Dauphiné
| Dauphiné | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
| Alministración | |||||
| Tipu d'entidá |
provincia de Francia (es)  | ||||
| Capital | Grenoble | ||||
| Xeografía | |||||
| Coordenaes | 45°23′00″N 5°44′00″E / 45.383333333333°N 5.7333333333333°E | ||||
 | |||||
| Superficie | 19931 km² | ||||
| Demografía | |||||
| Fundación | 1349 | ||||
 | |||||
El Delfináu (francés: Dauphiné, occitanu: Daufinat, Dôfenâ n'arpitano) ye una antigua provincia del sureste de Francia con capital en Grenoble, que correspuende dende 1790 colos departamentos d'Isère, Drôme y Hautes-Alpes.
Llenda con Saboya pel norte, con Vaucluse y Provenza pel sur y con El Piamonte (Italia) pel este. Ye eminentemente montascosu, yá que s'estiende na so mayor parte pelos Alpes franceses. El cursu del ríu Ródano (que naz nel glaciar del Ródano, Valais, Suiza) marca la so llende occidental. La so capital yera Grenoble, pero destaquen otres poblaciones importantes como Briançon, Gap, Valence o Montélimar. Estremar ente l'Altu Delfinado escontra'l sureste, de calter montascosu alpín, y el Baxu Delfinado o Delfinado del Mediudía, al norte y al oeste, que correspondía col valle del Ródano y los prealpes, d'influencia mediterránea. Hasta 1713, incluyía tamién parte del Delfinado y d'El Piamonte italianos.
Xeográficamente, ye travesáu por amplies cuenca o subcuencas hidrográfiques de dellos afluentes del Ródano, que la so cuenca, la principal, bordiar al oeste. Viniendo de Saboya, el Isère yá ye un potente ríu cuando crucia Grenoble, onde recibe les agües del Drac. Al sur del macizu de Vercors, atópase'l ríu Drôme, que tamién desagua nel Ródano.
Tradicionalmente, los dos tercios meridionales de la provincia pertenecen al ámbitu llingüísticu occitanu y provenzal. Nel Altu Delfinado fálase tradicionalmente el francu-provenzal, pero esta llingua atopar nun procesu de sustitución llingüística bien avanzáu.
Del nome de la provincia procedía'l títulu que se concedía al herederu de la corona francesa, Dauphin de Viennois, o a cencielles Dauphin, l'equivalente al Príncipe d'Asturies n'España. Foi abolíu pola Constitución de 1791, restaurar nel reináu de Lluis XVIII y volvióse a abolir con Luis Felipe I.
