Çin-Japonya ilişkileri

Çin-Japonya ilişkileri (Çince (basitleştirilmiş): 中日关系; Çince (geleneksel): 中日關係; pinyin: Zhōngrì guānxì; Japonca: 日中関係, romanize: Nicchū kankei), Çin ile Japonya arasındaki ikili ilişkilerdir. İki ülke birbirinden coğrafî olarak Doğu Çin Denizi tarafından bölünmektedir. Tarih boyunca Japon dili^[a], mimarisi, kültürü, mutfağı, dini, felsefesi ve hukuku derin bir Çinlileşme geçirdi.^[b] 19. yüzyılın ortasındaki Perry keşif seferi [en] ile Japonya'nın Batı dünyası ile ticarî ilişkilere girmeye zorlanmasının ardından Japonya, 1868 yılı Meiji Restorasyonu boyunca kendisini etkin bir Batılılaşma sürecinden geçirtti ve Çing Hanedanı yönetimi altındaki Çin'i çağdışı bir medeniyet olarak algılamaya başladı. Bu dönemde, gerek I. ve II. Afyon Savaşı, gerekse Sekiz Devlet İttifakı'nın Boxer Ayaklanması'nı bastırmakta oynadığı rolden dolayı Çin, kendisini yabancı kuvvetlere karşı savunamaz hâle geldi. Japonya, Çin'in bu zayıflıklarından istifade önce Birinci Çin-Japon Savaşı, sonra da İkinci Çin-Japon Savaşı'nda Çin'e karşı istilâ yürüttü.

Çin Hükûmeti'ne göre, Çin ile Japonya arasındaki ilişki, Japonya'nın kendi savaş suçlarını Çin'i tatmin edecek şekilde tanımayı reddetmesi nedeniyle gerginliğe uğramıştır. Ancak Japonya Hükûmeti, Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nun genişlemesi ve bunun bulunduğu agresif faaliyetler, Çin-Japonya ilişkilerindeki gerginliğin nedeni olduğunu savunmaktadır. Yüksek rütbeli Japon memurların Yasukuni Tapınağı'na yaptıkları ziyaretler [en] ve bazı Japon tarih ders kitaplarında [en] 1937 Nankin Katliamı'na dair revizyonist söylemlerin yer alması gibi Japon savaş suçlarıyla ilgili unsurlar, Çin-Japonya ilişkilerinde gerilim yaratan başlıca noktalardandır. Ancak Eylül 2006'da Shinzō Abe'nin Japonya başbakanı olarak seçilmesinden sonra Çin ile Japonya önemli ölçüde yakınlaştı ve 2010'da Çin ile Japonya'nın katıldığı ortak bir tarihsel çalışmadan, Japon savaş suçlarına dair yeni bir fikir birliğinin ulaşılmasına yol açan bir rapor ortaya çıktı.^[1]^[2] Senkaku Adaları tartışması da Doğu Çin Denizi'nde hasmane karşılaşmalar, iki ülke arasında gerginlik yaratan söylemler ve Çin anakarası ile Tayvan'da Japon karşıtı protestolara [en] sebep oldu.^[3]

Ülkeler arasındaki anlaşmazlıklara rağmen, Çin-Japonya ilişkileri gitgide gelişmektedir ve her iki taraf, "yeni bir başlangıcın" peşinde birbiriyle sağlam bağlar kurmaya odaklandıklarını belirtmiştir. İki ülke, küresel ticaret ile Asya'nın ekonomik faaliyetlerini artırmak, "Bir Kuşak, Bir Yol" İnisiyatifi üzerinde el ele işbirliğinde bulunmak,^[4] deniz ve hava iletişim sistemleri kurmak ve çok sayıda üst düzey zirve ve danışma düzenlemek dahil olmak üzere farklı alanlarda işbirliğinde bulunmaya başlamıştır.^[5]^[6]^[7]^[8]^[9] 2018'de iki ülke, aralarındaki bağları daha fazla derinleştirmeye vâât etti, ticaret savaşı konusunda hemfikir olduklarını gösterdiler ve Shinzō Abe, "Japonya-Çin ilişkileri büyük bir gelişme yönünde ilerliyor" diye bir ifadede bulundu.^[10]^[11] 2022'de Çin ile Japonya, aralarındaki ilişkilerin normalleşmesinin 50. yıl dönümünü andı.^[12]

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Relations of China and Japan ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Dipnot

^ Japonca söz varlığının büyük kısmını Çince kökenli sözcükler oluşturur; bakınız: Kango (Japonca)
^ Karşılaştırma için bakınız: Çin mimarisi, Çin kültürü, Çin mutfağı, Çin'de din, Çin felsefesi ve Çin hukuku [en].

Kaynakça

^ Nanjing by the Numbers 24 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Foreign Policy. 9 February 2010.
^ "Backlash over the alleged China curb on metal exports" 15 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Daily Telegraph, London, 29 Aug 2010. Retrieved 30 August 2010.
^ Jash, Amrita (22 Şubat 2017). "Diaoyu/Senkaku islands dispute: identity versus territory". Policy Forum. 23 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2022.
^ Amrita, Jash (2017). "Is China-Japan Relations Envisaging a Phase of Détente?". IndraStra Global (İngilizce). 9 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2018 – CORE (UK) vasıtasıyla.
^ "Japan ready to cooperate with China on global trade plan". South China Morning Post (İngilizce). 17 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2022.
^ "China, Japan hold talks on maritime affairs - Xinhua | English.news.cn". news.xinhuanet.com. 9 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2022.
^ "Japan to help finance China's Belt and Road projects". CNBC. 5 Aralık 2017. 9 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2022.
^ "Momentum for improving Japan-China relations | The Japan Times". The Japan Times. 9 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2022.
^ Gao, Charlotte. "China-Japan Relations Move Toward a 'New Start'". The Diplomat. 9 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2022.
^ Landers, Peter (12 Eylül 2018). "Japan and China Find Common Ground in Trump's Tariffs as Leaders Meet". Wall Street Journal. 9 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2022.
^ "Shinzo Abe and Xi Jinping 'pledge Japan and China will deepen ties'". South China Morning Post (İngilizce). 17 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2022.
^ "China considers in-person event to mark normalization of ties with Japan". The Japan Times. 19 Ocak 2022. 22 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2022.

[1] Japonca söz varlığının büyük kısmını Çince kökenli sözcükler oluşturur; bakınız: Kango (Japonca)

[2] Karşılaştırma için bakınız: Çin mimarisi, Çin kültürü, Çin mutfağı, Çin'de din, Çin felsefesi ve Çin hukuku [en].

[Ref_ac-3] Nanjing by the Numbers 24 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Foreign Policy. 9 February 2010.

[4] "Backlash over the alleged China curb on metal exports" 15 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Daily Telegraph, London, 29 Aug 2010. Retrieved 30 August 2010.

[5] Jash, Amrita (22 Şubat 2017). "Diaoyu/Senkaku islands dispute: identity versus territory". Policy Forum. 23 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2022.

[6] Amrita, Jash (2017). "Is China-Japan Relations Envisaging a Phase of Détente?". IndraStra Global (İngilizce). 9 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2018 – CORE (UK) vasıtasıyla.

[7] "Japan ready to cooperate with China on global trade plan". South China Morning Post (İngilizce). 17 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2022.

[8] "China, Japan hold talks on maritime affairs - Xinhua | English.news.cn". news.xinhuanet.com. 9 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2022.

[9] "Japan to help finance China's Belt and Road projects". CNBC. 5 Aralık 2017. 9 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2022.

[10] "Momentum for improving Japan-China relations | The Japan Times". The Japan Times. 9 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2022.

[11] Gao, Charlotte. "China-Japan Relations Move Toward a 'New Start'". The Diplomat. 9 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2022.

[UStrade-12] Landers, Peter (12 Eylül 2018). "Japan and China Find Common Ground in Trump's Tariffs as Leaders Meet". Wall Street Journal. 9 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2022.

[deeperties-13] "Shinzo Abe and Xi Jinping 'pledge Japan and China will deepen ties'". South China Morning Post (İngilizce). 17 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2022.

[14] "China considers in-person event to mark normalization of ties with Japan". The Japan Times. 19 Ocak 2022. 22 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2022.

[a]

[b]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]