Mòdlëtwa

‎

Hewòtny artikel òstôł napisóny przez òsobã jakô nie znaje perfektno kaszëbsczégò. Jãzëkòwô pòprôwnosc negò artikla wëmôgô werifikacëji.'

Mòdlëtwa – czinnosc kùltowô, wystãpującô w wielu religijach. Pòlegô na sczerowaniu swòjich mësli do istotë abò istot, mògącëch bëc abò bãdącëch przedmiotem kùltu (bògòwie, swiãté, janiołë).

Charakteristika mòdlëtwë

Mòdlëtwa je czinnoscią kùltową, charakteristiczną dlô wiele religijów, pòlegającą na wëznôwanié do bóstwa. Pòchòdzącô z praktik magicznëch i pòczątkòwò miała fòrmã zôklãcia, chtërne wedle wiérzeń pòsiadało mòc òddziałiwaniégò na rzeczëwistosc za pòmòcą słów. Za skùteczny dzél zaklãcia-mòdlëtwë ùchòdzëłò wëmawianié miona wzëwanégò bóstwa. Pòtemù pòwstałë jinszi ôrtë mòdlëtwë (np. dziãkczënné). Dzysô nôczãsczi mòdlëtwa łączy w sobie wszelejaczi cechë wezwanégò: prosbã, podziãkòwanié, hołd itd.

Mòdlëtwa w pòszczególnych religijach

Aktë mòdlëtewne są pòwszechné we wszëtczich religijach. Chòc mòdlëtwa mòże przëjmòwac fòrmã personowé gôdczi z istotą bòską, to w wiele religjiach ùształtowôł sã pewien kanón mòdlëtw, chtërnëch spisënk je dokładné òpisónô i przekazywónô w taczé fòrmie wëznôwcóm. W chrzescëjaństwie mòdlëtwa je kôrbiónką z Bògiem personowim, przez zwróceni sã do niégò w prosbie, dzãkòwnoce czë adoracëje. Chrzescëjónie ùczą sã mòdlëtwë ód proroków, swiãtëch, a przede wszëtczim òd Jezusa, chtërne wg Ewanielie za żëcé wiele razy zwrôcôł sã do Bòga i przekazywôł słowa mòdlëtwë swòjim ùcznióm. Mòdlëtwa je rozmòwą duchòwą, w chtërné chrzescëjónie mòdlą sã téż ( w kòscele rzymskòkatolëcczim) do swiãtëch ò wstawiennictwò ù Bòga.

Definicjô mòdlëtwë

Swiãtô Teresa z Lisieux: Mòdlëtwa je dlô mnie wznieseniém serca, prostim spòjrzenim kù Niebù, òkrzëkiem wdziãcznoscë i miłotë zarówno w cierpieni, jak i rôdoscë.
Swiãti Jan Damasceńsczi: "Mòdlëtwa je wzniesieniém dëszë do Bòga abò prosbą sczerowóną do Niegò ò stosowné dobra.
Chto sã nie mòdli, òtrzimuje mało łask. Mòdlëtwa uspòsabia rozum i wòlã, abë żëc bliskò Bòga.

W Pismie Swiãtim

W Pismie Swiãtim je wpisónëch baro wiele wëjimków, gdze lëdze zwrôcalë sã na mòdlëtwie do Bòga. Nôwôżnieszy dlô chrześcëjón je przikład Jezësa, chtëren sã nie mòdlił blós mòdlrtwama liturgicznyma Sënagòdzi; Ewanielie ùkazują nôm, jak wëpòwiadôł głośno swòją mòdlëtwã òsobistą, òd wzniosłégò błogòsławieństwa Òjca (Por. Mt 11, 25-26) aż do trwodzi w Getsemani (Por. Mk 14, 36).

Ôrtë mòdlëtwë

Mòdlëtwa wespólnô Mòdlëtwa personowô Mòdlëtwa, w chtërné dzãkùjemë Mòdlëtwa, w chtërné przeprôszómë Mòdlëtwa, w chtërné proszimë ò wëbaczenié Mòdlëtwa, w chtërné tcëmë Bòga

Rozważanie Meditacjô, zwónô téż rozważiwaniém czë rozmëslaniém, to ôrt mòdlëtwë pòlegający na czerowaniu do Bòga swòich mësli, zwrôcani sã do Niegò w cëszi, bez użëwóni wëùczonëch fòrmùł. Różańc cëkl mòdlëtw òdmôwianëch w òkresloné kòlejnoscë, nabòżeństwò, òdprawioné nôczãsci w rujanie, òbczas chtërnégò òdmôwiô sã wspólnie różańc. Je to sznur z pôcórkama, do rechòwaniô òdmawiónëch mòdlëtw.

Mòdlëtwë gãbnë Nôbarzi znóné to: Òjcze nasz, Zdrowas Mario, Chwała Òjcu, Pòd Twòjã òbronã, Wierzã w Bòga Òjca]], Loretańskô lëtaniô, Liturgiô gòdzënów, Akt wiarë, Janiół Pańsczi, Kòrunka do Bòżégò Miłoserdza, Mòdlëtwë do swiãtëch np. do swiãté Katarzënë, Różańc.

Cechë dobré mòdlëtwë

Abë mòdlëtwa bëła skùtecznô i miłô Bògù, pòwinna zdaniem wielu swiãtëch spełniać pewné spodleczné cechë:

Pòwinna bëc czerowonô "w miono Jezësa".
Pòwinna bëc pełnô skrëchë.
Pòwinna bëc pełnô pòkòrë.
Pòwinna bëc pełnô szacënkù do Bòga.
Pòwinna bëc pełnô ufnoscë.
Pòwinna bëc nôbòżnô.

Bibliografijô

Zarys dziejów religii, red. J. Keller, Warszawa 1986. ISBN 83-207-0849-4.
Św. Teresa od Dzieciątka Jezus, Rękopisy autobiograficzne, C 25 r. cyt. za: KKK, 2558
Św. Jan Damasceński, De fide orthodoxa, 3, 24: PG 94, 1089 D. cyt. za: KKK, 2559
KKK, 2701
Józef Sebastian Pelczar, Życie duchowe czyli doskonałość chrześcijańska, tom 1. Wydawnictwo św. Stanisława BM, Kraków 2003. s. 82-98
Jacques Philippe, Czas dla Boga. Wydawnictwo M, 1993.
http://adonai.pl/modlitwy/?id=209
https://web.archive.org/web/20130819210041/http://bosi.org.pl/Modlitwa,13,0.html
http://adonai.pl/modlitwy/?id=208
Jacques Gauthier
https://web.archive.org/web/20130511203819/http://dominikanie.pl/polecamy_x/polecamy/news_id,2734,gdzie_sie_modlic.html
Jacques Philippe, Czas dla Boga. Wydawnictwo M, 1993. s. 58