Saltar al conteníu

Atentáu del 20 de xunetu de 1944

Coordenaes: 54°04′50″N 21°29′47″E / 54.0806°N 21.4964°E / 54.0806; 21.4964
Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia
Atentáu del 20 de xunetu de 1944
Llocalización
PaísBandera de Polonia Polonia
Voivodatos[[Voivodatu de Varmia y Masuria|{{{2}}}
Powiat (es) Traducir[[d:Special:EntityPage/Q1135341|{{{2}}}
Comuna urbana (es) Traducir[[d:Special:EntityPage/Q319397|{{{2}}}
Llocalización Wolfsschanze
Coordenaes 54°04′50″N 21°29′47″E / 54.0806°N 21.4964°E / 54.0806; 21.4964
Mapa
Datos
Parte de Segunda Guerra Mundial
Oxetivu Adolf Hitler
Fecha 20 de xunetu de 1944
Víctimes
Númberu de firíos 8
Númberu de muertes 4
Cambiar los datos en Wikidata

El atentáu del 20 de xunetu de 1944 foi un intentu fallíu d'asesinar a Adolf Hitler,[1] lleváu a cabu por un grupu d'oficiales de la Wehrmacht entamaos pol coronel conde Claus von Stauffenberg como parte d'un golpe d'estáu basáu na denominada Operación Valquiria, un plan operativu de les reserves del exércitu a ser puestu en práutica en casu de disturbios civiles o d'una sulevación de los millones de trabayadores de les fábriques alemanes.

Stauffenberg asitió una bomba nuna sala de mapes dientro de la Xoril del Llobu, cuartel xeneral de Hitler, onde s'atopaba axuntáu colos sos xenerales. A pesar d'españar la bomba, Hitler solo sufrió mancaes leves. De resultes del fracasu del atentáu fueron deteníes unos cinco mil persones, de les cualos unes doscientes terminaron siendo executaes.

Antecedentes

[editar | editar la fonte]

El proyeutu de derrocar a Adolf Hitler empezó a xestase de manera difusa y asolapada en 1938, per parte de dellos altos oficiales de la Wehrmacht deseosos d'evitar una gran guerra a gran escala n'Europa. Ente estos conspiradores taben el xeneral Ludwig Beck, antiguu xefe d'Estáu Mayor, y el mariscal de campu Erwin von Witzleben; sicasí la indecisión de los xenerales del exércitu, Franz Halder y Walther von Brauchitsch torgó executar tales planes, mientres la política d'apandamientu siguida por Reinu Xuníu y Francia nesos años amurniába-yos de realizar un actu concretu contra'l réxime nazi.

Tres los resonantes trunfos de la Wehrmacht nes invasiones de Polonia, Noruega, Francia, Bélxica y los Países Baxos, la popularidá d'Adolf Hitler aumentó bien de ente les mases alemanes y los oficiales de la Wehrmacht nun fueron ayenos a tal fenómenu, polo cual a fines de 1940 fíxose bien difícil reclutar conspiradores decidíos a derrocar al réxime triunfante hasta entós. Los planes enllancáronse y los oponentes esvalixáronse, a pesar de lo cual los planes nun se refugaron a la espera d'una nueva oportunidá política.

En 1941, tres l'empiezu de la Operación Barbarossa, fórmase otru grupu de resistencia dirixíu pol coronel Henning von Tresckow, quien trabayaba como parte del Estáu Mayor del xeneral Fedor von Bock, el so tíu. Tresckow pensaba que la guerra contra la Xunión Soviética taba perdida de mano y que sangraría a Alemaña n'homes y recursos, asitiándola frente a un abismu como nación. El reclutamiento d'opositores yera bien difícil. Facer con muncho procuru y bien discretamente nes residencies de los cabezaleros y fuera de Berlín.

Estáu en 2009 de la Xoril del Llobu, llugar d'execución del atentáu

A ello sumábase'l fechu que los destacaos trunfos de la Wehrmacht nel frente oriental mientres 1941 amurniaron a la mayoría de los oficiales de participar nuna combalechadura contra Hitler, entá reconociendo'l peligru qu'implicaba para Alemaña una guerra contra la Xunión Soviética. Dende ellí Von Tresckow reclutaba nuevos conspiradores ente la oficialidá xermana, pero los sos planes nun pudieron avanzar enforma por cuenta de los resultaos de la batalla de Moscú n'avientu de 1941, onde la meyora alemana foi totalmente deteníu pol Exércitu Colorado lo cual significó que Hitler quitára-y a Fedor von Bock el mandu del Grupu d'Exércitos Centro, ente que'l xeneral Walther von Brauchitsch tamién yera releváu del mandu de tropes de forma humillante. Tresckow intentó reclutar al xeneral Brauchitsch pero esti contestó que nun se xuniría a nengún grupu disidente; anque tampoco fadría nada por torgar la so actuación.

En 1942, Tresckow con ayuda del xeneral Hans Oster llogró reclutar nel so nucleu d'oposición al xeneral Friedrich Olbricht, quien dirixía la oficina principal del exércitu en Berlín, controlando ellí un sistema de comunicaciones autónomu que xunía a les unidaes militares de reserva entá aparcaes en territoriu d'Alemaña. A fines d'añu, Tresckow y Olbricht intentaron asesinar a Hitler con bombes barométriques en dos oportunidad, una nel aeródromu de Smolensk y la otra en Berlín, pero ambos planes fracasaron debíu al fallu nos artefautos. Tamién buscaron ensin ésitu xunir a la so combalechadura a los mariscales de campu Erich von Manstein y Gerd von Rundstedt, dos militares veteranos que gociaben de gran prestíu na Wehrmacht polos sos ésitos y conocencies de táctica en combate, quien podríen ayudar a un efeutivu derrocamientu del réxime nazi y non a un meru asesinatu de Hitler y, anque éstos refugaron xunise al derrocamientu, non delataron la combalechadura.

En 1943, los planes pa un golpe d'Estáu contra'l Tercer Reich viéronse favorecíos pol cursu tomáu pola guerra cola grave derrota de la Batalla de Stalingráu, absolutamente desfavorable pa l'Alemaña nazi, la contraofensiva soviética que remató na batalla de Kursk, y la total derrota xermana n'África del norte tres la batalla d'El Alamein, que favoreció un ambiente de descontentu ente los militares pola direición de la guerra que faía Hitler nel frente oriental. A mediaos d'esi añu Tresckow reclutó pa la combalechadura al coronel Claus von Stauffenberg, mancáu de guerra n'África, quien s'amosó dispuestu a realizar personalmente l'intentu d'asesinar a Hitler. Esi añu Olbricht suxirió a Tresckow un proyeutu de golpe d'Estáu yá avanzáu: la organización taba basada nun plan aprobáu por Hitler en casu d'un estáu d'anarquía.

Había un plan d'emerxencia militar del Tercer Reich denomináu Operación Valkiria, previstu pa usar en casu d'una revuelta masiva de los obreros estranxeros esclavizados n'Alemaña o en situación d'un grave caos civil en retaguardia por cuenta de los bombardeos aéreos. Dichu plan implicaba la movilización d'unidaes de la Wehrmacht pa restablecer l'autoridá y podía usase según Olbricht por qu'unidaes militares de la reserva tomaren el control de les ciudaes arrestando a los líderes nazis, y desarmando a les SS y a la Gestapo tres la muerte de Hitler. Dichu plan tenía de ser puestu en práutica pol veteranu xeneral Friedrich Fromm, xefe de les reserves militares alemanes, y p'asegurar l'ésitu del golpe d'Estáu yera precisu reclutar a Fromm na combalechadura o neutralizalo en casu necesariu, yá que esistíen duldes alrodiu de la so probable llealtá. Inclusive a mediaos de 1944 la combalechadura llogró un nuevu sofitu nel xeneral Carl-Heinrich von Stülpnagel, xefe máximu de les guarniciones xermanes en Francia, quien ufiertó tres la muerte de Hitler tomar el control de París y axustar un armisticiu inmediatu coles tropes estauxunidenses y britániques qu'avanzaben y cola resistencia francesa. El plan foi aprobáu nel círculu de Tresckow, namái había que resolver cómo, ónde y cuándo se diba a llevar a cabu.

Les derrotes de les tropes alemanes ente 1942 y entamos de 1944 en que se desenvolvieron los sangrientos combates en Kharkiv y la rotura del Cercu de Korsun-Cherkassy enzancaron los planes d'asesinar a Hitler, pos ésti yá nun apaecía en públicu a diferencia d'años pasaos y pasaba la mayor parte del tiempu non en Berlín, sinón nel so cuartel xeneral militar conocíu como Wolfsschanze ('Xoril del Llobu') asitiáu en Prusia Oriental, o nel so abellugu alpín de Berchtesgaden. En dambos sitios Hitler taba perbién protexíu por tropes de la SS y nun recibía a naide personalmente sinón a los sos collaboradores más cercanos, sobremanera dempués de que'l xefe máximu de les SS, Heinrich Himmler, empezara a abarruntar por aciu la xestión de la Gestapo respectu de planes ente oficiales de la Wehrmacht p'asesinar a Hitler. El plan, por cuenta de esti motivu, yá taba condergáu a fracasar si nun se cumplía l'oxetivu máximu, asesinar al líder y prindar a la cúpula nazi.

Preparativos

[editar | editar la fonte]

Planes pa un golpe d'Estáu

[editar | editar la fonte]
Desarme de soldaos Waffen-SS en Bendlerblock

Dende 1938, esistíen grupos d'oposición al réxime nazi nuna dependencia tan importante como'l Ministeriu alemán d'Asuntos Esteriores, onde Ulrich von Hasell, Friedrich Graf von der Schulenburg y Adam von Trott zu Solz, toos diplomáticos profesionales, trabayaben viviegamente formando una rede d'opositores a Hitler. Otru ente llenu d'actividá d'oposición al réxime nazi yera'l serviciu d'intelixencia militar, Abwehr, dirixida pol almirante Wilhelm Canaris onde collaboraba'l xeneral Hans Oster, un convencíu antinazi protexíu por Canaris, que llogró incorporar al so círculu al ex-presidente del Reichsbank Hjalmar Schacht.

A estos grupos yá bastante estendíos xuníase la rede secreta d'opositores formada dende 1938 pol ex alcalde de Leipzig, el derechiegu conservador Carl Friedrich Goerdeler, xunto con otru políticu de la mesma corriente, Johannes Popitz, a ellos xuniríase dempués el socialista Julius Leber nel so esfuerciu por preparar planes pa un derrocamientu de Hitler y un nuevu gobiernu p'Alemaña. Simultáneamente formábase otru grupu opositor secretu, el Círculu Kreisau» empobináu por Helmuth James Graf von Moltke, altu funcionariu del Ministeriu Alemán d'Asuntos Esteriores. Toos estos grupos empezaron a axuntase como un solu ente en 1943.

Entá cuando escontra 1943 toos estos grupos xunir a los conspiradores yá esistentes dientro de la Wehrmacht, los círculos de civiles amosaben grandes diferencies ente los sos miembros, había monárquicos, conservadores, lliberales, socialistes, antiguos aristócrates, que'l so únicu puntu de mancomún solía ser la necesidá de terminar col réxime nazi.

Magar esto, trazáronse dellos planes pa un gobiernu que debía necesariamente instalase tres l'asesinatu de Hitler y el derrocamientu del réxime nazi: apautóse que'l xeneral Ludwig Beck quedaría nel cargu de «Presidente del Reich», tal como esistía na estinguida República de Weimar, Goerdeler sería nomáu canciller, a Julius Leber confiaríase-y el Ministeriu del Interior y el mariscal de campu Erwin von Witzleben sería comandante en xefe de la Wehrmacht. Otru elementu clave yera terminar la guerra por aciu una paz negociada, determinando que'l Ministeriu d'Asuntos Esteriores quedara al cargu de Friedrich Graf von der Schulenburg (l'últimu embaxador del Tercer Reich en Moscú) si buscábase axustar primero cola Xunión Soviética, en casu d'axustar primero col Reinu Xuníu o Estaos Xuníos dichu puestu confiar a Ulrich von Hasell. Ellaboróse una llista secreta en qu'amás s'incluyía al ministru [[Albert Speer]], cola anotación «Si fuera posible».

Tamién s'intentó allegar al xeneral Heinz Guderian pero escarecer de los detalles exactos de la so respuesta, en términos xenerales, negativa.[2] A partir de setiembre de 1943, Claus von Stauffenberg entamó dellos proyeutos d'atentaos contra Adolf Hitler, que fallaron toos (por casu el d'Axel von dem Bussche en payares de 1943). Dende entamos de 1943, la mesma Gestapo investigaba sobre una posible combalechadura contra Hitler, lo cual nun yera xera difícil pos la mayor parte de los implicaos yeren altos xefes militares bastante conocíos. Sicasí'l xefe de la Abwehr, Wilhelm Canaris, tamién conociera la esistencia de tal combalechadura; pero nun lu reprimió en cuantes que'l mesmu Canaris sofitaba la idea de derrocar a Hitler. Canaris tresmitió al grupu conspirador que la esistencia del plan yera conocida pola Gestapo al mandu d'Ernst Kaltenbrunner.

La creciente posibilidá de ser afayaos pola Gestapo y la rápida victoria aliada na batalla de Normandía causó fonda esmolición ente los conspiradores respectu al escasu tiempu que-yos quedaba pa executar los sos proyeutos antes d'un total colapsu militar del Tercer Reich, que causaría la destrucción d'Alemaña y dellos mesmos, amás el solu fechu que la Gestapo conociera'l plan yá marcaba a los cabezaleros principales automáticamente como traidores al Tercer Reich, nun había yá vuelta tras. Hai de solliñar que d'alcuerdu a los planes recuperaos tres 1945, los conspiradores teníen como esmolición básica evitar la ruina del so país, evitar qu'Alemaña sufriera una desastrosa invasión estranxera, y buscar una torna al statu quo européu previu al 1 de setiembre de 1939, anque espulsando del poder al nazismu.

El 1 de xunetu de 1944 el coronel Claus von Stauffenberg quedó amestáu al Cuartel Xeneral del Exércitu de Reserva en Berlín, como xefe d'Estáu Mayor del xeneral Friedrich Fromm, lo cual dexába-y allegar a les conferencies de Hitler colos altos xefes militares, fuera en Berlín, en Prusia Oriental, o en Berchtesgaden, esta puerta abierta en forma inesperada aceleró la execución del plan. Hai de solliñar que Fromm, de personalidá bien ambigua, yá conocía los planes de los conspiradores, pero nel so fueru internu decidió nun dar señales d'absoluta participación quedando a la espera del desarrollu de los acontecimientos.

Tal nomamientu causó que'l mesmu Stauffenberg primiera a Tresckow pa executar el plan de golpe d'Estáu, en tantu agora Stauffenberg yera'l conspirador executivu en meyor situación p'asesinar a Hitler.

Miembros de la intriga contra Hitler

[editar | editar la fonte]

Principales protagonistes

[editar | editar la fonte]
Principales implicaos n'atentáu del 20 de xunetu de 1944
Friedrich Fromm
Xeneral
Xefe de les Fuercies de Reserva en Berlín.
Executáu'l 12 de marzu de 1945.
Werner Karl von Haeften,
Mayor
Ayudante de Claus von Stauffenberg.
Executáu en Bendlerblock, el 20 de xunetu de 1944.
Günther von Kluge
Mariscal de Campu.
Suicidóse'l 18 d'agostu de 1944.
Carl-Heinrich von Stülpnagel
Xeneral d'Exércitu, encargáu de tomar el control de les SS y la Wehrmacht en París, Francia.
Executáu en Plötzensee, el 30 d'agostu de 1944.
Henning von Tresckow
Xeneral de la Wehrmacht.
Artífiz de dellos antentados fallíos contra Hitler. Suicidóse'l 21 de xunetu de 1944.
Ludwig Beck
Coronel Xeneral
Unu de los principales instigadores.
Suicidóse'l 20 de xunetu de 1944.
Berthold Schenk Graf v. Stauffenberg
Abogáu y hermanu de Claus von Stauffenberg.
Aforcáu'l 10 d'agostu de 1944.
Friedrich Olbricht
Xeneral de la Wehrmacht
Autor intelectual de la Operación Walkiria.
Executáu'l 20 de xunetu de 1944.
Carl Friedrich Goerdeler
Políticu y economista.
82ª Futuru canciller en casu d'ésitu del Putsch.
Torturáu y executáu el 2 de febreru de 1945.
Arthur Nebe
SS Gruppenführer
Únicu miembru de les SS d'alta graduación implicáu na intriga.
Executáu'l 21 de marzu de 1945.
Hans Oster
xeneral de la Wehrmacht
Oficial d'intelixencia de la Abwehr.
Aforcáu'l 9 d'abril de 1945.
Erwin von Witzleben
Mariscal de Campu
Instigador principal del Putsch.
Aforcáu'l 8 d'agostu de 1944.
Claus von Stauffenberg
Coronel I. G. (Estáu Mayor del Exércitu de Reserva)
Autor executivu del atentáu.
Fusiláu'l 21 de xunetu de 1944.
Wilhelm Canaris
Xefe de l'Abwehr (Intelixencia del OKW).
Aforcáu'l 9 d'abril de 1945.
Hjalmar Schacht
Economista
Miembru del Círculu de Kreisau.
Foi deportáu a Dachau, sobrevivió a la guerra.
Helmuth James Graf von Moltke
Xurista y aristócrata
Instigador y fundador del Círculu de Kreisau.
Aforcáu'l 23 de xineru de 1945.
Desarticuladores del putsch lleales al réxime nazi
Otto Ernst Remer
Coronel, Comandante del exércitu de reserva
Principal autor executivu del fracasu del Putsch al tomar el control del exércitu de reserva.
Heinz Guderian
Xeneral de la Wehrmacht
Ocupó Berlín col so cuerpu mecanizado tomando'l control de Bendlerblock.
Joseph Goebbels
Ministru de Propaganda.
Convenció a Otto Remmer de que Hitler vivía y tomó el control de les comunicaciones.
Wilhelm Keitel
Mariscal del Campu
Comunicó a Friedrich Fromm que Hitler vivía y esti desabrir del Putsch condergándolo al fracasu.

Xueves, 20 de xunetu de 1944

[editar | editar la fonte]

A entamos de xunetu de 1944, Von Stauffenberg yá allegara a dos conferencies militares de Hitler con una potente bomba oculta nel so maletu, mas nun la activara porque según Goerdeler y Beck yera necesariu que xunto con Hitler morrieren tamién los sos posibles socesores Hermann Goering y Heinrich Himmler, según argumentaben, yera inútil matar a un llocu por que un allunáu ocupara'l so puestu, faciendo alusión sobremanera a Heinrich Himmler, que se ganara esa fama por méritos propios; una d'eses oportunidaes presentárase'l sábadu 15 de xunetu. La presencia de Stauffenberg obedecía a la necesidá de crear 15 nueves divisiones pa cubrir les fiendes del Grupu d'Exércitos Centro, xera que fuera encargada por Hitler al mesmu Himmler; por tanto l'Exércitu de Reserva poner a disposición del Reichsführer de les SS.

Sábadu 15 de xunetu de 1944. Histórica semeya qu'amuesa a Stauffenberg frente al séquitu de Hitler en Wolfsschanze. Nesa oportunidá nun s'executó l'atentáu.

Tal situación enzancaba'l plan, pos Himmler, en calidá de xefe máximu de les SS, recibía órdenes direutes de Hitler y escasamente diba a conferencies militares de la Wehrmacht; desconozse si tuvo presente aquel día. El sábadu 15 de xunetu, ante la presión del tiempu, dexóse que Stauffenberg executara l'asesinatu en cuanto pudiera, ensin requisitos previos. El plan consistía en que Stauffenberg llevara'l so maletu con una bomba, dexar a la banda de Hitler metanes la conferencia, pretextase una escusa pa salir de la cortil y depués fuxera a Berlín p'axuntase colos otros conspiradores nel Cuartel Xeneral del Exércitu de Reserva, asitiáu na avenida Bendlerstrasse (llamáu por ello'l Bendlerblock). Tres esto, Fromm empecipiaría la Operación Valkiria» movilizando les tropes en sofitu al nuevu gobiernu, arrestando a los líderes nazis; asemeyáu plan yera ventureru y dependía d'una gran coincidencia de fechos pa tener ésitu.

Aquel sábadu 15 de xunetu de 1944, un error de comunicación causó que'l xeneral Friedrich Fromm empecipiara parcialmente la Operación Valkiria creyendo que Hitler fuera asesináu, pero con gran esfuerciu detúvose la movilización total de tropes alegando que la convocatoria pa ello yera namái un exerciciu de práutica. El mayor Otto Remer al cargu de les unidaes quedó perplexu ante la situación. Esti inconveniente causó una mala impresión de la organización de los grupos conspiradores ante Fromm.

El día martes 18 de xunetu, Stauffenberg supo que la Gestapo podría arrestalo en cualquier momentu y decidióse a matar a Hitler na primer ocasión vidable. Pa ello salió de Berlín per avión na mañana del xueves 20 de xunetu escontra Rastenburg, llocalidá de Prusia Oriental; a 15 km al este de dicha población topaba'l cuartel militar de Hitler llamáu Wolfsschanze ('Xoril del Llobu') y ellí dirixióse Stauffenberg con un par de bombes plástiques ocultes nel maletu. Acompañar el mayor Von Haeften como ayudante.

Bendlersblock, Centru Alministrativu del Exércitu de Reserva.

La conferencia militar de Hitler con otros xefes militares empezó nuna amplia sala pocu dempués del mediudía, onde allegaron el mariscal de campu Wilhelm Keitel, los xenerales Alfred Jodl, Walter Warlimont y otros altos oficiales, ente los cualos topábase Stauffenberg, bordiando una enorme mesa con mapes; minutos dempués d'empezada la xunta Stauffenberg, quien llegó retrasáu, activó la bomba nel so maletu nun cuartu xunto a Haeften. Entró na xunta y averóse lo más que pudo a Hitler, asitió'l maletu mui cerca de los pies de Hitler y depués pidió permisu pa retirase per unos minutos fuera de la cortil alegando una llamada por recibir, dexando'l so maletu na sala xunto a la gran mesa. Unu de los asistentes zarapicó col maletu y asitiar detrás d'unu de los pedestales de la gran mesa.

Hitler na Wolfsschanze xunto a miembros del so Estáu Mayor y personal d'enfotu (1940).

A les 12:40 la bomba esplotó con gran potencia destruyendo gravemente la sala de conferencies, matando a cuatro oficiales y mancando gravemente a otros cinco, pero dexando a Hitler, Jodl y Keitel namái con firíes relativamente leves. Sicasí, Stauffenberg reparó la fumareda dende fuera de la Wolfsschanze, y supunxo que yera imposible que Hitler sobreviviera y con gran dificultá pudo salir de Wolfsschanze desfacer de la bomba que nun utilizara y retornó a Berlín a les 13:00 creyendo que Hitler taba muertu.

Poco primero de les 15:00, el xeneral Friedrich Fromm recibió una llamada dende Rastenburg del xeneral Erich Fellgiebel, del Cuerpu de Señales y participante de la combalechadura, quien avisó a les sos demás cómplices que Hitler sobreviviera al ataque. Tal noticia sollertó a los conspiradores aconceyaos nel Bendlerblock pos calcularon (seique con aciertu) que si Adolf Hitler taba vivu les tropes de reserva nun obedeceríen la movilización de la Operación Valkiria» ordenada por Fromm. Na Wolfsschanze mentanto, suponer nun primer momentu un bombardéu aereu, pero ante l'ausencia d'informes d'aviones enemigos na zona, empezar a abarruntar d'un atentáu. Himmler foi llamáu nel actu xunto con Kaltenbrunner; Martin Bormann foi'l primeru n'abarruntar de Stauffenberg al nun atopase ente los mancaos o presentes. Adicionalmente, soldaos de la guardia atoparon un paquete: yera la segunda bomba que nun fuera utilizada polos conspiradores. Aquel día, aumentara'l tracamundiu ente los conxuraos el fechu que Stauffenberg llamara dempués per teléfonu al xeneral Fromm a les 15:00, n'aterrizando en Berlín y aseguráralu a los demás conspiradores que Hitler morriera. A les 16:00 y con dos versiones contradictories de distintos conspiradores, el xeneral Olbricht llanzó la orde d'empezar la Operación Valkiria» y movilizar a les tropes de reserva disponibles, pero pocu dempués Fromm llamó per teléfonu a Rastenburg y paroló col mariscal de campu Wilhelm Keitel y ésti (ayenu a la conxura) asegurólu que Hitler taba vivu, amás de preguntar pol paradoriu del coronel Claus von Stauffenberg.

A les 16:40 Stauffenberg llegó al Bendlerblock y Fromm nun actu d'absolutu cinismu intentó arrestalo de momentu (créese que pa borrar evidencies de la so participación na intriga) pero fracasó al nun ser secundáu por Olbricht nin otros oficiales. Sía comoquier a esa hora Heinrich Himmler había tomáu midíes por que les SS punxeren fin al intentu de golpe d'Estáu y ordenaba a les tropes del restu d'Alemaña que nun obedecieren la movilización de la Operación Valkiria». La sede ministerial de Joseph Goebbels foi abarganada poles tropes de la guarnición de Berlín creyentes nes órdenes de Fromm y de Olbricht; pero inda Goebbels cuntaba cola llinia telefónica non cortada polos conspiradores.

El momentu decisivu asocedió a les 19:00, cuando Hitler taba lo bastante recuperáu pa llamar per teléfonu. Hitler pudo llamar a Goebbels, quien fixo arreglos por que aquel falara col comandante de les tropes qu'arrodiaben el so ministeriu, el mayor Otto Remer, pa persuadi-y de que taba vivu y esixi-y reprimir darréu la revuelta en Berlín; esa mesma nueche Hitler ordenó que'l mayor Remer fuera xubíu a coronel. A les 20:00 un furiosu Witzleben llegó al Benderblock y aldericó airadamente con Stauffenberg, quien inda aportunaba en que'l golpe podía siguir. Witzleben abandonó l'edificiu pocu dempués. Alredor d'esta hora tomar del poder en París fuera albortada, cuando'l xeneral Stülpnagel foi arrestáu pol xeneral Günther von Kluge (otru participante que se desabrió de la combalechadura al enterase esti postreru de que Hitler sobreviviera).

Restos de la casa de Speer, Wolfsschanze.
Patiu interior del Bendlerblock onde fueron fusilaos los conspiradores.

Los miembros menos resueltos de la combalechadura en Berlín empezaron entós a camudar de bandu. Españó la llucha nel Bendlerblock ente los conspiradores que sofitaben el golpe y los lleales a Hitler (ente estos postreros ta'l xeneral Friedrich Fromm) y Stauffenberg foi mancáu. El xeneral Ludwig Beck, al convencese de que nun había esperanza, suicidóse (el primeru de numberosos suicidios cometíos nos siguientes díes). Escontra les 23:00 el xeneral Fromm foi lliberáu y retomara el control del Bendlerblock, destruyendo buelgues de la so collaboración colos conspiradores, arrestó a Von Stauffenberg xunto col xeneral Friedrich Olbricht, Albrecht Mertz von Quirnheim y al ayudante de Stauffenberg Werner von Haeften. Fromm presidió él mesmu'l conseyu de guerra sumarísimu que condergaría a muerte de forma inmediata a los cuatro conspiradores prindaos, desobedeciendo la orde oficial de Hitler dada a Remer de prindar vivos a los conspiradores.

A les 0:10 del 21 de xunetu los cuatro homes condergaos fueron fusilaos nel patiu del edificiu "Bendlerblock".[3] Otros yá seríen fusilaos, pero a les 0:30 aprució nel Bendlerblock Otto Skorzeny con un batallón de la SS, prohibiendo nueves execuciones hasta determinar fielmente cuántos militares participara na sulevación. Fromm prefirió nun enfrentase a les SS y dirixióse a otru día a visitar al ministru de Propaganda Joseph Goebbels, atribuyéndose'l méritu d'habese engarráu a los rebeldes. Sicasí nesi mesmu actu Fromm ye arrestáu, en señalando Himmler lo apurao que taba en dexar soterraos a los cabezaleros y en afayándose la so participación na combalechadura por documentos atopaos na so caxa fuerte, muerre fusiláu en marzu de 1945.

Consecuencies

[editar | editar la fonte]
Hitler visitando al almirante Puttkamer nel hospital (el so oyíu derechu ta obturado con algodón)

Hitler sobrevivió al atentáu por cuenta de la robustez de la mesa que la protexó de la onda espansiva, pero los sos piernes resultaron algamaes por dures estielles de la mesa y quedó con una sordera leve na so oyíu derechu. Sicasí, tiempu dempués los efeutos del atentáu esmorniaríen la salú física de Hitler al afectar los sos nervios motores y causa-y un bultable temblón na so manzorga que con muncho esfuerciu podía contener. Coles mesmes, la so fortaleza psicolóxica empezó a minase, cayendo Hitler na paranoya de sufrir un nuevu atentáu y tomáronse midíes estremes pa caltener la seguridá del mesmu, acutando'l llibre accesu a la so persona a namái dellos miembros escoyíos de la xerarquía nazi (como Himmler, Goebbels, Goering) y collaboradores bien cercanos (secretaries, asistentes, y guardaespaldes); inclusive los más altos xefes de la Wehrmacht teníen que pasar una serie de ríxidos controles y revisiones tan solo p'averase a una cortil onde Hitler atopárase. El xuiciu y capacidá reflexiva de Hitler, más tempranu que tarde se vieron afeutaos, y esto impactó negativamente na direición del OKH (que Hitler asumiera personalmente, percima de los militares profesionales), amosando'l Führer notables desaciertos nes sos decisiones según cambeos erráticos d'opinión y ánimu que perduraron hasta la so muerte n'abril de 1945.

Represión

[editar | editar la fonte]

Nes selmanes siguientes empezó a investigase con mayor detalle l'intentu de golpe d'estáu y Himmler ordenó a la Gestapo proceder al arrestu de too individuu que tuviera dalguna clase de rellación colos conspiradores, orde que depués tomó extraoficialmente a numberosos alemanes sospechosos d'oponese al réxime nazi, como'l clérigu Dietrich Bonhoeffer, que les sos idees antinazis yeren yá conocíes, o'l xeneral Franz Halder, quien nun se xunió a la combalechadura pero a quien Hitler creía capaz d'empecipiar otra intriga pola so cuenta. Inclusive foi arrestáu l'almirante Wilhelm Canaris por cuanto subordinaos sos participaren na combalechadura y sobremanera pola fonda rocea que diba años Heinrich Himmler sentía faía él. Resultó senciellu reconstruyir la complexa rede de conspiradores por cuenta de la prinda de cartes y diarios de los conxuraos yá arrestaos, lo cual dexó siguir la pista a numberosos conspiradores qu'abandonaren la sulevación a últimu momentu (por casu nel casu de Friedrich Fromm la Gestapo topó nes sos oficines del Bendlerblock una llista del futuru «gabinete de gobiernu» que pretendía formar Goerdeler tres la muerte de Hitler).

Un ayudante amuesa l'estáu en que quedaron los pantalones de Hitler dempués del atentáu.

Calcúlase qu'hubo en total unos 5000 arrestos y 200 execuciones d'opositores al réxime nazi,[4] anque non toes referíes a conxuraos del 20 de xunetu. Los deteníos que nun fueren entá executaos quedaron a disposición de la Corte Popular» dirixida pol so presidente, el infame xuez nazi Roland Freisler. Himmler ordenaba la detención de tolos miembros del clan Von Stauffenberg, homes, muyeres y neños, pa la so posterior execución sol conceutu de Sippenhaftung. Los primeros procesos empezaron el 7 d'agostu de 1944 pero yá Hitler ordenara que los direutamente implicaos fueren condergaos a muerte y executaos na forca, ensin esceición; ente los condergaos taben Carl Friedrich Goerdeler, Popitz, Julius Leber, Friedrich Graf von der Schulenburg, Ulrich von Hasell, ente otros.

Escasos fueron los conspiradores arrestaos qu'intentaron negar la so participación na intriga. Otros líderes de la conxura como Tresckow y Ludwig Beck suicidárense antes de ser arrestaos y otros xefes militares fueron acusaos tamién de tener contautu con xefes de la sulevación y en consecuencia arrestaos. Una esceición foi'l xeneral Erwin Rommel, que foi acusáu d'omisión por contautar colos líderes de la combalechadura y por non sollertar a los sos superiores al tener conocencia de tales planes; por ello ufiertóse-y la opción de suicidase y asina evitar un xuiciu públicu col arrestu de los sos familiares. De manera similar, el xeneral Günther von Kluge foi llamáu a Berlín pa ser investigáu, pero tarreciendo ser consideráu como conspirador por cuenta de les sos fuertes crítiques a Hitler dientro del OKW, tamién se suicidó. Les execuciones de conspiradores o opositores al réxime nazi rellacionaos cola combalechadura del 20 de xunetu de 1944 siguieron hasta los últimos díes de la Segunda Guerra Mundial en mayu de 1945.

Reacción fuera d'Alemaña

[editar | editar la fonte]

Les noticies de la combalechadura fueron censuraes nel estranxeru, mientres la versión oficial del Tercer Reich yera la d'un pequeñu grupúsculo d'oficiales descontentos realizando un actu de traición, evitando amosar la esistencia d'una combalechadura amplia con dellos cientos d'arreyaos y miles de simpatizantes. La propaganda de Joseph Goebbels llogró reforzar la imaxe d'un grupu bien amenorgáu, pero al rescamplar una gran cantidá d'arrestos, execuciones y detenciones, invocóse que la represión del atentáu del 20 de xunetu yera un motivu adicional pa esaniciar tola oposición al nazismu qu'entá pudiera subsistir. Ello ye que la Gestapo aprovechó la ocasión p'arrestar y executar a decenes d'individuos que nun teníen rellación dalguna cola combalechadura pero taben identificaos diba tiempu como opositores activos al réxime.

La Xunión Soviética, Estaos Xuníos, y el Reinu Xuníu nun consiguieron mayor información detallada sobre asoceder sinón hasta'l final de la guerra, pero tal como se reparara na Conferencia de Teḥrán, diches potencies nun amosaron interés n'aguiyar una resistencia antinazi activa dientro d'Alemaña, menos entá na combalechadura del 20 de Julio.

Diagrama qu'amuesa l'allugamientu de cada unu de los concurrentes de la xunta al llugar del atentáu ( faer clik sobre la semeya pa conocer los nomes per cada númberu d'allugamientu)

Nel casu soviéticu puede atribuyise[¿quién?] esti desinterés al fechu evidente de que la combalechadura nun yera dirixida por miembros del antiguu Partíu Comunista d'Alemaña (KPD) en coordinación colos sos colegues soviéticos,[ensin referencies] a lo que s'amiesta que la combalechadura nun tuviera ente los sos líderes a comunistes o a simpatizantes de la Xunión Soviética, sinón pela cueta a derechiegues (Goerdeler y Popitz), socialistes moderaos (Julius Leber), o militares profesionales (Ludwig Beck, Treshckow); yera visible qu'estos conspiradores nun teníen nos sos planes instalar un gobiernu aliáu cola XRSS y por tanto toos yeren refugables pol réxime de Stalin. A pesar que conspiradores como Goerdeler, Ulrich von Hasell y Adam von Trott zu Solz teníen posibilidá de comunicase col estranxeru, por aciu embaxaes alemanes en países que calteníen neutralidá (como en Suiza, Suecia, o Portugal), tantu Estaos Xuníos como'l Reinu Xuníu refugaron acercamientos con conspiradores antinazis. De primeres, los Aliaos Occidentales duldaben de les reales intenciones de los conspiradores y nun confiaben nellos, considerando a éstos como representantes de la vieya aristocracia nacionalista y militarista de Prusia que sofitaren a Hitler fervientemente nos sos entamos pero qu'agora namái taríen deseosos de salir bien llibraos d'una segura derrota alemana, ensin tar motivaos por un sentimientu realmente antinazi o prooccidental.

En segundu llugar tantu Franklin Delano Roosevelt como Winston Churchill deseyaben caltener como aliada a la Xunión Soviética y un acercamientu de los Aliaos Occidentales a los conspiradores contra Hitler causaría los peores barruntos de Stalin, que tarrecía alcuerdos secretos ente alemanes y angloestauxunidenses, precisamente nes últimes fases de la guerra. Finalmente, nengunu de los trés aliaos deseyaba que'l fin de la guerra tuviera como orixe un golpe d'Estáu dientro d'Alemaña. Toos preferíen la derrota militar completa del Tercer Reich pa evitar que los nazis más fanáticos resurdieren años dempués alegando otra lleenda de la puñalada pel costazu» o Dolchstosslegende, invocando que Hitler namái sería vencíu pola traición de dellos militares. Ante ello, los trés aliaos preferíen que l'Alemaña nazi sumiera como resultáu d'una derrota bélica aplastante, que evidenciara ante les mases alemanes el fracasu de Hitler.

Como un efímeru corolariu positivu, la familia de Stauffenberg colos sos cinco neños y la so esposa, la baronesa Nina Freiin von Lerchenfeld, salvar de ser executaos porque les SS que-yos curiaben al norte d'Italia apurrir a los británicos. Nun principiu, Stauffenberg foi consideráu como un traidor xunto a los demás implicaos; pero tres la cayida del nazismu y conocíu depués l'estermín de xudíos nel Holocaustu y les escures maquinaciones del réxime de Hitler nel Procesu de Núremberg, los conspiradores fueron allugaos n'otru contestu históricu, siendo consideraos como héroes na República Federal d'Alemaña.

Llista de conspiradores sobrevivientes

[editar | editar la fonte]

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. «20 de xunetu: un símbolu de la llucha contra les dictadures» (castellanu). Deutsche Welle 20.07.2004. Consultáu'l 9 d'avientu de 2007.
  2. Himmler Reichführer SS-Peter Patfield, La Esfera de los Llibros; páx. 618
  3. Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes historia
  4. Kershaw, 2000, páxs. 673-676.

Bibliografía

[editar | editar la fonte]

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]