Kastilyalı Juana
Joanna | |
---|---|
Juan de Flandes tarafından çizildi, y. 1500 | |
Kastilya Kraliçesi | |
Hüküm süresi | 26 Kasım 1504 – 12 Nisan 1555 |
Önce gelen | I. Isabel ve II. Fernando (Aragon kralı) |
Sonra gelen | Şarlken |
Vekil | I. Felipe V. Karl |
Aragon Kraliçesi | |
Hüküm süresi | 23 Ocak 1516 - 12 Nisan 1555 |
Önce gelen | II. Fernando |
Sonra gelen | Şarlken |
Doğum | 6 Kasım 1479 Toledo, Kastilya |
Ölüm | 12 Nisan 1555 (75 yaşında) Tordesillas, Kastilya |
Defin | Capilla Real, Granada, Kastilya |
Eş(ler)i | I. Felipe |
Çocuk(lar)ı | Eleanor, Fransa ve Portekiz Kraliçesi Şarlken Kutsal Roma İmparatoru ve İspanya kralı Isabel, Danimarka Kraliçesi I. Ferdinand, Kutsal Roma İmparatoru Mary, Macaristan Kraliçesi Catherine, Portekiz Kraliçesi |
Hanedan | Trastámara |
Babası | II. Ferdinand |
Annesi | I. Isabel |
Dini | Roma Katolik |
İmza |
Kastilyalı Joanna ya da tarihsel olarak Deli Joanna (İspanyolca: Juana la Loca) bilinen Joanna (6 Kasım 1479 - 12 Nisan 1555), 1504'ten sözde Kastilya Kraliçesi ve 1516'dan 1555'teki ölümüne kadar Aragon Kraliçesi olarak hayatını sürdürdü. 20 Ekim 1496'da Habsburg Hanedanı mensubu Avusturya Arşidükü Yakışıklı Philip ile anlaşmalı olarak evlendi.
Kardeşi Asturias Prensi John'un 1497'de, ablası Isabella'nın 1498'de ve 1500 yılında yeğeni Miguel'in ölümünün ardından, Joanna, Kastilya ve Aragon taçlarının muhtemel varisi oldu. Annesi Kastilya Kraliçesi I. Isabella 1504'te öldüğünde, Joanna Kastilya Kraliçesi oldu. Babası Aragon Kralı II. Ferdinand, kendisini Kastilya Valisi ve Yöneticisi ilan etti.[1]
1506'da Arşidük Philip I. Felipe olarak Kastilya Kralı oldu ve İspanyol krallıklarında Habsburgların yönetimini başlattı ve aynı yıl öldü. İktidardaki Kastilya Kraliçesi olmasına rağmen Joanna, deli ilan edildiği ve 1516'da ölümüne kadar naip olarak hüküm süren babasının emriyle Tordesillas'taki Santa Clara Kraliyet Manastırı'na kapatıldığı için hükümdarlığı sırasında ulusal politika üzerinde çok az etkiye sahipti. Joanna'nın ölümü İspanya ve Kutsal Roma İmparatorluğu'nun kişisel birleşmesi ile sonuçlandı.
İlk yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]Joanna, Kastilya Krallığı'nın Toledo şehrinde doğdu. Her ikisi de Trastámara Evi'nin üyeleri olan Kastilyalı I. Isabel ve Aragonlu II. Ferdinand'ın üçüncü çocuğu ve ikinci kızıydı. Açık tenli, kahverengi gözlü ve saç rengi annesi ve kız kardeşi Catherine gibi çilek-sarı ile kumral arasındaydı. Kardeşleri Portekiz Kraliçesi Isabella; Asturias Prensi John; Portekiz Kraliçesi Maria; ve İngiltere Kraliçesi Catherine
Eğitimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir kraliyet ailesi ittifakı olarak krallığın gücünü ve güvenliğini ve ayrıca diğer yönetici güçlerle nüfuzunu ve barışçıl ilişkilerini genişletecek önemli bir evlilik için usulen eğitildi. Bir prenses olarak, daha sonra her ikisini de ölüm yoluyla miras almasına rağmen, ne Kastilya ne de Aragon tahtının varisi olması beklenmiyordu.
Akademik eğitimi kanon ve medeni hukuk, şecere ve hanedanlık armaları, gramer, tarih, diller, matematik, felsefe, okuma, heceleme ve yazmadan oluşuyordu. Okuduğu klasik edebiyatın yazarları arasında Hristiyan şairler Juvencus ve Prudentius, Kilise babaları Aziz Ambrosius, Aziz Augustinus, Aziz Gregorius ve Aziz Jerome ve Romalı devlet adamı Seneca vardı.[2]
Kastilya sarayında ana öğretmenleri Dominikli rahip Andrés de Miranda idi; kraliçenin sarayının bir üyesi olan eğitimci Beatriz Galindo; ve annesi, kraliçe. Joanna'nın kraliyet eğitimi arasında saray görgü kuralları, dans, çizim, binicilik becerileri, görgü kuralları, müzik ve nakış, iğne işi ve dikiş gibi iğne sanatları vardı. Kastilya, Leonese, Galiçyaca-Portekizce ve Katalanca İber-Romen dilleri üzerinde çalıştı ve Fransızca ve Latincede akıcı hale geldi. Avlanma gibi açık hava uğraşlarını öğrendi. Klavikord, gitar ve monokord çaldığı için dans ve müzik konusunda yetenekliydi.
Evliliği
[değiştir | kaynağı değiştir]1496'da, on altı yaşındaki Joanna, on sekiz yaşındaki Flanders'lı Philip ile nişanlandı. Philip'in ailesi, Kutsal Roma İmparatoru I. Maximilian ve ilk eşi Burgonyalı Maria idi. Evlilik, Habsburglar ve Trastámaralar arasında, her ikisini de büyüyen Fransız gücüne karşı güçlendirmek için tasarlanmış bir dizi aile ittifakından biriydi.
1498 ile 1507 yılları arasında ikisi erkek, dördü kız olmak üzere altı çocuk doğurdu ve bunların tümü ya imparator ya da kraliçe olarak büyüdü.
Tartışmalı ruh sağlığı iddiaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Joanna, genç bir kadınken oldukça zeki olarak biliniyordu. Onun "deli" olduğuna ilişkin iddialar geniş çapta tartışmalı. Akıl hastalığına dair ilk şüpheler ancak evlendikten sonra ortaya çıktı. Bazı tarihçiler, melankoli, depresif bozukluk, psikoz veya kalıtsal bir şizofreni vakası olabileceğine inanıyor. Ayrıca, kocası Yakışıklı Philip ve babası Ferdinand'ın Joanna'nın hasta veya yönetme konusunda yetersiz ilan edilmesinden kazanacağı çok şey olduğundan, haksız yere "deli" olarak resmedilmiş olabilir.
Çocukları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Eleanor (1498 -1558), Portekiz ve Fransa'nın Konsort kraliçesidir.
- V. Karl (1500-1558), İspanya kralı ve Kutsal Roma imparatoru.
- Isabella (Avusturya) (1501-1526), Danimarka, İsveç ve Norveç'in konsort kraliçesi.
- I. Ferdinand (1503-1564), Bohemya ve Macaristan kralı, Kutsal Roma imparatoru.
- Mary (1505-1558), Macaristan ve Bohemya'nın konsort kraliçesi.
- Catherine (Avusturya) (1507–1578), Portekiz'in konsort kraliçesi
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Bergenroth, G A, Introduction. Letters, Despatches, and State Papers to the Negotiations between England and Spain. Suppl. to vols 1 and 2. London: Longmans, Green, Reader and Dyerm 1868. https://archive.org/details/bub_gb_9q8MAQAAIAAJ
- ^ Gelardi, Julia P. (2009). In Triumph's Wake: Royal Mothers, Tragic Daughters, and the Price They Paid for Glory. St. Martin's Griffin.