2013 sa Pilipinas
Itsura
Ito ang mga pangyayari ng 2013 sa Pilipinas.
Mga nanunungkulan
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Kongreso:
- Pangulo ng Mataas na Kapulungan (Senado):
- Ika-15 na Kongreso: Juan Ponce Enrile, Sr. (PMP) (Nagbitiw noong Hunyo 5); Jinggoy Estrada (Acting noong Hunyo 5-30)
- Ika-16 na Kongreso: Franklin M. Drilon (Liberal) (Simula nang magbukas, Hulyo 22)
- Ispiker ng Mababang Kapulungan (Kapulungan ng mga Kinatawan):
- Ika-15 na Kongreso: Feliciano R. Belmonte, Jr. (Liberal) (Hanggang natapos noong Hunyo 30)
- Ika-16 na Kongreso: Feliciano R. Belmonte, Jr. (Liberal) (Nahalal noong Hulyo 22)
- Pangulo ng Mataas na Kapulungan (Senado):
Kaganapan
[baguhin | baguhin ang wikitext]Pebrero
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Pebrero 12 -- Nagpadala si Jamalul Kiram III, ang sultan ng Sulu, ng 200 mga armadong tagasunod na sinasabing bahagi ng kanyang "royal army" ng Sultanato ng Sulu, na sumalakay sa Lahad Datu, Sabah, upang okupahin ang bahagi ng inaangking estado ng Sabah, na nagiging sanhi ng isang hidwaan na sumubok sa ugnayang bilateral ng Pilipinas at Malaysia. Pagkatapos ng 17 araw, ipinahayag ng Malaysia noong Marso 1, ng pagwawakas sa 17-araw na sagupaang inudyukan ng grupo. [1]
Marso
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Inantala ng Korte Suprema ng Pilipinas ang pagpapatupad ng Responsible Parenthood at Reproductive Health Act na magbibigay sana ng libreng contraception sa mahihirap na kababaihan at kinakailangan ng sex education sa mga paaralan.
Mayo
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Mayo 9 -- Pinaputukan mula sa sasakyang-dagat ng Philippine Coast Guard vessel ang isang Taiwanese fishing vessel sa Balintang Channel na di-umano'y sa loob ng teritoryong maritime ng Pilipinas, ang territoryal na tubig at EEZ na kapwa inaangkin ng dalawang bansa, Pilipinas at Taiwan, na ikinamatay ng isang mangingisdang Taiwanese.
- Mayo 13 -- Pangkalahatang halalan sa Pilipinas, 2013.
- Mayo 15 -- Ang Enhanced Basic Education Act of 2013, karaniwang kilala bilang K-12 program ay nilagdaan.[2]
- Mayo 28 -- Naunang ipinahayag ng COMELEC ang 38 grupo bilang mga nagwaging party list sa Halalan. Nagwagi ang partidong pro-life na Buhay (nakakuha ng 1.2 milyong boto) na tanging nagkamit ng 3 upuan sa Kongreso, habang 13 ang nagkamit ng 2 upuan bawat isa, at 24 iba pa ang nagkamit ng tig-iisang upuan. May lima pang upuan ang nanatiling bakante.[3][4]
Hunyo
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Hunyo 6 -- Inilabas ng COMELEC ang pinakahuling canvass report para sa Halalan sa pagka-Senador. Ang mga sumusunod ay mga nangunang labindalawang Senador ayon ritoː[5][6]
- Grace Poe (nakakuha ng 20.3 milyong mga boto)
- Loren Legarda (18.6 milyong mga boto)
- Alan Peter Cayetano (17.5 milyong mga boto)
- Francis Escudero (17.5 milyong mga boto)
- Nancy Binay (16.8 milyong mga boto)
- Sonny Angara (16 milyong mga boto)
- Bam Aquino (15.5 milyong mga boto)
- Aquilino Pimentel III (14.7 milyong mga boto)
- Antonio Trillanes (14.1 milyong mga boto)
- Cynthia Villar (13.8 milyong mga boto)
- Joseph Victor Ejercito (13.6 milyong mga boto)
- Gregorio Honasan (13.2 milyong mga boto)
Hulyo
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Hulyo 22
- Inihatid ni Pangulong Benigno Aquino III ang ika-apat na State of the Nation Address na ginanap sa Batasang Pambansa, kasunod ng maraming protesta laban sa SONA.
- Politika at eleksiyon. Natuldukan ang tampuhan sa pagitan nina Juan Ponce Enrile, Pangulo ng Senado, at Alan Peter Cayetano, noon ay Pinuno ng Mayorya sa Senado, nang magbukas ang ika-16 na Kongreso. Ang alitan ay nagsimula noong ika-15 na Kongreso kung saan nagpalitan ng maanghang na salita ang dalawa.[11]
- Hulyo 26 -- Batas at krimen. Ayon sa LTFRB, ang pagbabawal sa mga bus sa pagpasok sa Maynila ay ilegal, ngunit nanindigan ang lokal na pamahalaan na legal ang ipinasa nilang resolusyon.[12]
- Hulyo 27
- Nagpahayag ng kanilang kasarinlan mula sa Pilipinas ang United Federated States of Bangsamoro Republik (UFSBR).
- Alitang armado at mga pag-atake. Isang pagsabog sa Lungsod ng Cagayan De Oro na ikinasanhi ng pagkamatay ng 6 na tao at 37 sugatan.[13]
- Batas at krimen. Muling pinayagan ng lokal na pamahalaan ng Maynila ang pagpasok at pagdaan ng mga bus na may prangkisa sa mga kalsada ng lungsod. Naglabas si Alkade Joseph Estrada ng mga kundisyon: kailangang may disiplina, siguruhing hindi makakasagabal sa trapiko at higit sa lahat, bawal mag-terminal o umistambay saanmang panig ng Maynila.
- Hulyo 29 -- Sining at kultura. Itinanghal na Mutya ng Pilipinas 2013 si Koreen Medina sa nakaraang patimpalak ng pagandahan sa Lungsod ng Taguig.[14]
Agosto
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Agosto 2 -- Internasyonal na relasyon. Dumating sa karagaran ng Pilipinas ang BRP Ramon Alcaraz, ang pinakabagong barkong pandigma ng bansa mula sa Estados Unidos.[15]
- Agosto 5
- Alitang armado at mga pag-atake. Umabot sa 8 katao ang namatay habang 24 iba pa ang sugatan matapos ang isang pagsabog sa Lungsod ng Cotabato.[16]
- Batas at krimen. Parehong nagdesisyon ang Senado at Kamara na itigil ang planong pag-iimbestiga sa kontrobersiyal na pork barrel fund scam matapos mapagkasunduan ng mga senador na ipagpaliban muna ito hangga’t hindi pa natatapos ang imbestigasyon ng ilang ahensiya ng gobyerno.[17]
- Agosto 6 -- Kalusugan. Ayon sa Kagarawan ng Kalusugan, mahigit sa kalahating milyong Filipino ang may problema sa mata, ang tatlong pinakamadalas na sanhi ng pagkabulag ay katarata, glaucoma at macular degeneration.[18]
- Agosto 7 -- Alitang armado at mga pag-atake. Sugatan ang 7 sundalo sa Maguindanao matapos sumabog ang isang bomba.[19]
- Agosto 8
- Batas at krimen. Inirekomenda ng Pambansang Kawanihan ng Pagsisiyasat (NBI) ang pagsasampa ng kasong pagpatay sa kapwa laban sa walong tauhan ng Tanúrang Baybayin ng Pilipinas (PCG), kabilang ang kanilang namumunong opisyal, na sangkot sa pamamaril na nagresulta sa pagkamatay ng mangingisdang taga-Taiwan sa Balintang noong nakalipas na Mayo 9.
- Internasyonal na relasyon. Inalis ng Taiwan ang lahat ng pagbabawal na ipinataw sa Pilipinas pagkatapos humingi ng tawad ni Pangulong Benigno Aquino sa pamilya ng napatay na mangingisda sa Balintang noong Mayo 9.[20]
- Agosto 9 -- Kalikasan. Ipinagbawal ang paghuli at pagkain ng mga hayop-dagat sa ilang parte ng probinsiya ng Kabite dahil sa pagtagas ng langis sa karagatan.[21]
- Agosto 12
- Sakuna at aksidente. Bagyong Labuyo (Utor - Internasyonal na pangalan), 2013: Nagsuspinde ng klase sa iba’t ibang antas ang ilang paaralan sa Maynila at maging sa mga probinsiya dahil sa pananalasa ng bagyong Labuyo. Isa ang patay dahil sa pagguho ng lupa sa probinsiya ng Benguet. Ipinasara rin ang Daang Kennon. Matinding hinagupit ng bagyo ang probinsiya ng Aurora, matapos nitong lumapag sa lupain ng Casiguran.[22][23][24]
- Palakasan. Tinalo ng Iran ang koponan ng Pilipinas sa Kampeonato ng FIBA Asya 2013 sa talang 85-71.
- Agosto 13
- Internasyonal na relasyon. Itinaas ni Pangulong Barack Obama ng Estados Unidos ang badyet ng tulong militar sa Pilipinas mula sa 30 milyong dolyar sa 50 milyong dolyar.[25]
- Batas at krimen. Kinumpirma kahapon ni Leila de Lima, kalihim ng Kagawaran ng Katarungan na sa mga susunod na linggo ay inaasahang maisasampa na ang kaso laban sa ilang mambabatas na sangkot sa P10 bilyong pork barrel scam.
- Agosto 14
- Sakuna at aksidente. Isinailalim sa Katayuan ng Sakuna ang mga bayan ng Dinalungan, Casiguran at Dilasag sa Aurora dahil sa bagyong Labuyo.[26]
- Batas at krimen. Kasalukuyan ng pinaghahanap ng Pambansang Kawanihan ng Pagsisiyasat o NBI si Janet Lim-Napoles, ang negosyanteng itinuturong nasa likod ng P10 bilyong pork barrel scam matapos magpalabas ng utos ng pagpapadakip o "warrant of arrest" ang Regional Trial Court ng Makati.[27]
- Agosto 15 -- Internasyonal na relasyon. Itinaas ng Kagawaran ng Ugnayang Panlabas o DFA ang antas ng alerto bilang 3 sa Ehipto at pansamantalang ipinatigil ang pagpapadala ng mga manggagawa dahil sa kaguluhang nagaganap sa Cairo.[28]
- Agosto 16 -- Sakuna at aksidente. Lumubog ang barko ng MV St. Thomas Aquinas pagkatapos bumangga sa isa pang barkong pangkargamento sa Cebu, 26 katao ang unang naiulat na namatay. Noong Agosto 17, Tumaas sa bilang na 31 katao ang patay at 170 pa ang nawawala.[29][30]
- Agosto 19 -- Sining at kultura. Itinanghal si Megan Young bilang Miss World-Philippines 2013.[31]
- Agosto 21
- Sakuna at aksidente. Umabot na sa 7 ang nasawi at mahigit 600,000-katao ang naapektuhan ng hagupit ng nagsanib-puwersang bagyong "Maring" at habagat, naparalisa ang buong Maynila at malaking bahagi ng Luzon.
- Sakuna at aksidente. Natagpuang buhay ang isang mangingisdang taga-Batanes na nawala noon pang Agosto 11, sa bansang Hapon matapos tangayin ng kanyang bangka ng malalakas na alon. [32]
- Agosto 22 -- Sakuna at aksidente. Pumasok na sa teritoryo ng Tsina ang bagyong Maring "Trami" (internasyonal na pangalan) pagkatapos manalanta at kumitil ng 17 katao sa Pilipinas.[33]
- Agosto 23 -- Sakuna at aksidente. Nasa 662 pa ring mga lugar ang nananatiling lubog sa baha dahil sa habagat, mula ito sa 88 munisipalidad na sakop ng Rehiyon I, III, IV-A, IV-B at Pambansang Punong Rehiyon o Maynila.
- Agosto 26 -- Politika at eleksiyon. Binuo at ginawa ang ang malawakang kilos protesta laban sa Priority Development Assistance Fund scam sa iba't-ibang lugar sa buong bansa. Nagsagawa rin ang komunidad ng mga Pilipino sa buong mundo ng welga ng pagkakaisa. Ang pinakamalaking demonstrasyon na ginanap ay ang Martsa ng Milyong Katao sa Luneta Park sa Maynila.[34]
- Agosto 28 -- Batas at krimen. Sumuko si Janet Lim-Napoles kay Pangulong Benigno Aquino III, kasunod ng pag-anunsuyo ng Pangulo na gagantimpalaan ng 10-milyong piso kung sino ang makakapagturo sa kanyang kinaroroonan. Si Napoloes ay hinanap ng awtoridad dahil sa kaugnayan nito sa pork barrel scam.[35][36]
Setyembre
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Setyembre 9-28 -- Alitang armado at mga pag-atake. 2013 Krisis sa Lungsod ng Zamboanga: Sagupaan ng nasa 200 mga tagasunod ng Moro National Liberation Front na pinamumunuan ni Nur Misuari, at pwersa ng pamahalaan, sa Lungsod ng Zamboanga, na nagparalisa ng aktibidad pang-ekonomiyang sa lungsod.[37][38]
- Setyembre 9 -- Ang mga tagasunod ni Nur Misuari, lider ng mga separatistang Muslim, ay nagsagawa ng isang pag-atake sa lungsod.[39]
- Setyembre 16 -- Naglunsad ang Sandatahang Lakas ng Pilipinas ng isang pag-atake gamit ang helikopter laban sa mga rebeldeng Moro National Liberation Front sa ilang parte ng lungsod.
- Setyembre 17 -- Napalaya ng Hukbong Katihan ng Pilipinas ang dosenang mga katao mula sa pagkakabihag ng mga Moro National Liberation Front sa lungsod.[40]
- Setyembre 21 -- Anim na katao ang namatay sa lungsod sa pagpapatuloy ng bakbakan sa pagitan ng Hukbong Katihan ng Pilipinas at mga miyembro ng Moro National Liberation Front.
- Setyembre 28 -- Itinigil ang pag-iral ng UFSBR bilang pagkatalo sa krisis sa lungsod.
- Setyembre 20 -- Sakuna at aksidente. Inilikas ang mga nakatira sa malalapit sa dagat sa Pilipinas at ipinatigil ang mga serbisyong pandagat maging ang mga pangingisda dahil sa paparating na Bagyong Usagi na may lakas na katergoryang 5.[41]
- Setyembre 21 --Sakuna at aksidente. Tumama ang bagyong Usagi sa hilagang bahagi ng Pilipinas na naging sanhi ng pagbaha, pagguho ng mga lupa at pagparalisa sa mga sasakyan, komunikasyon at elektrisidad.[42]
- Setyembre 28 -- Teatro, kultura at sining: Kinoronahang Miss World 2013 si Miss Philippines Megan Young sa Bali, Indonesia.
Oktubre
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Oktubre 15 -- Bandang 8:12 ng umaga (PST), niyanig ng matinding lindol ang lalawigan ng Bohol na may magnitude ng 7.2 Ms na nagresulta sa 222 nasawi, 976 nasugatan, at 8 nawawala.
- Oktubre 28 -- Nilikha ang Davao Occidental bilang ika-81 lalawigan ng Pilipinas sa Bisa ng Batas Republika Blg. 10360.
Nobyembre
[baguhin | baguhin ang wikitext]- November 7 - Sa unang pagkakataon, humarap sa Senado ang umano'y mastermind sa P10 billion pork barrel scam na si Janet Lim-Napoles upang sagutin ang mga paratang laban sa kanya.
- Nobyembre 8 -- Tinamaan ng Typhoon Haiyan, kilala sa Pilipinas bilang Bagyong "Yolanda", ang mga Rehiyon ng MIMAROPA, Kanlurang Visayas, Gitnang Visayas, at Silangang Visayas. Nanalasa ito sa Tacloban, Leyte. Umabot sa Babala Bilang 4 ang mga probinsya nito. Ito ay nagresulta sa 6,201 nasawi, 27,665 nasugatan, 1,785 nawawala at ₱ 138,552,546.55 (US $ 3,208,322.78) kabuuang pinsala.[43]
Disyembre
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Disyembre 28 -- Ipinatupad ang pagiging lungsod ng bayan ng San Pedro, Laguna, ang ika-144 na lungsod sa bansa, matapos magwagi sa isang plebisito.[44][45] Naunang nilagdaan ni Pangulong Benigno Aquino III ang Batas Republika Blg. 10420[46] na nagsabatas na gawing lungsod ang naturang bayan.[47]
Mga paggunita
[baguhin | baguhin ang wikitext]Mga okasyon sa italiko ay "special holidays ," mga nasa bold ay ang "regular holidays."
Sa karagdagan, inoobserbahan ng maraming lugar ang mga lokal na pista opisyal, tulad ng pagkakatatag ng kanilang bayan. Ito rin ay "espesyal na araw."
- Enero 1 – Unang Araw ng Bagong Taon
- Enero 23 – Bagong Taong Tsino
- Pebrero 25 – Rebolusyong EDSA ng 1986
- Abril 5 – Huwebes Santo
- Abril 6 – Biyernes Santo
- Abril 7 – Sabado de Gloria
- Abril 9 – Araw ng Kagitingan
- Mayo 1 – Araw ng Paggawa
- Hunyo 12 – Araw ng Kalayaan
- Agosto 9: Eid al-Fitr
- Agosto 21 – Araw ni Ninoy Aquino
- Agosto 25 – Araw ng mga Bayani
- Oktubre 15 – Eid al-Adha
- Nobyembre 1 – Araw ng mga Patay
- Nobyembre 2 -- Araw ng mga Kaluluwa
- Nobyembre 30 – Araw ni Bonifacio
- Disyembre 25 – Araw ng Pasko
- Disyembre 30 – Araw ni Rizal
- Disyembre 31 – Bisperas ng Bagong Taon
Kamatayan
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Enero 2 – Stephanie Nicole Ella, biktima ng ligaw na bala. (namatay sa edad 7)
- Enero 7 – Gonzalo "Lito" G. Puyat II, dating pangulo ng FIBA (isinilang Mayo 21, 1933)
- Enero 8 – Fr. Anscar J. Chupungco, OSB, liturhista at teologo. (isinilang Nobyembre 10, 1939)
- Enero 22 – Erlinda Domingo, Alkalde ng Maconacon, Isabela.
- Enero 24 – Pepe Pimentel, TV host. (isinilang Abril 30, 1929)
- Enero 30 – Egay Navarro, cameraman at cinematographer. (isinilang 1950)
- Pebrero 5 – Dennis Aranas, suspek na tumestigo (sa kaso ng pagpaslang).
- Pebrero 6
- Gerardo Espina, Sr., dating Kinatawan (Unang Distrito ng Biliran) sa Mababang Kapulungan. (namatay sa edad 77)
- Henry Halasan, tagapamahayag na pantelebisyon (isinilang Hulyo 15, 1924)
- Pebrero 8 – Elvie Villasanta, komedyante. (isinilang Disyembre 14, 1927)
- Pebrero 10 – Lolong, pinakamalaking buwayang naitala.
- Marso 10
- Edelmiro Amante, Sr., Kinatawan ng Ikalawang Distrito ng Agusan del Norte sa Mababang Kapulungan (2007-2010) at dating Executive Secretary (isinilang Abril 21, 1933)
- Danny Zialcita, direktor sa pelikula. (isinilang Nobyembre 24, 1939)
- Marso 15 – Subas Herrero, aktor. (isinilang Abril 3, 1949)
- Marso 21 – Isagani Cruz, dating mahistrado ng Korte Suprema. (isinilang 1924)[48]
- Marso 23 – Dr. Onofre Copuz, Pambansang Siyentista. (isinilang Disyembre 1, 1926)[49]
- Marso 30 – Bobby Parks, Sr., manlalaro ng basketball.
- Abril 3 – Vicente “Ting” Jayme, dating Kalihim ng Pananalapi. (isinilang Oktubre 27, 1928)
- Abril 7 – Billy Esposo, kolumnista. (namatay sa edad 64)
- Abril 24 – Pedro P. Romualdo, Kinatawan (Distritong Pambatas ng Lalawigan ng Camiguin) sa Kapulungan ng mga Kinatawan (apat na beses: 1987-1998, at 2007-Abril 24, 2013). (isinilang Hunyo 29, 1935)
- Abril 30 -- Roberto Chabet, Ama ng Sining Konseptuwal ng Pilipinas. (isinilang Marso 29, 1937)
- Mayo 12
- Daisy Hontiveros-Avellana, National Artist for Theater. (isinilang Enero 26, 1917)
- Jose Jay Pernes, kandidato sa pagka-Kongresista noong Halalan 2013. (namatay sa edad 49)
- Mayo 15 – Raul Gonzalez, mamamahayag at Vice President of Public Affairs ng Government Service Insurance System. (isinilang 1935)
- Mayo 19 – Bella Flores (Remedios Papa Dancel), aktres. (isinilang Pebrero 27, 1929)
- Mayo 20 – Emmanuel Velasco, dating state prosecutor. (namatay sa edad 54)
- Mayo 28 – Edgar “Eddie” Sinco Romero, National Artist for Cinema and Broadcast Arts. (isinilang Hulyo 7, 1924)
- Hunyo 2 – Brig. Gen. Daniel Lucero, dating tagapagsalita ng Sandatahang Lakas ng Pilipinas.
- Hunyo 12 – Hugo Gutierrez, Jr., dating mahistrado ng Korte Suprema. (isinilang Enero 29, 1927)
- Hunyo 26 – Sammy Lagmay, aktor at komedyante. (namatay sa edad 55)
- Hulyo 5 – Amable “Ama” Quiambao, aktres sa mga pelikula, telebisyon, at teatro. (isinilang Enero 19, 1947)
- Hulyo 9 – Andrea Veneracion, National Artist for Music. (isinilang Hulyo 11, 1928)
- Agosto 15 – Behn Cervantes, direktor at aktor. (isinilang Agosto 26, 1938)
- Agosto 19 – Romeo Candazo, Kinatawan ng nag-iisang distrito ng Lungsod ng Marikina sa Mababang Kapulungan (1992-2001). (isinilang Hunyo 18, 1952)
- Agosto 21 – Rodolfo Tan Cardoso, manlalaro ng chess. (isinilang Disyembre 25, 1937)
- Agosto 25 – Erwin Chiongbian, dating Kinatawan (nag-iisang distrito ng Sarangani) sa Mababang Kapulungan. (namatay sa edad 69)
- Setyembre 7 – Susan Fuentes (Susan Toyogon), Queen of Visayan Songs. (isinilang Nobyembre 1, 1954)
- Setyembre 11 – Francisco “Frank” Chavez, dating Solicitor General. (isinilang Pebrero 6, 1947)
- Setyembre 13 – Nora Daza, personalidad sa pagluluto. (isinilang Disyembre 2, 1928)
- Oktubre 7 – Leandro Mendoza, dating hepe ng pulisya. (isinilang Marso 24, 1946)
- Oktubre 9 – Maximiano Tuazon Cruz, prelado ng Simbahang Romano Katoliko. (isinilang Abril 4, 1923)
- Oktubre 15 – Cancio C. Garcia, dating Associate Justice ng Korte Suprema ng Pilipinas. (isinilang Oktubre 20, 1937)
- Oktubre 18 – Alberto Romualdez, Jr., dating Kalihim ng Kalusugan (1998-2001). (isinilang Setyembre 14, 1940)
- Oktubre 20 – Sultan Jamalul Kiram III, Sultanato ng Sulu. (isinilang Hulyo 16, 1938)
- Oktubre 27 – F. Landa Jocano, antropologo. (isinilang Pebrero 5, 1930)[50]
- Oktubre 31 – Andres R. Narvasa, dating Punong Mahistrado ng Kataas-taasang Hukuman (1991-1998) (isinilang Nobyembre 30, 1928)
- Nobyembre 2 – Renato “Guido” del Prado, aktor. (isinilang 1940)[51]
- Nobyembre 4 – Fr. Jose “Joe” Dizon, aktibista. (isinilang 1948)
- Nobyembre 23 – June Keithley-Castro, personalidad ng People Power (isinilang Marso 10, 1947)
- Nobyembre 29 – Col. Manuel F. Segura, beterano ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig at may-akda ng aklat. (isinilang Enero 1, 1919)
- Disyembre 4 – Pedro Subido, gold medalist. (namatay sa edad 83)
- Disyembre 13 – Ret. Gen. Delfin Bangit, dating hepe ng Sandatahang Lakas ng Pilipinas. (isinilang 1955 o 1956)
- Disyembre 15 – Jonas Joshua Garcia, baguhang boksingero. (namatay sa edad 16)[52]
- Disyembre 18 – Dominic “Papadom” Gamboa, pangunahing bokalista ng bandang Tropical Depression. (isinilang Disyembre 19, 1965)
- December 20 – Ukol Talumpa, Alkalde ng Labangan, Zamboanga del Sur.
- Disyembre 25 – Ismael "Mel" A. Mathay, Jr., dating Alkalde ng Lungsod Quezon (1992-2001). (isinilang Hunyo 26, 1932)
Sa Larangan ng Pamamahayag
Mga mamamahayag na pinaslang sa bansa sa taong 2013 (siyam)[53]ː
- Abril 22, 2013 -- Mario Vendiola Baylosis (Radyo Natin and dxNC-Radyo Suhnann), Kabasalan, Zamboanga Sibugay
- Hulyo 30, 2013 -- Bonifacio Loreto at Richard Kho (Aksyon Ngayon tabloid), Lungsod Quezon
- Agosto 1, 2013 -- Mario Sy (malayang mamamahayag), General Santos City
- Agosto 29, 2013 -- Fernando Solijon (dxLS Love Radio), Iligan City
- Setyembre 4, 2013 -- Vergel Bico, (Kalahi tabloid), Calapan City
- Setyembre 14, 2013 -- Jesus "Jessie" Tabanao (dyRC Radyo Calungsod), Cebu City
- Nobyembre 29, 2013 -- Joas Dignos (dxGT Radio), Valencia City
- Disyembre 11, 2013 -- Rogelio Butalib (107.9 FM Radyo Natin), Tagum City, Davao Del Norte
Estatistika
[baguhin | baguhin ang wikitext]Iba pang impormasyon | |
---|---|
Lawak | 300,000 kilometro kwadrado (115,831 milya kwadrado) |
Populasyon | (Pagtataya noong 2013): 97,571,700[54] |
Kabisera | Maynila (ang ilang mga opisina ng pamahalaan at mga kagawaran ay matatagpuan sa Lungsod ng Quezon at iba pang mga lugar sa Kalakhang Maynila) |
Sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- "The Philippines Year in Review 2013" Naka-arkibo 2021-01-15 sa Wayback Machine. BusinessWorld. 01-24-2014.
- "Yahoo Ph reveals '2013 Year in Review'" Naka-arkibo 2014-04-25 sa Wayback Machine. Manila Times. 12-25-2013.
- "Philippines in 2013" Naka-arkibo 2016-10-11 sa Wayback Machine. Britannica.com
- "Philippine Aviation: 2013 Year In Review" Philippine Flight Network. 12-31-2013.
- "Top news searches in PH - Year in Review 2013" Yahoo News. 12-09-2013
- "Year in Review: Top Travel Trends for 2013 according to Skyscanner" Pinoy Adventurista. 12-16-2013.
- "Intel Philippines Wraps Up 2013 With Year in Review" HardwareZone.com.ph. 12-11-2013.
- "2013 Year in Review" Filipino Journal Alberta
- "Filipino MMA in 2013 – A Year in Review" Naka-arkibo 2018-11-22 sa Wayback Machine. Rappler. 01-16-2014.
- "Top 7 Youth Newsmakers of 2013 (Parts 1[patay na link] and 2)" The Philippine Online Chronicle. 12-29-2013.
- "Top newsmakers - Year in Review 2013"[patay na link] Yahoo News. 12-02-2013.
- "WINNERS: Philippine Edition's 1st Newsmakers Of The Year 2013" Naka-arkibo 2013-09-23 sa Wayback Machine. Philippine Edition. 09-13-2013.
- "In Memoriam: Newsmakers who died in 2013" Naka-arkibo 2015-12-05 sa Wayback Machine. Rappler. 12-30-2013.
- "Telecom exec, 2013 newsmakers feted in CyberPress Awards"[patay na link] Interaksyon.com. 01-08-2014
- "Spotlight on the past year's automotive newsmakers" Inquirer Business. 12-24-2013.
- "KIM CHIU, JAMES YAP NAMED 2013's NEWSMAKERS" Naka-arkibo 2019-05-23 sa Wayback Machine. Philippine Entertainment Portal.
- "The top newsmakers of 2013" Naka-arkibo 2016-03-02 sa Wayback Machine. Tinig ng Plaridel. 12-31-2013.
- "The Story of 2013"[patay na link] Inquirer.net.
- "Top 10 Headlines of 2013" Naka-arkibo 2017-05-26 sa Wayback Machine. WikiPilipinas.
- "In memoriam: Notable Pinoys who passed away in 2013" GMA News Online. 12-28-2013
Tingnan din
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ "TIMELINE Sabah's bloody Friday" Rappler. 03-01-2013. Hinango 11-02-2016.
- ↑ "Philippines creates opportunities in overhaul of K-12 education system" ICEF Monitor. 08-09-2013. Hinango 09-20-2016.
- ↑ "Official tally of votes for the 2013 party-list race" Naka-arkibo 2016-08-11 sa Wayback Machine. Rappler. 05-22-2013. Hinango 09-20-2016.
- ↑ "53 'initial' party-list winners proclaimed" Rappler. 05-28-2013. Hinango 09-20-2016.
- ↑ "Official tally of votes for the 2013 senatorial race" Naka-arkibo 2016-09-13 sa Wayback Machine. Rappler. Hinango 09-20-2016.
- ↑ "Comelec releases final, official vote tally for Senate polls" The Philippine Star. 06-06-2013. Hinango 09-20-2016.
- ↑ "Remaining Senate winners to be proclaimed" Philippine Daily Inquirer. 05-18-2013. Hinango 09-20-2016.
- ↑ "Comelec to proclaim 5 senators tonight" The Philippine Star. 05-18-2013. Hinango 09-20-2016.
- ↑ "COMELEC completes 'Magic 12' senators list" The Summit Express. 05-18-2013. Hinango 09-20-2016.
- ↑ "(UPDATE) Comelec proclaims all 12 winning senatorial bets" The Philippine Star. 05-18-2013. Hinango 09-20-2016.
- ↑ "Tampuhan nina Enrile at Alan Peter Cayetano, tinuldukan na" GMA News. 07-25-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "Manila bus ban is legal, Isko insists" ABS-CBN News. 07-26-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "CDO blast death toll rises to 6" ABS-CBN News. 07-27-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "Mutya ng Pilipinas 2013 winners crowned" GMA News. 07-29-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "Newest warship arrives in PH waters" ABS-CBN News. 08-02-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "Bilang ng patay sa pagsabog sa Cotabato City, umakyat na sa 8" GMA News. 08-06-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "SENADO AT KAMARA UMATRAS SA PORK BARREL PROBE" Naka-arkibo 2013-10-11 sa Wayback Machine. Abante-Tonite. 08-06-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "DOH: Mahigit sa kalahating milyong Pinoy may problema sa mata" GMA News. 08-06-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "7 sundalo sa Maguindanao, sugatan sa pagsabog ng bomba" GMA News. 08-07-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "Taiwan lifts Philippines sanctions after shooting apology" BBC News. 08-09-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "Gathering, eating shellfish banned in parts of Cavite due to oil spill" GMA News. 08-09-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "Klase sa Metro Manila at iba pa suspendido" Naka-arkibo 2016-04-09 sa Wayback Machine. Abante-Tonite. 08-12-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "1 killed in Benguet landslide; Kennon Road closed" GMA News. 08-12-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "Aurora, matinding hinagupit ng Bagyong Labuyo" GMA News. 08-12-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "Military assistance ng US sa PH lumobo" Naka-arkibo 2016-04-09 sa Wayback Machine. Abante-Tonite. 08-13-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "Ilang bayan sa Aurora, isinailalim sa state of calamity" GMA News. 08-14-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "ARREST WARRANT VS NAPOLES IPINALABAS" Naka-arkibo 2016-03-04 sa Wayback Machine. Abante-Tonite. 08-15-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "DFA raises Alert Level 3 in Egypt, suspends deployment of workers" GMA News. 08-15-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "At Least 17 Dead After Ferry Collides with Cargo Ship in Philippines" Naka-arkibo 2019-09-09 sa Wayback Machine. World Maritime News. 08-16-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "Philippines ferry Thomas Aquinas sinks, many missing" BBC News. 08-17-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "Megan Young, itinanghal na Miss World-Philippines 2013" GMA News. 08-19-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "Batanes fisherman found alive in Japan after drifting at sea for days" GMA News. 08-21-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "Storm lashes China after killing 17 in Philippines" Associated Press via Charlotte Observer. 08-21-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "'Scrap pork barrel! Punish the corrupt'" Naka-arkibo 2018-11-22 sa Wayback Machine. Rappler. 08-26-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "Napoles surrenders to PNoy, now in PNP custody - Palace" GMA News. 08-28-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "Janet Napoles surrenders" Naka-arkibo 2016-03-17 sa Wayback Machine. InterAksyon. 08-28-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "Timeline: Crisis in Zamboanga City" GMA News. 09-10-2013. Hinango 10-15-2016.
- ↑ "Chronology of Zamboanga standoff" The Philippine Star. 09-10-2013. Hinango 10-15-2016.
- ↑ "Muslim rebel attack shuts down Philippine city" Agence France-Presse via Fox News. 09-08-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "Troops free civilians in Philippine rebel stand-off" BBC News. 09-17-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "Philippines evacuates coastal villages as super typhoon approaches en route for China"[patay na link] Reuters. 09-20-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "Super typhoon cuts power, unleashes landslides in northern Philippines" Reuters. 09-21-2013. Hinango 12-27-2016.
- ↑ "TIMELINE: Super Typhoon Yolanda (Haiyan)" Naka-arkibo 2016-09-11 sa Wayback Machine. Rappler. 11-09-2013. Hinango 10-15-2016.
- ↑ "San Pedro now a component city of Laguna" The Philippine Star. 12-30-2013. Hinango 09-20-2016.
- ↑ "It’s official: San Pedro town in Laguna now a city" Philippine Daily Inquirer. 12-31-2013. Hinango 09-20-2016.
- ↑ "Republic Act No. 10420" Naka-arkibo 2016-10-11 sa Wayback Machine. Official Gazette of the Republic of the Philippines. 03-27-2013. Hinango 09-20-2016.
- ↑ "San Pedro approved as Laguna's 6th city" Naka-arkibo 2015-10-15 sa Wayback Machine. Rappler. 12-31-2013. Hinango 09-20-2016.
- ↑ "Isagani Cruz, SC justice, Inquirer columnist; 88" Philippine Daily Inquirer. 03-22-2013. Hinango 11-02-2016.
- ↑ "Dr. Onofre D. Corpuz, a significant life" The Philippine Star. 04-03-2013. Hinango 4-21-2017.
- ↑ "F. Landa Jocano, anthropologist and UP professor emeritus, passes away" GMA News. 10-28-2013. Hinango 11-02-2016.
- ↑ "Actor Renato del Prado dies at 73" ABS-CBN News. 11-02-2013. Hinango 11-02-2016.
- ↑ "Comatose 16-year-old boxer passes away" GMA News. 12-15-2013. Hinango 11-02-2016.
- ↑ "Journalists Killed in Philippines." Committee to Protect Journalists. Hinango Agosto 29, 2016.
- ↑ World Development Indicators. Google Public Data Explorer. Hinango Set. 20, 2016.