Unesco

Unesco is die Engelse afkorting vir United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (Opvoedkundige, Wetenskaplike en Kulturele Organisasie van die Verenigde Nasies), 'n spesiale organisasie van die Verenigde Nasies wat in 1945 gestig is en sy hoofkwartier in die Franse hoofstad Parys het. Tans het 192 lande as lede en 'n verdere ses as geassosieerde lede by Unesco aangesluit, waaronder ook Suid-Afrika, een van die twintig stigterslede.

Unesco is onderverdeel in 'n Algemene Konferensie van alle lidlande wat elke twee jaar vergader en 'n Uitvoerende Raad met 58 lede (wat deur die Algemene Konferensie verkies word), terwyl die Sekretariaat-Generaal Unesco se bedrywighede bestuur. Die laasgenoemde word deur die Sekretaris-Generaal bestuur wat vir 'n ampstermyn van vier jaar verkies word. Die huidige Sekretaris-Generaal is Koïchiro Matsuura (Japan) wat hierdie amp reeds sedert 15 November 1999 beklee.

Unesco is veral werksaam op die gebied van die onderwys, sosiale wetenskappe, natuurwetenskappe, die internasionale kulturele samewerking en die inligtingsbedryf (wat onder meer die pers, uitsaaidienste, televisie en filmkuns asook moderne kommunikasietegnologie insluit). Unesco bevorder ook geletterdheid in ontwikkelende lande en bewaar die wêreldkultuurerfenis. Die lys van wêrelderfenisgebiede word deur Unesco saamgestel.

Doelstellings

Unesco beywer hom veral vir die reg op 'n basiese opleiding vir almal en loods gesondheids- en higiëneprogramme. Die bestryding van vigs en dwelmsug en die heropbou van die onderwysstelsel in gebiede, wat deur natuurrampe getref of deur burgeroorloë verwoes is, vorm tans 'n belangrike bestanddeel van Unesco se internasionale bedrywighede.

Aktiwiteite op wetenskaplike gebied sluit die bevordering van die internasionale samewerking ten opsigte van die oseanografie, hidrologie, geologie en omgewingswetenskappe in. Die bewaring van biologiese spesies en die beskerming van waterhulpbronne staan bo-op die lys van Unesco se doelstellings in hierdie verband.

Unesco doen ook navorsing oor die toepassing van moderne wetenskappe en die gevare wat dit inhou. Die afdeling Kommunikasie en inligting ondersoek probleme in verband met die opkoms van 'n wêreldwye inligtings- en kennismaatskappy. Persvryheid en toegang tot belangrike inligting geniet besondere aandag, en Unesco verskaf 'n verskeidenheid dienste aan ontwikkelende lande soos die opleiding van joernaliste en die opbou van nuusdienste en radiostasies.

Die bewaring van die kulturele erfenis van die mensdom word deur 'n onderafdeling van Unesco bevorder, die World Heritage Committee (die "Wêrelderfenis-komitee").

Unesco is tans besig om 'n ooreenkoms vir die bewaring van die kulturele diversiteit uit te werk en koördineer ook aktiwiteite in verband met die Verenige Nasies se Wêrelddekade van Onderwys vir Volhoubare Ontwikkeling (2005-2014).

Personeel en begroting

Unesco het sowat 2 100 medewerkers uit 170 lande in diens (van wie 700 in die organisasie se 53 streekkantore wêreldwyd). Die begroting vir die boekjaar 2008/2009 is VSA-$ 648 miljoen en word deur die lidlande (onder meer Japan met 'n aandeel van 25, Duitsland 13,34 en Frankryk 8,86 persent) asook vrywillige bydraes gefinansier.