Generasie (deeltjiefisika)
| Tipe | Eerste | Tweede | Derde |
|---|---|---|---|
| Kwarke | |||
| op-tipe | op | sjarme | bo |
| af-tipe | af | vreemd | onder |
| Leptone | |||
| gelaai | elektron | muon | tau |
| neutraal | elektron-neutrino | muon-neutrino | tau-neutrino |
In deeltjiefisika is ’n generasie (of familie) ’n afdeling van die elementêre deeltjies. Deeltjies verskil van generasie tot generasie wat hul aroma-kwantumgetal en massa betref, maar hul interaksies is dieselfde.
Daar is volgens die Standaardmodel van deeltjiefisika drie generasies. Elk is verdeel in twee leptone en twee kwarke. Die twee leptone kan geklassifiseer word in een met ’n elektriese lading van −1 (elektron) en een neutraal (neutrino); die twee kwarke kan geklassifiseer word in een met ’n lading van −1⁄3 (af-tipe) en een met ’n lading van +2⁄3 (op-tipe).
Oorsig
[wysig | wysig bron]Elke lid van ’n hoër generasie het ’n groter massa as die ooreenstemmende deeltjie van die vorige generasie, met die neutrino's as moontlike uitsondering (hul klein massas is nog nie akkuraat bepaal nie). So het die eerstegenerasie-elektron ’n massa van net 0,511 MeV/c2, die tweedegenerasie-muon het ’n massa van 106 MeV/c2 en die derdegenerasie-tau het ’n massa van 1 777 MeV/c2 (feitlik twee keer so swaar as ’n proton). Hierdie massahiërargie veroorsaak dat deeltjies van ’n hoër generasie verval tot die eerste generasie, wat verduidelik hoekom alledaagse materie (atome) uit deeltjies van die eerste generasie bestaan. Elektrone omring ’n atoomkern, wat bestaan uit protone en neutrone wat op- en af-kwarke bevat. Die tweede en derde generasie van gelaaide deeltjies kom nie in gewone omstandighede in die natuur voor nie, maar net in uiters hoë-energie-omstandighede, soos kosmiese straling of deeltjieversnellers.
Die term "generasie" is in 1976 die eerste keer bekend gestel deur Haim Harari in die Les Houches-somerskool.[1] [2]
Neutrino's van alle generasies stroom regdeur die heelal, maar het selde interaksies met gewone materie.[3] Daar word gehoop dat ’n beter begrip van die verhouding tussen die generasies leptone eindelik die massaverhouding van die basiese deeltjies sal verduidelik en verdere lig sal werp op die aard van massa in die algemeen, uit ’n kwantumperspektief.[4]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Harari, H. (1977). "Beyond charm". In Balian, R.; Llewellyn-Smith, C.H. (reds.). Weak and Electromagnetic Interactions at High Energy, Les Houches, France, 5 Jul. – 14 Aug. 1976. Les Houches Summer School Proceedings. Vol. 29. North-Holland. p. 613. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Desember 2012. Besoek op 30 Maart 2013.
- ↑ Harari H. (1977). "Three generations of quarks and leptons". E. van Goeler, Weinstein R. (red.) Proceedings of the XII Rencontre de Moriond. SLAC-PUB-1974.
- ↑ MIT (18 April 2007). "Experiment confirms famous physics model". Persberig. http://web.mit.edu/newsoffice/2007/neutrino.html.
- ↑ M.H. Mac Gregor (2006). "A 'Muon Mass Tree' with α-quantized Lepton, Quark, and Hadron Masses". [hep-ph].
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia