Галоўная старонка
Вітаем у Вікіпедыі,
свабоднай энцыклапедыі,
правіць якую можа кожны і кожная.
19 мая 2025 года
253 821 артыкул на беларускай мове
Парталы
Артыкул дня

Вірус імунадэфіцыту чалавека — рэтравірус з роду ленцівірусаў, які выклікае захворванне, якое павольна прагрэсіруе — ВІЧ-інфекцыю.
Вірус паражае клеткі імуннай сістэмы, якія маюць на сваёй паверхні рэцэптары CD4: Т-хелперы, манацыты, макрафагі, клеткі Лангерганса, дэндрытныя клеткі, клеткі мікрагліі. У выніку праца імуннай сістэмы прыгнятаецца і развіваецца сіндром набытага імуннага дэфіцыту (СНІД), арганізм хворага страчвае магчымасць абараняцца ад інфекцый і пухлін, узнікаюць другасныя апартуністычныя захворванні, якія не характэрныя для людзей са звычайным імунным статусам. Без доктарскага ўмяшання апартуністычныя захворванні выклікаюць смерць пацыента ў сярэднім праз 9—11 гадоў пасля заражэння (у залежнасці ад падтыпу віруса). Пры правядзенні антырэтравіруснай тэрапіі працягласць жыцця пацыента можа быць падоўжана да 70—80 гадоў (далей…).
Ці ведаеце вы, што…
- Прасторавае размяшчэнне атамаў вугляроду ў малекуле адамантана паўтарае размяшчэнне атамаў у крышталічнай рашотцы алмаза.
- Для жывёл абісальнай зоны акіяна характэрна біялюмінесцэнцыя.
- Карэйскі мастак Чон Сон адмовіўся ад канонаў кітайскага стылю жывапісу і набыў шматлікіх паслядоўнікаў.
- Астранамічная абсерваторыя, заснаваная ў Віленскай акадэміі ў 1753 годзе, стала чацвёртай па ліку ў Еўропе.
- Вялікабрытанія, каб прадухіліць уступленне Іспаніі ў Другую сусветную вайну, падкупіла асабістага сябра Франсіска Франка.
- Былы вайсковец Вафен-СС даслужыўся да афіцэра ў арміі Ізраіля, выдаючы сябе за яўрэя.
- Найбуйнейшая канцэртная зала Еўропы знаходзіцца ў французскім Нантэры.
Выява дня

Цвёрды дыск, пашкоджаны ў выніку таго, што счытвальная галоўка ў рабочым рэжыме дакраналася да паверхні пласціны.
Актуальныя падзеі
- Рабочая партыя Курдыстана абвясціла аб самароспуску. (12 мая)
- Канклаў кардыналаў абраў Папу Рымскага Льва XIV. (8 мая)
- На пасаду Федэральнага канцлера Германіі заступіў Фрыдрых Мерц. (6 мая)
- Чжаа Сіньтун стаў першым у гісторыі чэмпіёнам свету па снукеры з Азіі. (5 мая)
Дзень у гісторыі
- 715: Грыгорый II становіцца 89-м Папам Рымскім.
- 1051: Кароль французскі Генрых І ажаніўся трэцім шлюбам з Ганнай Яраслаўнай.
- 1515: Георг Барадаты прадае Фрызію дынастыі Габсбургаў.
- 1536: З-за рознагалоссяў з літоўскімі магнатамі біскуп Ян адмовіўся ад віленскага біскупства.
- 1604: Заснаваны горад Манрэаль.
- 1622: У Асманскай імперыі пачалося паўстанне янычараў.
- 1929: У Вільні адбыўся нелегальны з’езд Таварыства беларускай школы.
- 1991: Рэферэндум аб незалежнасці ў Харватыі.
- 2000: Асуджаны да пазбаўлення волі з адтэрміноўкай выканання прысуду былы прэм’ер-міністр Беларусі Міхаіл Чыгір.
- 2021: Здарылася катастрофа ваеннага самалёта ў Баранавічах.
Вікістужка
- 8 мая 2025 — Беларуская Вікіпедыя абышла Славацкую па колькасці артыкулаў і заняла 44-е месца.
- 3 лютага 2025 — Беларуская Вікіпедыя абышла Эстонскую па колькасці артыкулаў і заняла 45-е месца.
- 18 студзеня 2025 — Створаны 250 000-ы артыкул, падрыхтаваны прэс-рэліз з гэтай нагоды.