandlo
En nord-ĝermana mitologio Vidaro (norene Víðarr, eventuale "larĝe reganto") estas dio inter la azoj asociita kun vendetto. Víðarr estas priskribita kiel la filo de Odino kaj la jötun Gríðr, kaj estis antaŭdirita venĝi pro la morto de sia patro mortigante la lupon Fenrir ĉe Ragnarök, konflikto kiun li estas priskribinta kiel pluvivanta. Víðarr estas atestita en la Poezia Edda, kompilita en la 13-an jarcento de pli fruaj tradiciaj fontoj, la Proza Edda, verkita en la 13-a jarcento fare de Snorri Sturluson, kaj estas interpretita kiel prezentita kun Fenrir sur la Gosforth Kruco. Kelkaj teorioj ĉirkaŭas la figuron, inkluzive de teorioj ĉirkaŭ ebla rita silento kaj pra-hind-eŭropa bazo.
En la Poezia Edda, Víðarr estas menciita en la poemoj Völuspá, Vafthrúdnismál, Grímnismál, kaj Lokasenna. En strofoj 54 kaj 55 el la poemo Völuspá, sorĉistino rakontas al Odino ke lia filo Víðarr venĝos la morton de Odino ĉe Ragnarök pikante Fenrir en la koro. En strofoj 51 kaj 53 el Vafthrúdnismál, Vafþrúðnir deklaras ke Víðarr kaj lia frato Váli faras ambaŭ vive en la "temploj de la dioj" post kiam la fajro de Surtr cedis kaj tiu Víðarr venĝos la morton de sia patro Odino dividante la malvarmajn mandiblojn de Fenrir en batalo.
Víðarr estas referencita en la libroj de Proza Edda - Gylfaginning kaj Skáldskaparmál:
Lastaj artikoloj de la semajno: Germanio - Schuhplattler - Diandlo
Bubastiso (antikve-greke Βούβαστις, egipte pr-bAstt, latine Bubastus, arabe تل بسطة [Tell Basta]) estis urbo en Antikva Egiptio, centro de la kulto de la diino Bastet. Tell Basta estas araba nomo de la urbo, kiu signifas "Monteto de Bastet". Bubastiso estas ofte identigita kun la biblia Phibeseth (hebree פי-בסת).
Bubastis estis lokita en la sudorienta parto de Nildelto, sur la orienta bordo de la Pelusa riverbranĉo. Administrado de la urbo estis bazita sur la plantado de cerealoj, ĉar Bubastiso estis lokita en la ĉefa zono de produktado de grenoj en la Mediteranea regiono — Malalta Egiptio.Eĉ antaŭ la apero de la urbo, proksime 5-a jarmilo a.K., la egiptaj triboj havis terkulktivadajn komunumojn, kie ili kreskis hordeon, tritikon, fagopiron, linon. Tie ankaŭ estis disvastigita brutproduktado - ili reproduktigis brutojn, ŝafojn, hejmajn kaprojn kaj suedojn. Konstruo en Bubastiso estis kondukita ĉefe kun uzado de importitaj materialoj (en templlaboro estis ofte uzata ruĝa granito), kiu estis kunportita sur Nilo el Alta Egiptio al Nubio. Disvolviĝon de komerco helpis trovo de grava transtera vojo el Egiptio al la orienta Sinajo (importo de kupro, turkiso), al Palestino (importo de ligno, porfiro), ktp. Ankaŭ la kanalo de Faraonoj, antaŭaĵo de Sueza Kanalo, disvastigis maran komercvojon al sudo.
Bubastis funkciis kiel la ĉefurbo de la nomoso de Am-Khent, la Bubastito-nomoso, la 18-a nomoso de Malsupra Egiptujo. Bubastiso estis situanta sudokcidento de Taniso, sur la orienta flanko de la Pelusa brako de Nilo. La nomoso kaj grandurbo de Bubastiso estis asignitaj al la Calasiriana dividado de la egipta milita kasto.
Ĝi iĝis reĝa loĝejo post Ŝeŝonk la 1-a, la unua reganto de la 22-a dinastio, iĝis faraono en 943 a.K. Bubastiso estis ĉe ĝia alteco dum tiu dinastio kaj la 23-a. Ĝi malkreskis post la persa konkero de Kambizo la 2-a en 525 a.K., kiu anoncis la finon de la Saite 26-a dinastio kaj la komencon de la Aĥemenida dinastio.
Lastaj artikoloj de la semajno: Vidaro - Germanio - Schuhplattler
Bubastiso (antikve-greke Βούβαστις, egipte pr-bAstt, latine Bubastus, arabe تل بسطة [Tell Basta]) estis urbo en Antikva Egiptio, centro de la kulto de la diino Bastet. Tell Basta estas araba nomo de la urbo, kiu signifas "Monteto de Bastet". Bubastiso estas ofte identigita kun la biblia Phibeseth (hebree פי-בסת).
Bubastis estis lokita en la sudorienta parto de Nildelto, sur la orienta bordo de la Pelusa riverbranĉo. Administrado de la urbo estis bazita sur la plantado de cerealoj, ĉar Bubastiso estis lokita en la ĉefa zono de produktado de grenoj en la Mediteranea regiono — Malalta Egiptio.Eĉ antaŭ la apero de la urbo, proksime 5-a jarmilo a.K., la egiptaj triboj havis terkulktivadajn komunumojn, kie ili kreskis hordeon, tritikon, fagopiron, linon. Tie ankaŭ estis disvastigita brutproduktado - ili reproduktigis brutojn, ŝafojn, hejmajn kaprojn kaj suedojn. Konstruo en Bubastiso estis kondukita ĉefe kun uzado de importitaj materialoj (en templlaboro estis ofte uzata ruĝa granito), kiu estis kunportita sur Nilo el Alta Egiptio al Nubio. Disvolviĝon de komerco helpis trovo de grava transtera vojo el Egiptio al la orienta Sinajo (importo de kupro, turkiso), al Palestino (importo de ligno, porfiro), ktp. Ankaŭ la kanalo de Faraonoj, antaŭaĵo de Sueza Kanalo, disvastigis maran komercvojon al sudo.
Bubastis funkciis kiel la ĉefurbo de la nomoso de Am-Khent, la Bubastito-nomoso, la 18-a nomoso de Malsupra Egiptujo. Bubastiso estis situanta sudokcidento de Taniso, sur la orienta flanko de la Pelusa brako de Nilo. La nomoso kaj grandurbo de Bubastiso estis asignitaj al la Calasiriana dividado de la egipta milita kasto.
Ĝi iĝis reĝa loĝejo post Ŝeŝonk la 1-a, la unua reganto de la 22-a dinastio, iĝis faraono en 943 a.K. Bubastiso estis ĉe ĝia alteco dum tiu dinastio kaj la 23-a. Ĝi malkreskis post la persa konkero de Kambizo la 2-a en 525 a.K., kiu anoncis la finon de la Saite 26-a dinastio kaj la komencon de la Aĥemenida dinastio.
Lastaj artikoloj de la semajno: Vidaro - Germanio - Schuhplattler
Aldomigi aŭ hejmigi sovaĝajn aŭ naturajn bestojn signifas ilin alkutimigi al vivado en kaptiteco por bredado kaj uzado fare de homoj. Parolante pri aldomigitaj plantoj (iom metafora uzado de "aldomigo") oni parolas pri ĉiuj plantoj, kiujn homoj uzas kaj sisteme plantas por nutrado, furaĝo, medicino aŭ alia uzado.
Aldomigo estas eltenita mult-generacia rilataro laŭ kiu unu grupo de organismoj ricevas gravajn gradon de influo super la reproduktado kaj zorgado de alia grupo por sekurigi pli antaŭvideblan havigon de rimedoj el tiu dua grupo. Charles Darwin agnoskis la malgrandan nombron de trajtoj kiuj faris aldomigitajn speciojn diferencaj el ties naturaj prauloj. Li estis ankaŭ la unua kiu agnoskis la diferencon inter konscia selekta bredado en kiu homooj rekte selektas por atingo de dezirataj trajtoj, kaj nekonscia selekto kie trajtoj evoluas kiel krom-produkto de natura selekto aŭ el selekto al aliaj trajtoj. Estas genetika diferenco inter aldomigitaj kaj naturaj populacioj. Estas ankaŭ tia diferenco inter la aldomigaj trajtoj kiuj laŭ esploristoj estis esencaj je la fruaj stadioj de aldomigo, kaj la plibonigaj trajtoj kiuj estis aperintaj ekde la disiĝo inter naturaj kaj aldomigitaj populacioj. Aldomigaj trajtoj estas ĝenerale fiksitaj ene de ĉiuj aldomigitoj, kaj estis selektitaj dum la komenca epizodo de aldomigo de tiu animalo aŭ planto, dum plibonigaj trajtoj estas nur en proporcio de aldomigitoj, kvankam ili povus esti fiksitaj en individuaj bredadoj aŭ regionaj populacioj.
La hundo estis la unua aldomigito, kaj ili setliĝis tra Eŭrazio antaŭ la fino de la fina Pleistoceno, tre antaŭ kultivado kaj antaŭ la aldomigo de aliaj animaloj. La arkeologia kaj genetika informaro sugestas ke longdaŭra dudirekta genfluo inter naturaj kaj aldomigitaj bestoj – inklude azenojn, ĉevalojn, nov- kaj malnov-mondajn kameledojn, kaprojn, ŝafojn, kaj porkojn – estis ofta. Pro sia gravo por homoj kaj sia valoro kiel modelo de evoluciaj kaj demografiaj ŝanĝoj, aldomigo estis alloginta sciencistojn el arkeologio, paleontologio, antropologio, botaniko, zoologio, genetiko, kaj la mediscienco.
Lastaj artikoloj de la semajno: Bubastiso - Vidaro - Germanio
Aldomigi aŭ hejmigi sovaĝajn aŭ naturajn bestojn signifas ilin alkutimigi al vivado en kaptiteco por bredado kaj uzado fare de homoj. Parolante pri aldomigitaj plantoj (iom metafora uzado de "aldomigo") oni parolas pri ĉiuj plantoj, kiujn homoj uzas kaj sisteme plantas por nutrado, furaĝo, medicino aŭ alia uzado.
Aldomigo estas eltenita mult-generacia rilataro laŭ kiu unu grupo de organismoj ricevas gravajn gradon de influo super la reproduktado kaj zorgado de alia grupo por sekurigi pli antaŭvideblan havigon de rimedoj el tiu dua grupo. Charles Darwin agnoskis la malgrandan nombron de trajtoj kiuj faris aldomigitajn speciojn diferencaj el ties naturaj prauloj. Li estis ankaŭ la unua kiu agnoskis la diferencon inter konscia selekta bredado en kiu homooj rekte selektas por atingo de dezirataj trajtoj, kaj nekonscia selekto kie trajtoj evoluas kiel krom-produkto de natura selekto aŭ el selekto al aliaj trajtoj. Estas genetika diferenco inter aldomigitaj kaj naturaj populacioj. Estas ankaŭ tia diferenco inter la aldomigaj trajtoj kiuj laŭ esploristoj estis esencaj je la fruaj stadioj de aldomigo, kaj la plibonigaj trajtoj kiuj estis aperintaj ekde la disiĝo inter naturaj kaj aldomigitaj populacioj. Aldomigaj trajtoj estas ĝenerale fiksitaj ene de ĉiuj aldomigitoj, kaj estis selektitaj dum la komenca epizodo de aldomigo de tiu animalo aŭ planto, dum plibonigaj trajtoj estas nur en proporcio de aldomigitoj, kvankam ili povus esti fiksitaj en individuaj bredadoj aŭ regionaj populacioj.
La hundo estis la unua aldomigito, kaj ili setliĝis tra Eŭrazio antaŭ la fino de la fina Pleistoceno, tre antaŭ kultivado kaj antaŭ la aldomigo de aliaj animaloj. La arkeologia kaj genetika informaro sugestas ke longdaŭra dudirekta genfluo inter naturaj kaj aldomigitaj bestoj – inklude azenojn, ĉevalojn, nov- kaj malnov-mondajn kameledojn, kaprojn, ŝafojn, kaj porkojn – estis ofta. Pro sia gravo por homoj kaj sia valoro kiel modelo de evoluciaj kaj demografiaj ŝanĝoj, aldomigo estis alloginta sciencistojn el arkeologio, paleontologio, antropologio, botaniko, zoologio, genetiko, kaj la mediscienco.
Lastaj artikoloj de la semajno: Bubastiso - Vidaro - Germanio
En politiko partio estas organizo kiu aliĝas al iaj ideologio aŭ tendenco, kaj celas atingi politikajn influon aŭ rektan povoplenumon per okupo de politikaj oficoj kaj per publika esprimo de sia opinio. La ideo havi partiojn naskiĝis en demokratioj, ĉefe en la Britio de la 17-a jarcento. La modernaj partistrukturoj kun loka, regiona kaj nacia agado, naskiĝis en la socialdemokratismo. Tamen nuntempe ankaŭ ekzistas partioj en multaj nedemokrataj landoj, ĉefe en unupartiaj sistemoj. En demokratio, partioj kutime celas elektiĝi en balotoj. En multaj landoj ili kutime devas post la balotoj kuniĝi kun aliaj partioj en koalicion por formi registaron, ĉar tiukaze neniu partio havas absolutan plejmulton en la parlamento.
Partio estas organizo de homoj kiu serĉas atingi celojn komunajn al siaj membroj per la akiro kaj ekzerco de politikaj rajtoj. Dum ekzistas iu internacia komuneco en la maniero kiel partioj estas agnoskitaj, kaj kiel ili funkcias, ekzistas ofte multaj diferencoj, kaj kelkaj estas signifaj. Multaj partioj havas ideologian kernon, sed kelkaj ne, kaj multaj reprezentas tre malsamajn ideologiojn disde tiuj kiuj iam unue fondis la partion. En demokratioj, partioj estas elektitaj por prizorgi registaron de la balotantaro. Multaj landoj havas multajn potencajn partiojn, kiel ekzemple Germanio; kelkaj landoj havas funkciantan du-partian sistemon kiel ekzemple Usono en Ameriko aŭ Britio en Eŭropo, sed tio facile povas ŝanĝi, kaj kelkaj landoj estas unupartiaj, kiel ekzemple Ĉinio aŭ Kubo.
Lastaj artikoloj de la semajno: aldomigo - Bubastiso - Vidaro
En politiko partio estas organizo kiu aliĝas al iaj ideologio aŭ tendenco, kaj celas atingi politikajn influon aŭ rektan povoplenumon per okupo de politikaj oficoj kaj per publika esprimo de sia opinio. La ideo havi partiojn naskiĝis en demokratioj, ĉefe en la Britio de la 17-a jarcento. La modernaj partistrukturoj kun loka, regiona kaj nacia agado, naskiĝis en la socialdemokratismo. Tamen nuntempe ankaŭ ekzistas partioj en multaj nedemokrataj landoj, ĉefe en unupartiaj sistemoj. En demokratio, partioj kutime celas elektiĝi en balotoj. En multaj landoj ili kutime devas post la balotoj kuniĝi kun aliaj partioj en koalicion por formi registaron, ĉar tiukaze neniu partio havas absolutan plejmulton en la parlamento.
Partio estas organizo de homoj kiu serĉas atingi celojn komunajn al siaj membroj per la akiro kaj ekzerco de politikaj rajtoj. Dum ekzistas iu internacia komuneco en la maniero kiel partioj estas agnoskitaj, kaj kiel ili funkcias, ekzistas ofte multaj diferencoj, kaj kelkaj estas signifaj. Multaj partioj havas ideologian kernon, sed kelkaj ne, kaj multaj reprezentas tre malsamajn ideologiojn disde tiuj kiuj iam unue fondis la partion. En demokratioj, partioj estas elektitaj por prizorgi registaron de la balotantaro. Multaj landoj havas multajn potencajn partiojn, kiel ekzemple Germanio; kelkaj landoj havas funkciantan du-partian sistemon kiel ekzemple Usono en Ameriko aŭ Britio en Eŭropo, sed tio facile povas ŝanĝi, kaj kelkaj landoj estas unupartiaj, kiel ekzemple Ĉinio aŭ Kubo.
Lastaj artikoloj de la semajno: aldomigo - Bubastiso - Vidaro
Esperantistoj havas propran kulturon, nomatan Esperanta kulturo, kiu estas deirpunkto al aliaj kulturoj (ĉi tiu estas esenca trajto por ĝi, pli ol por dominantaj naciaj lingvoj). La vorto gufujo ekz. estas propre Esperanta. Ĝia signifo ekestis en aparta cirkonstanco kaj estas senpere komprenebla nur por la koncernaj Esperantistoj.
Esperantistoj ordinare emas paroli pri temoj, kiuj povus esti konsiderataj kiel tiklaj aǔ ofendaj inter neesperantistoj (ekzemple pri politiko, rasismo k.a.), eĉ se ili ne farus tion en sia hejmlando aŭ en alia lingvo, kiun ili scias. Ĝenerale Esperanto-kulturo estas fokusita ekz. je legado, edukado (precipe rilate novaĵojn, faktojn kaj lingvojn) kaj toleremo (precipe al personoj el aliaj kulturoj). Esperanto-parolantoj estas ankaŭ pli emaj kontraŭi tutmondiĝon, kulturo-lavadon kaj malaperon de ies gepatra lingvo, cetere ĉar ĉi tiuj elementoj igas nin unikaj.
La plimulto el la Esperanto-parolantoj estas ankaŭ kontraŭ deviga lernado de dominantaj lingvoj (kio okazas en pluraj landoj tra la mondo, kiel Svedio kaj Islando, kie lernando de la angla estas deviga de la unuagrada lernejo ĝis iafoje universitato). Ili opinias, ke deviga devus esti la lernando de facila lingvo, kia Esperanto, aŭ alia, kiun oni povus ellerni ene de unu du jaroj. Tiel infanoj kaj gepatroj estus malpli emaj al subtaksado de la propra lingvo favore por alia pli utila. La Esperanta-komunumo havas ankaŭ pli-malpli saman fon-scion, ekzemple scion pri iuj famaj Esperanto-parolantoj, libroj, retejoj, malgrandaj urboj, kiuj havas gravan signifon pro Esperanto-rilataj okazaĵoj ktp.
Esperanto havas literaturon, parte originalan, parte tradukitan el naciaj lingvoj. Entute ĝi enhavas ĉirkaŭ 50 mil titolojn. Malmultas Esperantaj verkoj tradukitaj al naciaj lingvoj, tial la ekstermovada publiko ne povas facile legi ilin.
Lastaj artikoloj de la semajno: partio - aldomigo - Bubastiso
Esperantistoj havas propran kulturon, nomatan Esperanta kulturo, kiu estas deirpunkto al aliaj kulturoj (ĉi tiu estas esenca trajto por ĝi, pli ol por dominantaj naciaj lingvoj). La vorto gufujo ekz. estas propre Esperanta. Ĝia signifo ekestis en aparta cirkonstanco kaj estas senpere komprenebla nur por la koncernaj Esperantistoj.
Esperantistoj ordinare emas paroli pri temoj, kiuj povus esti konsiderataj kiel tiklaj aǔ ofendaj inter neesperantistoj (ekzemple pri politiko, rasismo k.a.), eĉ se ili ne farus tion en sia hejmlando aŭ en alia lingvo, kiun ili scias. Ĝenerale Esperanto-kulturo estas fokusita ekz. je legado, edukado (precipe rilate novaĵojn, faktojn kaj lingvojn) kaj toleremo (precipe al personoj el aliaj kulturoj). Esperanto-parolantoj estas ankaŭ pli emaj kontraŭi tutmondiĝon, kulturo-lavadon kaj malaperon de ies gepatra lingvo, cetere ĉar ĉi tiuj elementoj igas nin unikaj.
La plimulto el la Esperanto-parolantoj estas ankaŭ kontraŭ deviga lernado de dominantaj lingvoj (kio okazas en pluraj landoj tra la mondo, kiel Svedio kaj Islando, kie lernando de la angla estas deviga de la unuagrada lernejo ĝis iafoje universitato). Ili opinias, ke deviga devus esti la lernando de facila lingvo, kia Esperanto, aŭ alia, kiun oni povus ellerni ene de unu du jaroj. Tiel infanoj kaj gepatroj estus malpli emaj al subtaksado de la propra lingvo favore por alia pli utila. La Esperanta-komunumo havas ankaŭ pli-malpli saman fon-scion, ekzemple scion pri iuj famaj Esperanto-parolantoj, libroj, retejoj, malgrandaj urboj, kiuj havas gravan signifon pro Esperanto-rilataj okazaĵoj ktp.
Esperanto havas literaturon, parte originalan, parte tradukitan el naciaj lingvoj. Entute ĝi enhavas ĉirkaŭ 50 mil titolojn. Malmultas Esperantaj verkoj tradukitaj al naciaj lingvoj, tial la ekstermovada publiko ne povas facile legi ilin.
Lastaj artikoloj de la semajno: partio - aldomigo - Bubastiso
Esperantujo (aŭ Esperantio, kvankam -ujo estas pli proksima al la kerna signifo “entenanto de”) estas neformala nomo de la komunumo de Esperanto-uzantoj kaj ties kulturo, de tiuj lokoj kaj institucioj kie la lingvo estas uzata, kvazaŭ temus pri lando. Kvankam ĝi kompreneble ne okupas propran areon de la tersurfaco, Esperantujon konsistigas 120 landoj el la mondo.
Esperantujo signifas ĉiu fizika loko kiel Esperanto-renkontiĝoj aŭ virtualaj retoj kie kunvenas Esperanto-parolantoj. Foje oni diras, ke ĝi estas ĉie, kie esperantistoj kunestas.
Ekzistas germana urbo, Hercbergo, kiu ekde la 12-a de julio 2006 nomiĝas “la Esperanto-urbo”. Tie estas dulingvaj ŝildoj kaj montriloj, en la germana kaj en Esperanto.
Ekzistas provoj aperigi sur monda mapo la lokojn, kie troviĝas esperantistoj tra la landoj. Unu el la plej novaj kaj uzataj estas la retejo Esperantujo.directory.
Lastaj artikoloj de la semajno: Esperanto-kulturo - partio - aldomigo
Esperantujo (aŭ Esperantio, kvankam -ujo estas pli proksima al la kerna signifo “entenanto de”) estas neformala nomo de la komunumo de Esperanto-uzantoj kaj ties kulturo, de tiuj lokoj kaj institucioj kie la lingvo estas uzata, kvazaŭ temus pri lando. Kvankam ĝi kompreneble ne okupas propran areon de la tersurfaco, Esperantujon konsistigas 120 landoj el la mondo.
Esperantujo signifas ĉiu fizika loko kiel Esperanto-renkontiĝoj aŭ virtualaj retoj kie kunvenas Esperanto-parolantoj. Foje oni diras, ke ĝi estas ĉie, kie esperantistoj kunestas.
Ekzistas germana urbo, Hercbergo, kiu ekde la 12-a de julio 2006 nomiĝas “la Esperanto-urbo”. Tie estas dulingvaj ŝildoj kaj montriloj, en la germana kaj en Esperanto.
Ekzistas provoj aperigi sur monda mapo la lokojn, kie troviĝas esperantistoj tra la landoj. Unu el la plej novaj kaj uzataj estas la retejo Esperantujo.directory.
Lastaj artikoloj de la semajno: Esperanto-kulturo - partio - aldomigo