Hayal kırıklığı
| Makale serilerinden |
| Duygular |
|---|
  |
_1998_%C2%B7_DD-SP-99-04111.JPEG)
Hayal kırıklığı bir insan beklentilerinin boşa çıkması halinde ortaya çıkan bir duygudur.
Hayal kırıklığı pişmanlık duygusuna benzer ama aradaki fark hayal kırıklığının kişinin kendi davranışından ziyade, kendi kontrolü dışında gelişen bir sonuçla ilgili olmasıdır. Örneğin bir spor karşılaşmasını kaybeden oyuncular genellikle kazanmak için ellerinden geleni yaptıklarına inanarak kayıptan dolayı diğer unsurları sorumlu tutarlar. O yüzden de hissettikleri duygu pişmanlık değil, hayal kırıklığıdır.
Hayal kırıklığı genellikle geçici bir duygudur. Ancak hayal kırıklığından normale dönme süreci kişiden kişiye değişir. Bazı kişilerde hayal kırıklığı daha kötüye giderek depresyona dönüşebilir. İyimser insanların hayal kırıklığı duygusundan daha çabuk kurtulduğu ve genelde daha sağlıklı bir yaşam sürdükleri gözlenmiştir.
Psikoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Hayal kırıklığı, beklenen ödüllerle ilgili öznel bir yanıttır.[1] Hayal kırıklığından kurtulma süresi, hayal kırıklığını yaşayan kişiye olduğu kadar hayal kırıklığının yoğunluğuna da bağlıdır. Bazıları için birkaç dakika sürebilirken diğerleri için aynı hayal kırıklığı birkaç gün sürebilir.
Hayal kırıklığı ve buna hazırlanamama, iyimserlerde ara sıra bağışıklık sistemi uzlaşmasının kaynağı varsayılmıştır.[2]
İyimserler genelde daha sağlıklı görünürken,[3] uzun süreli veya kontrol edilemeyen stres altında bağışıklıkları daha azdır; bu durum araştırmacıların "hayal kırıklığı etkisine" atfettiği bir doğa olayıdır.[2]
"Hayal kırıklığı etkisi", iyimserlerin hayal kırıklığına hazırlanmak için "duygusal yastıklamayı" kullanmadıklarını ve bu yüzden deneyimlediklerinde hayal kırıklığı etkisiyle daha az başa çıkabildiklerini öne sürer.[3][4]
Bu hayal kırıklığı etkisine 1990'ların ortalarından beri, tek başına ve uyum içinde, bunun inandırıcılığını değerlendiren, birkaç makaleyi yayınlayan araştırmacı Suzanne Segerstrom tarafından, inandırıcılığı konusunda itiraz edildi. Elde ettiği bulgular, iyimserlerin hayal kırıklığıyla başa çıkamamaktansa, sorunlarını aktif olarak çözmeye ve sonuçta biraz dokunulmazlık tavizi yaşama olasılıklarının daha çok olduğunu gösterir.[5]
Hayal kırıklığından kaçınan kültürün - özellikle terapi kültürünün- yaşamda yanlış mükemmellik beklentileri sağladığını ve insanların sağlıklı bir öz-kimlik elde etmesini engellediğini öne süren teoriyi geliştirirken Melanie Klein ve Sigmund Freud'un çalışmalarından yararlanan psikoterapist Ian Craib, 1994'te “Hayal Kırıklığının Önemi” adlı kitabını yayınladı.[6] Craib, bir zamanlar kazaları hayatın olağan akışı olarak kabul eden tıbbi hata kurbanlarının dava kurbanları ve sevilen birinin ölümünün ardından acı çeken insanlar, olarak iki örnek sundu ve yas terapistlerini yaslılardan daha fazla rahatlatmak için tasarlanmış sahte bir iyileşme aşaması modeli sağlandığını söyledi.[7]
Lacanians çocukluk hayal kırıklığını sembolik kültür dünyasına girmek için gerekli gördü;[8] yetişkinlikte hayal kırıklığı - taleplerimizin dünya tarafından hayal kırıklığına uğraması- biz gerçekte kim olduğunu keşfetmenin anahtarıyız.[9]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Kennett, White (1715). "A Seasonable Discourse of the Rise, Progress, Discovery, and Utter Disappointment of the Gun-powder Treason and Rebellion Plotted by the Papists in 1605 3 Jam. 1. As Delivered in a Sermon Preach'd in the Cathedral Church of St. Paul, London, on the 5th of November, 1715. ...". A Seasonable Discourse of the Rise, Progress, Discovery, and Utter Disappointment of the Gun-powder Treason and Rebellion Plotted by the Papists in 1605. T. Wood, and T. Sharpe: 24.
- ^ a b Schwartz, Todd. (Summer 2003) Positive thinking 7 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Chronicle, Lewis & Clark College. Retrieved 22/02/08.
- ^ a b Neimark, Jill. (May/Jun 2007) The optimism revolution Psychology Today. Retrieved 22 February 2008.
- ^ Grohol, John M. (February 4, 2006) Is it best to expect the worst? Psychologists test long-held theory of emotional cushioning 22 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. psychcentral.com. Retrieved 22 February 2008.
- ^ Segerstrom SC (September 2006). "How does optimism suppress immunity? Evaluation of three affective pathways". Health Psychol. 25 (5): 653-57. doi:10.1037/0278-6133.25.5.653. PMC 1613541 $2. PMID 17014284.. See also Segerstrom SC (May 2005). "Optimism and immunity: do positive thoughts always lead to positive effects?". Brain Behav. Immun. 19 (3): 195-200. doi:10.1016/j.bbi.2004.08.003. PMC 1948078 $2. PMID 15797306.
- ^ Seale, Clive (2002). Media and Health. Londra: Sage Publications, Inc. ss. 167, 242. ISBN 978-0-7619-4730-1.
- ^ Seale, p. 167–168.
- ^ W. Ver Eccke, Phenomenology and Lacan on Schizophrenia (2001) p. 181
- ^ P Hill, Lacan for Beginners (London 1997) p. 68
