Tu-ce-wang-caw

Tu-ce-wang-caw 都鐸王朝

kakiliman

Tu-ce-wang-caw ‘ nu ing a kamu; House of Tudor”,nu 1848 a mihcaan kayukuh 1603 a mihcaan mikuwan mikuwan tu ing-ke-lan a kanatal, atu nuydaan a tungus a kakawaw. Ina tapang sa ci heng-li sakapitu u wil-se nu mukasi a te-hel-pase a pulung nu kanatal “Welsh principality of Deheubarth” mikuwanay atu ing-ke-lan nu lan-kay-se-te nu tapang a mukilulay.

nilaculan

都鐸王朝（英語：House of Tudor），是1485年－1603年統治英格蘭王國和其屬土的王朝。而該王朝首位君主亨利七世乃威爾斯古時的德赫巴思公國（Welsh principality of Deheubarth）統治者和英格蘭王國的蘭開斯特王朝的後裔。

namakay ni te-hel-pa=se a kanatal “Deheubarth” ci heng-li sakapitu kanamuhan nu binawlan atu ci lam-kay-se-tr a tapang. Yu malepacaw henay sa kanamuhan nil an-kay-se-te amasasuada—ci yi-ke a tapang a pacuduh, yu may-kuy a ni kalepacae haymaw sa siheci.

來自德赫巴斯國（Deheubarth）的亨利七世不但得到蘭開斯特王朝的支持者的民心，更在戰爭中獲得蘭開斯特宿敵——約克王朝的支持，在玫瑰戰爭後期漸漸得勢。

nadikudan sa malasakakaay mueneg tu tapang, pangangan han ci heng-li sakapitu. cinida atu ci yi-li-sa-pay.yi-ke malacawa, mihida u masasu lepacaw ku heni, i baluhay nu hata nu tapang mapulung, taluayaw patektek a pacuked Tu-ce- a binacadan a makata.

之後順利登上英格蘭王位，被稱爲亨利七世。而他和伊麗莎白·約克的聯姻，象徵著過往開戰的雙方，在新王朝的旗幟下聯合起來，進一步鞏固了都鐸家族的勝利。

ci Tu-ce tapang u sikining nida caay kattinidada i ing-ke-lan, uheni i “1535 katukuh 1542 amihcaan wiy-lin-se masanga tu hulic” sa sihec kyu ci wiy-lin-se papulung han tui ng-ke-lan a tapang, patucek tu ing-ke-lan a yapng nu ayl-lan nu tapang a nikuwanan

而都鐸王朝的權勢並不局限在英格蘭，他們在《1535-1542年威爾斯系列法案》中成功將威爾斯兼併入英格蘭王國，並確立了英格蘭王國對愛爾蘭王國的治權。

u hen isa hida sa pasani tu huwaku a tapang nipa tudu’, nika nu mitapalay a tapang inayay ku nipaadih tu niyudu’an tu cacanan a kacakat.

他們亦維持了對法國王位的主張，但歷任君主都沒有在實現該主張上有任何實質進展。

naemekan pulung idaw ku lalimaay a tu-ce- a tapang namikuwanay tui ng-ke-lan a kitidaan, malakuwit ku cacay a siki. Ci heng-li sakawalu wida a cacay maudip katukuh hay nikabalaki nu wawa ci heng-li sakapttu. kyu mududuc tu tapang katukuh tu-ce a mihcaan sapatuceku sapikuwan a sapakatineng.

歷史上總共有五位都鐸君主統治過英格蘭的屬地，超過一個世紀。而亨利八世是唯一一位活至成年的亨利七世兒子。因此王位繼承一直是都鐸年間的主要政治議題。

Mukilul tu makai saacawa “tung-cen wina nu sakakaay” yi-li-sa-pay sakacacay mapatay, u tu-ce- a tapang i nayay tu ku wawamamu duduc.

隨著終身不嫁的「童貞女王」伊麗莎白一世的駕崩，都鐸王室從此絕嗣。

yu tawya u se-ke-lan nu tapamh ci can-mu-se sakaenem u bayi, widasa hung-li-sakawalu nu kakana nida ci ma-ke-li. tu-ce a limecedan.

而當時在位蘇格蘭國王詹姆士六世的曾祖母，正是亨利八世的長姊瑪格麗特·都鐸公主。

iyu ci can-mu-se namakayni i yi-li-sa-pay nu lecuh henay ukahimicuwa a kasasuwal sa, mala tapang nu ing-ke-lan, ing-se tusaay a kanatal masakaput mapulungay tu, kyu maedem ku nikatulin tu micapu enem a lasebu kunikalpacaw, micumud tu se-tu-ya-te a nu tawyaay.

因此詹姆士根據和伊麗莎白生前的秘密約定，入繼英格蘭王位，英蘇兩國組成共主邦聯，結束兩國持續近六百年的戰爭，進入了斯圖亞特王朝時期。

Tu-ce alalabunuluma’ nu wiyna u kakawsan sa ci yi-han-pu-hu-te “John Beaufort” 14 a siki, ing-kelan tapang ci lan-kay-se-te a kakitaan kang-te-ti-yi-han atu mamidang nida ci kaysu-lin. Se-un-hu-te “Katherine Swynford” a bucud, ci lan-kay-se-te kakitaan u wama sa ci ay-te-huwa sakatulu.

都鐸家族的母系祖先是約翰·博福特（John Beaufort），14世紀英格蘭親王蘭開斯特公爵岡特的約翰和情婦凱瑟琳·斯溫福德（Katherine Swynford）的私生子，而蘭開斯特公爵的父親正是英王愛德華三世。

nu mahiniay sa, u bucud a wawa kucaay pikelul tu taapang a sikining, nika i 1396 a mihcaan, cilan-kay-se-te atu ci kay-su-lin i yi-han.hu-te 25 kumihcaan nida mikikung kuheni, mahahicaay tu hakiya malalamlam.

一般情況下，私生子是不可能主張有王位繼承權，但情況在1396年，由於蘭開斯特公爵和凱瑟琳在約翰·博福特25歲的時候正式結婚，而變得複雜起來。

Lu-ma a sunghu tawya a mihcaan, i ing-ke-lan a lalubangan nu kanatal tu cila a mihcaan mihapiy pakatineng tu palutatenga ci yi-han.pu-hu-te u lan-kay se-te a kakitaan nilecuhan a wawa sa.

羅馬教宗在同年，英格蘭國會在次年各自發佈公告追溯承認約翰·博福特是蘭開斯特公爵合法婚生子女的地位。

ci lan-kay se-te a kakitaan duma idaw ku tadawawa nida ci heng-li sakasepat, palitatenga ci yi-han.pu-hu-te u wawan idasa, nika mihapiy inayay ku tungus nuheni a mikelul tu tapang sa. nika ci pu-hu-te alabunuluma’ pasayni I sapikuwan tu malecaday mukuwanay atu malecadau lan-kay-sr-te a kakitaan malecaday ku dadan nu heni.

而蘭開斯特公爵的另一個婚生兒子英王亨利四世，亦承認約翰·博福特婚生子女的地位，但宣佈他們沒有權繼承王位。不過博福特家族一直在政治和同宗的蘭開斯特王室同一陣線。

sakay hekal a sapihica對外關係[編輯原始碼]

yu inihihan ci heng-li sakapitu, pasani i ni uycu a sapikuwan hatida tu, kinatusa milabu malpacaw. cacay sa malabu i 1489 amihcaan pu-li-ta-ni hananay a kalepacaw, dumasa malepacaw 1496 katukuh 1497 maydih paculi tu su-ke-lan mucuduh tup u-sin.u-payl atu su-ke-lan misawacu tu in-ke-lan- nu amisan a kitidaan kyu pasaungay malpacaw tu su-ke-lan.

亨利七世在位期間，他對歐洲國際政治參與有限，只參加過兩場戰爭。一場戰爭是捲入了1489年布列塔尼戰爭，另外一場戰爭是1496年至1497年間為報復蘇格蘭支持珀金·沃貝克以及蘇格蘭入侵英格蘭北部地區而對蘇格蘭發動的戰爭。

ina tu saay a kalepacaw nu heci sa 1492 a mihcaan ing-ke-lan atu huwa-ku masasukapah, pasayni i ing-ke-lan a kalpacaw nu heci sa 1497 a mihcaan namakay ni I nutipan macacinglaw kyu miales.

這兩場戰爭的結局是1492年英格蘭與法國和解，對蘇格蘭的戰爭結局因爲1497年的西部叛亂而放棄。

1502 a mihcaan hung-ln sakapitu atu ci can-mus sakasepat masasungaay, pakayda i wawanaci ma-ke-li-te atu ci can-mu-se sakasepat sapikikung a padadan malacawa.

1502年亨利七世與詹姆斯四世和解，為女兒瑪格麗特與詹姆斯四世的聯姻鋪平了道路。