Kartacalılar
_01.jpg)
Aynı zamanda Kartacalılar olarak da bilinen Pönler (Latince: tek. punikus, çoğ. Punici) kökenleri Fenikelilere dayanan Antik Kartaca (Kuzeydoğu Cezayir ve modern Tunus) halkıydı. Halkın konuştuğu dil olan Pönce, Fenikece dilinin bir lehçesidir.
Fenikeli atalarının aksine Kartacalılar, Kuzeybatı Afrika hinterlandını ve Trans Sahra ticareti yollarını kapsamış bir toprak aristokrasisine sahipti. Daha sonraki zamanlarda, klanlardan biri İberya’da Helenistik sisteme sahip bir imparatorluk kurdular.
Diğer Fenike halkları gibi Pönlerin de kentleşmiş kültürleri ve ekonomileri denizle güçlü bir şekilde bağlantılıydı. Yurtdışında, Berberi Kuzeybatı Afrika'nın bazı kıyı bölgeleri ile Tunus ve Libya'nın yanı sıra Sardunya, Korsika, Sicilya, Balear Adaları, Malta ve batı Akdeniz'in diğer küçük adaları üzerinde kontrol sağladılar. Balear Adaları, Sardunya, Korsika ve Sicilya'da hinterlandındaki bağımsız yerlilerle güçlü ekonomik ve politik bağları da vardı. Pönlerin denizdeki varlığı ve ticareti Akdeniz'e ve ötesinde yer alan Atlantik İberya, Britanya Adaları, Kanarya Adaları ve Batı Afrika'ya kadar uzanıyordu.[1]
Pön halkının teknik başarıları arasında renksiz cam üretimine geçiş ve erimiş demirin saflığını artırmak için lakustrin kireçtaşı kullanımı sayılabilir.
Pön kültürünün çoğu, MÖ 264'ten 146'ya kadar Roma ve Kartaca arasında gerçekleşen Pön Savaşlarının bir sonucu olarak yok edildi.[2] Pön Savaşlarından sonra Romalılar Pön terimini hain anlamına gelen sıfat olarak kullandılar.
İber'den Kıbrıs'a kadar uzanan yerleşim yerlerinde Pön kalıntıları hala bulunabilir.
Önemli Kartacalılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Septimius Severus (Fenikeliler tarafından kurulan Libya, Leptis Magna doğumlu Pön kökenli Roma İmparatoru)
- Caracalla
- Vibia Perpetua (erken Hristiyan şehit, aynı zamanda Kartaca doğumlu)
- Hannibal, Kartacalı general
- Hamilcar Barca, Kartacalı general, Hannibal'in babası
- Hasdrubal Barca, Kartacalı amiral, Hannibal'in erkek kardeşi
- Dido, Kartaca'nın kurucusu ve ilk kraliçesi
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Fenike dili
- Antik Kartaca
- Tunus tarihi
- Plautus'un Poenulus adlı komedisi, Romalıların Kartacalılara karşı bakış açısını göstermektedir. Pön dilinde çok sayıda bölüm içerir.
- Nar cinsi olan Punica, Romalılar tarafından mala punica ("Pön elması") olarak bilinir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ The Phoenicians 7 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. retrieved 12 October 2009
- ^ Chris Scarre, "The Wars with Carthage", The Manawy Historical Atlas of Ancient Rome (London: Penguin Books, 1995), 24–25.