Spannum
Spannum (Fries: Spannum, [’spɔnəm]?) is een dorp in de gemeente Waadhoeke, in de Nederlandse provincie Friesland. Spannum ligt ten zuidoosten van Franeker, tussen Wommels en Winsum. Door het dorp loopt Spannumer Opvaart. In 2023 telde het dorp 260 inwoners.[1] In het postcodegebied van Spannum ligt de buurtschap Bonkwerd.
Plaats in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie | Friesland | ||
| Gemeente | Waadhoeke | ||
| Coördinaten | 53° 9′ NB, 5° 36′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 3,33[1] km² | ||
| - land | 3,3[1] km² | ||
| - water | 0,02[1] km² | ||
| Inwoners (2023-01-01) |
260[1] (78 inw./km²) | ||
| Woningvoorraad | 115 woningen[1] | ||
| Overig | |||
| Woonplaatscode | 2030 | ||
| Detailkaart | |||
| |||
| Locatie in de voormalige gemeente Littenseradeel | |||
| |||
Vanuit het dorp loopt een eeuwenoud kerkpad via Bonkwerd naar het dorp Edens. De dorpen Spannum en Edens hebben een gezamenlijke dorpsbelangenvereniging.
Geschiedenis
bewerkenSpannum is een eeuwenoud terpdorp. In de 13e eeuw werd de plaats al Spannum genoemd en in 1482 werd de naam Spanmaghae gebruikt. Wat de plaatsnaam precies betekent, is niet bekend; mogelijk wijst het woorddeel 'spann' op een strook land, iets van 'een hands breedte' of iets dat twee dingen met elkaar verbindt. Het tweede deel 'um' verwijst naar een woonplaats.
Tot in de 19e eeuw was het dorp alleen over water te bereiken via de Spannumer Opvaart ofwel Lange Daam. De aanleg van een weg in de 2e helft van de 19e eeuw zorgde voor een flinke bevolkingsgroei van 177 inwoners in 1840 naar 319 inwoners in 1875.
Kerk en andere monumenten
bewerkenDe kerk van Spannum, oorspronkelijk gewijd aan Sint Remigius, heeft een zadeldaktoren uit de 15e eeuw. Het noordwerk van het kerkschip is waarschijnlijk gebouwd in de 14e eeuw en bestaat uit kloostermoppen. Begin 20e eeuw is een in eclectische stijl gebouwd stookhok aan de kerk vastgebouwd.
Andere monumentale panden zijn: de oude kostschool (1878), de voormalige naaischool (1913), de Hervormde pastorie en enkele kop-hals-rompboerderijen uit de 18e en 19e eeuw. Zie ook: Lijst van rijksmonumenten in Spannum
Sport
bewerkenDe kaatsvereniging KF Set Troch werd in 1959 opgericht. Daarnaast is er nog de korfbalvereniging Spannum.
Cultuur
bewerkenDe Fanfare Oranje werd in 1898 opgericht. Er is een eigen dorpsfeest als een gezamenlijk dorpsfeest met Edens.
Kunstenares Claudy Jongstra woont en werkt in Spannum en houdt ten behoeve van haar textielkunst een kudde Drentse heideschapen; ze heeft ook een heemtuin om de wol voor haar werk te kleuren..
In 2008 is een nieuwe brassband ontstaan onder de naam Greidebrass, sindsdien repeteren zij elke maandagavond in het dorpshuis 'Ús Gebou'.
Onderwijs
bewerkenIn het midden van het dorp staat de basisschool, De Tarissing.
Bekende (ex-)inwoners
bewerkenSpannum was van 1840 tot 1855 de woonplaats van de bekende Friese volksschrijver Waling Dykstra.
Geboren in Spannum
bewerken- Syp Wynia (1953), journalist
