Clasificación de caráuteres chinos

Clasificación de caráuteres chinos
En negru a la izquierda la pallabra sinograma (lliteralmente "caráuter han") escrita en forma tradicional, en colloráu a la derecha en chinu simplificáu
Nome chinu
Chinu tradicional	漢字
Chinu simplificáu	汉字
Treslliteraciones Gan Romanización hon5 ci5 Mandarín Hanyu Pinyin Hànzì Min Hokkien POJ Hàn-jī Teochew Peng'im hang3 ri7 Wu Shanghainés Romanización [høz] Canton Jyutping hon3 zi6
Nome xaponés
Kanji	漢字
Hiragana	かんじ
Treslliteraciones Hepburn revisáu kanji Kunrei-shiki kanzi
Nome coreanu
Hangul	한자
Hanja	漢字
Treslliteraciones - Romanización revisada hanja - McCune- Reischauer hancha
Nome vietnamín
Quốc ngữ	Hán Tự (Sinoviet.) Chữ Nho (Viet.)
Hán tự	漢字 (Sinviet.) 字儒 (Viet.)
[editar datos en Wikidata]

Tolos caráuteres chinos o sinogrames son logogrames, pero hai munchos tipos derivaos. Estos inclúin un puñáu que se deriven de pictogrames(象形 pinyin: xiàngxíng) y un númberu de los cualos son ideográficos (指事 zhǐshì) nel so orixe, pero na so gran mayoría aniciar en compuestos fono-semánticos (形聲 xíngshēng). Na lliteratura antigua, los sinogramas polo xeneral pueden ser referíos como ideogrames, por cuenta de la idea errónea de que los caráuteres representen idees direutamente, ente que de fechu facer tan solo al traviés d'asociación cola pallabra falada. Esti artículu cubre polo tanto l'orixe d'estos sinogramas logográficos, non la so función actual nel sistema d'escritura china.

Clasificación tradicional

La lexicografía china tradicional estrema los sinogramas en seis formes (六書 liùshū "Seis Escritures"), que tán descrites más embaxo. Esta clasificación ye atribuyida de cutiu al segundu diccionariu de Xu Shen, Shuowen Jiezi, pero foi datada más tempranamente . La primer mención del trabayu de Zhou Li Dinastía Zhou tardida, y los seis tipos son llistaos nel Hanshu del Sieglu I e.C., y en Zheng Zhong (鄭眾) acutáu por Zheng Xuan (鄭玄) nel so comentariu del Sieglu I Zhou Li, sicasí los detalles varien. La clasificación tradicional enséñase inda, pero yá nun ye l'enfoque de la práutica lexicográfica moderna. Delles categoríes nun tán claramente definíes, nin son mutuamente escluyentes: los cuatro primeros referir a la composición estructural, ente que los dos últimos referir al usu. Por esta razón, dellos estudiosos modernos ven como seis principios de la formación del caráuter en llugar de seis tipos de caráuteres.

Los primeros corpus importante, estensos de sinogramas atópase en cascos de tortúa y güesos de ganáu, principalmente la escápula de gües, pal so usu en piromancia, una forma d'aldovinación. Estos antiguos caráuteres son llamaos güesos oraculares . Aproximao una cuarta parte d'estos caráuteres son pictogrames, mientres el restu tán compuestos fono semánticos o ideogrames compuestos. A pesar de milenios de cambeos na forma, usu y significáu, dalgunos d'estos caráuteres siguen siendo reconocibles pal llector modernu de China.

Na actualidá, más de 90% de los sinogramas son compuestos fono semánticos, construyíos con elementos destinaos a facilitar pistes sobre'l significáu y la pronunciación. Sicasí, como'l significáu y la pronunciación de los caráuteres camudó col tiempu, estos componentes yá nun son guíes confiables de pronunciación o significáu. La incapacidá de reconocer el papel histórico y etimolóxico d'estos componentes de cutiu conduz a la clasificación y etimoloxía popular.Un estudiu de les primeres fontes (la secuencia de comandos de güesos oraculares y l'escritures de bronce de la dinastía Zhou ) de cutiu ye necesariu pa la comprensión de la verdadera composición y etimoloxía de caráuter particular. Reconstrucción de fonoloxía media y antigua de les pistes en caráuteres ye parte de la llingüística histórica China. En chinu, denominar Yinyunxue (音韻學 "Estudios de los soníos y de les rimas")

Pictogrames

Cerca de 600 sinogrames son pictogrames dibuxaos estlizadamente (象形 xiàng xíng, "imitación de formes") — de los oxetos qu'ellos representen . Estos tán dientro de los sinogramas más antiguos. Unos pocos , indicaos más embaxo como primeres formes, remontar a güesos oraculares dende'l sieglu XII e.C.. Estos pictogrames fixéronse progresivamente más estilizados y perdieron el so sabor pictográficu, especialmente como fixeron la transición dende la escritura de güesu oracular a la escritura de sellu de los Zhou oriental, pero tamién en menor midida na transición a la secuencia d'escritura clerical de la dinastía Han. La siguiente tabla resume la evolución de dellos caráuteres pictográficos chinos.

Güesu oracular	Escritura de sellu	Escritura clerical	Escritura semi-cursiva	Escritura cursiva	Escritura regular (Tradicional)	Escritura regular (simplificáu)	Pinyin	Significáu
							rì	Sol
							yuè	Lluna
							shān	Monte
							shuǐ	Agua
							yǚ	Agua
							mù	Madera
							hé	Arroz
							rén	Persona
							nǚ	Muyer
							mǔ	Madre
							mù	Güeyu
							niú	Vaca
							yáng	Cabra
							mǎ	Caballu
							ninǎo	Páxaru
							guī	Tortúa
							lóng	Dragón chinu
							fèng	Fénix chinu

Ideogrames simples

Ideogrames (指事 zhǐ shì, "indicación") espresen una idea astracta al traviés d'una forma icónica, incluyendo cambeos icónicas de sinogramas . Nos exemplos citaos más embaxo, númberos baxos tán representaos pol númberu de trazos, direiciones por una indicación icónica enriba y debaxo d'una llinia y les partes d'un árbol marcando la parte apropiada d'un pictograma d'un árbol.

Calter	一	二	三	上	下	本	末
Pinyin	yī	èr	sān	shàng	xià	běn	mò
Rellumu | width="60" valign="middle" | unu | width="60" valign="middle" | dos	trés	enriba | width="60" valign="middle" | embaxo | width="60" valign="middle" | raigañu	ápice

Compuestos ideogramáticos

² Nos compuestos ideogramáticos (會意 huì yì, "xuntos signifiquen"), tamién llamaos compuestos asociativos o agregaos lóxicos, dos o más caráuteres pictográficos o ideográficos combinar pa suxerir un tercer significáu. Por casu, la carauterización 各 gè orixinalmente significaba "aportar". (Apocayá foi emprestáu pa cada unu.) La forma de güesu oracular d'esti compuestu, bien similar al modernu glifo, amuesa 夂 un pie(la forma invertida de 止 zhǐ, orixinalmente un pie) nun oxetu cercáu 凵 o 口, quiciabes una vivienda. El sentíu de llegar polo tanto suxúrese conxuntamente, como un pasu pela puerta.

Como estos sinogramas fixéronse más estilizados col tiempu, unu o más de los componentes de cutiu fueron estruyíos o embrivíos. Por casu, el caráuter humanu amenorgar a 亻, agua 水 氵 y yerba 艸 a 艹.

Nun ta claru si un venceyu lóxicu induz una disposición de caráuter, o lo contrario, l'asociación siendo un artefautu mnemónico de verdá folgosa. La yuxtaposición de muyer y el neñu podría interpretase tamién como "amor maternal" o "debilidá". Ente que los compuestos ideogramáticos son polo xeneral nun ye bien común, que formen la mayoría de los kokuji acuñáu polos xaponeses , como estos acuñáronse de la espresión de pallabres xaponeses natives, pa les cualos nun funcionar llectures a préstamu esistentes (chines) . Dellos exemplos más:

木2 = 林 lín	木³ = 森 sēn	人×木 = 休 xiū
dos árboles → arbolea	tres árboles → monte	un home sofitáu contra un árbol → descansu

隹³×木 = 雧(集) jí	隹2×又= 雙 shuāng	女×子 = 好 hǎo | valign="middle" align="center" | 爪×木 = 采 (採) cǎi
trés páxaros nun árbol* → axúntense	dos páxaros a la derecha → pareya	una muyer con un neñu → bonu	una mano nun arbustu → collecha

木2×火 = 焚 fén	禾×龜 = 龝(秋) qiū
madera en fueu → Quema	granu y fueu → Seronda

*Tempranes formes de 集 ("tar xuntos") moistraban trés páxaros (隹) nun árbol.

Caráuteres Rebus (préstamu fonéticu)

Jiajie (假借 jiǎjiè, préstamos; faciendo usu de) son caráuteres que son emprestaes pa escribir otru morfema homófonu o cerca de ser homófonu. Por casu, el caráuter來 foi orixinalmente un pictograma d'una planta de trigu y significaba*mlək "trigu". Como esto yera pronunciáu de manera similar a la vieya pallabra china *lai "llegar", 來 tamién foi usáu pa escribir esti verbu. Eventualmente convertir nel usu más común, el verbu venir, como la llectura de forma predeterminada del caráuter 來, y el nuevu caráuter 麥 foi escurríu pal trigu. (Les pronunciaciones modernes son lái y mài.) Cuando un caráuter utilízase como un xeroglíficu d'esta forma, llámase un jiajiezi 假借字 (llit. "caráuter de préstamu ") (en Wade-Giles "chia-chie" o "chia-chieh"), traducíu como "caráuter fonéticu emprestáu" o "caráuter rebus".

Como nos xeroglíficos exipcios y la escritura cuneiforme sumeria, los primeros caráuteres chinos utilizaron los rebuses pa espresar significaos astractos que nun yeren fácilmente representaos. Asina munchos caráuteres caltener por más d'una pallabra. En dellos casos sería asumir totalmente l'usu enllargáu, y va crease un nuevu caráuter pal significáu orixinal, xeneralmente modificando'l caráuter orixinal con un radical (determinativo). Por casu, 又 yòu orixinalmente significaba "mano derecha; derecha" pero foi tomáu pa escribir la pallabra astracta yòu " nuevamente; amás". N'usu modernu , el caráuter 又 puramente representa yòu "nuevamente " mientres 右, qu'amiesta'l "radical bucal" 口 a 又, represena yòu "derecha". Esti procesu de dixebra gráfica ye una fonte común de caráuteres compuestos fono-semántiques.

Exemplos de jiajie

Pictografo o ideografo	Pallabra Rebus	Pallabra orixinal	Calter nuevu pa pallabra orixinal
四	sì "cuatro"	sì "fueses nasales"	泗 (mucoses; asolladura)
枼	yè "plana y delgada"	yè "fueya"	葉
北	běi "norte"	bèi "tras (del cuerpu)"	背
要	yào "pidir"	yāo "cintura"	腰
少	shǎo "pocos"	shā "arena"	沙 y 砂
永	yǒng "Para o per siempres "	yǒng "nadar"	泳

Ente que la pallabra jiajie provién de la Dinastía Han, el conceutu rellacionáu tongjia (通假 tōngjiǎ "préstamu intercambiable") usar por primer vegada na Dinastía Ming. Los dos términos utilícense como sinónimos, pero hai una diferencia llingüística ente jiajiezi ser un caráuter de préstamu fonéticu pa una pallabra que orixinalmente nun tenía un caráuter, como l'usu de 東 "una bolsa atada en dambos estremos" pa dōng "esti", y tongjia siendo un caráuter intercambiable pa un caráuter homófonu, como'l que s'usa en 蚤 zǎo "mosca" para 早 zǎo "tempranamente".

"Unu de los más peligrosos bloques de tropiezos na interpretación de los testos de pre-Han ye la frecuente apaición de los jiajie, caráuteres de préstamu."

Bernhard Karlgren (1968:1)

Caráuteres compuestos fono-semánticos

• 形聲 xíng shēng "forma y soníu " o 諧聲 xié shēng "alcuerdu de soníu"

Son llamaos de cutiu caráuteres radical-fonéticos. Ellos conformen la mayoría de los caráuteres chinos, más d'un 90%, y son creaos pola combinación d'un rebus con un determinativo—esto ye, un caráuter con aproximao la pronunciación correuta (elementu fonéticu , similar a un complementu fonéticu) con unu d'un númberu llindáu de caráuteres determinantes que suministra un elementu de significáu (l'elementu semánticu, llamáu un radical, que sieglos antes foi usáu pa orgaizar los caráuteres nun diccionariu). Como na antigua escritura exipcio, tales compuestos esanicien l'ambigüedá causada por préstamos fonéticos (enriba). Compuestos fono semántica apaecieron antes el primer escritu chinu atestiguáu sobre güesos oraculares de la dinastía Shang. Más de cutiu, el radical ta nun llau (de cutiu de la izquierda), ente que la fonética ta al otru llau (de cutiu el derechu), como en 沐 = 氵 "agua" + 木 mù. Tamién ye común pa los elementos semánticu y fonéticu ser apilados unos sobre otros, como en 菜 = 艹 "planta" + 采 cǎi.　Más raramente, la fonética puede asitiase na semántica, como en 園 = 囗 "encierre" + 袁, or 街 = 行 "go, movimientu" + 圭. Combinaciones más complicaes esisten , como 勝 = 力 "fuercia" + 朕, na que la semántica ta nel cuadranbte inferior derechu, y la fonética nos otros trés restantes cuadrantes. Esti procesu puede repitise, con un caráuter compuestu fono-semánticu puramente dichu utilizáu como fonética nuna más compuestu, que puede resultar en caráuteres bien complexos, tales como 劇 (豦 = 虍 + 豕, 劇 = 刂 + 豦).

Exemplos

Por casu, un verbu que significa llavase unu mesmu ye pronunciáu mù. Anque ye difícil dibuxar, resulta lo mesmo que pallabra árbol mù escrita col pictograma simple ま de soníu. El verbu mù podría a cencielles escribieron ま, como árbol, pero pa esaniciar l'ambigüedá, combinar col caráuter d'agua, dando una idea del significáu. El caráuter resultante llegó a escribise 沐 mù llavase'l pelo (propiu) . Similarmente el determinativo d'agua combinar con 林 lín "maderes" pa producir el homófonu rellacionáu con agua 淋 lín "vertir".

Determinativo	Rebus	Compuestu
木 mù	沐 mù "llavase unu mesmu"
林 lín	淋 lín "vertir"

Sicasí, el componente fonéticu non siempres ye tan ensin sentíu como esti exemplu suxer . Los Rebuses fueron escoyíos dacuando que yeren compatibles semánticamente según fonéticamente. De cutiu tamién ye'l casu de que'l determinativo a cencielles llindaba'l significáu d'una pallabra que yá tenía dellos. 菜 cài vexetal ye un casu puntual. El determinativo 艹 pa les plantes combinar cola collecha de cǎi 采. Sicasí, 采 cǎi non yá apurre la pronunciación. En testos clásicos tamién foi utilizáu nel sentíu de vexetales. Esto ye, 采 sufrió una estensión semántica de collecha de vexetales, y la adición de 艹 a cencielles especificaba'l significáu d'esti postreru en que debío entendese.

Determinativo	Rebus	Compuestu
采 cǎi "collecha, vexetal"	菜 cài "vexetal"

Dellos exemplos adicionales:

Determinativo	Rebus	Compuestu
白 bái	拍 pāi "aplaudir, cutir (col puñu)"
穴 cavar en	九 jiǔ	究 jiū "investigar"
日 sol	央 yāng	映 yìng "reflexón"

Cambéu de soníos

Caráuteres compartiendo la mesma fonética teníen orixinalmente llectures similares, anque agora diverxeron considerablemente. Llingüistes dependen en gran midida d'esti fechu pa reconstruyir los soníos de l'antigua China – vea fonoloxía histórica de China. Pronunciaciones estranxeres contemporáneos (pronunciación Sinón xénico) de caráuteres utilícense tamién pa reconstruyir los antiguos chinos, principalmente Chinu mediu.

Cuando la xente intenta lleer un caráuter de dos partes de les que son inorantes, polo xeneral siguen la sabiduría popular de you bian du bian (有邊讀邊) "llea lateralmente " y tomen unu de los componentes fonéticamente, lo que con frecuencia resulta n'errores.

Simplificación

Puesto que los elementos fonéticos de munchos caráuteres representen yá nun precisa la so pronunciación, cuando la República Popular de China empezó a usar caráuteres simplificaos, de cutiu sustituyó una fonética que yera non yá más bono d'escribir, pero más precisu pa una llectura moderna en mandarín, tamién. Dacuando esto resultó en formes que son menos fonétiques que les orixinales en variedaes de chinu que nun sían de mandarín. .

Calter tradicional Determinativo Rebus Compuestu 童 tōng 鐘 zhōng "campana"

Calter simplificáu Nuevu rebus Nuevu compuestu 中 zhōng 钟 zhōng

Cognatos derivaos

Artículu principal: Cognato

El cognato deriváu (轉注 zhuǎn zhù, "significáu reciproco") ye una clasificación de valor puramente históricu, y ye'l menos entendíu de los principios de la formación de caráuteres de liushu . Puede referise a caráuteres que tienen significaos similares y de cutiu el mesmu raigañu etimolóxica, pero que diverxeron en pronunciación y significáu. Les pallabres n'español chance y cadencia encaxaríen esti patrón, como comparten una raigañu común llatina,cadentia "(a) cayida". Si l'español fuera escritu de la mesma forma que'l chinu ye, estos dos pallabres tendríen caráuteres similares.

Los caráuteres 老 lǎo "vieyu" y 考 kǎo "una prueba" son los exemplos más comúnmente citaos. Les pallabres que se deriven d'un raigañu etimolóxicu común (aproximao *klao' ), y los caráuteres difieren namái nel cambéu d'una parte.

Clasificaciones modernes

El liushu foi l'esquema estándar de clasificación dende los tiempos de Xu Shen . Xeneraciones d'académicos haber modificaos ensin variar la so idea orixinal. Tang Lan (唐蘭) (1902–1979) foi'l primeru en refugar el liushu, ufiertando'l so propiu sanshu (三書 "Tres principios de formación de caráuteres"), llamáu xiangxing (象形 "que representa la forma"), xiangyi (象意 "que representa'l significáu") y xingsheng (形聲 "que representa'l soníu"). Esta clasificación foi criticada más tarde por Chen Mengjia (陳夢家) (1911–1966) y Qiu Xigui. Dambos, Chen y Qiu ufiertaron los sos propios sanshu.

Ver tamién

• Radical
• Escritura chino
• Caligrafía china
• Escritura xaponesa
• Orde de trazos
• Ateji, caráuteres chinos usaos fonéticamente polos xaponeses.
• Treslliteración en caráuteres chinos, caráuteres chinos usaos fonéticamente.
• Series Xiesheng

Bibliografía

• Classification des sinogrammes, retrieved 12 April 2005.
• Boltz, William G. (1994). The Origin and Early Development of the Chinese Writing System. American Oriental Series, vol. 78. American Oriental Society, New Haven, Connecticut, USA. ISBN 0-940490-78-1.
• DeFrancis, John (1984). The Chinese Language: Fact and Fantasy, University of Hawaii Press, Honolulu. ISBN 0-8248-1068-6.
• DeFrancis, John (1989). Visible Speech: The Diverse Oneness of Writing Systems. University of Hawaii Press, Honolulu. ISBN 0-8248-1207-7.
• Hansen, Chad (1993). "Chinese Ideographs and Western Idees," The Journal of Asian Studies 52.2:373–399.
• Karlgren, Bernhard. (1968). Loan Character in Pre-Han Texts. Museum of Far Eastern Antiquities.
• Qiu Xigui (裘錫圭) (2000). Chinese Writing. Tran. Gilbert L. Mattos and Jerry Norman. Early China Special Monograph Series Non. 4. Berkeley: The Society for the Study of Early China and the Institute of East Asian Studies, University of California, Berkeley. ISBN 1-55729-071-7.
• Wang Hongyuan (1993). The Origins of Chinese characters. Beijing: Sinolingua. ISBN 978-7-80052-243-7.
• Woon, Wee Lee (雲惟利) (1987). Chinese Writing: Its Origin and Evolution (漢字的原始和演變), originally published by the University of East Asia, Macáu (non ISBN).

Enllaces esternos

• Wikillibros tien un llibru o manual sobre Written Chinese/Lesson 1.
• Images of the Different character classifications
• The Silver Horde: Mongol Scripts
• Image of pictograms in Hanzi

• Datos: Q1188254