Monrovia
Monrovia
| |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 6°18′N 10°48′W / 6.300°N 10.800°W | |
| Država |  Liberija
|
| Okrug (County) | Montserrado |
| po američkom predsjedniku Jamesu Monrou | 25. april 1822. |
| Vlast | |
| - Gradonačelnik | Jefferson T. Koijee |
| Površina | |
| - Područje utjecaja | 150 km² |
| Stanovništvo (2008.) | |
| - Grad | 1,021.762[1] |
| Vremenska zona | UTC+1 (UTC+1) |
| Karta | |
  Monrovia Monrovija na karti Liberije | |
Monrovia je najveći i glavni grad Republike Liberije, ujedno trgovački, administrativni i financijski centar zemlje te najveća luka u tom dijelu Afrike. Grad broji 1,021.762 stanovnika.[1]
Najveći i najstariji dio Monrovije se prostire duž poluotoka Mesurado između Atlanskog oceana i rijeke Mesurado, čije ušće formira veliku prirodnu luku. Kanal rijeke Saint Paul koja uvire u Atlantik na sjevernim granicama grada, formira otok Bushrod, na kom se danas prostire luka i industrijski pogoni. On je dostupan iz centra grada, preko dva mosta koja vode do njega, Kralj Zolu Duma i Gabriel Tucker. Administrativno grad Monrovija se nalazi u istoimenom okrugu, ali on nije glavni grad tog okruga, već je to mali gradić Bensonville.
Monrovija ima tipičnu tropsku monsunsku klimu po Köppenovoj klasifikaciji klime, sa sezonom kiša i sušnom sezonom. Kiše padaju praktički tokom cijele godine, tako da ukupno padne čak 5140 mm, a temperaturne oscilacije su male, tako da ima relativno konstantnu temperaturu tokom cijele godine koja se kreće oko 26 °C.[2]
| Klimatološki medijani za Monrovia | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mjesec | jan-sij | feb-velj | mar-ožu | apr-tra | maj-svi | jun-lip | jul-srp | aug-kol | sep-ruj | okt-lis | nov-stu | dec-pro | godina |
| Srednji maksimum (°C) | 30 | 29 | 31 | 31 | 30 | 27 | 27 | 27 | 27 | 28 | 29 | 30 | 29 |
| Srednji minimum (°C) | 23 | 23 | 23 | 23 | 22 | 23 | 22 | 23 | 22 | 22 | 23 | 23 | 23 |
| Precipitacija (mm) | 31 | 56 | 97 | 216 | 516 | 973 | 996 | 373 | 744 | 772 | 236 | 130 | 5 140 |
| Izvor: [3] | |||||||||||||
Kraj u kojem se danas nalazi Monrovija bio je naseljen kad su se prvi put iskrcali portugalski pomorci 1560. i nazvali ga Cabo Mesurado (Rt Mesurado). Današnja Monrovija osnovana je za vrijeme vladavine američkog predsjednika Jamesa Monroea (1817–1825).[2] Tadašnje Američko društvo za kolonizaciju (American Colonization Society) željelo je oslobođene američke robove vratiti natrag u Afriku, po uzoru na sličan poduhvat u koji je napravljen u Freetownu. Oni su prvi brod s povratnicima uputili na otok Sherbro u današnjem Sijera Leoneu 1821. godine, ali rezultat je bio katastrofa jer je dobar dio prvih naseljenika pomro od gladi i u sukobima s okolnim domorocima. Stoga, drugi brod koji su poslali 1822.[4] ukrcao je preživjele naseljenike i premjestio ih na otok Providence na ušću rijeke Mesurado, gdje su osnovali naselje Christopolis. Ono je 1824. preimenovano u Monrovija u počast predsjednika Jamesa Monroea koji je osobno bio pristalica takvog načina rješenja problema ropstva u Americi.[2] Nakon tog je pristiglo puno novih stanovnika između 1830. i 1871. godine, tako da su dobar dio današnjih stanovnika potomci tih povratnika.[2]
Na početku 20. vijeka, tadašnja Monrovija imala je 4000 stanovnika, od čega je 2500 bilo američkog porijekla, a ostatak su bili lokalni naseljenici iz plemena Kru, Basa i Grebo. Grad je bio jasno podjeljen na dva dijela, samu Monroviju građenu u stilu američkog juga i Krutown u kojem su se naselili afrički doseljenici. Od 1926. počela je velika migracija stanovnika iz unutrašnjosti u Monroviju u potrazi za poslom. U gradu je 1961. održana Monrovijska konferencija koja je bila odskočna daska za pokretanje Organizacije afričkog jedinstva 1963. godine (od 2002. Afrička unija).[2] Monrovija je teško stradala u Prvom (1989–1996) i Drugom Liberijskom građanskom ratu (1999–2003), kada su se vodile velike borbe između vladinih snaga Samuela Doea i snaga Princea Johnsona. Grad je posebno teško stradao za vrijeme Opsade Monrovije 2003. kada je oštećeno mnogo zgrada i uništena gotovo sva infrastruktura. Nakon tih sukoba, velik broj stanovnika grada postali su beskućnici, a posljedice se osjećaju još i danas.
Atrakcije Monrovije su zgrada Parlamenta (Capitol iz 1958), vlade (Executive Mansion iz 1964), Gradska vijećnica (City Hall) i Palača pravde. Mnoge od tih građevina teško su oštećene ili uništene za vrijeme građanskih ratova 1990-ih.[2]
Privredom Monrovije dominira njena luka koja se danas nalazi na otoku Bushrod, gdje je izgrađena nova umjetna luka, a tu se nalazi i Slobodna (bescarinska) luka Monrovija, jedina takva luka u zapadnoj Africi. Monrovija je i nacionalni centar trgovine, financija i transporta. Na otoku Bushrod nalaze se industrijska zona grada s pogonima rafinerije, cementare, i tvornice boja, farmaceutskih proizvoda i ribljih konzervi.[2]
Monrovija je obrazovni centar zemlje u kojem se nalazi Univerzitet Liberije, osnovan zakonskim aktom 1851. godine. Počeo je s radom 1862. godine, univerzitetski status dobio je 1951. godine, a njegov Medicinski fakultet osnovan je 1968. godine.[2]
- ↑ 1,0 1,1 „Liberia: Cities, Towns & Urban Areas” (engleski). Citypopulationde. Pristupljeno 21. 1. 2012.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 „Monrovia” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 21. 01. 2012.
- ↑ „Average Conditions Monrovia”. BBC Weather. Pristupljeno 21. 1. 2012.
- ↑ „Map of Liberia, West Africa”. World Digital Library. 1830. Pristupljeno 2013-06-02.
