Philippine News Agency
 | |
| Buod ng News agency | |
|---|---|
| Pagkabuo | 1 Marso 1973 |
| Preceding News agency |
|
| Punong himpilan | Philippine Information Agency Building, Visayas Avenue, Barangay Vasra, Quezon City, Philippines 14°39.3′N 121°2.8′E / 14.6550°N 121.0467°E |
| Mga tagapagpaganap News agency |
|
| Pinagmulan na News agency | Presidential Communications Operations Office |
| Websayt | pna.gov.ph |
Ang Philippine News Agency (PNA) ay ang opisyal na ahensya ng balita ng gobyerno ng Pilipinas. Ang PNA ay nasa ilalim ng pangangasiwa at kontrol ng News and Information Bureau, isang kalakip na ahensya ng Presidential Communications Operations Office. Ito ay itinatag noong Marso 1, 1973 ni Pangulong Ferdinand Marcos,[1] at kasalukuyang may punong-tanggapan sa Quezon City.[2]
Kasaysayan
[baguhin | baguhin ang wikitext]Philippine News Service
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang Philippine News Service (PNS) ay inorganisa noong 1950 bilang isang kooperatiba sa pangangalap ng balita ng mga tagapaglathala noon ng mga nangungunang pambansang pahayagan: ang Manila Times-Mirror-Taliba, Manila Chronicle, Manila Bulletin, Philippines Herald, Evening News, Bagong Buhay, at The Fookien Times. Ang pangunahing tungkulin nito noon ay ang pagbibigay ng pang-araw-araw na balita at mga larawan mula sa mga lalawigan para sa mga pahayagang naroon gayundin sa mga taong nakatira sa probinsiya.[3]
Ginamit din ng mga istasyon ng radyo at telebisyon ang mga kwento ng PNS para sa isang nakapirming buwanang bayad o subscription. Ang mga dayuhang ahensya ng balita, gaya ng Associated Press, United Press International, Reuters, at Agence France-Presse, at ilang pribadong entity ay pinahintulutan ding mag-subscribe.[3]
Sa pamamagitan ng lumang sistema ng koreo, pinananatili rin nito ang isang kasunduan sa pagpapalitan ng balita sa mga dayuhang ahensya ng balita tulad ng Antara ng Indonesia, Bernama ng Malaysia, Kyodo ng Japan, Yonhap ng South Korea, Central News Agency ng Taiwan, at TASS ng dating Unyong Sobyet, at ilang iba pa.[3]
Nang ideklara ni Pangulong Marcos ang batas militar noong Setyembre 23, 1972, napilitan ang PNS na itigil ang 24-oras na pang-araw-araw na operasyon nito dahil ang mga pangunahing kliyente nito–mga pahayagan, radyo, at mga istasyon ng telebisyon–ay pinadlock at binantayan ng mga tropa ng gobyerno. Sa oras ng pagsasara nito, ang PNS ay may mga 120 news correspondents mula sa lahat ng probinsya at lungsod ng bansa.[3]
Establishment
[baguhin | baguhin ang wikitext]Humigit-kumulang apat na buwan pagkatapos ng pagpataw ng batas militar, pinahintulutan ni Marcos ang ilang diyaryo at mga broadcast outfit na muling magbukas. Isang grupo ng mga dating editor ng pahayagan ang nagtanong noon sa Kalihim ng Kagawaran ng Pampublikong Impormasyon (DPI) at kalaunan kay Senador Francisco S. Tatad na tuklasin ang posibilidad na magbukas ng isang ahensya ng balita ang gobyerno sa pamamagitan ng pagkuha ng World War II-vintage teletype machine at iba pang kagamitan ng PNS.[3]
Nagbunga ang pagpupursige ng naturang grupo ng mga editor na muling magtayo ng mas dynamic na wire news agency nang payagang magbukas muli ang PNS ngunit sa ilalim ng bagong pangalan – Philippines News Agency (PNA) bilang opisyal na news outfit ng gobyerno.[3]
Ang mga negosasyon para sa pagkuha ng mga kagamitan ng PNS ay ginawa ng isang grupo ng mga dating pahayagan mula sa tanggapan ni Tatad sa Malacañang, kabilang ang yumaong Bureau of National and Foreign Information (BNFI) Director Lorenzo J. Cruz at ang yumaong Press Undersecretary Amante Bigornia.[3]
Si Jose L. Pavia, ang yumaong dating executive editor ng hindi na gumaganang Philippines Herald, ay itinalaga bilang unang general manager ng infant news agency. Pinamunuan niya ang paunang 11-miyembrong kawani nito, kasama ang yumaong Renato B. Tiangco bilang managing editor; at Severino C. Samonte bilang pambansang panlalawigang editor ng mga balita.[3]
Bilang ahensya ng balita ng gobyerno, ang PNA ay nilikha sa ilalim ng Special Department Order na inisyu ni Tatad sa ilalim ng BNFI, ang unang mother bureau nito na nagbigay ng pondo nito.[3]
Ang PNA ay inilunsad noong Marso 1, 1973, bilang opisyal na ahensya ng balita ng pambansang pamahalaan. Una nang ginamit ng ahensya ang mga editorial office na binakante ng PNS sa ikalawang palapag ng National Press Club (NPC) of the Philippines Bldg. sa daan ng Magallanes Drive sa Intramuros, Manila.[3]
Nang buksan ni Kalihim Tatad ang switch para ilunsad ang PNA noong hapon ng Marso 1, 1973, sa Malacañang, sinabi niya: "Ang Philippines News Agency ay gagana sa pinakamahusay na tradisyon ng mga propesyonal na ahensya ng balita sa mundo."[3]
Noong mga taon ng batas militar, sinakop ng PNA, kasama ang tinatawag na “Big Four” na mga ahensya ng balita – Reuters, AFP, AP, at UPI – ang buong kapuluan, na nagdadala ng mga balita sa buong Pilipinas sa labas ng mundo hangga't maaari. Sa ilang sandali, pumasok pa ang PNA sa isang kasunduan sa pagpapalitan ng balita sa ilang mga dayuhang ahensya.[4]
Pagpapalawak
[baguhin | baguhin ang wikitext]Isang taon pagkatapos ng pagka-bukas nito, pinasinayaan ng PNA ang kauna-unahang domestic bureau nito sa Cebu City, ang pangalawa sa pinakamalaking, pinakakosmopolitan na lungsod sa bansa. Noong taong 1974, binuksan ng PNA ang mga bureaus nito sa Iloilo, Baguio, Davao, San Fernando, Pampanga; Cagayan de Oro, Bacolod, at Dagupan. Pagkatapos ay sinundan ng Lucena City, Legazpi, Cotabato, Tacloban, Zamboanga, Dumaguete, Iligan, Laoag, Tuguegarao, San Fernando, La Union; maging ang Jolo, Sulu; at Los Baños, Laguna.[4]
Ang pinakamataas na bilang ng mga domestic bureaus ay nasa 23 noong 1975, kasama ang pagbubukas ng karagdagang mga kawanihan sa Cabanatuan City, General Santos City, at Tagbilaran City. Gayunpaman, ang bilang ng mga kawanihan na ito ay nabawasan nang husto resulta ng mga hakbang sa pagbabawas ng gastos sa mga susunod na taon.[4]
Pagkatapos ng EDSA
[baguhin | baguhin ang wikitext]Hanggang sa unang bahagi ng 1986, ang PNA, sa pamamagitan ng dating Office of Media Affairs (OMA) na pinamumunuan ng nooy ay Ministro ng Impormasyon na si Gregorio S. Cendana, ay may mga tanggapan sa ibat-ibang lugar sa labas ng Pilipinas: San Francisco, California; Sacramento, Los Angeles, New York, Washington, DC, Chicago, Toronto (Canada), Sydney (Australia) at Jeddah. Isinara ang mga ito pagkatapos ng EDSA Revolution.[4]
Sa panahon ng reorganisasyon ng gobyerno noong 1987, ang BNFI ay inalis at pinalitan ng dalawang bagong bureaus–ang kasalukuyang News and Information Bureau (NIB) at ang Bureau of Communications Services (BCS).[4]
Ngayon
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang Philippine News Agency ay nananatiling isang dibisyon ng News and Information Bureau. Ang ahensya ay isang attached agency ng Presidential Communications and Operations Office (PCOO).
Mga kilalang tao sa PNA Newsroom
[baguhin | baguhin ang wikitext]- William Thio
- Marita Moaje
- Rom Dulfo
- Stephanie Sevillano
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ "Official Week in Review: March 2 – March 8, 1973". Official Gazette of the Republic of the Philippines. 12 Marso 1973. Inarkibo mula sa orihinal noong 31 Oktubre 2020. Nakuha noong 21 Agosto 2020.
{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Agencies". AsiaNet. Inarkibo mula sa orihinal noong 12 Agosto 2019. Nakuha noong 21 Agosto 2020.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 3.00 3.01 3.02 3.03 3.04 3.05 3.06 3.07 3.08 3.09 3.10 Samonte, Severino. "PNA's birth in 1973 came a year after PNS' death". Philippine News Agency. Philippine News Agency. Nakuha noong 27 Pebrero 2021.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 Samonte, Severino. "PNA marks 46th year". Philippine News Agency. Philippine News Agency. Nakuha noong 7 Marso 2021.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)Samonte, Severino. "PNA marks 46th year". Philippine News Agency. Philippine News Agency. Retrieved 7 March 2021.