Kıta Ablukası

Kıta Ablukası, 1807-1814 döneminde Fransa ve uydu devletlerinin, Büyük Britanya Krallığı'na uyguladığı ambargodur.

Büyük Britanya Krallığı ile Fransa arasındaki düşmanlık Orta Çağ'a dayanıyordu, cumhuriyetçi devrime Büyük Britanya Krallığı'nın başından beri karşı çıkması düşmanlığı pekiştirmişti. Sanayi Devrimi ile beraber İngiltere'nin başlattığı atılım Fransa'yı ürkütmekteydi. Deniz yoluyla adayı işgal etmek isteyen Napolyon'un planları Trafalgar yenilgisi ile suya düşünce Napolyon bir yıpratma savaşına karar verdi.

1807'den itibaren tüm Fransız limanları Britanyalılara kapatıldı. Ayrıca Fransız güdümündeki diğer kıta ülkeleri de (Rusya, Avusturya, İspanya, Hollanda, İtalya, Prusya vs) ablukaya katılmaya zorlandı.

Fransa-Rusya ve Büyük Britanya Krallığı-ABD savaşları

Napolyon tüm kıtada hiçbir gedik bırakmamak istiyordu ve kıtadaki tüm krallara boyun eğdirmeye kalkıştı ancak Portekiz ve İsveç kararı kabul etmedi.

1807'de Fransızlar karadan ve denizden Portekiz'e saldırdı. Kral, Britanya donanmasının yardımıyla Brezilya'ya kaçmayı başardı; ülkesi işgal edildi. Ancak Napolyon'un bölgedeki kontrolü artırmak istemesi yerli halkı rahatsız etti ve Yarımada Savaşı patlak verdi.

İsveç ise Rusya tarafından işgal edilerek susturuldu. Ancak Britanya'nın desteğini arkasına alan İsveç direnişçileri, Napolyon'un eski dostu ve yeni düşmanı Bernadotte'un önderliğinde savaşı sürdürdü.

Napolyon'un bu hesapsız girişimi başarısız oluyordu. Abluka, Büyük Britanya'nın aksine kıta Avrupa'sını vurdu. Avrupa pazarını kaybeden Britanyalılar yeni pazar arayışını hızlandırdılar ve dünyanın geri kalan kısmına yayıldılar. Kıtanın Napolyon diktası altında adeta felç olması Büyük Britanya Krallığı'yı deniz aşırı ülkelerde rakipsiz bıraktı ve büyük sömürge imparatorluğunun kuruluşunu hızlandırdı.

Öte yandan kıtada pek çok mal bulunamaz hale gelmişti. Napolyon'un ticareti düzenleyen baskıcı kararnameleri diğer Avrupa ülkelerinde hoşnutsuzluk yarattı. Ablukadan zarar gören Rusya, karara daha fazla uymayacağını açıkladı ve 1812'de limanlarını Büyük Britanya'ya açtı. Politikasının başarısız olduğu gerçeğini bir türlü hazmedemeyen Napolyon işi inada bindirdi, ablukadan vazgeçmek yerine Rusya'ya savaş açtı.

Büyük Britanya'nın okyanus ötesindeki baş düşmanı olan ABD ise Fransa'ya destek amacıyla ablukaya katılmıştı. Bu karar Büyük Britanya için bir tehditti; ablukanın kıta dışına sıçramaması için İngilizler 1812'de ABD'ye savaş açtı.

Avrupa krallarının gönülsüzce sürdürdüğü abluka, Napolyon'un 1814'ye yenilmesiyle beraber kendiliğinden sona erdi.

Kıta Ablukası'nın başarısız oluşu, 19. yüzyılda adeta kural haline gelen "denizlere hükmeden dünyaya hükmeder" savının en büyük kanıtlarından biridir.