Teori� "czterech filar�w prewencji powik�a� naczyniowych w cukrzycy" cz�sto podczas swoich wyk�ad�w i prezentacji prezentuje prof. Krzysztof Strojek, konsultant krajowy w dziedzinie diabetologii. Jego zdaniem u podstaw leczy modyfikacja stylu �ycia - czyli przede wszystkim stosowanie zasad zdrowego od�ywiania, a tak�e aktywno�� fizyczna. To podstawa.
Natomiast na cztery filary prewencji powik�a� naczyniowych w cukrzycy sk�adaj� si�: kontrola lipid�w, kontrola ci�nienia t�tniczego, kontrola krzepni�cia i kontrola glikemii. Przypomnijmy, �e pod poj�ciem cel�w leczenia cukrzycy nale�y rozumie� uzyskanie warto�ci docelowych w zakresie: glikemii, ci�nienia t�tniczego, lipidogramu oraz masy cia�a.
Cele wyr�wnania gospodarki w�glowodanowej
Bie��ce monitorowanie i ocena glikemii oraz samokontrola s� integraln� cz�ci� poprawnego leczenia cukrzycy. Chorzy leczeni metod� wielokrotnych wstrzykni�� insuliny lub przy u�yciu ci�g�ego podsk�rnego wlewu insuliny powinni na co dzie� wykonywa� dobowy profil glikemii, obejmuj�cy oznaczenia st�enia glukozy: rano na czczo, przed i 60-120 minut po ka�dym g��wnym posi�ku oraz przed snem.Szerzej piszemy o tym w naszym artykule.
Cele wyr�wnania gospodarki lipidowej
- st�enie cholesterolu frakcji LDL: < 70 mg/dl (< 1,9 mmol/l) lub redukcja o co najmniej 50%, je�eli wyj�ciowo st�enie LDL-C mie�ci�o si� w przedziale 70-135 mg/dl (1,9-3,5 mmol/l) u os�b z cukrzyc� bardzo wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego;
- st�enie LDL-C < 100 mg/dl (2,6 mmol/l) lub redukcja o co najmniej 50%, je�eli wyj�ciowo st�enie LDL-C mie�ci�o si� w przedziale 100-200 mg/dl (2,6-5,2 mmol/l) u os�b z cukrzyc� wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego;
- st�enie LDL-C < 115 mg/dl (3,0 mmol/l) u os�b ma�ego i umiarkowanego ryzyka sercowo-naczyniowego (osoby < 40 r.�. z cukrzyc� typu 1 bez przewlek�ych powik�a� i innych czynnik�w ryzyka sercowo-naczyniowego);
- st�enie cholesterolu "nie-HDL" < 100 mg/dl (2,6 mmol/l) u os�b z cukrzyc� bardzo wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego;
- st�enie cholesterolu "nie-HDL" < 130 mg/dl (3,4 mmol/l) u os�b z cukrzyc� wysokiego ryzyka;
- st�enie cholesterolu "nie-HDL" < 145 mg/dl (3,7 mmol/l) u os�b <40 r.�. z cukrzyc� typu 1 bez powik�a� naczyniowych i innych czynnik�w ryzyka sercowo-naczyniowego.
- st�enie cholesterolu frakcji HDL: > 40 mg/dl (> 1,0 mmol/l) [dla kobiet wy�sze o 10 mg/dl (o 0,275 mmol/l)];
- st�enie trigliceryd�w: < 150 mg/dl (< 1,7 mmol/l).
Cele wyr�wnania ci�nienia t�tniczego
- ci�nienie skurczowe: < 130 mm Hg;
- ci�nienie rozkurczowe: < 80 mm Hg.
- U os�b < 65 r.�. rekomendowane jest utrzymywanie ci�nienia skurczowego w zakresie 120-129 mm Hg.
- U os�b > lub r�wne 65 r.�. rekomendowane jest utrzymywanie ci�nienia skurczowego w zakresie 130-140 mm Hg.
Kontrola krzepni�cia
Krzepni�cie krwi to naturalny, fizjologiczny proces zapobiegaj�cy utracie krwi w wyniku uszkodze� naczy� krwiono�nych. Istot� krzepni�cia krwi jest przej�cie rozpuszczonego w osoczu fibrynogenu w sie� przestrzenn� skrzepu (fibryny) pod wp�ywem trombiny. Krzepni�cie krwi jest jednym z mechanizm�w obronnych organizmu w wypadku przerwania ci�g�o�ci tkanek.1Niedostateczne krzepni�cie krwi mo�e powodowa� krwotoki, krwiaki i krwawienia z b�on �luzowych (hemofilia, ma�op�ytkowo��, choroba von Willebranda), natomiast nadmierne krzepni�cie krwi mo�e powodowa� zakrzepy (�ylna choroba zakrzepowo-zatorowa).1
Koagulogram to badanie krwi, oceniaj�ce jej krzepliwo��. Koagulogram jest jednym z obowi�zkowych bada� zlecanych przed operacj�, jednak wskazaniem do jego wykonania s� tak�e krwawienia z uk�adu pokarmowego lub bardzo obfite miesi�czki. Mo�e okaza� si� te� przydatne w cukrzycy i prewencji powik�a� naczyniowych w cukrzycy.
Jerzy Magiera, mojacukrzyca.org
Wizyta lekarska online - do jakich specjalist�w mo�na si� um�wi� na konsultacj� przez Internet?
Przypisy:
1. Wikipedia, dost�p 14.01.2020 r.