Hindoekoesj
Die Hindoekoesj (Pasjtoe en Persies: هندوکش, [kʊʃ, kuːʃ]; Persies vir: "Hindoe-moordenaar"), in antieke Grieks ook bekend as Caucasus Indicus (Καύκασος Ινδικός, letterlik: "Indiese Kaukasus") of Paropamisadae (Παροπαμισάδαι), is 'n bergreeks in Sentraal-Asië aan die kruispunt van die Himalaja met die Tiensjan, Karakoram, Kunlun en Pamir op die grense van Afghanistan, Pakistan en die Volksrepubliek China. Die hoogste bergpiek, Tirich Mir, is met 7 708 meter bo seevlak die hoogste berg buite die Himalaja-Karakoram-bergreeks.
Die naam van die "Hindoekoesj" verwys volgens die ontdekkingsreisiger Ibn Battuta (1304–1377) na die talryke Hindoeslawe wat op hul pad van Indië na Turkestan in dié bergreeks gesterf het. Oorspronklik het die term dalk net na die bergreeks noord van Kaboel verwys.[1]
Die Hindoekoesj skei die Amoedarjavallei (die antieke Oxus) in die noorde van die Indusvallei in die suide. Dit vorm ook die natuurlike grens tussen Sentraal- en Suid-Asië. In die noorde, naby sy mees noordoostelike einde, grens die Hindoekoesj aan die Pamir, naby die punt waar die grense van Afghanistan, Pakistan en die Volksrepubliek China ontmoet. Die oostelike einde van die Hindoekoesj grens in die noorde aan die Karakoram en in die suide aan die Himalaja.[2]
Die Hindoekoesj streek oor sowat 800 km en is 240 km breed.
Die Hindoekoesj was 'n histories belangrike sentrum van Boeddhisme met terreine soos die Boeddhas van Bamiyan.[3][4] Die gemeenskappe wat hulle hier gevestig het, het kloosters en belangrike handelsroete tussen Sentraal- en Suid-Asië onderhou.[5][6] Die Hindoekoesj was ook die deurgang tydens die invasies van die Indiese subkontinent,[7][8] en bly belangrik tydens die moderne tydperk se oorlogvoering in Afghanistan.[9][10] Tydens die koloniale tydperk het die Hindoekoesj 'n natuurlike grens tussen die besittings van die Britse Ryk in die suide (Brits-Indië) en die Russiese Ryk (Russies-Sentraal-Asië) in die noorde gevorm. Afghanistan se Wachan-korridor getuig tot vandag toe van die Groot Spel tussen die twee magte en het as 't ware 'n buffer tussen albei ryke gevorm.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "HINDU KUSH" (in Engels). Encyclopædia Iranica. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Mei 2020. Besoek op 9 Februarie 2019.
- ↑ (en) Stefan Heuberger (2004). The Karakoram-Kohistan Suture Zone in NW Pakistan – Hindu Kush Mountain Range. vdf Hochschulverlag AG. pp. 25–26. ISBN 978-3-7281-2965-9.
- ↑ (en) Deborah Klimburg-Salter (1989), The Kingdom of Bamiyan: Buddhist art and culture of the Hindu Kush, Naples – Rome: Istituto Universitario Orientale & Istituto Italiano per il Medio ed Estremo Oriente, ISBN 978-0877737650 (Reprinted by Shambala)
- ↑ (en) Claudio Margottini (2013). After the Destruction of Giant Buddha Statues in Bamiyan (Afghanistan) in 2001: A UNESCO's Emergency Activity for the Recovering and Rehabilitation of Cliff and Niches. Springer. pp. 5–6. ISBN 978-3-642-30051-6.
- ↑ (en) Jason Neelis (2010). Early Buddhist Transmission and Trade Networks: Mobility and Exchange Within and Beyond the Northwestern Borderlands of South Asia. BRILL Academic. pp. 114–115, 144, 160–163, 170–176, 249–250. ISBN 90-04-18159-8.
- ↑ (en) Ibn Battuta; Samuel Lee (vertaler) (2010). The Travels of Ibn Battuta: In the Near East, Asia and Africa. Cosimo (Reprint). pp. 97–98. ISBN 978-1-61640-262-4.; Columbia University Argief
- ↑ (en) Konrad H. Kinzl (2010). A Companion to the Classical Greek World. John Wiley & Sons. p. 577. ISBN 978-1-4443-3412-8.
- ↑ (en) André Wink (2002). Al-Hind: The Slavic Kings and the Islamic conquest, 11th–13th centuries. BRILL Academic. pp. 52–53. ISBN 0-391-04174-6.
- ↑ (en) Frank Clements (2003). Conflict in Afghanistan: A Historical Encyclopedia. ABC-CLIO. pp. 109–110. ISBN 978-1-85109-402-8.
- ↑ (en) Michael Ryan (2013). Decoding Al-Qaeda's Strategy: The Deep Battle Against America. Columbia University Press. pp. 54–55. ISBN 978-0-231-16384-2.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Hindoekoesj.- (en) "Hindu Kush". Encyclopædia Britannica. Besoek op 9 Februarie 2019.
