İçeriğe atla

Manyetik rezonans görüntüleme

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Başlığın diğer anlamları için Nükleer manyetik rezonans sayfasına bakınız.
Manyetik rezonans görüntüleme
Aliasing artefaktlarla birlikte başın para-sagital MR görüntüsü (burun ve alın başın arkasında görünür)
Diğer adlarıNükleer manyetik rezonans görüntüleme (NMRI), manyetik rezonans tomografisi (MRT)
ICD-9-CM88.91
MeSHD008279
MedlinePlus003335
Vikiveri öğesi

Manyetik rezonans görüntüleme (İngilizce: Magnetic Resonance Imaging MRI), nükleer manyetik rezonans görüntüleme veya manyetik rezonans tomografi, canlıların iç yapısını görüntüleme amacıyla daha çok tıpta kullanılan bir yöntemdir.[1] Yüksek düzeyde manyetizmayla canlı doku, yansıtma yöntemiyle görüntülenir. Farklı özelliklerinden dolayı hastalıkların tespitinde bilgisayarlı tomografiden de destek alınabilir.

MRI, X ışınlarını veya iyonlaştırıcı radyasyonun kullanımını içermez; bu, onu bilgisayarlı tomografi (CT) ve pozitron emisyon tomografisi (PET) taramalarından ayırır. MRI, NMR spektroskopisi gibi diğer NMR uygulamalarında görüntüleme için de kullanılabilen nükleer manyetik rezonansın (NMR) tıbbi bir uygulamasıdır.[2]

MRI başlangıçta NMRI (nükleer manyetik rezonans görüntüleme) olarak adlandırıldı, ancak olumsuz ilişkileri önlemek için "nükleer" terimi kaldırıldı.[3] Belirli atom çekirdekleri, harici bir manyetik alana yerleştirildiğinde radyo frekansı (RF) enerjisini emebilir; sonuçta ortaya çıkan dönüş polarizasyonu, bir radyo frekansı bobininde bir RF sinyalini indükleyebilir ve böylece tespit edilebilir.[4]

Klinik ve araştırma MRI'larında hidrojen atomları çoğunlukla incelenen nesneye yakın antenler tarafından tespit edilen makroskobik bir polarizasyon oluşturmak için kullanılır.[4] Hidrojen atomları insanlarda ve diğer biyolojik organizmalarda, özellikle su ve yağda doğal olarak bol miktarda bulunur. Bu nedenle çoğu MRI taraması esasen vücuttaki su ve yağın yerini haritalandırır. Radyo dalgalarının darbeleri nükleer dönüş enerjisi geçişini harekete geçirir ve manyetik alan gradyanları boşluktaki kutuplaşmayı yerelleştirir. Darbe dizisinin parametreleri değiştirilerek, dokular arasında, içindeki hidrojen atomlarının gevşeme özelliklerine dayalı olarak farklı zıtlıklar oluşturulabilir.

Genel anlamda MR diye bilinen bu işlem, aslında nükleer manyetik rezonans görüntülemedir. Dokudaki hidrojen atomlarının yoğunluklarına ve hareketlerine göre görüntü oluşturur. MR'da radyasyon kullanılmaz, onun yerine manyetik alanla vücuttaki hidrojen atomlarının çekirdeklerindeki proton uyarılır.[5] Alıcılara ulaşan sinyaller bilgisayar analizleriyle siyah beyaz görüntülere (Perfüzyon görüntülemelerde sonuçlar renklendirilebilir) dönüştürülür. Bu amaçla kullanılan manyetik alan 1 - 1,5 Tesla aralığındadır. Bir kıyaslama yapmak gerekirse, dünyanın manyetik alanı (pusulaların iğnesini kuzeye çeviren manyetik alan) 0,5 Gauss düzeyindedir. 1 Tesla, 10.000 Gauss'a eşittir. Dolayısıyla MR cihazında dünyanın manyetik alan gücünün yaklaşık 25 bin katı bir manyetik alan kullanılır. Bu çok güçlü manyetik alan kontrol altında çalışır. Görüntülerin hepsi dijital ortamda oluşur ve diğer görüntüleme metotlarından çok farklıdır.[6]

Günümüzde MR özellikle yumuşak dokuları görüntülemede kullanılır. Merkezi sinir sistemi (beyin ve omurilik) hastalıklarının teşhisinde, sporcu yaralanmalarında, kas iskelet sistemi, özellikle menisküs, bel fıtığı gibi rahatsızlıkların tespitinin yanı sıra her türlü nörolojik hastalıkların değerlendirmesinde sıkça kullanılmaktadır.[7]

MR görüntülemenin, canlı organizma üzerinde şu ana kadar kanıtlanmış herhangi bir zararı yoktur. Buna gebeler de dahildir; ama yine de organ gelişiminin gerçekleştiği ilk üç ayda MR çekimi önerilmez.[8] Metal etkileşimi olan, vücudunda mıknatıs ya da metal protez taşıyan, kalp pili kullanan, göz içinde yabancı cisim bulunan, ateşli silah yaralanması geçirmiş olan (çoğu uyumsuz metaldir) ya da kalıcı dövme sahibi kişilerin MR cihazına girmeleri sakıncalı kabul edilir (hayati tehlike doğurabilir).

Manyetik rezonans görüntüleme süresi, inceleme yapılan bölgeye, bölge sayısına, konulan ön tanıya göre değişiklik gösterip 15 dk. ile 75 dk. arasında sürebilir. Ayrıca gerek görülürse inceleme esnasında IV (damar içi) yoluyla kontrast madde kullanılarak kontrastlı çekim yapılır.[9]

Manyetik rezonans görüntülemenin Fonksiyonel MR, Difüzyon-Perfüzyon Ağırlıklı MR, MR Spektroskopi gibi farklı çeşitleri vardır.

Mekanizma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yapı ve fizik

[değiştir | kaynağı değiştir]
Silindirik süper iletken MR tarayıcısının şeması. Üstte: birincil bobin, gradyan bobinleri ve RF iletim bobinleri ile silindirin kesiti Alt: aynı bobinleri ve RF alma bobinini gösteren silindirin ve tablanın uzunlamasına kesiti.

Çoğu tıbbi uygulamada, dokularda bulunan ve yalnızca bir protondan oluşan hidrojen çekirdekleri, bu çekirdeklerin belirli bir bölgedeki yoğunluğuna göre vücudun bir görüntüsünü oluşturmak üzere işlenen bir sinyal oluşturur. Protonların bağlı oldukları diğer atomlardan gelen alanlardan etkilendiği göz önüne alındığında, belirli bileşiklerdeki tepkileri hidrojenden ayırmak mümkündür. Bir çalışma gerçekleştirmek için kişi, görüntülenecek alanın çevresinde güçlü bir manyetik alan oluşturan MRI tarayıcısının içine yerleştirilir. İlk olarak, salınımlı bir manyetik alandan gelen enerji hastaya uygun rezonans frekansında geçici olarak uygulanır. X ve Y gradyan bobinleriyle tarama yapmak, hastanın seçilen bölgesinin enerjinin emilmesi için gereken manyetik alanı tam olarak deneyimlemesine neden olur. Atomlar bir RF darbesi ile uyarılır ve ortaya çıkan sinyal, bir alıcı bobin tarafından ölçülür. RF sinyali, gradyan bobinleri kullanılarak yerel manyetik alanın değiştirilmesinin neden olduğu RF seviyesindeki ve fazdaki değişikliklere bakarak konum bilgisini çıkarmak için işlenebilir. Bu bobinler, hareketli bir hat taraması gerçekleştirmek için uyarım ve yanıt sırasında hızlı bir şekilde değiştirildiğinden, manyetik daralma nedeniyle sargılar hafifçe hareket ettiğinden, MRI taramasının karakteristik tekrarlayan gürültüsünü yaratırlar. Farklı dokular arasındaki zıtlık, uyarılmış atomların denge durumuna dönme hızıyla belirlenir. Görüntünün daha net hale getirilmesi için kişiye dışsal kontrast maddeler verilebilir.[10]

Bir MRI tarayıcısının ana bileşenleri, numuneyi polarize eden ana mıknatıs, ana manyetik alanın homojenliğindeki değişiklikleri düzeltmek için ayar bobinleri, taranacak bölgenin lokalizasyonu için kullanılan gradyan sistemi ve numuneyi uyaran ve ortaya çıkan NMR sinyalini tespit eden RF sistemidir. Tüm sistem bir veya daha fazla bilgisayar tarafından kontrol edilir.

Glebefields Sağlık Merkezini, Tipton, İngiltere'yi ziyaret eden bir Mobil MRI ünitesi
Audio recording
Yukarıdaki birimin dışında kaydedilen 20 dakikalık tarama oturumunun kısa bir özeti
Dinlerken sorun mu yaşıyorsunuz? Medya yardımı alın.

MRI, tarama hacmi boyunca milyonda birkaç parçaya kadar hem güçlü hem de tek biçimli bir manyetik alan gerektirir. Mıknatısın alan gücü Tesla cinsinden ölçülür ve sistemlerin çoğu 1,5 T'de çalışırken, ticari sistemler 0,2 ile 7 T arasında mevcuttur. Araştırma uygulamalarına yönelik tüm vücut MRI sistemleri örneğin 9,4T,[11][12] 10,5T,[13] 11,7T'lada çalışır.[14]

Daha da yüksek alanlı tüm vücut MRI sistemleri; 14 T ve ötesi kavramsal teklifte[15] veya mühendislik tasarımındadır.[16]

Klinik mıknatısların çoğu, kendilerini düşük sıcaklıklarda tutmak için sıvı helyum gerektiren süper iletken mıknatıslardır.

Klostrofobik hastalar için "açık" MRI tarayıcılarında sıklıkla kullanılan kalıcı mıknatıslarla daha düşük alan güçleri elde edilebilir.[17] Daha düşük alan güçleri, 2020 yılında FDA tarafından onaylanan taşınabilir bir MRI tarayıcısında da kullanılmaktadır.[18] Son zamanlarda MRI ultra düşük alanlarda, yani mikrotesla ila militesla aralığında, yeterli sinyal kalitesinin prepolarizasyon (10–100 mT civarında) ile ve yaklaşık 100 mikrotesla'da son derece hassas süper iletken kuantum girişim cihazlarıyla (SQUIDler) Larmor presesyon alanlarının ölçülmesiyle mümkün olduğu gösterilmiştir.[19][20][21]

T1 ve T2

[değiştir | kaynağı değiştir]
MR sinyaline TR ve TE'nin etkileri
T1 ağırlıklı, T2 ağırlıklı ve PD ağırlıklı MRI taramalarına örnekler

Her doku, T1 (spin-kafes; yani statik manyetik alanla aynı yönde mıknatıslanma) ve T2'nin (spin-spin; statik manyetik alana çapraz) bağımsız gevşeme süreçleriyle uyarıldıktan sonra denge durumuna geri döner.

T1 ağırlıklı bir görüntü oluşturmak için, tekrarlama süresini (TR) değiştirerek MR sinyalini ölçmeden önce mıknatıslanmanın düzelmesine izin verilir. Bu görüntü ağırlıklandırma, serebral korteksin değerlendirilmesi, yağ dokusunun tanımlanması, fokal karaciğer lezyonlarının karakterize edilmesi ve genel olarak morfolojik bilgilerin elde edilmesinin yanı sıra kontrast sonrası görüntüleme için faydalıdır.

T2 ağırlıklı görüntü oluşturmak için, yankı süresini (TE) değiştirerek MR sinyalini ölçmeden önce mıknatıslanmanın azalmasına izin verilir. Bu görüntü ağırlıklandırma, ödem ve iltihaplanmayı belirlemek, beyaz cevher lezyonlarını ortaya çıkarmak ve prostat ve uterustaki bölgesel anatomiyi değerlendirmek için faydalıdır.

MRI taramalarından elde edilen bilgiler, salınımlı bir manyetik alan tarafından (örnek boyunca radyofrekans darbeleri şeklinde) bozulan nükleer dönüşlerin gevşeme hızındaki farklılıklara dayanan görüntü kontrastları biçiminde gelir.[22] Gevşeme oranları, bir sinyalin boyuna veya enine düzlemden denge durumuna geri dönmesi için geçen sürenin ölçüsüdür.

Mıknatıslanma, B0 manyetik alanının varlığında z ekseninde oluşur, öyle ki numunedeki manyetik dipoller ortalama olarak z-ekseni toplamı ile toplam mıknatıslanma Mz ile hizalanır. z boyunca bu mıknatıslanma denge mıknatıslanması olarak tanımlanır; mıknatıslanma bir numunedeki tüm manyetik dipollerin toplamı olarak tanımlanır. Denge mıknatıslanmasının ardından, 90°'lik bir radyofrekans (RF) darbesi, xy- düzlemindeki mıknatıslanma vektörünün yönünü çevirir ve ardından kapatılır. Ancak başlangıçtaki B0 manyetik alanı hala uygulanmaktadır. Böylece, spin mıknatıslanma vektörü yavaş yavaş xy düzleminden denge durumuna geri döner. Mıknatıslanma vektörünün denge değerine (Mz) dönmesi için geçen süre, uzunlamasına gevşeme süresi (T1) olarak adlandırılır.[23] Daha sonra bunun gerçekleşme hızı, olacak şekilde gevşeme süresinin tersidir. Benzer şekilde Mxy'nin sıfıra dönmesi için geçen süre oranındaki T2 dir.[24]

Zamanın bir fonksiyonu olarak mıknatıslanma Bloch denklemleri ile tanımlanır.

Spin-kafes gevşeme deneyinde değişen mıknatıslanma ve spin yönelimlerinin şeması

T1 ve T2 değerleri değerleri numunenin kimyasal ortamına bağlıdır, dolayısıyla MRI'da kullanılabilirler. Yumuşak doku ve kas dokusu farklı hızlarda gevşer ve tipik bir taramada görüntü zıtlığı elde edilir.

Sinyal T1 ağırlıklı T2 ağırlıklı
Yüksek
Orta seviye Boz madde beyaz maddeden daha koyudur[27] Beyaz madde boz maddeden daha koyudur[27]
Az

Manyetik rezonans görüntülemeler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Teşhis

[değiştir | kaynağı değiştir]

Organ veya sisteme göre kullanım

[değiştir | kaynağı değiştir]
Hasta, baş ve karın MR çalışması için yerleştiriliyor

MRI'ın tıbbi teşhiste geniş uygulama alanı vardır ve dünya çapında 25.000'den fazla tarayıcının kullanıldığı tahmin edilmektedir.[28] MR birçok uzmanlık dalında tanı ve tedaviyi etkiler, ancak bazı durumlarda sağlık sonuçlarının iyileşmesi üzerindeki etkisi tartışmalıdır.[29][30]

Radyolog baş ve boyun MR görüntülerini yorumluyor

MRI, rektal ve prostat kanserinin ameliyat öncesi evrelemesinde tercih edilen araştırmadır ve diğer tümörlerin tanısında, evrelemesinde ve takibinde[31] ve ayrıca biyobankacılıkta numune alınacak doku alanlarının belirlenmesinde rol oynar.[32][33]

Nörogörüntüleme

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Nörogörüntüleme
Beyaz madde yollarının MRI difüzyon tensör görüntülemesi

MRI, beyinsapı ve beyincik içeren posterior kranyal fossanın daha iyi görüntülenmesini sağladığı için nörolojik kanserler için BT'ye göre tercih edilen araştırma aracıdır. Gri ve beyaz madde arasında sağlanan kontrast, MRG'yi, demiyelinizan hastalıklar, demans, serebrovasküler hastalıklar, bulaşıcı hastalıklar, Alzheimer hastalığı ve epilepsi dahil olmak üzere merkezi sinir sisteminin birçok durumu için en iyi seçim yapar.[34][35][36] Birçok görüntü milisaniye aralıklarla alındığından, beynin farklı uyaranlara nasıl tepki verdiğini gösterir ve araştırmacıların psikolojik bozukluklardaki hem işlevsel hem de yapısal beyin anormalliklerini incelemesine olanak tanır.[37] MRI aynı zamanda intrakranial tümörlerin, arteriyovenöz malformasyonların ve N-lokalizör olarak bilinen bir cihaz kullanılarak cerrahi olarak tedavi edilebilir diğer durumların tedavisi için rehberli stereotaksik cerrahide ve radyocerrahide de kullanılır.[38][39][40] Sağlık hizmetlerinde yapay zekâyı uygulayan yeni araçlar, gürültü giderme sisteminin uygulanmasıyla nörogörüntülemede daha net görüntü kalitesi ve morfometrik analiz göstermiştir.[41]

Sağlam bir beynin (ölüm sonrası) en yüksek uzaysal çözünürlüğüne ilişkin rekor, Massachusetts Genel Hastanesi'nden 100 mikrondur. Veriler 30 Ekim 2019'da NATURE'da yayınlandı.[42][43]

Kardiyovasküler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Konjenital kalp hastalığında MR anjiyogram

Kardiyak MR, ekokardiyografi, kardiyak BT ve nükleer tıp gibi diğer görüntüleme tekniklerini tamamlayıcı niteliktedir. Kalbin yapısını ve fonksiyonunu değerlendirmek için kullanılabilir.[44] miyokardiyal iskemi ve canlılığın değerlendirilmesi, kardiyomiyopatiler, miyokardit, aşırı demir yükü, vasküler hastalıklar ve konjenital kalp hastalıkları'nda uygulanır..[45]

Kas-iskelet sistemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kas-iskelet sisteminde, omurga görüntüleme, eklem hastalıklarının değerlendirilmesi ve yumuşak doku tümörlerinde uygulanır.[46] Ayrıca genetik kas hastalıkları da dahil olmak üzere sistemik kas hastalıklarının tanısal görüntülemesinde MR teknikleri kullanılabilir.[47][48]

Boğaz ve yemek borusunun yutkunma hareketi, görüntülenen omurgada hareket eserlerine neden olabilir. Bu nedenle, boğaz ve yemek borusunun bu bölgesine uygulanan bir doyma darbesi bu eserin önlenmesine yardımcı olabilir. Kalbin pompalanmasına bağlı olarak ortaya çıkan hareket eseri, MR darbesinin kalp döngülerine göre zamanlanmasıyla azaltılabilir.[49] Kan damarlarının akış eserleri, ilgilenilen bölgenin üstüne ve altına doygunluk darbeleri uygulanarak azaltılabilir.[50]

Karaciğer ve mide-bağırsak

[değiştir | kaynağı değiştir]

Hepatobiliyer MRG karaciğer, pankreas ve safra kanallarındaki lezyonları tespit etmek ve nitelemek için kullanılır. Karaciğerin fokal veya yaygın bozuklukları, difüzyon ağırlıklı, zıt fazlı görüntüleme ve dinamik kontrast iyileştirme sekansları kullanılarak değerlendirilebilir. Hücre dışı kontrast maddeler karaciğer MRG'de yaygın olarak kullanılmaktadır ve daha yeni hepatobiliyer kontrast maddeler de fonksiyonel biliyer görüntüleme yapma fırsatı sağlamaktadır. Safra kanallarının anatomik görüntülemesi, manyetik rezonans kolanjiyopankreatografide (MRCP) yoğun T2 ağırlıklı sekans kullanılarak elde edilir. Sekretin uygulamasının ardından pankreasın fonksiyonel görüntülemesi gerçekleştirilir. MR enterografi, inflamatuar bağırsak hastalığı ve ince bağırsak tümörlerinin invaziv olmayan değerlendirmesini sağlar. MR-kolonografi, kolorektal kanser riski yüksek olan hastalarda büyük poliplerin tespitinde rol oynayabilir.[51][52][53][54]

Anjiografi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Manyetik rezonans anjiyografi

Manyetik rezonans anjiyografi (MRA), stenoz (anormal daralma) veya anevrizma (damar duvarı dilatasyonu, yırtılma riski) açısından değerlendirmek üzere arterlerin resimlerini oluşturur. MRA sıklıkla boyun ve beyindeki arterleri, torasik ve abdominal aortu, böbrek arterleri ve bacakları değerlendirmek için kullanılır. Resimleri oluşturmak için paramanyetik bir kontrast maddesinin (gadolinyum) uygulanması veya "akışla ilgili geliştirme" (örn. 2D ve 3D tarama süresi dizileri) olarak bilinen bir tekniğin kullanılması gibi çeşitli teknikler kullanılabilir; bir görüntüdeki sinyalin çoğu yakın zamanda bu düzleme taşınan kandan kaynaklanır.[55]

Faz birikimini içeren teknikler (faz kontrast anjiyografi olarak bilinir), akış hızı haritalarını kolay ve doğru bir şekilde oluşturmak için de kullanılabilir. Manyetik rezonans venografi (MRV), damarları görüntülemek için kullanılan benzer bir yöntemdir. Bu yöntemde, sinyal uyarma düzleminin hemen üstündeki düzlemde toplanırken doku artık aşağı yönde uyarılır; böylece uyarılmış düzlemden yakın zamanda hareket eden venöz kan görüntülenir.[56]

Kontrast maddeleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Anatomik yapıları veya kan akışını görüntülemeye yönelik MR, dokuların veya kanın değişen özellikleri doğal zıtlıklar sağladığından kontrast maddeleri gerektirmez. Ancak daha özel görüntüleme türleri için eksojen kontrast maddeler intravenöz, oral veya eklem içi olarak verilebilir.[10] Kontrast maddelerin çoğu paramanyetiktir (örneğin: gadolinyum, manganez, europium) ve biriktikleri dokuda T1'i kısaltmak için kullanılır veya süper paramanyetiktir (SPION'lar), sağlıklı dokuda T2 ve T2*'yi kısaltmak için kullanılır ve sinyal yoğunluğunu azaltır (negatif kontrast maddeleri). En sık kullanılan intravenöz kontrast maddeler oldukça paramanyetik olan gadolinyum şetlantlarına dayanır.[57] Genel olarak bu ajanların, X-ışını radyografisi veya BT'de kullanılan iyotlu kontrast ajanlardan daha güvenli olduğu kanıtlanmıştır. Anafilaktoid reaksiyonlar nadirdir ve yakl. %0,03–0,1 arasındadır.[58] Özellikle ilgi çekici olan, normal dozlarda verildiğinde iyotlu ajanlarla karşılaştırıldığında nefrotoksisite insidansının daha düşük olmasıdır; bu, aksi takdirde kontrastlı BT'ye giremeyecek olan böbrek yetmezliği olan hastalar için kontrastlı MRI taramasını bir seçenek haline getirmiştir.[59]

Gadolinyum bazlı kontrast reaktifleri tipik olarak gadolinyum (III)'ün oktadentat kompleksleridir. Kompleks oldukça stabildir (log K > 20), dolayısıyla kullanım sırasında komplekslenmemiş Gd3+ iyonlarının konsantrasyonu toksisite sınırının altında olmalıdır. Metal iyonunun koordinasyon küresinde 9. sırada, reaktif molekülünün yakın çevresindeki su molekülleri ile hızlı bir şekilde yer değiştiren ve manyetik rezonans gevşeme süresini etkileyen bir su molekülü bulunur..[60]

Aralık 2017'de, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), bir ilaç güvenliği bildiriminde, tüm gadolinyum bazlı kontrast maddelere (GBCA'lar) yeni uyarıların dahil edileceğini duyurdu. FDA ayrıca hasta eğitiminin arttırılması ve gadolinyum kontrast satıcılarının bu ajanların güvenliğini değerlendirmek için ek hayvan ve klinik çalışmalar yapmalarını talep etme çağrısında bulundu.[61] Gadolinyum ajanlarının böbrek yetmezliği olan hastalar için faydalı olduğu kanıtlanmış olsa da, diyaliz gerektiren ciddi böbrek yetmezliği olan hastalarda, nadir fakat ciddi bir hastalık olan nefrojenik sistemik fibrozis riski vardır ve bu, bazı gadolinyum içeren ajanların kullanımına bağlı olabilir. En sık bağlantılı olanı gadodiamiddir, ancak diğer ajanlar da bağlantılıdır.[62]

Nedensel bir bağlantı kesin olarak kurulmamış olsa da, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki mevcut kılavuzlar, diyaliz hastalarının yalnızca gerekli olduğunda gadolinyum ajanlarını almaları gerektiğini ve ajanın vücuttan hızla uzaklaştırılması için diyalizin taramadan sonra mümkün olan en kısa sürede yapılması gerektiği yönündedir.[63][64]

Daha fazla gadolinyum içeren ajanın mevcut olduğu Avrupa'da, potansiyel risklere göre ajanların bir sınıflandırması yayınlanmıştır.[65][66] 2008 yılında, Eovist (ABD) veya Primovist (AB) markasıyla gadoxetate adlı yeni bir kontrast maddesi tanısal kullanım için onaylandı: Bu, ikili atılım yolunun teorik faydasına sahiptir.[67]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Manyetik rezonans görüntüleme ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Magnetic Resonance Imaging (MRI)". National Institute of Biomedical Imaging and Bioengineering. 25 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2024. 
  2. ^ Rinck, Peter A. (2024). Magnetic Resonance in Medicine. A critical introduction. e-Textbook (14cü bas.). TRTF – The Round Table Foundation: TwinTree Media.  "Magnetic Resonance in Medicine". www.magnetic-resonance.org. 21 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2024. 
  3. ^ McRobbie DW, Moore EA, Graves MJ, Prince MR (2007). MRI from Picture to Proton. Cambridge University Press. s. 1. ISBN 978-1-139-45719-4. 
  4. ^ a b Hoult DI, Bahkar B (1998). "NMR Signal Reception: Virtual Photons and Coherent Spontaneous Emission". Concepts in Magnetic Resonance. 9 (5). ss. 277-297. doi:10.1002/(SICI)1099-0534(1997)9:5<277::AID-CMR1>3.0.CO;2-W. 
  5. ^ "Magnetic Resonance Imaging - an overview | ScienceDirect Topics". www.sciencedirect.com. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2024. 
  6. ^ Contributors, WebMD Editorial. "How MRIs Are Used". WebMD. 5 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2024. 
  7. ^ Berger, Abi (5 Oca 2002). "Magnetic resonance imaging". BMJ : British Medical Journal. 324 (7328). s. 35. PMC 1121941 $2. PMID 11777806. 16 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2024 – PubMed Central vasıtasıyla. 
  8. ^ "MRI (Magnetic Resonance Imaging): What It Is, Types & Results". Cleveland Clinic. 5 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2024. 
  9. ^ "MRI Scans: Definition, uses, and procedure". www.medicalnewstoday.com. 24 Tem 2018. 6 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2024. 
  10. ^ a b McRobbie DW (2007). MRI from picture to proton. Cambridge, UK; New York: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-68384-5. 
  11. ^ "Tesla Engineering Ltd - Magnet Division - MRI Supercon". www.tesla.co.uk (İngilizce). 16 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2022. 
  12. ^ Qiuliang, Wang (Ocak 2022). "Successful Development of a 9.4T/800mm Whole-body MRI Superconducting Magnet at IEE CAS" (PDF). snf.ieeecsc.org. 22 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 
  13. ^ Nowogrodzki, Anna (31 Ekim 2018). "The world's strongest MRI machines are pushing human imaging to new limits". Nature (İngilizce). 563 (7729). ss. 24-26. Bibcode:2018Natur.563...24N. doi:10.1038/d41586-018-07182-7. PMID 30382222. 17 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2024. 
  14. ^ CEA (7 Ekim 2021). "The most powerful MRI scanner in the world delivers its first images!". CEA/English Portal (İngilizce). 26 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2022. 
  15. ^ Budinger, Thomas F.; Bird, Mark D. (1 Mart 2018). "MRI and MRS of the human brain at magnetic fields of 14T to 20T: Technical feasibility, safety, and neuroscience horizons". NeuroImage. Neuroimaging with Ultra-high Field MRI: Present and Future (İngilizce). Cilt 168. ss. 509-531. doi:10.1016/j.neuroimage.2017.01.067. ISSN 1053-8119. PMID 28179167. 
  16. ^ Li, Yi; Roell, Stefan (1 Aralık 2021). "Key designs of a short-bore and cryogen-free high temperature superconducting magnet system for 14 T whole-body MRI". Superconductor Science and Technology. 34 (12). s. 125005. Bibcode:2021SuScT..34l5005L. doi:10.1088/1361-6668/ac2ec8. ISSN 0953-2048. 
  17. ^ Sasaki M, Ehara S, Nakasato T, Tamakawa Y, Kuboya Y, Sugisawa M, Sato T (Nisan 1990). "MR of the shoulder with a 0.2-T permanent-magnet unit". AJR. American Journal of Roentgenology. 154 (4). ss. 777-8. doi:10.2214/ajr.154.4.2107675. PMID 2107675. 
  18. ^ "Guildford company gets FDA approval for bedside MRI". New Haven Register. 12 Şubat 2020. 3 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020. 
  19. ^ McDermott R, Lee S, ten Haken B, Trabesinger AH, Pines A, Clarke J (Mayıs 2004). "Microtesla MRI with a superconducting quantum interference device". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 101 (21). ss. 7857-61. Bibcode:2004PNAS..101.7857M. doi:10.1073/pnas.0402382101. PMC 419521 $2. PMID 15141077. 
  20. ^ Zotev VS, Matlashov AN, Volegov PL, Urbaitis AV, Espy MA, Kraus RH (2007). "SQUID-based instrumentation for ultralow-field MRI". Superconductor Science and Technology. 20 (11). ss. S367-73. arXiv:0705.0661 $2. Bibcode:2007SuScT..20S.367Z. doi:10.1088/0953-2048/20/11/S13. 
  21. ^ Vesanen PT, Nieminen JO, Zevenhoven KC, Dabek J, Parkkonen LT, Zhdanov AV, Luomahaara J, Hassel J, Penttilä J, Simola J, Ahonen AI, Mäkelä JP, Ilmoniemi RJ (Haziran 2013). "Hybrid ultra-low-field MRI and magnetoencephalography system based on a commercial whole-head neuromagnetometer". Magnetic Resonance in Medicine. 69 (6). ss. 1795-804. doi:10.1002/mrm.24413. PMID 22807201. 
  22. ^ De Leon-Rodriguez, L.M. (2015). "Basic MR Relaxation Mechanisms and Contrast Agent Design". Journal of Magnetic Resonance Imaging. 42 (3). ss. 545-565. doi:10.1002/jmri.24787. PMC 4537356 $2. PMID 25975847. 
  23. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Nisan 2024. 
  24. ^ McHale, J. (2017). Molecular Spectroscopy. CRC Press/Taylor and Francis Group. ss. 73-80. 
  25. ^ a b c d e f g "Magnetic Resonance Imaging". Wisconsin-Madison Üniversitesi. 10 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2016. 
  26. ^ a b c d e f g h i j k l m n Johnson KA. "Basic proton MR imaging. Tissue Signal Characteristics". 9 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2024. 
  27. ^ a b Patil T (18 Ocak 2013). "MRI sequences". 9 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2016. 
  28. ^ "Magnetic Resonance, a critical peer-reviewed introduction". European Magnetic Resonance Forum. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2014. 
  29. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; ACPfive isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  30. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; backimage isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  31. ^ Husband J (2008). Recommendations for Cross-Sectional Imaging in Cancer Management: Computed Tomography – CT Magnetic Resonance Imaging – MRI Positron Emission Tomography – PET-CT (PDF). Royal College of Radiologists. ISBN 978-1-905034-13-0. 7 Eylül 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2014. 
  32. ^ Heavey S, Costa H, Pye H, Burt EC, Jenkinson S, Lewis GR, Bosshard-Carter L, Watson F, Jameson C, Ratynska M, Ben-Salha I, Haider A, Johnston EW, Feber A, Shaw G, Sridhar A, Nathan S, Rajan P, Briggs TP, Sooriakumaran P, Kelly JD, Freeman A, Whitaker HC (May 2019). "PEOPLE: PatiEnt prOstate samPLes for rEsearch, a tissue collection pathway utilizing magnetic resonance imaging data to target tumor and benign tissue in fresh radical prostatectomy specimens". The Prostate. 79 (7). ss. 768-777. doi:10.1002/pros.23782. PMC 6618051 $2. PMID 30807665. 
  33. ^ Heavey S, Haider A, Sridhar A, Pye H, Shaw G, Freeman A, Whitaker H (Ekim 2019). "Use of Magnetic Resonance Imaging and Biopsy Data to Guide Sampling Procedures for Prostate Cancer Biobanking". Journal of Visualized Experiments, 152. doi:10.3791/60216. PMID 31657791. 
  34. ^ American Society of Neuroradiology (2013). "ACR-ASNR Practice Guideline for the Performance and Interpretation of Magnetic Resonance Imaging (MRI) of the Brain" (PDF). 12 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2013. 
  35. ^ Rowayda AS (Mayıs 2012). "An improved MRI segmentation for atrophy assessment". International Journal of Computer Science Issues (IJCSI). 9 (3). 
  36. ^ Rowayda AS (Şubat 2013). "Regional atrophy analysis of MRI for early detection of alzheimer's disease". International Journal of Signal Processing, Image Processing and Pattern Recognition. 6 (1). ss. 49-53. 
  37. ^ Nolen-Hoeksema S (2014). Abnormal Psychology (Altıncı bas.). New York: McGraw-Hill Education. s. 67. 
  38. ^ Brown RA, Nelson JA (Haziran 2016). "The Invention and Early History of the N-Localizer for Stereotactic Neurosurgery". Cureus. 8 (6). ss. e642. doi:10.7759/cureus.642. PMC 4959822 $2. PMID 27462476. 
  39. ^ Leksell L, Leksell D, Schwebel J (Ocak 1985). "Stereotaxis and nuclear magnetic resonance". Journal of Neurology, Neurosurgery, and Psychiatry. 48 (1). ss. 14-8. doi:10.1136/jnnp.48.1.14. PMC 1028176 $2. PMID 3882889. 
  40. ^ Heilbrun MP, Sunderland PM, McDonald PR, Wells TH, Cosman E, Ganz E (1987). "Brown-Roberts-Wells stereotactic frame modifications to accomplish magnetic resonance imaging guidance in three planes". Applied Neurophysiology. 50 (1–6). ss. 143-52. doi:10.1159/000100700. PMID 3329837. 
  41. ^ Kanemaru, Noriko; Takao, Hidemasa; Amemiya, Shiori; Abe, Osamu (2 Aralık 2021). "The effect of a post-scan processing denoising system on image quality and morphometric analysis". Journal of Neuroradiology. 49 (2). ss. 205-212. doi:10.1016/j.neurad.2021.11.007. PMID 34863809. 
  42. ^ "100-Hour-Long MRI of Human Brain Produces Most Detailed 3D Images Yet". 10 Temmuz 2019. 3 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2024. 
  43. ^ "Team publishes on highest resolution brain MRI scan". 25 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2024. 
  44. ^ Petersen SE, Aung N, Sanghvi MM, Zemrak F, Fung K, Paiva JM, Francis JM, Khanji MY, Lukaschuk E, Lee AM, Carapella V, Kim YJ, Leeson P, Piechnik SK, Neubauer S (Şubat 2017). "Reference ranges for cardiac structure and function using cardiovascular magnetic resonance (CMR) in Caucasians from the UK Biobank population cohort". Journal of Cardiovascular Magnetic Resonance. 19 (1). Springer Science and Business Media LLC. s. 18. doi:10.1186/s12968-017-0327-9. PMC 5304550 $2. PMID 28178995. 
  45. ^ American College of Radiology; Society of Cardiovascular Computed Tomography; Society for Cardiovascular Magnetic Resonance; American Society of Nuclear Cardiology; North American Society for Cardiac Imaging; Society for Cardiovascular Angiography Interventions; Society of Interventional Radiology (Ekim 2006). "ACCF/ACR/SCCT/SCMR/ASNC/NASCI/SCAI/SIR 2006 appropriateness criteria for cardiac computed tomography and cardiac magnetic resonance imaging. A report of the American College of Cardiology Foundation Quality Strategic Directions Committee Appropriateness Criteria Working Group". Journal of the American College of Radiology. 3 (10). ss. 751-71. doi:10.1016/j.jacr.2006.08.008. PMID 17412166. 
  46. ^ Helms C (2008). Musculoskeletal MRI. Saunders. ISBN 978-1-4160-5534-1. 
  47. ^ Aivazoglou, LU; Guimarães, JB; Link, TM; Costa, MAF; Cardoso, FN; de Mattos Lombardi Badia, B; Farias, IB; de Rezende Pinto, WBV; de Souza, PVS; Oliveira, ASB; de Siqueira Carvalho, AA; Aihara, AY; da Rocha Corrêa Fernandes, A (21 Nisan 2021). "MR imaging of inherited myopathies: a review and proposal of imaging algorithms". European Radiology. 31 (11). ss. 8498-8512. doi:10.1007/s00330-021-07931-9. PMID 33881569. 
  48. ^ Schmidt GP, Reiser MF, Baur-Melnyk A (Aralık 2007). "Whole-body imaging of the musculoskeletal system: the value of MR imaging". Skeletal Radiology. 36 (12). Springer Nature. ss. 1109-19. doi:10.1007/s00256-007-0323-5. PMC 2042033 $2. PMID 17554538. 
  49. ^ Havsteen I, Ohlhues A, Madsen KH, Nybing JD, Christensen H, Christensen A (2017). "Are Movement Artifacts in Magnetic Resonance Imaging a Real Problem?-A Narrative Review". Frontiers in Neurology. Cilt 8. s. 232. doi:10.3389/fneur.2017.00232. PMC 5447676 $2. PMID 28611728. 
  50. ^ Taber, K H; Herrick, R C; Weathers, S W; Kumar, A J; Schomer, D F; Hayman, L A (Kasım 1998). "Pitfalls and artifacts encountered in clinical MR imaging of the spine". RadioGraphics (İngilizce). 18 (6). ss. 1499-1521. doi:10.1148/radiographics.18.6.9821197. ISSN 0271-5333. PMID 9821197. 19 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2024. 
  51. ^ Frydrychowicz A, Lubner MG, Brown JJ, Merkle EM, Nagle SK, Rofsky NM, Reeder SB (Mart 2012). "Hepatobiliary MR imaging with gadolinium-based contrast agents". Journal of Magnetic Resonance Imaging. 35 (3). ss. 492-511. doi:10.1002/jmri.22833. PMC 3281562 $2. PMID 22334493. 
  52. ^ Sandrasegaran K, Lin C, Akisik FM, Tann M (Temmuz 2010). "State-of-the-art pancreatic MRI". AJR. American Journal of Roentgenology. 195 (1). ss. 42-53. doi:10.2214/ajr.195.3_supplement.0s42. PMID 20566796. 
  53. ^ Masselli G, Gualdi G (Ağustos 2012). "MR imaging of the small bowel". Radiology. 264 (2). ss. 333-48. doi:10.1148/radiol.12111658. PMID 22821694. 
  54. ^ Zijta FM, Bipat S, Stoker J (Mayıs 2010). "Magnetic resonance (MR) colonography in the detection of colorectal lesions: a systematic review of prospective studies". European Radiology. 20 (5). ss. 1031-46. doi:10.1007/s00330-009-1663-4. PMC 2850516 $2. PMID 19936754. 
  55. ^ Wheaton AJ, Miyazaki M (Ağustos 2012). "Non-contrast enhanced MR angiography: physical principles". Journal of Magnetic Resonance Imaging. 36 (2). Wiley. ss. 286-304. doi:10.1002/jmri.23641. PMID 22807222. 
  56. ^ Haacke EM, Brown RF, Thompson M, Venkatesan R (1999). Magnetic resonance imaging: Physical principles and sequence design. New York: J. Wiley & Sons. ISBN 978-0-471-35128-3. 
  57. ^ Rinck PA (2014). "Kısım 13: Contrast Agents". Magnetic Resonance in Medicine. 
  58. ^ Murphy KJ, Brunberg JA, Cohan RH (Ekim 1996). "Adverse reactions to gadolinium contrast media: a review of 36 cases". AJR. American Journal of Roentgenology. 167 (4). ss. 847-9. doi:10.2214/ajr.167.4.8819369. PMID 8819369. 
  59. ^ "ACR guideline". guideline.gov. 2005. 29 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2006. 
  60. ^ Sergey Shugaev and Peter Caravan, Chapter 1: "Metal Ions in Bio-imaging Techniques: A Short Overview", pp 1-37 in "Metal Ions in Bio-Imaging Techniques" (2021). Editors: Astrid Sigel, Eva Freisinger and Roland K.O. Sigel. Yayıncı: Walter de Gruyter, Berlin.
    de Gruyter.com/document/doi/10.1515/9783110685701-007 DOI 10.1515/9783110685701-007 15 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  61. ^ "FDA Drug Safety Communication: FDA warns that gadolinium-based contrast agents (GBCAs) are retained in the body; requires new class warnings". USA FDA. 16 Mayıs 2018. 13 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2024. 
  62. ^ Thomsen HS, Morcos SK, Dawson P (Kasım 2006). "Is there a causal relation between the administration of gadolinium based contrast media and the development of nephrogenic systemic fibrosis (NSF)?". Clinical Radiology. 61 (11). ss. 905-6. doi:10.1016/j.crad.2006.09.003. PMID 17018301. 
  63. ^ "FDA Drug Safety Communication: New warnings for using gadolinium-based contrast agents in patients with kidney dysfunction". Information on Gadolinium-Based Contrast Agents. U.S. Food and Drug Administration. 23 Aralık 2010. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2011. 
  64. ^ "FDA Public Health Advisory: Gadolinium-containing Contrast Agents for Magnetic Resonance Imaging". fda.gov. 28 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  65. ^ "Gadolinium-containing contrast agents: new advice to minimise the risk of nephrogenic systemic fibrosis". Drug Safety Update. 3 (6). Ocak 2010. s. 3. 20 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2024. 
  66. ^ "MRI Questions and Answers" (PDF). Concord, CA: International Society for Magnetic Resonance in Medicine. 18 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Ağustos 2010. 
  67. ^ "Response to the FDA's May 23, 2007, Nephrogenic Systemic Fibrosis Update1 — Radiology". Radiological Society of North America. 12 Eylül 2007. 19 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2010. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Manyetik_rezonans_görüntüleme&oldid=33938204" sayfasından alınmıştır