Wikipedia

Koum

nederzetting in Waadhoeke, Nederland

Koum of Oud Slot (Fries: Koüm of Kouum) is een buurtschap in de gemeente Waadhoeke, in de Nederlandse provincie Friesland. Het is gelegen ten noordoosten van Lollum, ten noorden van Tritzum en ten zuiden van Tzum. De bewoning van de buurtschap ligt aan de Slotwei, tussen de buurtschappen Barrum en Tritzum in, dat gelegen is binnen het dorpsgebied van Tzum. Het bestaat anno 2024 uit een drietal woonadressen.

Koum
Oud Slot
Buurtschap in Nederland Vlag van Nederland
Koum (Friesland)
Koum
Situering
Provincie Vlag Friesland Friesland
Gemeente Vlag Waadhoeke Waadhoeke
Coördinaten 53° 9′ NB, 5° 34′ OL
Overig
Postcode 8804
Woonplaats (BAG) Tzum
Foto's
Monumentale boerderij in Koum
Monumentale boerderij in Koum
Portaal  Portaalicoon   Nederland
Friesland

Geschiedenis

bewerken

In 1410 werd de buurtschap in een kopie van een document vermeld als Cougghum, in 1433 in een kopie werd het vermeld als Koem en in 1548 als Coum, die laatste schrijfwijze werd ook gebruikt in 1664 op de kaart van Schotanus. In 1718 werd het vermeld Kouum, het boek Beeld van oud-Tzum van Henk Kreger meldt voor die benaming het jaar 1433.[1]. De plaatsnaam verwijst mogelijk naar het feit dat de woonplaats (heem/um) van of opgericht door de persoon Coda of Côfa.

De benaming Oud Slot komt van een huisnaam die verwijst naar een slot die slot Hermana werd genoemd. Dit slot was een mogelijke opvolger was van de stins bij de Hildarda State zou gestaan hebben in 1406. Rond 1700 werd het slot vermeld als slot Koum. De state werd in 1622 vermeld als de Dekema state, nadat eerder de familie Hermana was terwijl het in 1664 en 1718 het als de edele state Hermana werd vermeld. In 1406 lag er ook nog Jariggha state in de buurtschap. In 1511 en 1514 spreek men van drie staten, naast die van Hermana state was er sprake van een zogeheten eigenerfde hand en de andere was in het bezit van een kerk als kerkegoed.

In 1550 werd vermeld dat ene Frans van Hermana de 'Hermana' tot een aanzienlijk huis verbouwd zou hebben en rond 1630 werd het nog eens vergroot. Acht jaar daarvoor werd de toen geheten Dekema state op een kaart vermeld als een van de adellijke huizen. De state werd deels afgebroken eind 17e en begin 18e eeuw en wat overbleef werd verwerkt in een boerderij. Het is bekend dat deze in 1804 nog restanten van het kapel en altaar van het slot waren aangetroffen in de boerderij. In 1871 werd de boerderij herbouwd, aldus een de stichtingssteen in de schuur. Het betreft een Kop-hals-rompboerderij waarbij het voorhuis onderkelderd is. Het verkreeg in 1971 status van een rijksmonument.

De vroegere state waarop de boerderij werd gebouwd lag op een terp. Bij boorproeven in 1992 bleek dat er weinig tot geen archeologische waarde meer aanwezig was. Wel werd het herkend als cultuurhistorische waarde wegens het feit dat het een voormalige stateterrein betreft. In de buurtschap, ter hoogte Tritzum stond in de 19e eeuw en begin 20e eeuw een poldermolen, bekend onder de naam Polder 30. Deze molen van het type spinnenkop werd gebouw voor het jaar 1832 en was verdwenen voor het jaar 1928. In 2016 benoemde de Nieuwe encyclopedie van Fryslân Koum als een van de buurtschappen van Tzum.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Koum&oldid=68348870"