Tsumeb
Tsumeb | |
|---|---|
 | |
 Wapen | |
| Leuse(s): Glück Auf | |
  Tsumeb | |
| Koördinate: 19°15′S 17°42′O / 19.250°S 17.700°O | |
| Land |  Namibië |
| Streek | Osjikoto |
| Stigting | 1905 |
| Oppervlak | |
| • Totaal | 18 km2 (7 vk. myl) |
| Hoogte | 1 249 m (4 098 ft) |
| Bevolking | |
| • Totaal | 19 275 |
| Tydsone | UTC+2 (SAST (UTC+2)) |
Tsumeb is die grootste dorp in die streek Osjikoto (of Oshikoto) in die noorde van Namibië. Die bevolking is 19 275.[1]
Tsumeb het sy ontstaan te danke aan 'n buitengewone myn wat die Herero oTjisume genoem het, of te wel "die plek van die alge" weens die uitsteeksels van kleurryke koper wat hulle laat dink het aan die alge wat groei oor staande waterpoele. Die San het die naam verander in Sumeb en die blanke nedersetters in Tsumeb.
Tsumeb is 'n ware tuindorp. Dit het ontstaan danksy die ontwikkeling van die myn en het munisipale status verkry in 1965. Jakarandas, bougainvilleas en verskeie blomdraende bome, struike en rankplante aard volmaak in die omgewing. Hulle sorg dat die strate skaduryk en aantreklik is. Veral lente op Tsumeb is 'n belewenis.
Nadat Europese verkenners en prospekteerders te hore gekom het van die heuwel wat uit minerale in allerhande kleure bestaan, was Matthew Rogers die eerste prospekteerder wat dit te bereik het, en wel op 12 Januarie 1893. Hy het met die plaaslike stam vir die regte op die uitsteeksel onderhandel en het begin met 'n sorgvuldige opname van die hoeveelheid erts, die aard daarvan en die lewensvatbaarheid van 'n myn op so 'n afgeleë plek.
Dit het etlike jare geduur om die myn te beplan en die nodige finansiering te bekom. In 1900 het die Otavi Mynbou-en-spoormaatskappy, wat gestig is om die myn te ontgin, 33 mynwerkers onder leiding van Christopher James gestuur om die mynbou te begin. Hulle het twee skagte in die heuwel gesink en daardeur 'n idee begin kry van die wonders wat onder die oppervlak geskuil het.
Op 28 Desember 1900 is die eerste vrag kopererts Swakopmund toe gestuur per ossewa. Die vervoer was uiters moeilik terwyl 'n smalspoorlyn van die kus af in aanbou was. Die spoorlyn het Tsumeb op 24 Augustus 1906 bereik en binne 'n jaar het die treintjies op die smalspoorlyn 25 700 ton ystererts kus toe vervoer.
Ondanks die Eerste Wêreldoorlog, Groot Depressie en die politieke omwentelinge in die destydse Suidwes-Afrika, het Tsumeb se myn voortgegaan met sy bedrywighede. Van die 184 verskillende minerale wat reeds op Tsumeb uitgeken is, kom 10 nêrens anders ter wêreld voor nie.
Tsumeb se museum huisves 'n verskeidenheid mineralemonsters, tesame met foto's en rekords sedert die ontstaan van die myn. Die dorp beskik ook oor 'n opelug- kultuurhistoriese museum waar elkeen van Namibië se inheemse bevolkingsgroepe 'n hut kan oprig en hulle tradisionele vaardighede kan beoefen.
Tsumeb Gimnasium is 'n Afrikaanstalige private skool met 359 leerlinge in 2014 van gr. 1 tot gr. 12, van wie 145 in die hoërskoolafdeling was.[2]
Die B1-hoofweg gaan deur die dorp.
Bron
[wysig | wysig bron]- Bulpin, T.V., Discovering Southern Africa. Cape Town: Discovering Southern Africa Publications cc, 2001.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ http://www.statoids.com/yna.html
- ↑ "Die skool se webtuiste". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Mei 2015. Besoek op 6 November 2014.
