Scala Sancta (Heilige Trappe)
Die Scala Sancta (Afrikaans: Heilige Trappe, Italiaans: Scala Santa) is 'n stel trappe bestaande uit 28 wit marmertrappe wat as Rooms Katolieke relikwieë beskou word, en wat geleë is in 'n gebou op ekstra-territoriale eiendom van die Heilige Stoel in Rome, Italië.[1] Amptelik is die gebou getiteld Pontificio Santuario della Scala Santa, en inkorporeer dit 'n deel van die ou pouslike Lateraanse paleis. Replika-trappe kom aan weerskante van die oorspronklike trap voor; welke trappe slegs op mens se knieë geklim kan word. Die Heilige Trappe lei na die Kerk van Sint Lourens in die Palatio ad Sancta Sanctorum (Chiesa di San Lorenzo in Palatio ad Sancta Sanctorum) of bloot die "Sancta Sanctorum" (Afrikaans: Heilige van Heiliges), wat die persoonlike kapel van die vroeëre pouse was.
Volgens Rooms-Katolieke tradisie is die Heilige Trappe die trappe wat na die praetorium van Pontius Pilate in Jerusalem gelei het en waarop Jesus Christus gestap het op weg na die Pontius Pilate-verhoor tydens sy Passie. Die trappe is na bewering in die vierde eeu deur Sint-Helena na Rome gebring. Die Scala Sancta het eeue lank Christelike pelgrims gelok wat begerig is om eerbewyse te bring aan die Passie van Jesus Christus. Sedert die vroeë 1700's is die Heilige Trappe vir beskerming in hout omhul. Dit is vlugtig in 2019 tydens restourasiewerk onthul.[2]
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]Ingevolge Rooms Katolieke tradisie is die Heilige Trappe die trappe wat lei na die praetorium van Pontius Pilate in Jerusalem waarop Jesus Christus gestap het op weg na Pilate se verhoor tydens Sy Passie.[3]
Middeleeuse legendes wil dit hê dat Sint Helena, die moeder van Keiser Konstantyn die Grote, die Heilige Trappe van Jerusalem na Rome gebring het in circa 326 n.C.[4] Die trappe het tydens die Middeleeue bekend gestaan as die "Scala Pilati" ("Trappe van Pilate"). Dit wil uit ou planne voorkom asof die trappe gelei het na 'n korridor van die Lateraanse Paleis naby die Kapel van Sint Silvester, en dat dit met 'n spesiale dak bedek was. In 1589 het Pous Sixtus V die pouslike Lateraanse Paleis, wat toe in 'n bouvallige toestand was, laat afbreek om plek te maak vir die bou van 'n nuwe paleis. Hy het beveel dat die Heilige Trappe rekonstrueer word op die teenswoordige ligging voor die Sancta Sanctorum (Heilige van Heiliges), wat vernoem is vir die vele waardevolle relikwieë wat daarin gepreserveer word. Die kapel huisves ook 'n ikoon ('n Beeld in die Lateraanse-paleis, Rome) van Christ Pantocrator wat bekend staan as die "Uronica". Dit is na bewering deur Lukas begin en deur 'n engel voltooi. Hierdie gevierde ikoon bekend as Santissimi Salvatore Acheiropoieton ("nie deur menslike hande gemaak nie") is tydens sekere geleenthede deur Rome in prosessie gedra.[5]
Die Scala Sancta mag slegs met die knieë beklim word. Aan weerskante van die stel trappe is daar 'n bykomende vier stel trappe, (twee aan elke kant) wat omstreeks 1589 gebou is.[6] In 1724 het Pous Benedictus XIII die marmertrappe in laat hout bedek om dit te beskerm aangesien die marmer verweer is deur die vele pelgrims wat met verloop van tyd die trappe geklim het. Die trappe is tot 2019 bedek, toe hulle vlugtig tydens restourasie blootgestel is.[2]
Versiering
[wysig | wysig bron]Die versiering van die Scala Santa was een van die groot opknappingsprojekte wat tydens die pontifikaat van Pous Sixtus V, onderneem is. Die opknappingswerk is gelei deur Cesare Nebbia en Giovanni Guerra, met 'n groot aantal kunstenaars wat die fresko's moes versier. (wat Giovanni Baglione, Giacomo Stella, Giovanni Battista Pozzo, Paris Nogari, Prospero Orsi, Ferraù Fenzoni, Paul Bril, Paulo Guidotti, Giovanni Battista Ricci, Cesare Torelli, Antonio Vivarini, Andrea Lilio, Cesare en Vincenzo Conti, Baldassare Croce, Ventura Salimbeni, en Antonio Scalvati ingesluit het). Talle voorlopige tekeninge deur Nebbia vir hierdie fresko's bestaan steeds, alhoewel dit nie met sekerheid gesê kan word watter fresko deur wie geskilder is nie.
Die restourasie is in 2007 voltooi en grootliks deur die Getty-stigting befonds. [3] Vroeg in 2018 is daar met die restourasie van die fresko's begin, en gevolglik is die Scala Sancta vir 'n tydperk van meer as 'n jaar gesluit. Tydens hierdie restourasie is die beskermende houtbedekking van die trappe ook verwyder. Toe die trappe op 11 April 2019 heropen is, is pelgrims toegelaat om die blootgestelde marmertrappe vir die eerste keer in byna 300 jaar op hul knieë te klim .[2]
Scala Sancta in die Katolieke Kerk
[wysig | wysig bron]Die klim van die Heilige Trappe (op die knieë) is 'n gewilde toewydingsdaad onder pelgrims en gelowiges. Verskeie pouse het die toewyding uitgevoer,[3] en die Rooms-Katolieke Kerk het ook aflate daarvoor toegestaan.[7] Pous Pius VII het op 2 September 1817 aan diegene wat op die voorgeskrewe manier die trappe beklim 'n aflaat van nege jaar vir elke trap gegee. Pous Pius X het op 26 Februarie 1908 'n plenariese aflaat gegee vir elke keer wat die trappe na die belydenis en nagmaal bestyg word. Op 11 Augustus 2015 het die Apostoliese penitensie 'n plenariese aflaat toegestaan aan almal wat "deur die liefde geïnspireer is" om die trappe op hul knieë te klim terwyl hulle oor Christus se passie dink, en ook na die belydenis gaan en Nagmaal ontvang en sekere Katolieke gebede opsê, insluitend 'n gebed vir die pous. Diegene wat as gevolg van fisies ongesteldheid verhoed is om die trappe te klim, kon die volle aflaat verkry deur te mediteer op Christus se passie by die Trappe en deur die ander voorgeskrewe voorwaardes te voltooi.[8]
As deel van die seremonies ter opening van die Heilige Jaar in 1933 het kardinaal Francesco Marchetti Selvaggiani, biskop van Rome, 'n skare van honderde op hul knieë gelei op die trappe.[9]
Skeptiese besoekers
[wysig | wysig bron]Martin Luther het in 1510 die trappe op sy knieë geklim. Terwyl hy dit gedoen het, het hy die Onse Vader op elke tree herhaal. Daar is gesê dat deur hierdie ritueel te ondergaan, 'n mens "'n siel van die vagevuur kon verlos." Toe Luther egter aan die bopunt gekom het kon hy nie sy twyfel inhou nie: "Wie weet of dit waar is?"[10]
Charles Dickens het, nadat hy in 1845 die Scala Sancta besoek het, geskryf: "Ek het nog nooit in my lewe iets tegelyk so belaglik en so onaangenaam soos dit beleef nie." Hy het die toneel van pelgrims wat op hul knieë die trappe bestyg beskryf as 'n "gevaarlike afhanklikheid aan uiterlike waarnemings."[3]
Kopieë van die Scala Sancta
[wysig | wysig bron]Nabootsings van die Scala Sancta is op verskillende plekke opgerig en daar was dikwels ook aflate ter sprake:
- Hertogelike paleis, Mantua, Italië: 1614-5 deur Hertog Ferdinando Gonzaga, wat toe 'n kardinaal was, later Hertog van Mantua.[6]
- Sacro Monte di Varallo, Piedmont, Italië
- Kerk van die heilige Paulus, Campli, Italië (42°43′28.5″N 13°41′5.7″E / 42.724583°N 13.684917°O): Pous Clemens XIV het Campli in 1772 erken.[11]
- San Girolamo, Reggio Emilia
- Veroli, Italië
- Basiliek van Sainte Anne d'Auray, Frankryk (47°42′17.47″N 2°57′9.27″W / 47.7048528°N 2.9525750°W)
- Kalvarienbergkirche, Bad Tölz, Duitsland (47°45′49″N 11°33′21″E / 47.76361°N 11.55583°O)
- Kreuzbergkirche, Bonn, Duitsland (50°42′51″N 7°4′48″E / 50.71417°N 7.08000°O): Clemens August van Beiere het beveel dat die kerk installeer word as 'n "Scala Sancta" ingevolge die planne van die Barok argitek Balthasar Neumann.[12] Dit is tussen 1745 en 1751 opgerig.
- Františkánsky kostol Nepoškvrneného Počatia Panny Márie, Malacky, Slowakye
- Kerk van ons Dame en Sint Charlemagne (Karel die Grote) in Karlov, Praag, Boheme, Tsjeggiese Republiek (1708-11)
- Loretto-kapel in Brno, Morawië, Tsjeggiese Republiek
- Kapel van die Heilige Trappe in die Klooster van die Berg van die Moeder van God in Dolní Hedeč, Králíky, Oostelike Boheme, Tsjeggiese Republiek
- Pelgrim-kapel van die Heilige Trappe in Rumburk, Boheme, Tsjeggiese Republiek (1767-70)
- Basiliek van Sainte-Anne-de-Beaupré buite Quebec City, Kanada
- Sanctuaire du Sacré-Coeur et de Saint-Padre-Pio in Montreal, Kanada
- Sint Patrick — Sint Stanislaus Kostka in Pittsburgh, Pennsilvanië, Verenigde State
- Die Nasionale Heiligdom van die Kruis in die Woud in Indian River, Michigan (nie-amptelike ligging), Cheboygan County, Michigan, Verenigde State
- Holy Family Chapel of the Congregation of the Sisters of Saint Joseph in Nazareth (nie-amptelike ligging), Kalamazoo County, Michigan, Verenigde State
Notas
[wysig | wysig bron]- ↑ www.vatican.va Stampa della Santa Sede: Zone extraterritoriali vaticani, 3 April 2001 (Italiaans). Opgespoor 24 Maart 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Brockhaus, Hannah (11 April 2019). "Rome's 'Holy Stairs' uncovered for the first time in 300 years" (in Engels). Catholic News Agency. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 April 2019. Besoek op 5 Junie 2019.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Moore, Malcolm (14 Junie 2007). "Steps Jesus walked to trial restored to glory". The Telegraph (UK) (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 April 2020. Besoek op 24 Maart 2014.
- ↑ Nickell, Joe (2007). "Other Crucifixion Relics". Relics of the Christ. Lexington: University Press of Kentucky. pp. 96–97. ISBN 978-0-8131-2425-4.
- ↑ Ewart Witcombe, bl. 372.
- ↑ 6,0 6,1 Grendler, Paul F. (2009). The University of Mantua, the Gonzaga, and the Jesuits, 1584–1630. Johns Hopkins University Press. ISBN 9780801897832.
- ↑ Lea, Henry (1896). A History of Auricular Confession and Indulgences in the Latin Church. Vol. 3. Philadelphia: Lea Bros. pp. 457–458. ISBN 1-4021-6108-5.
- ↑ Apostolic Penitentiary (11 November 2018). "The Holy Stairs: Pontifical Shrine of the Scala Santa, Rome: Decree". Santuario della Scala Santa e Sancta Sanctorum. Besoek op 4 Junie 2019.
- ↑ "Pope Blesses Entire World" (PDF). New York Times. 2 April 1933. Besoek op 24 Maart 2014.
- ↑ Brecht, Martin; Martin Luther, His Road to Reformation 1483-1521, Fortress Press, 1981; p.103
- ↑ "Shrine of Holy Stairs – Campli" (in Engels). Amptelike webtuiste van die Teramo Provinsie. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Maart 2017. Besoek op 13 Mei 2009.
- ↑ "Kreuzberg Bonn – made by kirasystem | © kreuzberg-bonn e.v. | impressum | datenschutz" (in Duits). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 November 2019.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- Eitel-Porter, Rhoda (1997). "Artistic Co-Operation in Late Sixteenth-Century Rome: The Sistine Chapel in S. Maria Maggiore and the Scala Santa". The Burlington Magazine: 452–462.
- Ewart Witcombe, Christopher L. C. (1985). "Sixtus V and the Scala Santa". The Journal of the Society of Architectural Historians. 44 (4): 368–379. doi:10.2307/990114. JSTOR 990114.
- Soresini, Giuseppe Maria (1672). De Scala Sancta ante Sancta Sanctorum in Laterano culta opusculum (in Latin). Rome: Ex typographia Varesij.
{{cite book}}
: AS1-onderhoud: onerkende taal (link)
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]Wikimedia Commons bevat media in verband met Scala Santa (Rome). |