Basknland
Dat artikel goat over de regio geleegn ip de grenze tusschn Spanje en Vrankryk. Vo de Spoansche autonome regio, kykt noa Basknland (regio).
Basknland (Baskisch: Euskal Herria, Spoans: País Vasco, Frans: Pays Basque) is e regio in Europa, geleegn ip de grenze tusschn Spanje en Vrankryk, an de westelike uutlopers van de Pyreneeën en an de Golve van Biskaje. Ip e totoale ippervlakte van bykan 21.000 km² weunn à peu près 3 miljoën menschn.
't Omvat d' autonome regio's Basknland en Navarra in Spanje en Frans-Basknland in Vrankryk. Der weunn Baskn met hunder toale (Baskisch: Euskara), cultuur en tradiesjes. 't Gebiëd is zowel toalkundig of cultureel nie homogeen en in bepoalde gebiëdn weunt e mêerderheid van de bevolkynge die hunder zelve nie anziën lik Baskisch, lik in 't zuudn van Navarra.
Traditioneel is Basknland ipgedêeld in zeevn provinsjes. Viere dervan lign in Spanje en wordn Hegoalde genoemd. D' andere drië lign in Vrankryk en wordn Iparralde genoemd. E leuze van Baskische nationalistn is 4+3=1 (Zazpiak Bat in 't Baskisch). De provinsjes zyn:
- Spanje
- Álava (Baskisch: Araba), hoofdstad: Vitoria-Gasteiz (Baskisch: Gasteiz, Spoans: Vitoria)
- Biskaje (Baskisch: Bizkaia; Spoans: Vizcaya), hoofdstad: Bilbao (Baskisch: Bilbo)
- Gipuzkoa (Spoans: Guipúzcoa), hoofdstad: San Sebastian (Baskisch: Donostia, Spoans: San Sebastián)
- Navarra (Baskisch: Nafarroa), hoofdstad: Pamplona (Baskisch: Iruñea)
D' êerste drie provinsjes vormn t'hope de Baskische Autonome Regio. De provinsje Navarra is hêlegans 'n autonome regio. De mêeste menschn in d'n hoofdstad Pamplona, 't midn- en zudelik dêel van Navarra voeln hunder mêer Spoans of Baskisch.
- Vrankryk
- Labourd (Baskisch: Lapurdi), hoofdstad: Bayonne (Baskisch: Baiona)
- Neder-Navarra (Baskisch: Nafarroa beherea; Frans: Basse-Navarre), hoofdstad: Saint-Jean-Pied-de-Port (Baskisch: Donibane Garazi)
- Soule (Baskisch: Zuberoa), hoofdstad: Mauléon-Licharre (Baskisch: Maule-Lextarre)
De drie Fransche provinsjes valn allemolle binn 't departement Pyrénées-Atlantiques.
In 't Basknland is ter al lange e streevn noa zelfbeschikkynge en zyn der partiën en organisoasjes die hunder bezig houdn mè 't verkrygn van oenofhankelikheid. De stryd wierd in 't verleedn ook gewelddoadig gevoerd. Tusschn 1959 en 2018 was de terreurbewegynge ETA actief, surtout in Spanje.
|
Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Basque Country van Wikimedia Commons. |