Svökl (heim)
| Svökl | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Järgeline svökl (Beta vulgaris) om heimon tipine erik | ||||||||||||
| Tedoklassifikacii | ||||||||||||
|
||||||||||||
| Latinankel'ne nimi | ||||||||||||
| Béta L., 1753 | ||||||||||||
|
Svökl (latin.: Beta) om üks'voččiden, kaks'voččiden i äivoččiden heinäsižiden kazmusiden heim. Kogoneb 10 erikospäi. Mülütadas Amarantižed-sugukundha. Maižanduseline svökl om järgeližen svöklan alaerikod.
Leviganduz
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Kul'turine kazmuz libub Edahaižen Päivnouzman i Indijan mecerikoišpäi, ottihe lehtesid sömäks amussai. 20. voz'sadaspäi kaik svöklan erikod oma kaikil kontinentil päiči Antarktidas.
Svökl mainitaškanzihe Keskmeren maiš i Vavilonas, kävutihe jurid vaiše zelläks. Amuižed grekalaižed arvostiba svöklad i toihe sidä Apollon-jumalale andaks. Teofrastan mödhe, ezmäižed jur'plodud oliba tetabad 4. voz'sadal EME. Järgeližen svöklan kul'turižed jur'plodud sünduiba meiden eran augotišel. Tetihe niiš Venäs avaros 10.-11. voz'sadal, kazmuz leviganzi Evropan päivlaskmas i pohjoižes 13.-14. voz'sadal. Svöklan sötmižtoižend om sätud Saksanman territorijal 16. voz'sadas, sahartoižend — sigä-žo 19. voz'sadan augotišele.
Kävutand
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Ottas kävutamižhe läz kaikiden erikoiden lehtesid i jur'ploduid — ristituile sömäks, živatištole sötmižkazmuseks, mugažo torhudeks tegimištos. Saharsvökl om saharan kahtenz' purde mail'mas saharrogon jäl'ghe.
Jur'plod mülütab kalijad, antioksidantoid, foliimuiktust. Alendab veren painut, rahvahaline medicin spravitab umbaidusid svöklan abul.
Erikod
[vajehta | vajehtada lähtetekst]- Beta corolliflora — Vencutänikoine svökl
- Beta ×intermedia
- Beta lomatogona
- Beta macrocarpa
- Beta macrorhiza
- Beta nana
- Beta palonga
- Beta patula
- Beta trigyna
- Beta vulgaris — Järgeline svökl, heimon tipine erik
Homaičendad
[vajehta | vajehtada lähtetekst]
|
Nece kirjutuz om vaiše ezitegez. Tö voit abutada meile, ku kohendat sidä da ližadat sihe. |