კონსტანტინე V (ბიზანტია)
| კონსტანტინე V | ||
.png) კონსტანტინე V-შ სოლიდუსი | ||
| ბიზანტიაშ იმპერატორი | ||
|---|---|---|
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| 18 მანგი, 741 – 14 ეკენია, 775 | ||
| წიმოხონი | ლეონ III | |
| მონძე | ლეონ IV ხაზარი | |
| დუნაბადი | 718 წანაშ კვირკვე კონსტანტინოპოლი, ბიზანტიაშ იმპერია | |
| ნაღურა | 14 ეკენია, 775 (57 წანერი) | |
| მუმა | ლეონ III | |
| ნანა | მარია | |
| ალმასქუ | ჩიჩაკი მარია ევდოკია | |
| სქუალეფი | ლეონ IV, ნიკიფორე, ქრისტეფორე, ნიკიტა, ევდოკიმე, ანთიმოზი, ანთუსა | |
| რელიგია | ქალკედონიური ქირსიანობა | |
კონსტანტინე V (ბერძ. Κωνσταντῖνος, ლათ. Constantinus, დ. 718 წანაშ კვირკვე ― ღ. 14 ეკენია, 775) ― ბიზანტიაშ იმპერატორი 741-775 წანეფს, ისავრიალეფიშ დინასტიაშ წჷმმარინაფალი. 720 წანას იმპერიაშ წორომამართალო წჷმარინუ მუამუშიქ ლეონ III-ქ. იმპერიაშ ხვისტაშა ეშართჷ ლეონიშ ღურაშ უკულ, 741 წანას.
მართუალა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]კონსტანტინეშ მართუალაქ ძალამს გლახათ დიჭყჷ. არმენიაკიშ თემიშ სტრატეგოსიქ არტაბასდოსიქ (ნამუთ კონსტანტინეშ სინჯა რდჷ, ოსურო ჸუნდჷ კონსტანტინეშ უნჩაში და ანა) 741 წანას კონსტანტინე გეგთარაგუ დო ხვისტა ხეშა ქაშეჸოთჷ. არტაბასდოსის ქალუდირთჷ კონსტანტინოპოლიშ პატრიარქიქ ანასტასიოსიქ. კონსტანტინექ აკოშაყარუ მუში მოხუჯე ოურდუმე ნძალეფი დო გემშეჭკირჷ არმენიაკიშა. არყებულეფიშ დამარცხებაშ უკულ, გემშართჷ კონსტანტინოპოლიშა, ქუდახუ არტაბასდოსი დო ხვისტა დირთინუ. კონსტანტინექ კონწარო დასაჯჷ მუში ოპონენტეფი: ანასტასიოსი ოჭოფეს, გამართახეს, მუკაქუნალი გამკანწყეს დო გირინს კვარჩხიშე გიქიოხუნეს დო ჸათაშ გოუტეს კონსტანტინოპოლიშ ცენტრალური შოშეშა. არტაბასდოსი დო თიში სქუალეფი იპოდრომშა გეგშიჸონეს და სახარხოთ დაჸვრეს.
უკულ კონსტანტინექ ხეშუულებაშ კონსოლიდაცია ქიდიჭყჷ. გაახალჷ კონსტანტინოპოლიშ აკვედუკი, წიმინდე ირინაშ ოხვამე, ეიოგჷ ახალი ოხვამეეფი. კონსტანტინექ მიშეღჷ კაბეტი თია კონსტანტინოპოლიშ არქიტექტურული დო კომერციული გოვითარაფაშა. რეფორმეფით განძალიერჷ არმია დო დორთუ ამშვი ნორთო. კონსტანტინეშ ღანკი რდჷ იმპერიაშ სანძღოეფიშ გადიდება. შინელი ისტორიკოსი ჯონ ნორვიჩი ჭარუნს: "კონსტანტინე რდჷ გურამი მალიმარი, მორკული ტაქტიკოსი დო ლიდერი, ნამუთ ძალამს უჸორდეს თიში ჯარიშკოჩეფს".
დუდშე კონსტანტინექ ოურდუმე ექსპედიციეფი წიმიჭყჷ არაბეფიშ მეხჷ დო 746-752 წანეფს შანულამი გომორძგუეფს მიოჭირინუ ოორუე სირიას დო სომხეთის. ჸათე ბორჯიშო დედაღარჷ ომაიანეფიშ სახალიფოქ. ომაიანეფი აბასიანეფქ გეგთარაგვეს დო ნანანოღა დამასკოშე, მუნეფიშ აზრით უმოსო თხილერი ბაღდადიშა გეგნიღეს. კონსტანტინექ 752 წანას არაბეფიწკჷმა ოთინჩალე ხეკულუა ქუდოდვჷ.
ბჟადალს, იმპერიაშო სერიოზული პრობლემათ გინირთეს გერმანული ტომეფქ, ლანგობარდეფქ, ნამუეფქჷთ გვერდო-ავტონომიური საეგზარქოსო რავენა ქიდეკინეს. კონსტანტინე ოცადუდჷ იტალია, სიცილია დო ობჟათე ბალკანეთი გეგშეჸონუკო პაპეფიშ ხეშუულებაშე დო თე ტერიტორიეფი კონსტანტინოპოლიშ საპატრიარქოშ მართუალაშ თუდუ რდუკონჷ. თაშნეშე კონსტანტინე მეთხოზუდჷ ხატლჷმუაშ (იკონოკლაზმი) პოლიტიკას, ნამუთ პაპის ვამოწონდჷ. ჸათეშ ბაძაძეფიშ გეშა გეუფრაშჷ კონსტანტინეშ ურთიართალაქ რომიშ პაპიწკჷმა. რომიშ პაპეფქ პოლიტიკურო ფრანკეფს დეხოლეს.
ბიზანტიაშ იმპერიაშო საფრთხეს წჷმარინუანდეს ბულგარალეფი. 759 წანას კონსტანტინექ წიმიჭყჷ ოურდუმე კამპანია თინეფიშ მეხჷ დო შანულამი წჷმოძინეფი მიპალუ. 773 წანას ბიზანტიაქ კონწარო დამარცხჷ ბულგარალეფიშ მამართალი ტელერიგი. ჸათე გომორძგუეფიშ შედეგო ძალამს დედაღარჷ თინეფიშ გოლინაქ თრაკიას. მარა საფრთხე თინეფიშე იშენით სქიდუდჷ. კონსტანტინექ ღურჷ ბულგარალეფიწკჷმა ლჷმეფიშ მიმალობას, 775 წანას. თიში მონძე რდჷ უნჩაში ქომოლსქუა ლეონ IV ხაზარი.
რელიგიური პოლიტიკა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]კონსტანტინექ მუამუშიშ რელიგიური პოლიტიკა გაგინძორჷ დო აწურედჷ ხეტეფიშ პატიჩამას. 754 წანას თიქ მიჭანუ ოშურიელე პიჯეფიშ კათუა, სოდეთ მონაწილენდჷ 388 ეპისკოპოსი, მარა შანულამი საპატრიარქოეფიშ: იერუსალიმიშ, ანტიოქიაშ დო ალექსანდრიაშ წჷმმარინაფალეფი კათუას ვაკათუდჷ. კათუაქ ხუჯი დუკინჷ ხატლჷმუას. 755 წანაშე უმოს განძალიერაფილო ქიდიჭყჷ რეპრესიეფქ. დოკილეს ბრელი მონასტერი, ხატეფი, ფრესკეფი დო შხვა რელიგიური რელიქვიეფი მოჯალაგეს. ქიდიჭყჷ ეკლესიაშ ქონებაშ კონფისკაციაქ. ჸათეცალი რელიგიური პოლიტიკაშ გეშა, კონსტანტინექ ბრელი ნტერი გირჩქინჷ. ნტერეფქ კონსტანტინეს ქუმუგონეს ჭორი: ითამჷ, კონსტანტინეს ჭიჭენობაშ ბორჯის, მუჟამსჷთ ნონათუენანჷ, ემბაზიშა ქინუწიკვაფუ. ჸათეშ გეშათ თის ქიგიადჷ მეტჯოხოქ კოპრონიმოსი (ბერძ. Κοπρώνυμος), ნამუთ წვირეს, სკორეს შანენს.