Jump to content

Bellona (diyosa)

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Bellona
Diyosa nin Gera, Pagkawasak, Pananakop, asin Pagnanasa sa Dugo
Sarong sibot ni Jan Cosijn, sarong selebrasyon nin kapangganahan sa 1697 na nasa may pinto kan Brussels
Simbol helmet asin karaba kan militar
Personal na impormasyon
Mga Magurang Jupiter asin Juno
Mga Sibling Mars, Vulcan, Juventas, Discordia, Lucina
Konsibort Mars
Mga Dilainitensia
katumbas sa Griego Enyo

Si Bellona sarong suanoy na diyosa nin giyera kan Roma.  An saiyang mayor na atribute iyo an helmet militar nakasulot sa payo niya; parati may kapot siyang espada, garod, o kalasag, asin tinatandaan nin karaba o ngane siya nakasakay sa laban sa apat-na-tulong karwahe. Dakul siyang templo sa bilog na Imperyo nin Roma.[1] Midbid siya sa saiyang templo na nasa luwas kan Roma bilang opisyal na desisyon kun sain an mga tawo mahilig maggiyera asin para sa grabeng kabuldan kaini sa ralaban. An saiyang ladawan pinalawig kan mga pintor asin iskultora sunod sa Renaissance.

Etymolohiya

[baguhon | baguhon an source]

An ngaran kan diosa nin guerra na Bellōna gikan sa naenot na Duellona,[2] mismo nag - oolog - olog an Old Latin duellum (''war, warfare'), na nagin man bagto sa Classical Latin.[1]

An etymolohiya nin duellum panggera sagkod ngonyan. An Linggista na si Georges-Jean Pinault nagpropose nin sarong deskripsyon gikan sa **duenelo-- (karahay nanggad, maisogon nanggad), sarong recondisadong diminutive kan tataramon duenos, nakatesteble sa sarong eponymous inskripsiyon bilang amay na Lumang Latin apekto kan taramon bonus ('good'). Segun sa linguistic na si Michiel de Vaan, an paggamit kan *duenelo- "sa konteksto nin guerra (belum acta, bella gesta) puedeng saboton bilang sarong euphemismo, na sa katapustapusi nagbubunga nin kahulogan na 'pagkapaagi nin biyour, gera' para sa noun bellum."[4]

An mga kulto, paniniwala, asin templo

[baguhon | baguhon an source]

Si Bellona sa kapoonpooni sarong suanoy na diosa nin guerrang Sabine na konektado Si Nerio, an konsorto kan dios para sa ralaban na si Mars, asin kan huri kaiba an Griegong diyosa nin pakikilaban na si Enyo. An saiyang templo sa Roma idinusay kan 296 BCE harani sa Circus Flaminius ni Appius Claudius Caecus, durante kan pakikilaban sa mga Etruscano asin Samnites.[2] An templong ini iyo an enot na lugar na may dekorasyon na mga kalasag na idinusay sa mga magagadanon na tawo na ibinibitin sa sarong banal na lugar. Ipigbitay ni Appius Claudius an mga kalasag asin idinusay iyan sa saiyang pamilya.[3]

Representasyon sa mga arte

[baguhon | baguhon an source]

Parati sa berso, an pangaran na Bellona ginagamit sana bilang diyalektos kan gera, maski ngane sa Thebaid of Statius an diyos-diyos minalataw bilang sarong karakter, renirepresentar an mapanglaglag asin maluagtikong aspekto nin guerra. Duman sinasabing siya may darang garod asin flacking karaba o pagsakay sa karwahe saka pagpasali nin espada na pinadugo an dugo. An klasikal na mga pag'onabi sa Bellona kan huri nagluwas sa mga drama ni Shakespeare sa tamang konteksto nin mga karakter na guerrero: Si Hotspur ipigladawan an diyosa bilang "an paputok-sahong kasangle kan simoky war", halimbawa,[4] asin si Macbeth pinagaapod na "Bellona's nobyo",[5] na boot sabihon, katumbas ni Mars.

Pagpipinta asin eskultura

[baguhon | baguhon an source]
"Bellona Leader kan Imperial Armies laban sa mga Turko", sarong 1600 na imprentahan kan desenyo niBartholomaeus Spranger

An Bellona parateng ilinaladawan na may laog na takop sa payo asin nakasulot nin takyag, o kisuerra sarong dyakbado na an palda. Sa saiyang kamot nagdadara sia nin budyak, kalasag, o iba pang armas, asin kun minsan, nagpatanog ini nin trumpeta para sa pagsalakay. Suanoy, siya kairiba sa pakpak na Victory, may kapot na koronang laurel sa saiyang kamot, sarong estatuwa na kun minsan dinadara niya; kan magluwas ini sa mga pangguerrang memorial pwede niyang kaptan idtong kataga.

Mga halimbawa kan siring na pigurang may takyag nagluwas sa 1633 na pagpintura sosog ki Rembrandt sa Metropolitan Museum of Art,[6] asin mga rebulto SJohann Baptist Straub (1770) asin Johann Wilhelm Beyer (1773-80). Sa huri, sia nagpaheling kaiba kan dios na si Janus, huling pareho sinda asosyado sa mga seremonya nin Roma sa pagpahayag nin guerra. Sa kaso ni Janus, an mga pinto sa saiyang templo bukas durante kan bilog na peryodo nin iriwal.

Auguste Rodin's 1879 bronseng busto ni Bellona sa Musée Rodin, Paris

Mga ladawan

[baguhon | baguhon an source]

Bibliograpiya

[baguhon | baguhon an source]

Panluwas na mga takod

[baguhon | baguhon an source]


  1. Glenys Lloyd-Morgan, "Nemesis and Bellona" in The Concept of the Goddess, London 1996, pp.125-6
  2. 2.0 2.1 Orlin, Eric (2015). Routledge Encyclopedia of Ancient Mediterranean Religions (in English). Routledge. p. 136. ISBN 978-1-134-62552-9.  Error sa pag-cite: Invalid <ref> tag; name ":0" defined multiple times with different content
  3. Pliny the Elder. The Natural History (English). pp. Book XXXV. 
  4. Henry IV part 1, (IV.i.119)
  5. Macbeth I.ii.54
  6. Ernst van de Wetering, A Corpus of Rembrandt Paintings VI: Rembrandt's Paintings Revisited, Dordrecht NL 2014, p.529