Yosemite Nasionale Park
| Yosemite Nasionale Park* | |
|---|---|
| Unesco-wêrelderfenisterrein | |
| |
| Die Yosemite-vallei soos gesien vanaf Tunnel View | |
  Yosemite Nasionale Park |
|
| Koördinate: 37°51′00″N 119°34′04″W / 37.85000°N 119.56778°W | |
| Lande |  Verenigde State
|
| Tipe | Natuur |
| Kriteria | vii, viii |
| Verwysings | 308 |
| Streek† | Noord-Amerika |
| Inskripsiegeskiedenis | |
| Inskripsie | 1984 (8ste Sessie) |
| * Naam soos dit in die Wêrelderfenislys verskyn. † Streek soos deur Unesco geklassifiseer. | |
Yosemite Nasionale Park (Engels: Yosemite National Park, uitgespreek /joʊˈsɛmɨtiː/; jo-sem-iti) is geleë in die Sierra Nevada van die deelstaat Kalifornië. Dit is op 1 Oktober 1890 deur wetgewing as nasionale park verklaar en is in 1984 deur UNESCO as wêrelderfenisgebied gelys. Dit is veral bekend om die sentraalgeleë Yosemite-vallei wat begrens word deur kranswande, granietkoepels en watervalle. Die park beslaan 1,200 vierkante myl en is bykans ontoeganklik vanuit die noorde. Die park is regdeur die jaar oop vir toeriste en ski is 'n gewilde wintersport.
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]Indiane was die enigste inwoners van die vallei voordat die goudstormloop van 1849 duisende buitelanders na die omgewing gebring het. Die vallei was gou 'n toeriste-attraksie, maar sonder enige toesig het dit op omgewingskade uitgeloop. In 1864 het bewaringsbewustes vir President Abraham Lincoln oortuig om die Yosemite-vallei en die Mariposagroep van reuserooihoute as 'n publieke trust van Kalifornië te verklaar. Vir die eerste keer het die Amerikaanse regering nou land bewaar vir publieke genieting.[1]
Omgewingsaktivis John Muir (1838-1914) het in 1889 opgemerk dat die uitgestrekte grasveld om die vallei verniel word deur skaapboerderye. Muir en die tydskrifredakteur Robert Underwood Johnson het steun gewerf vir nasionale park status vir die wildernis om die vallei.[1] Op hul aanbeveling het die Amerikaanse kongres ingegryp deur 'n gebied van 1 500 vierkante myl opsy te sit vir bewaring, en President Benjamin Harrison het die wet deur ondertekening bekragtig. Soos Yellowstone en Mackinac was Yosemite nou ook 'n nasionale park. In 1906 is die staatsbestuurde Yosemite-vallei en Mariposagroep soos die res van die park onder federale jurisdiksie geplaas. Sedertdien is die park 'n toevlugsoord vir stappers, kampeerders en natuurliefhebbers.[1]
Attraksies
[wysig | wysig bron]Die Yosemite-waterval is alombekend en die hoogste in die VSA. Dit bestaan eintlik uit twee valle, naamlik die Boonste en Onderste Yosemite-valle en is saam 2 425 voet hoog. Die aanskoulike Halfkoepel is 'n soliede granietkoepel wat 5 000 voet bo die valleibodem uittroon.
Die Mariposagroep langs die Wawonapad (hoofweg 41) is naby die park se suidingang geleë en bevat sowat 500 volwasse reuserooihoutbome. Hierdie spesie bevat miskien die grootste lewende organismes ter wêreld, en hulle kan meer as 3 000 jaar oud word. Die ouderdom van die Mariposagroep se bekende Grizzlyreus word egter op net sowat 1,800 jaar geskat.[2] Twee kleiner rooihoutgroepe aan die park se wesgrens, Tuolumne en Merced genoem, word minder dikwels besoek. Studies toon aan dat die getalle van Yosemite se groot bome in ses dekades dramaties afgeneem het, en dit word aan globale verwarming toegeskryf.[3]
Galery
[wysig | wysig bron]-
Die Yosemite-vallei met die Halfkoepel in die agtergrond -
Die "Mist Trail" is 'n gewilde wandelroete langs die Vernalwaterval
Bron
[wysig | wysig bron]- Collier's Encyclopedia Volume 23. Bladsy 706.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]- (en) Amptelike webtuiste
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Yosemite Nasionale Park.
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Yosemite National Park established This day in history: Yosemite National Park established, History Channel
- ↑ Sequoia Research
- ↑ Beyond Glaciers: Yosemite's Big Trees Disappear, Andrea Donsky (29 Mei 2009)