Барыс II

Барыс II
балг.: Борис II
цар Балгарыі 969 — 977
Папярэднік	Пётр I
Пераемнік	Раман
Нараджэнне	931 Канстанцінопаль, Візантыя
Смерць	977 ці 976
Род	Дынастыя Крума[d]
Бацька	Пётр I
Маці	Ірына Лакапіна[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Барыс II (балг.: Борис II; 931—977) — цар Балгарыі з 969 па 977 гады, з 971 года знаходзіўся ў візантыйскім палону, аднак на радзіме працягваў лічыцца балгарскім царом. Старэйшы сын цара Пятра I і царыцы Ірыны.

Біяграфія

Пачатак кіравання

Барыс нарадзіўся ў Канстанцінопалі ў 931 годзе. Пра яго жыццё нічога невядома да 968 года, калі ён у складзе Балгарскага пасольства прыбыў у Канстанцінопаль да Нікіфара II Фокі для заключэння міру. Годам раней па просьбе візантыйцаў у Балгарыю ўварваліся войскі князя Святаслава. Аднак пасля разгрому балгарскай арміі, замест таго каб вярнуцца ў Кіеў, русы захапілі ўсходнюю (прычарнаморскую) частку Балгарыі з гарадамі Дарастолам і Малым Праславам (у рускіх крыніцах — Пераяславец), куды Святаслаў перанёс сваю сталіцу. У выніку перамоў быў заключаны балгара-візантыйскі саюз супраць Русі, а Барыс і яго брат Раман засталіся ў Канстанцінопалі як закладнікі.

У 969 годзе, у выніку другога паражэння ад русаў, Пётр I адрокся ад прастола і візантыйцы адпусцілі Барыса, каб той заняў трон бацькі. Не ў сілах супрацьстаяць Святаславу, новы цар заключыў саюз з русамі. Дружыны кіеўскага князя працягнулі наступ у Фракіі, дзе ў 970 годзе пад Аркадыёпалем пацярпелі паражэнне. З гэтага моманту візантыйцы пад кіраваннем новага імператара Іаана Цымісхія пачалі паход на поўнач, падчас якога аблажылі Праслаў.

У візантыйскім палоне

Візантыйскі імператар Іаан Цымісхій вяртаецца ў Канстанцінопаль пасля перамогі над балгарамі

Хоць балгары і русы разам абаранялі горад, візантыйцам удалося падпаліць і захапіць сталіцу. Барыс II стаў цяпер ганаровым палонным Іаана Цымісхія, які працягнуў праследаванне русаў да Дарастола, сцвярджаючы, што дзейнічае як саюзнік і абаронца Барыса. Пасля таго як Святаслаў і Цымісхій дасягнулі мірнага пагаднення і князь накіраваўся ў Кіеў, Іаан Цымісхій з трыумфам вярнуўся ў Канстанцінопаль. Візантыйцы не спяшаліся вызваляць акупаваную Балгарыю і ў тым жа годзе імператар на ўрачыстай цырымоніі пазбавіў Барыса царскіх рэгалій, а ўсходняя Балгарыя перайшла пад прамое візантыйскае кіраванне.

Хоць мэтай цырымоніі 971 года было сімвалічнае спыненне існавання Балгарскага царства, Візантыя не змагла зацвердзіць сваё кіраванне ў заходняй частцы Балгарыі. У 977 годзе браты Барыс і Раман беглі з палону ў заходнюю Балгарыю. На мяжы Барыса з-за яго грэчаскага адзення вартаўнікі прынялі за візантыйскага вяльможу і забілі.

Літаратура

• Лось И. Л.,. Борис II // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
• Пётр Карышковский:
  • Русско-болгарские отношения во время Балканских войн Святослава // Вопросы истории. 1951. № 8;
  • О хронологии русско-византийской войны при Святославе // Византийский временник. 1952. Т. V;
  • К вопросу о первоисточниках по истории походов Святослава // Краткие сообщения Института славяноведения. 1952. № 9;
  • Балканские войны Святослава в византийской исторической литературе // Византийский временник. 1953. Т. 6;
• Павлов, Пламен. Борис II и войната с Киевска Рус