AutoCAD
| AutoCAD | |
|---|---|
 Snimak ekrana AutoCAD-a 2009. | |
| Programer(i) | Autodesk |
| Prvo izdanje | Decembar 1982. |
| Stabilna verzija | 2019
/ 22. 3. 2018. |
| Razvojno stanje | Aktivno |
| Operativni sistem | Windows, macOS, iOS, Android |
| Vrsta | CAD |
| Licenca | Trialware |
| Veb-sajt | autodesk |
AutoCAD je najpoznatiji CAD (Computer Aided Design) proizvod za projekovanje potpomognuto računarom kojeg je razvila američka kompanija Autodesk[1], koja nudi preko 75 specijaliziranih softverskih alata i pomagala za različita ekspertna područja (mašinogradnja, elektrika, elektronika, građevinarstvo, arhitektura, kartografija, geodezija, vatrozaštita i td.).
Osnovni produkt - autoCAD - je sofisticirani projektantski alat široke - univerzalne namjene koji podržava dvodimenzionalno projektovanje, kojim se praktički zamjenjuje klasično projektovanje na papiru, odnosno crtaću dasku i šestar, ili trodimenzionalno modeliranje kompleksnih objekata koji se u "modelnom prostoru" (model space) mogu proizvoljno zumirati, naginjati, okretati, prikazivati u projekcijama, pogledima i presjecima iz svih smjerova, sa perspektivnim efektom ili bez njega, proizvoljno osvjetljavati i randerirati, tako da 3D-prikaz imitira fotografiju virtualnog objekta koji postoji samo u memoriji računara.
Za razliku od alternativnih produkata za 2D i 3D modeliranje, Autocad karakterizira sofisticirani (možda malo i prekomplicirani) sistem mjerila i visoka preciznost koja može ići i ispod milimikrona i automatski kalkuliran sistem dimenzioniranja (kotiranja) izmjera koji zadovoljava i najstrožije tehničke standarde. Uz izvjesne uvjete, kotiranje je asocijativno, tj. automatski slijedi izmjene geometrije obrađivanog modela.
Radni prostor autoCAD-a čini prostor za 3D modeliranje i proizvoljan broj radnih listova (layout) koji se mogu koristiti u režimu Papir i režimu Model. U režimu Model na radnim listovima mogu se otvarati projekcije i pogledi (viewport) na trodimenzionalni model kreiran u prostoru za modeliranje. U režimu Papir, radni listovi nemaju nikakve korelacije sa trodimenzionalnim modelom, i u tom se režimu viewport-i (ako su uopće kreirani) ne mogu aktivirati. Modelni i papirni prostor se u načelu koriste odvojeno, odnosno ne organiziraju se na istom radnom listu.
Historija verzija
[uredi | uredi izvor]| Službeno ime | Verzija | Izdavanje | Datum izdavanja | Komentari |
|---|---|---|---|---|
| Verzija 1.0 | 1.0 | 1 | decembar 1982. | |
| Verzija 1.2 | 1.2 | 2 | april 1983. | |
| Verzija 1.3 | 1.0 | 3 | august 1983. | |
| Verzija 1.4 | 1.4 | 4 | oktobar 1983. | |
| Verzija 2.0 | 2.0 | 5 | oktobar 1984. | |
| Verzija 2.1 | 2.1 | 6 | maj 1985. | |
| Verzija 2.5 | 2.5 | 7 | juni 1986. | |
| Verzija 2.6 | 2.6 | 8 | april 1987. | |
| Izdanje 9 | N/A | 9 | septembar 1987. | |
| Izdanje 10 | N/A | 10 | oktobar 1988. | |
| Izdanje 11 | N/A | 11 | oktobar 1990. | |
| Izdanje 12 | N/A | 12 | juni 1992. | Posljednje izdanje za Apple Macintosh |
| Uzdanje 13 | N/A | 13 | novembar 1994. | Posljednje izdanje za Unix, MS-DOS i Windows 3.11 |
| Izdanje 14 | N/A | 14 | februar 1997. | |
| AutoCAD 2000 | 15.0 | 15 | mart 1999. | |
| AutoCAD 2000i | 15.1 | 16 | juli 2000. | |
| AutoCAD 2002 | 15.6 | 17 | juni 2001. | |
| AutoCAD 2004 | 16.0 | 18 | mart 2003. | |
| AutoCAD 2005 | 16.1 | 19 | mart 2004. | |
| AutoCAD 2006 | 16.2 | 20 | mart 2005. | |
| AutoCAD 2007 | 17.0 | 21 | mart 2006. | |
| AutoCAD 2008 | 17.1 | 22 | mart 2007. | |
| AutoCAD 2009 | 17.2 | 23 | mart 2008. | Prva verzija za 64-bitne platforme. |
| AutoCAD 2010 | 18.0 | 24 | mart 2009. | |
| AutoCAD 2011 | 18.1 | 25 | mart 2010. |
3D režim
[uredi | uredi izvor]Prostor za modeliranje i radni listovi u režimu 'Model' čine "modelni prostor" u kome se definira (konstruira, modificira, dimenzionira-kotira i opisuje) jedan trodimenzionalni model, koji međutim može biti vrlo kompleksan i sadržavati veliki broj sastavnih elemenata. Na radnim listovima (layout) u režimu Model mogu se otvarati projekcije (viewport) na bilo koju ravninu ili presjeci i pogledi iz bilo kog smjera na trodimenzionalni model. Prostor za modeliranje i projekcije na radnim listovima automatizirano kooperiraju, tako da se svaka promjena na bilo kom radnom listu ili na modelu u prostoru za modeliranje reflektira na model, tj. automatski se ažurira na svim ostalim radnim listovima. Prostor za modeliranje je neograničen a model se može bez ograničenja zumirati u smjeru proširenja obuhvata ili povećanja detalja bez gubitka preciznosti izmjera ili razlučivosti.
2D režim
[uredi | uredi izvor]U režimu Papir radni listovi predstavljaju nezavisne papire među kojima nema nikakve korelacije, pa se koriste na način uobičajen u klasičnom "papirnatom" projektiranju za crtanje dvodimenzionalnih projekcija i presjeka. Takve su projekcije "plosnate", tj. ne mogu se okretati u prostoru i nemaju promjenjiv kut gledanja. Na svakom radnom listu se može prikazati drugi objekt ili drugi element kompleksnog objekta čiji je sastavni crtež također sadržan na jednom ili više radnih listova. Skup radnih listova u režimu Papir predstavlja "papirni prostor" autoCAD-a (papir space). Pogledi i projekcije trodimenzionalnog modela ne mogu se aktivirati u papirnom prostoru, a objekti ucrtani u papirni prostor uopće se ne prikazuju u prostoru za 3D modeliranje.
Rad u slojevima (layers)
[uredi | uredi izvor]U oba režima u svim radnim listovima i pogledima ili projekcijama (viewport-ima) crtanje se izvodi na proizvoljnom broju prozirnih slojeva (layer). Pojedini objekti ili grupe crtežnih elemenata (kote, šrafure, pomoćne konstruktivne linije i sl.) mogu se iscrtati na zasebnim slojevima. Svaki sloj se može zasebno formatirati (debljina, vrsta i boja linija i dr.) i po potrebi sakriti, tj. na njemu sadržani objekti mogu se učiniti nevidljivima u jednom ili više radnih listova ili viewport-a; zamrznuti, ostaviti vidljivim, ili ih deaktivirati za obradu; ili učiniti aktivnim tako da se aktualne linije iscrtavaju u aktuelom layeru.
Blokovi (blocks)
[uredi | uredi izvor]Blokovi su objedinjene grupe objekata ili crtežnih elemenata koji čine zasebnu cjelinu i ponašaju se kao jedan element ili objekt. Blokovi kreirani u jednom radnom listu ili projektu mogu se koristiti u drugom radnom listu ili projektu, mogu se kopirati, brisati, umnožavati itd. kao jedan element. Mogu se ponovo rastaviti na elemente i ponovo sastaviti u blok.
Često korištene elemente ili objekte (vijci, instalacijski elementi, mašinski sklopovi, arhitektonski detalji i namještaj, itd.) prikladno je spremiti kao imenovane blokove, pa ih se po potrebi može pozvati i uklopiti u bilo koji radni list ili projekt. Kolekcije blokova ušteđuju višekratno konstruiranje istih konstruktivnih detalja i značajno skraćuju vrijeme projektiranja. Skromnija kolekcija takvih elemenata sadržana je i u samom autoCAD-u.
