Darmstadt

Darmstadt
Grb	Položaj na karti
Osnovni podaci
Savezna država	Hessen
Upravno područje	Darmstadt
Stanovništvo	142.191 (31. prosinca 2007.)
Gustoća stanovništva	1163/km²
Površina	122,24 km²
Nadmorska visina	144 m
Koordinate	49°52′N, 8°39′E
Poštanski broj	64283–64297
Pozivni broj	06151, 06150
Registarska oznaka	DA
Gradonačelnik	Hanno Benz (SPD)
Službena stranica	darmstadt.de
Karta
Darmstadt Položaj grada na karti Njemačke

Darmstadt je grad u zapadnom dijelu Njemačke, u pokrajini Hessen. Nalazi se u neposrednoj blizini njemačkog poslovnog i europskog financijskog središta Frankfurta na Majni.

Istorija

Ime Darmštat pojavljuje se krajem 11. veka kao Darmundeštat. Doslovce prevedeno ime grada bi značilo crevni grad. Darmšat je 1330. dobio povelju od cara Svetog rimskog carstva Ludviga Bavarskog kao grad grofova Kacenelnbogen. Kada su grofovi 1479. ostali bez naslednika grad je postao deo Hesena i bio je sedište vladajućih landgrofova (1567—1806), a posle toga do 1918. vladali su vojvode od Hesena. Grad je u 19. veku rastao, tako da se od 10.000 stanovnika početkom 19. veka došlo do 72.000 stanovnika. U gradu je 1877. osnovana politehnička škola, koja je kasnije prerasla u Tehnički univerzitet.

Početkom 20. veka Darmštat je bio značajan centar umetničkog pokreta poznatog kao Jugendstil, nemačke varijante Art Nuvo. Godišnja arhitektonska takmičenja dovela su do gradnje mnogih arhitektonskih vrednosti u tom periodu. Tokom toga perioda u Darmštatu je nemački hemičar Anton Koliš je radeći za farmaceutsku kompaniju Merk prvi sintetizovao MDMA (ekstazi). Darmštat je bio prvi grad u Nemačkoj koji je prislio Jevreje da zatvore svoje radnje početkom 1933., kratko nakon dolaska Hitlera na vlast. Tad je to zatvaranje radnji trajalo samo jedan dan. Preko 3.000 Jevreja iz Darmštata je 1942. poslano u koncentracioni logor, gde je većina njih ubijena. Prvo savezničko bombardovanje Darmštata bilo je 30. jula 1940. Stari grad Darmštat je uništen u savezničkom bombardovanju 11. septembra 1944. U tom napadu ubijeno je između 11.000 i 12.500 stanovnika. Ukupno je bilo 35 bombardovanja, a 66.000 do 70.000 stanovnika ostalo je bez krova nad glavom.

U 19. i 20. veku u gradu je bilo mnogo tehnoloških kompanija i istraživačkih instituta, a od 1997. promoviše se kao grad nauke. Poznat je po centru visokih tehnologija nedaleko od frankfurtskog aerodroma. Značajne su aktivnosti u istraživanju svemira. Tu je Evropski centar za svemirska istraživanja. Značajna su istraživanja u hemiji, farmaciji, informacionim tehnologijama, biotehnologiji i telekomunikacijama. Tehnički univerzitet Darmštat je jedan od značajnih tehničkih instituta u Nemačkoj i veoma je poznat po istraživanjima.

Etimologija

Darmstadt ima vrlo neobično ime (u doslovnom prijevodu s njemačkog znači "Grad crijeva"). To ime je nastalo slučajno (Darmstadt je skraćeni oblik ranijeg imena Darmundestadt) i nema veze s crijevima.

Zemljopis

Darmstadt se nalazi u zapadnom dijelu Njemačke, u blizini rijeke Rajne. Funkcionira kao satelitski grad obližnjeg Frankfurta na Majni (zajedno s Frankfurtom i Mainzom čini sustav povezanih gradova Ballung Rhein-Main). Blizina Frankfurta značajno utječe na gospodarski razvoj grada. Grad je povezan s frankfurtskom mrežom prometnica i služi se frankfurtskim aerodromom koji je najveći u Europi.

Tehnologija

U gradu se nalazi Darmštatov tehnološki univerzitet i Darštatov univerzitet za primenjene nauke. Čuven je po Institutu za teškojonska istraživanja (GSI, nem. Gesellschaft für Schwerionenforschung ). Tu su otkriveni mnogi novi elementi. U Darmštatu su otkriveni sledeći hemijski elementi

• majtnerijum, atomski broj 109 (1982)
• hasijum, atomski broj 108 (1984)
• darmštatijum, atomski broj 110 (1994)
• rentgenijum, atomski broj 111 (1994)
• kopernicijum, atomski broj 112 (1996)

Darmštatijum je 2003. imenovan po gradu Darmštatu.

Centar za evropska svemirska istraživanja (ESOK) Evropske svemirske agencije nalazi se u Darmštatu. Darmštat je i centar farmaceutske i hemijske industrije, tako da Merk, Rem i Šenk Rotek imaju tu glavne fabrike.

Znamenitosti

Luisenplatz

U centru grada je značajna palača hessenskih vojvoda (rezidencija Velikog vojvode Hessena) iz 18. stoljeća. Luisenplatz je najveći trg u središtu i glavno prometno čvorište. Na trgu je obelisk s kipom cara Ludwiga Bavarskog. Značajni su brojni spomenici i djela moderne umjetosti (posebno Jugendstila koji je početkom 20. stoljeća bio razvijen u gradu). Zanimljiva je "spiralna šuma", niz modernih građevina sagrađenih 2000. godine (arhitekt Friedensreich Hundertwasser).

U blizini grada se nalazi dvorac Frankenstein iz 13. stoljeća. Smatra se da je dvorac dao inspiraciju Mary Shelley za horror priču "Frankenstein ili moderni Prometej".

Mathildenhöhe u Darmstadtu
Svjetska baština – UNESCO
Njemačka
Registriran:	2018.
Vrsta:	Kulturno dobro
Mjerilo:	i, ii
Ugroženost:	no
Referenca:	UNESCO

Svjetska baština

Mathildenhöhe u Darmstadtu je naziv najviše uzvisine i naziv umjetničke kolonije u Darmstadtu. Koloniju je osnovao 1897. godine Ernst Ludwig, veliki vojvoda od Hessea, kao centar za nove reformske pokrete u arhitekturi, umjetnosti i zanatstvu. Odnosi se kako na skupinu umjetnika jugendstila (secesija) koji su zajedno djelovali od 1899 - 1914.

Umjetnička kolonija u Darmstadtu, ali i zgrade u Mathildenhöheu u kojima su umjetnici živjeli i radili uvrštena je 2021. na listu UNESCO-ove svjetske baštine.

Zaštićeno područje sastoji se od 23 građevinska elementa kao što su: Svadbeni toranj (1908.), Izložbena dvorana (1908.), Gaj platana (1833., 1904.-14.), ruska kapela sv. Marije Magdalene (1897.-'99.), bazen ljiljana, spomenik Gottfriedu Schwabu (1905.), Pergola i vrt (1914.), vrtni paviljon „Labuđi hram” (1914.), fontana Ernsta Ludwiga i 13 kuća i ateljea umjetnika koji su bili izgrađeni za umjetničku koloniju u Darmstadtu i za međunarodne izložbe. Kasnije je dodana i skupina tri kuće, izgrađene za izložbu 1904. god.

• 
  Svadbeni toranj
• 
  Izložbena dvorana
• 
  Gaj platana
• 
  Kapela ruske pravoslavne crkve
• 
  Labuđi hram
• 
  Fontana Ernsta Ludwiga

Međunarodna saradnja

Mjesto	Država	Vrsta saradnje	Od
Trondhajm	Norveška	partnerstvo	1968.
Libau	Letonija	partnerstvo	1993.
Breša	Italija	partnerstvo	1991.
Segedin	Mađarska	partnerstvo	1990.
Đenk	Mađarska	partnerstvo	1990.
Česterfild	Ujedinjeno Kraljevstvo	partnerstvo	1959.
Troa	Francuska	partnerstvo	1958.
Užgorod	Ukrajina	partnerstvo	1992.
Logonjo	Španija	partnerstvo	2002.
Bursa	Turska	partnerstvo	1971.
Saanen-Gstaad	Švajcarska	partnerstvo	1991.
Plock	Poljska	partnerstvo	1988.
Grac	Austrija	partnerstvo	1968.
Alkmar	Holandija	partnerstvo	1958.
Izvor

Vanjske veze

U Wikimedijinoj ostavi ima još materijala vezanih za: Darmstadt

• Službena stranica (de)

Darmstadt na Wikimedijinoj ostavi

Darmstadt na Wikimedijinoj ostavi