Karl Popper

Membrecoj
Membrecoj	Usona Nacia Akademio de Sciencoj (Foreign Associate of the National Academy of Sciences (en) ) (1986–); Reĝa Societo de Londono (1976–); Brita Akademio (1958–); Usona Akademio de Artoj kaj Sciencoj ; Societo Mont Pelerin ; Internacia Akademio de Historio de Scienco ; Nacia Akademio de la Linkoj vd

Honorigoj
Honorigoj	(2003) Premio Montyon; (1993) Pacmedalo Otto Hahn; (1992) Goethe-medalo; (1992) Kiota Premio pri Arto kaj Filozofio; (1991) honorary doctor of the University of Madrid Complutense (en) ; (1989) Internacia Premio de Katalunio; (1984) Prix Alexis de Tocqueville (en) ; (1982) Kompano de Honoro; (1981) Dr. Leopold Lucas Prize (en) ; (1980) Aŭstra insigno de honoro por scienco kaj arto; (1980) Pro la Merito pri la Sciencoj kaj Artoj; (1977) honora doktoro de la Universitato de Vieno; (1973) Premio Sonning; Ring of Honour of the City of Vienna (en) ; honorary doctorate of Salzburg University (en) ; Granda Ora Medalo de Honoro por Servoj al la Aŭstria Respubliko; nekonata valoro; kavaliro bakalaŭro; Granda Meritkruco kun Stelo kaj Skarpo de la Federacia Respubliko Germanio; honorary doctor of the Catholic University of Eichstätt-Ingolstadt (en) ; Fellow of the British Academy (en) ; Honorary Fellow of the Royal Society Te Apārangi (en) ; vd

*Sir* Karl Raimund Popper
Sir Karl Raimund Popper
	Karl Popper, ĉirkaŭ 1980
Persona informo
	Karl Raimund Popper
Naskonomo	Karl Raimund Popper
Naskiĝo	28-an de julio 1902; en Vieno
Morto	17-an de septembro 1994 (92-jaraĝa); en Kenley
Tombo	mortuary Lainzer Friedhof (en) vd
Etno	judoj vd
Lingvoj	angla • aŭstra-germana • germana vd
Loĝloko	Vieno vd
Ŝtataneco	Unuiĝinta Reĝlando (Britio) (1945–); Cislajtio ; Aŭstrio ; Unuiĝinta Reĝlando de Granda Britio kaj Irlando (1801–1922) (–1927) vd
Alma mater	Universitato de Vieno (1918–); Universitato de Kembriĝo ; Universitato de Vieno - doktoro de filozofio (–1928) vd
Familio
Patro	Simon Siegmund Carl Popper (en) vd
Patrino	Jenny Popper (en) vd
Gefratoj	Anne Day-Helveg (en) kaj Dora Popper (en) vd
Edz(in)o	Josefine Anna Henninger (en) (1930–) vd
Profesio
Okupo	filozofo ; universitata instruisto ; verkisto ; filozofo de scienco ; sociologo vd
Laborkampo	Filozofio, epistemologio, racieco, filozofio de scienco, logiko, politika filozofio, socia filozofio, abiogenezo kaj kvantuma meĥaniko vd
Doktoreca konsilisto	Karl Bühler • Moritz Schlick vd
Verkado
Verkoj	Logiko de Scienca Esplorado ❦; La Malfermita Socio kaj ĝiaj Malamikoj ❦; La Malriĉeco de Historiismo ❦; Konjektoj kaj Refutoj ❦; Objektiva Scio ❦; Nefinita Aventuro ❦; La Memo kaj Ĝia Cerbo vd
Honorigoj
Honorigoj	(2003) Premio Montyon; (1993) Pacmedalo Otto Hahn; (1992) Goethe-medalo; (1992) Kiota Premio pri Arto kaj Filozofio; (1991) honorary doctor of the University of Madrid Complutense (en) ; (1989) Internacia Premio de Katalunio; (1984) Prix Alexis de Tocqueville (en) ; (1982) Kompano de Honoro; (1981) Dr. Leopold Lucas Prize (en) ; (1980) Aŭstra insigno de honoro por scienco kaj arto; (1980) Pro la Merito pri la Sciencoj kaj Artoj; (1977) honora doktoro de la Universitato de Vieno; (1973) Premio Sonning; Ring of Honour of the City of Vienna (en) ; honorary doctorate of Salzburg University (en) ; Granda Ora Medalo de Honoro por Servoj al la Aŭstria Respubliko; nekonata valoro; kavaliro bakalaŭro; Granda Meritkruco kun Stelo kaj Skarpo de la Federacia Respubliko Germanio; honorary doctor of the Catholic University of Eichstätt-Ingolstadt (en) ; Fellow of the British Academy (en) ; Honorary Fellow of the Royal Society Te Apārangi (en) ; vd
Membrecoj
Membrecoj	Usona Nacia Akademio de Sciencoj (Foreign Associate of the National Academy of Sciences (en) ) (1986–); Reĝa Societo de Londono (1976–); Brita Akademio (1958–); Usona Akademio de Artoj kaj Sciencoj ; Societo Mont Pelerin ; Internacia Akademio de Historio de Scienco ; Nacia Akademio de la Linkoj vd
Filozofo
	Okcidenta Filozofio Filozofio de la 20-a jarcento
Noteblaj ideoj	Kritika raciismo, malpruvebleco
vd	Fonto: Vikidatumoj
	v • d • r

Sir Karl Raimund POPPER (naskiĝis la 28-an de julio 1902 en Vieno, mortis la 17-an de septembro 1994 en Londono) estis brita filozofo Aŭstrio-devena, aŭtoro de la teorio pri malpruvebleco.

Jen plej signifa resumo de lia ĉefa tezo: "Teorio, kiu ne estas malpruvebla de iu ajn evento elpensebla ece estas neniel scienca."

Kritika raciismo

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Kritika raciismo.

Kritika raciismo estas dirmaniero forĝita de la aŭstria filozofo Karl Popper kaj indikas la konvinkon laŭ kiu la racio, rilate empiriajn sciojn, ne povas havi pure rigoran demonstracian funkcion, sed nure taskon kritikan.

La racio ne legitimas, fakte, la veron de iu teorio, sed ĝi devas esti uzata por kritiki la teorion mem. Surbaze de la principo de malpruvebleco, kiu asertas ke iu teorio estas scienca nur se submetebla al kontrolo kapabla eventuale ĝin igi malpruvebla (pere de dedukto el bazaj spertitaj faktoj).

Popper konfidas al la racio la taskon malkovri la eblajn erarojn kiuj sin kaŝas en la teorio traesplorita. Se la bazaj asertoj rezultas nekontrastantaj kun la sperto, nome se la provoj de malpruvebleco kunordigitaj de la racio havas neniun sukceson, la teorio estas juĝata plifortigita; ^[1] sed neniam «kontrolita» ĉar tio okazis nur provizore, konsiderinte ke aliaj bazaj asertoj, estonte, povus malpruvebligi la teorion.

Malferma socio

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Malferma socio.

La malferma socio estas modelo de socio iniciatita de Karl Popper staranta en la tradicio de liberalismo, kiu celas liberigi "la kritikajn kapablojn de la homo". La potenco de la ŝtato devus esti dividita laŭeble por malhelpi misuzon de potenco. La ideo de Popper pri la malferma socio estas proksime ligita al la registaro de demokratio, sed ne komprenata tiel ke la plimulto la loĝantoj diktas la politikon, sed komprenata tiel ke eblas ŝanĝi la registaron neperforte.

Rete legeblas en Esperanto

Du eltiraĵoj el lia verko "La objektiva kono" (el Retarkivo 2008)

Vidu ankaŭ

Notoj

↑ Popper ne parolas ĉi-kaze pri probablo, asertante prefere ke la «grado de plifortigo» de teorio estas inverse proporcia al ĝia probablo esti vera: iom pli, fakte, teorio estas facile submetebla al malkonfirmoj (nome neprobabla), despli havas valoron kaj riĉas je enhavoj, proporcie kun la nombro de kontroloj kaj de asertoj kiuj riskas ĝin igi malpruvebla; kaj «kontrolo estos dirata tiom pli severa kiom pligranda estas la probablo ĝin superi» (K. Popper, Poscritto alla logica della scoperta scientifica, I: il realismo e lo scopo della scienza, pag. 258, trad. it., Milano, Il Saggiatore, 1984).

Kategorio Karl Popper en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Karl Popper en la Vikicitaro (Kolekto de citaĵoj)

[1] Popper ne parolas ĉi-kaze pri probablo, asertante prefere ke la «grado de plifortigo» de teorio estas inverse proporcia al ĝia probablo esti vera: iom pli, fakte, teorio estas facile submetebla al malkonfirmoj (nome neprobabla), despli havas valoron kaj riĉas je enhavoj, proporcie kun la nombro de kontroloj kaj de asertoj kiuj riskas ĝin igi malpruvebla; kaj «kontrolo estos dirata tiom pli severa kiom pligranda estas la probablo ĝin superi» (K. Popper, Poscritto alla logica della scoperta scientifica, I: il realismo e lo scopo della scienza, pag. 258, trad. it., Milano, Il Saggiatore, 1984).

[1]