PulseAudio
 Screenshot | |
| Geliştirici(ler) |
|
|---|---|
| İlk yayınlanma | 17 Temmuz 2004)[1] |
| Güncel sürüm | 17.0[2] / 12 Ocak 2024) |
| Programlama dili | C[3] |
| İşletim sistemi | FreeBSD, NetBSD, OpenBSD, Linux, Illumos, Solaris, macOS, and Microsoft Windows (not maintained) |
| Platform | ARM, PowerPC, x86 / IA-32, x86-64, and MIPS |
| Tür | Ses sunucusu |
| Lisans | LGPL-2.1-or-later[4] |
| Resmî sitesi | pulseaudio.org |
| Kod deposu | gitlab.freedesktop.org/pulseaudio/pulseaudio |
PulseAudio, freedesktop.org projesi aracılığıyla yayımlanan ağ özellikli bir ses sunucusu programıdır. Esas olarak Linux, FreeBSD ve OpenBSD gibi çeşitli BSD dağıtımları, macOS ve ayrıca Illumos dağıtımları ve Solaris işletim sistemi üzerinde çalışır. Uygulamalar ve donanım arasında bir ara yazılım görevi görür ve ham PCM ses akışlarını yönetir.[5]
PulseAudio ücretsiz ve açık kaynaklı bir yazılımdır ve LGPL-2.1-veya-üstü koşulları kapsamında lisanslanmıştır.
2004 yılında Polypaudio adı altında oluşturuldu, ancak 2006 yılında PulseAudio olarak yeniden adlandırıldı.[6]
PulseAudio'nun yerini o zamandan beri uyumlu bir PulseAudio sunucusu (pipewire-pulse olarak bilinir) sağlayan PipeWire almıştır ve PipeWire artık Fedora Linux, Ubuntu ve Debian dahil birçok Linux dağıtımında varsayılan olarak kullanılmaktadır.[7][8][9]
Geçmiş
[değiştir | kaynağı değiştir]Microsoft Windows daha önce MinGW (GCC ve binutils gibi çeşitli araçları içeren GNU araç zincirinin bir uygulaması) aracılığıyla destekleniyordu. Ancak Windows sürümü 2011'den beri güncellenmedi.[10]
Yazılım mimarisi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Geniş anlamda ALSA, sağlam donanım sürücüsü sağlayan bir çekirdek alt sistemidir ve PulseAudio, uygulamalar ile ALSA arasındaki arayüz motorudur. Ancak kullanımı zorunlu değildir ve ses, PulseAudio olmadan çalınabilir ve karıştırılabilir.
PulseAudio, bir veya daha fazla kaynaktan (işlemler, yakalama cihazları, vb.) ses girişini kabul eden bir arka plan işleminin oluşturulduğu bir ses sunucusu görevi görür. Arka plan işlemi daha sonra bu ses kaynaklarını bir veya daha fazla havuza (ses kartları, uzak ağ PulseAudio sunucuları veya diğer işlemler) yönlendirir.[11]
PulseAudio'nun hedeflerinden biri, donanıma (eski OSS uygulamaları gibi) doğrudan erişmeye çalışan işlemlerden gelenler de dahil olmak üzere tüm ses akışlarını yeniden yönlendirmektir. PulseAudio bunu, aRts ve ESD gibi diğer ses sistemlerini kullanan uygulamalara adaptörler sağlayarak başarır.
Linux altındaki tipik bir kurulum senaryosunda, kullanıcı ALSA'yı PulseAudio tarafından sağlanan bir sanal cihazı kullanacak şekilde yapılandırır. Böylece, ALSA kullanan uygulamalar, gerçek ses kartına erişmek için ALSA'nın kendisini kullanan PulseAudio'ya ses çıkışı verecektir. PulseAudio, PulseAudio'yu doğrudan desteklemek isteyen uygulamalara kendi yerel arabiriminin yanı sıra ESD uygulamaları için eski bir arabirim sağlar ve bu da onu ESD'nin doğrudan değiştirilmesi için uygun hale getirir. ğüğüğüğğğğğğğğğğğğğğğğğğüüğü
OSS uygulamaları için PulseAudio, /dev/dsp gibi aygıt dosyalarını değiştiren ve uygulamaları ses kartı üzerinde özel denetime sahip olduklarına inandırarak kandıran padsp yardımcı programını sağlar. Gerçekte, çıktıları PulseAudio aracılığıyla yeniden yönlendirilir.
libcanberra
[değiştir | kaynağı değiştir]libcanberra, masaüstü olay sesleri için soyut bir API'dir ve "PulseAudio örnek önbellek API'sinin" tamamen yerine geçer:
- XDG Ses Teması ve Adlandırma Spesifikasyonları 23 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ile uyumludur.
- Olay seslerini çalmak için basit bir soyut arayüz tanımlar.[12]
- ALSA ile libasound aracılığıyla arayüzler.[13]
- PulseAudio için bir arka uca sahiptir.[14]
libSydney
[değiştir | kaynağı değiştir]libSydney, "PulseAudio akış API'sinin" tamamen yerini almıştır ve libSydney'in sonunda PulseAudio'da kullanılan tek ses API'si olması için planlar yapılmıştır.[15]
Özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Ana PulseAudio özellikleri şunlardır:[11]
- Uygulama başına ses kontrolleri [16]
- Yüklenebilir modülleri destekleyen genişletilebilir bir eklenti mimarisi
- Birçok popüler ses uygulamasıyla uyumluluk [17]
- Birden çok ses kaynağı ve havuzu için destek
- İşlemci kaynak verimliliği için sıfır kopyalı bellek mimarisi
- Yerel ağda PulseAudio kullanarak diğer bilgisayarları keşfetme ve doğrudan hoparlörlerinden ses çalma yeteneği
- Uygulamaların ses çalarken ses çalmak için hangi çıkış aygıtı kullandığını değiştirebilme özelliği (Uygulamaların bunu desteklemesi gerekmez, PulseAudio bunu uygulamalar olduğunu algılamadan yapabilir)
- Komut dosyası oluşturma özelliklerine sahip bir komut satırı arabirimi
- Komut satırı yeniden yapılandırma yeteneklerine sahip bir ses arka plan programı
- Yerleşik örnek dönüştürme ve yeniden örnekleme özellikleri
- Birden fazla ses kartını bir araya getirme yeteneği
- Birden fazla oynatma akışını senkronize etme yeteneği
- Dinamik algılama özelliklerine sahip Bluetooth ses cihazı desteği
- Sistem genelinde eşitlemeyi etkinleştirme yeteneği
Uyarlama
[değiştir | kaynağı değiştir]PulseAudio, ilk olarak Fedora Linux'ta düzenli kullanıcılar için 8,[18] sürümünden başlayarak ortaya çıktı, ardından Ubuntu, Debian,[19] Mandriva Linux ve openSUSE gibi büyük Linux dağıtımları tarafından benimsendi. GNOME projesinde ve ayrıca KDE'de PulseAudio için destek vardır, çünkü Plasma Workspaces'a entegre edilmiştir, Phonon (KDE multimedya çerçevesi) ve KMix'e (entegre mikser uygulaması) ve bir "Hoparlör Kurulumu" GUI'sine destek eklenmiştir. çok kanallı hoparlörlerin konfigürasyonuna yardımcı olmak için. PulseAudio, OpenIndiana Illumos dağıtımında da mevcuttur ve MATE masaüstü ortamında varsayılan olarak etkindir.
Nokia N900, Nokia N9 ve Palm Pre [20] gibi çeşitli Linux tabanlı mobil cihazlar PulseAudio kullanır.
Linux Vakfı'nın bir projesi olan ve Intel ve Samsung'tan oluşan bir Teknik Yönlendirme Grubu (TSG) tarafından yönetilen açık kaynaklı bir mobil işletim sistemi olan Tizen, PulseAudio kullanmaktadır.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ses için özgür yazılımların karşılaştırılması
- Linux ses yazılımı listesi
- PipeWire
- PortAudio
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "OldNews". freedesktop.org. 16 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "17.0". www.freedesktop.org. 14 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2024.
- ^ "PulseAudio", Analysis Summary, Open Hub, 13 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 13 Temmuz 2023
- ^ "License", PulseAudio git, Free desktop, 4 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 16 Haziran 2011
- ^ "SupportedAudioFormats". www.freedesktop.org. 1 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023.
- ^ The Project Formerly Known as Polypaudio, 7 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 13 Temmuz 2023
- ^ "Changes/DefaultPipeWire - Fedora Project Wiki". fedoraproject.org. 22 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2023.
- ^ "Ubuntu 22.10 Makes PipeWire Default for Audio". OMG! Ubuntu! (İngilizce). 22 Mayıs 2022. 22 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2023. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "Debian 12 Switches To PipeWire & WirePlumber By Default With The GNOME Desktop". www.phoronix.com (İngilizce). 1 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2023.
- ^ PulseAudio on Windows, 1 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 13 Temmuz 2023
- ^ a b "About", PulseAudio, Free desktop, 25 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 11 Mart 2013
- ^ "Debian -- Package Search Results -- libcanberra". packages.debian.org. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Debian -- Package Search Results -- libasound". packages.debian.org. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Debian -- Package Search Results -- libcanberra-pulse". packages.debian.org. 4 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "FOMS/LCA Recap". 0pointer.de (İngilizce). 8 Şubat 2007. 6 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2017. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "Interviews", Fedora Project, Red Hat, 31 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 3 Temmuz 2009 Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ Pulse Audio wiki, PulseAudio, 31 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 19 Temmuz 2009
- ^ "LPC: Linux audio: it's a mess [LWN.net]". 18 Eylül 2008. 19 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2019.
- ^ PulseAudio, Debian, 9 Kasım 2013 tarihinde kaynağından (wiki) arşivlendi, erişim tarihi: 9 Kasım 2013
- ^ "Open source identity: PulseAudio creator Lennart Poettering", TechWorld, 8 Ekim 2009, 6 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 13 Temmuz 2023
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
