Ariel Scharon

Dr Ariel Scharon (2004)

Underschrift

Dr Ariel Scharon^ⓘ (hebräisch ‏אריאל שרון‎, bekannt as אריק Arik; * 26. Februar 1928 as Ariel Scheinermann z Kfar Malal im Britische Mandatsgebiet Palestina; † 11. Januar 2014 z Ramat Gan) isch en israelische Politiker und General gsi. Vo 2001 bis 2006 isch er Ministerbresidänt gsi. Vom 4. Januar 2006 bis zu sim Dood het er sich im Wachkoma befunde.

Lääbe

Dr Scharon as 14-Jöörige (2.v.r.)

Dr Ariel Scharon isch z Tel Aviv uf s Gümnasium gange. 1942 isch er Mitgliid in dr paramilitäärische Undergrundorganisazioon Hagana worde. Noch dr Matur isch er zur Siidligsbolizei gange.

Bim Milidäär

Im israelische Unabhängigkäitschrieg vo 1948 isch er Lütnant in ere Infanteriikompanii gsi und isch in dr erste Schlacht um Latrun (26. Mai 1948) schwer verwundet worde. Spööter het er im Norde gege irakischi Drubbe kämpft, und spööter im Süde gege egüptischi. Noch em Chrieg het er in dr Golani-Brigade Karriere gmacht. Im Novämber 1952 het dr Scharon under dr Füerig vom Mosche Dajan in dr legendääre Äihäit 101 Kommandoakzione hinder de findlige Linie afo mache. Denn het er Gschicht und Kultur vom Nooche Oste an dr Hebräische Uniwersidäät Jerusalem studiert. In dr Suezkrise het dr Scharon mit sinere 202. Fallschirmjeeger-Brigade dr strategisch wichdig Mitla-Pass erooberet, au wenn er im Befääl nooch nume Ufkläärigsarbet hätt sötte mache. Erst wo am Ändi vo 1963 dr Jitzchak Rabin zum Generalstabsschef ernennt worde isch, het dr Scharon wider aktivi Offiziersböste überchoo. 1966 het en dr Rabin zum Generalmajor (Aluf) beförderet.

Bi dr Blaanig vom Säggsdaagchrieg het dr Scharon sofort alli verfüegbare Chreft welle iisetze und die ganzi Sinaihalbinsle welle eroobere. Wo dr Dajan Verdäidigungsminister worde isch, isch das die akzeptierti Konzepzioon worde. Im Chrieg het dr Scharon e Panzerdivision an dr Sinaifront kommandiert und die 6. egüptischi Division vernichtend gschlaage. 1969 isch er dr Schef vom Südkommando vo dr israelische Armee worde. Wo 1973 dr Jom-Kippur-Chrieg usbroche isch, isch dr Scharon reaktiwiert worde. Wie scho im Sinaichrieg het er wider nid uf d Befääl vo sim Vorgsetzte, em Generallütnant Chaim Bar-Lew, gloost und het mit sinere Panzerdivision die egüptische Linien im Sinai durchbroche, het die 3. egüptischi Armee iizukesslet und und isch denn e Sueskanal und het öbbe 100 km vor Kairo aaghalte. Eso het er us ere Situazioon, wo seer gföörlig für Israel gsi isch, en enorem Siig gmacht.

In dr Politik

Vo 1973 bis 1974 und vo 1977 bis 2006 isch er Mitgliid vo dr Knesset gsi. In dr Likud-Regierig vom Menachem Begin isch er zerst Landwirtschaftsminister (1977–1981) und denn Verdäidigungsminister (1981–83) gsi. Wo Israel milidäärisch im Süd-Libanon interweniert het, häi libanesisch-christligi Falange-Milize, wo mit Israel verbündet gsi si, 1982 in de palestinensische Flüchtlingslaager Sabra und Schatila e Massaker an Palestinänser usgfüert. Wil Israel zu sällere Zit die milidäärischi Bsatzigsmacht gsi isch und nid drgeege iigschritte isch, isch s z Israel und uf dr hanze Wält kritisiert worde. Dr Scharon, wo as Verdäidigungsminister indiräkt verantwortlig gsi isch, het müesse zruggdrätte.

In de Regierige, wo denn cho si, het dr Scharon d Ideologii vom ene Groossisrael understützt und as Minister ooni Gschäftsberiich (1983–84), as Minister für Handel und Industrii (1984-1990) und as Bauminister (1990–92). die israelische Siidlige im palestinensische Westjordanland usbaut.

1992 het d Arbetsbartei under em Jitzchak Rabin d Regierig übernoo und dr Oslo-Friidesbrozäss iigläitet. Dr Scharon het dr Rabin dorum as Verrööter kritisiert. Er het au bi politische Demonstrazioone, wo Bilder vom Rabin in ere SS-Uniform zäigt worde si, gegen en ghetzt. Wo dr Rabin 1995 vom ene rächtsextreeme Juud ermordet worde isch, het im Joor druf dr Likud under em Benjamin Netanjahu vo däm Mord brofitiert und d Waale gwunne. Dr Scharon isch Minister für die nazionali Infrastruktur worde und het dr Usbau vo de israelische Siidlige in de bsetzte Palestinänsergebie witerdriibe. 1998 het en dr Netanjahu zum Usseminister ernennt. Noch em Siig vo dr Arbetsbartei under em Ehud Barak in de Waale vo 1999 isch dr Netanjahu as Bardeischef wägeme Finanzskandal zruggdräte und dr Scharon isch si Noochfolger worde.

Am 28. September 2000 het dr Scharon begläitet vo öbbe 1000 Schurnaliste, Boliziste, Soldaate und Politiker dr Tämpelbärg bsuecht, wo für d Muslim, d Juude und au d Christe häilig isch. D Palestinänser häi das as Usreed für die Zwäiti Intifada brucht.

Ariel Scharon (2004)

Am 6. Februar 2001 isch dr Scharon zum Ministerbresidänt gweelt worde, vor allem wil er versproche het, hert gege dr Terror duurezgriffe. Dä isch aber witer gange und dr Scharon het dr palestinensischi Füerer Jassir Arafat in sim Amtssitz, dr Muqataa under Huusarrest gstellt.

Nochd#m dr Likud d Waal vo 2003 gwunne het, het d Regierig e 720 km langi Sperraalaag zwüsche Israel und em Westjordanland afo baue. Wil die zum Däil im bsetzte Gebiet lit, isch isch si internazional immer wider kritisiert worde.

Im Dezämber 2003 het dr Scharon si Blaan zum äisitige Abzuug vo Israel us em Gasasträife und Däil vom Westjordanland, wo as „Scharon-Blaan“ bekannt worde isch, öffentlig gmacht. Er het druf e Groossi Koalizioon mit dr Arbetsbardei abgschlosse. In dr Bardei het er dr Finanzminister Benjamin Netanjahu, wo gege si Blaan gsi isch, im August 2005 us em Amt drängt. Bald druf het sich Israel us em Gasasträife zruggzooge und alli jüüdische Siidlige dört zerstört.

Am 21. Novämber 2005 isch dr Scharon as Brömiee zruggdrätte, het dr Likud verloo und e nöiji Bardei, d Kadima („Vorwärts“), gründet und bi de Waale, wo cho si, guet abgschlosse. Im Dezämber het er e Schleegli übercho, isch meemol operiert worde, isch aber nüm us em Koma uusechoo. Dr stellverträtend Ministerbresidänt Ehud Olmert het d Regierig afo läite.

Litratuur

• Ariel Scharon, David Chanoff: Warrior. An Autobiography. Simon & Schuster, New York 2001, ISBN 0-7432-2566-X.
• IBP USA: Israel Prime Minister Ariel Sharon Handbook. International Business Publications, USA 2003, ISBN 0-7397-6341-5.
• Norman H. Finkelstein: Ariel Sharon. Lerner Pub Group 2005, ISBN 0-8225-9523-0 (Biographie).
• Gadi Blum, Nir Hefez: Ariel Scharon. Die Biografie. Verlag Hoffmann & Campe, Hamburg 2006, ISBN 3-455-50002-1.
• Baruch Kimmerling: Politicide: Ariel Sharon’s War Against The Palestinians. Verso 2003, ISBN 1-844-67532-7.

Film

• Ariel Scharons letzter Kampf. Dokumentarfilm, Frankreich, 2007, 93 Min., Regie: Michaël Prazan, Produktion: arte, Erstausstrahlung: 21. Mai 2008 (Inhaltsaagoob vo arte).

Weblingg

 Commons: Ariel Scharon – Sammlig vo Multimediadateie

• Ariel Sharon - Life Story. A Biography
• Ariel Scharon in de Internet Movie Database (änglisch)