Kişilerarası duygu düzenleme
| Makale serilerinden |
| Duygular |
|---|
  |
Kişilerarası duygu düzenleme, Bireyin kendi veya başka bir bireyin duygusal deneyimini sosyal etkileşim yoluyla değiştirme sürecidir. Kişinin sosyal durumlar ile kendi içsel duygularını düzenlemesi yani içsel duygu düzenlemesini ve kişinin isteyerek diğer insanların duygularının gidişatını değiştirmeye çalıştığı dışsal duygu düzenlemesini içerir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Kişilerarası duygu düzenleme, bireylerin kendi duygularını kontrol ettiği veya düzenlemeye çalıştığı içsel hal olan duygu düzenleme kavramının araştırmalarının yapıldığı tarihlere dayanmaktadır.[1] İlk zamanlarda yalnızca bireyin kendi duygularını sosyallik dışında yönettiği veya düzenlediği kişisel süreçlere odaklanırken, zamanla aslında bireyin duygu düzenlemelerinin diğer insanlarla veya onlar aracılığıyla düzenlendiği kişiler arası süreçleri de kapsayacak şekilde genişletmiştir.[2] Kişilerarası teorisi veya kavramı insanların duyguları nadiren tecrit altında yaşayan ve bunun yerine duygularını başkalarının yardımıyla daha yaygın olarak paylaşan, ifade eden ve yöneten sosyal yaratıklar olduğunu vurgular.[2][3][4][5]
Görüş
[değiştir | kaynağı değiştir]İçsel Kişilerarası Duygu Düzenleme
[değiştir | kaynağı değiştir]Kişinin duygularını başka insanlar tarafından sosyal destek, rahatlatma ve güven alarak yönetmesidir.[4] Buna örnek olarak kişinin bir konu üzerinde tavsiye almak için arkadaşına danışması, huzursuz veya stresli durumlarda yakın bir insan ile konuşmak veya sıkıntıdan uzaklaşmak için sohbete katılmak yer alır.
Kişiler yalnız olumsuz duyguları yönetmek dışında olumlu veya sevindirici bir haberi, olayı başka insanlara anlatarak sevinç duygularını güçlendirmektedirler. Kişilerarası duygu düzenlemede olduğu gibi, insanlar genellikle olumsuz duyguları azaltarak veya olumlu duyguları artırarak duygusal durumlarını iyileştirmek için kişilerarası duygu düzenlemeyi kullanmaya çalışırlar.[6][7]
Dışsal Kişilerarası Duygu Düzenleme
[değiştir | kaynağı değiştir]Kişinin başka bir kişiye karşı onun duygularının bilinçli şekilde etkilemesi veya yönetmesidir.[8] Kişilerin duyguları sosyal etkenler ile değişikliğe uğrayabilmektedir.[5] Örnek olarak üzgün olan bir arkadaşı neşelendirmeye çalışmak, Kız arkadaşının kişiyi ihmal ettiğinde ona suçlu hissettirmeye çalışması veya stresli birini sakinleştirmeye çalışmak yer alır.
Ayrıca Bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Gross, J. J. (1998). The emerging field of emotion regulation: An integrative review. Review of general psychology, 2, 271-299.
- ^ a b Barthel, Abigail L.; Hay, Aleena; Doan, Stacey N.; Hofmann, Stefan G. (18 Ekim 2018). "Interpersonal Emotion Regulation: A Review of Social and Developmental Components". Behaviour Change. 35 (4): 203-216. doi:10.1017/bec.2018.19. hdl:2144/33612. ISSN 0813-4839.
- ^ Beckes, Lane; Coan, James A. (2011). "Social Baseline Theory: The Role of Social Proximity in Emotion and Economy of Action". Social and Personality Psychology Compass. 5 (12): 976-988. CiteSeerX 10.1.1.468.3741 $2. doi:10.1111/j.1751-9004.2011.00400.x. ISSN 1751-9004.
- ^ a b Zaki, Jamil; Williams, W. Craig (2013). "Interpersonal emotion regulation". Emotion. 13 (5): 803-810. doi:10.1037/a0033839. ISSN 1931-1516. PMID 24098929. 17 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2023.
- ^ a b Hofmann, S. G. & Doan, S. N. (2018). "The social foundations of emotion: Developmental, cultural, and clinical dimensions". Washington, DC: American Psychological Association. 978-1433829277.
- ^ Tsai, Jeanne L. (2007). "Ideal Affect: Cultural Causes and Behavioral Consequences". Perspectives on Psychological Science. 2 (3): 242-259. doi:10.1111/j.1745-6916.2007.00043.x. ISSN 1745-6916. PMID 26151968. 17 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2023.
- ^ Niven, K., Totterdell, P., Stride, C., & Holman, D. (2011). Emotion Regulation of Others and Self (EROS): The development and validation of a new individual difference measure. Current Psychology, 30, 53-73.
- ^ Niven, K.; Totterdell, P.; Holman, D. (2009). "A classification of controlled interpersonal affect regulation strategies" (PDF). Emotion. 9 (4): 498-509. doi:10.1037/a0015962. PMID 19653772. 22 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Eylül 2023.