İçeriğe atla

III. Vittorio Emanuele

Vikipedi, özgür ansiklopedi
III. Vittorio Emanuele
1918ʼde III. Vittorio Emanuele
İtalya Kralı
Hüküm süresi29 Temmuz 1900 – 9 Mayıs 1946
Önce gelenI. Umberto
Sonra gelenII. Umberto
Etiyopya İmparatoru
Hüküm süresi9 Mayıs 1936 – 5 Mayıs 1941
Önce gelenHaile Selassie
Sonra gelenHaile Selassie
Arnavutluk Kralı
Hüküm süresi16 Nisan 1939 – 8 Eylül 1943
Önce gelenZogu
Sonra gelenZogu (resmi olarak)
Doğum11 Kasım 1869(1869-11-11)
Napoli, İtalya Krallığı
Ölüm28 Aralık 1947 (78 yaşında)
İskenderiye, Mısır Krallığı
DefinVicoforte Mabedi
Eş(ler)i
Çocuk(lar)ı
Tam adı
Vittorio Emanuele Ferdinando Maria Gennaro di Savoia-Carignano
HanedanSavoy
Babasıİtalya Kralı I. Umberto
AnnesiSavoy Prensesi Margherita
İmza

III. Vittorio Emanuele (11 Kasım 1869, Napoli - 28 Aralık 1947), 1900-1946 arasında İtalya kralı.

Babası Kral I. Umberto'nun bir suikast sonucunda ölmesi üzerine 1900 yılında tahta çıktı. Meclisin eğilimine uyum göstererek liberal bir hükûmet kurulmasını onayladı. İtalya'nın 1911 yılında Osmanlı Devleti'ne savaş açmasını, 1915 yılında da İtalya'nın I. Dünya Savaşı'na girmesini savundu. Savaşın parlamenter sistemde yarattığı tıkanıklık sırasında, hükûmetin sıkıyönetim önerisini onaylayarak Benito Mussolini'nin yükselişini önleyebileceği halde, iktidarın faşistlerin eline geçmesine seyirci kaldı. Çok geçmeden de Mussolini diktatörlüğünün göstermelik kralı haline geldi. Sicilya'nın Müttefikler tarafından işgal edilmesine kadarki süreçte Mussolini'ye güven duydu ve onu destekledi.[1] Mussolini'nin bütün radikal, gayri-demokratik ve illegal eylemlerini de onayladı.[2] Nisan 1943'te, çoğu yetkisini oğlu Veliaht Umberto'ya devretti. İtalya'nın II. Dünya Savaşı'nda uğradığı askeri bozgunların ardından Müttefikler 10 Temmuz 1943 tarihinde Sicilya'yı ele geçirince, Mussolini'nin kendisine olan güvenine rağmen[3] Mussolini'yi tutuklatıp Mareşal Pietro Badoglio'yu başbakanlığa atadı. Ama bu girişimi İtalya'yı savaştan çıkartmaya da, kendisini içine düştüğü güç durumdan kurtarmaya da yetmedi. Müttefiklerin Roma'yı kurtarmasından bir gün sonra unvanını korumakla beraber tüm yetkilerini oğlu Veliaht Prens Umberto'ya devretti. Güney İtalya'da bulunan ABD birliklerine sığındı. Monarşi konusunda yapılacak halk oylamasını hanedanın lehinde etkileyebilmek için 9 Mayıs 1946 tarihinde Umberto lehine tahttan bütünüyle çekildi. Ancak yapılan 1946 İtalya anayasa referandumu sonucunda monarşinin kaldırılması ve cumhuriyetin ilan edilmesi[4] üzerine baba-oğul sürgüne gönderildi. Mısır Krallığı'na sığındı. 1947 yılında İskenderiye'de öldü ve Azize Katerina Katedrali sunağının arkasına gömüldü.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Operasyon Mussolini (Dünyayı Sarsan Kurtarma Harekatı). Selçuk Uygur. Kronik Kitap. s. 37. 
  2. ^ Operasyon Mussolini (Dünyayı Sarsan Kurtarma Harekatı). Selçuk Uygur. Kronik Kitap. ss. 38, 39. 
  3. ^ Operasyon Mussolini (Dünyayı Sarsan Kurtarma Harekatı). Selçuk Uygur. Kronik Kitap. s. 36. 
  4. ^ 20 Haziran 1946 tarihli Resmî Gazete (İtalyanca) 29 Nisan 2021 tarihinde erişilmiştir

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
III. Vittorio Emanuele
Doğumu: 11 kasım 1869 Ölümü: 28 Aralık 1947
Resmî unvanlar
Önce gelen
I. Umberto 		İtalya kralı
29 Temmuz 1900 - 9 Mayıs 1946 		Sonra gelen
II. Umberto
Önce gelen
I. Haile Selassie 		Etiyopya İmparatoru
(Uluslararası kabul görmüş değil) ‌
9 Mayıs 1936 - 5 Mayıs 1941 		Sonra gelen
I. Haile Selassie
Önce gelen
I. Zog 		Arnavutluk kralı
16 Nisan 1939 - 8 Eylül 1943 		Sonra gelen
Makam kaldırıldı
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=III._Vittorio_Emanuele&oldid=32639476" sayfasından alınmıştır