Тай­са­фун

Маҳалли аҳолинишин
Тай­са­фун
Кишвар	[[|]]
Таърих ва ҷуғрофиё
Таъсис	120 то м.
Масоҳат	30 км²
Минтақаи замонӣ	UTC+03:00
Аҳолӣ
Аҳолӣ	500 000 тан (622)
Парвандаҳо дар Викианбор

Тай­са­фун (юн. Κτησιφῶν (Ktēsiphōn), порсии миёна: Tyspwn, форсӣ: تیسفون‎, ар. قطيسفون‎, арманӣ. Տիզբոն (Tizbon)), Мадоин (ар. مدائن‎) — шаҳри бостонӣ дар соҳили дарёи Даҷла (наздикии ш. Бағдод дар Ироқ).

Аз асри 1 то мелод то аввали асри 3 мелод қароргоҳи зимистонаи подшоҳони ашконӣ буд. Аз асри 2 мелод Тайсафунро румиён якчанд маротиба ишғол намудаанд. Аз соли 226/227 м ба пойтахти давлати Сосониён ва яке аз шаҳрҳои калонтарину бойтарини Шарқи Наздик табдил ёфт. Солҳои 30 асри 7 шаҳрро арабҳо забт ва хароб карданд. Азбаски онҳо ба мисли Тайсафун шаҳри бузургро надида буданд, онро Мадоин (ҷамъи мадина, ки маънояш шаҳр аст) — шаҳрҳо, чандин шаҳр номидаанд ва номи форсии он фаромӯш шуда, чун Мадоин шуҳрат ёфт.

Дар соҳили шарқии Даҷла боқимондаи насри Тоқи Кисро (подшоҳи Сосониён) бо айвони бузурги тоҷдор воқеъ аст, ки асри 3 б 5 аз хишти пухта бунёд гардидааст. Пеши иморат бо аркҳои сунъӣ оро дода шудааст. Дар натиҷаи ҳафриёт аз омехтаи гаҷу мармар қисмҳои ороишӣ ёфт шудаанд, ки ин ҳол дар қасидаи машҳури Хоқонии Шервонӣ «Хароботи Мадоин» акс ёфтааст.

Адабиёт

• Мадоин // Лениннома — Муҳит. — Д. : СИЭСТ, 1983. — (Энциклопедияи Советии Тоҷик : [дар 8 ҷ.] / сармуҳаррир А. С. Сайфуллоев ; 1978—1988, ҷ. 4).