Diwan
Diwan (farsı دیوان ) — qayber İslam däwlätlärendä yuğarı başqarma häm qanunnar çığara torğan xakimiät organı häm şuşı organnıñ citäkçese ataması.
Tarix
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Berençe tapqır Diwan süze xälifä Omar (634-644) xakimlegenä bağışlanğan käğäzlärdä IX ğasırda telgä alına.
Tatar däwlätläre
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Qazan xanlığında häm bütän tatar däwlätlärendä Diwan - qanunnar çığara torğan yuğarı wäkillär däwlät organı bulğan. Qayçaqta Diwan äğzaları xannı saylağan. Däwlät başında xan torğan. Anıñ eşçänlege asılda díwan äğzaları qarar-kiñäşläre nigezendä alıp barılğan. Xannan qala aqsöyäklär qatlawın bäk, ämir, morzalar, ruxanilar, ä xärbi qatlawnı uğlan, bahadir, içkilär täşkil itkän. İdaräçe ıruğlar: Arğın, Barın, Qıpçaq, Şirin bulğan.
Xäzerge zaman
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Marokko soltanatında ministrlıqlar diwan dip atala.
- Diwan al-Alaf: xärbi ministrlıq
- Diwan al-Bar: diñgez ministrlığı
- Diwan al-Shikayat (Chikayat): şiqäyät ministrlığı