Leovigild
Leovigild je bio vizigotski kralj u Hispaniji od 569. do svoje smrti, 21. aprila 586. Rođen je 525. i bio je sin Amalariha i Klotilde, kćerke Hlodoveha I, franačkog kralja iz dinastije Merovinga.
Leovigild je bio proglašen kraljem Vizigota zajedno sa svojim bratom Liuvom I nakon kratkog perioda anarhije koji je nastupio posle Atanagildove smrti, njihovog brata. Obojica su bila arijanski hrišćani. Liuva, koga su podržavali vizigotski plemići, vladao je vizigotskim posedima na Pirinejima, dok je Leovigild vladao Hispanijom.
Leovigild se oženio Atanagildovom udovicom, Gosvintom, pošto je njegova prva žena, Teodosija, majka njegova dva sina Hermenegilda i Rekareda, umrla.
Godine 573. Liuva je umro, i Leovigild preuzima kontrolu nad celim Vizigotskim kraljevstvom. Između 570. i 572. godine, povratio je iz ruku Vizantinaca gradove Malagu, Medinu, Sidoniju i Kordobu. Takođe je 585. godine osvojio i zemlje Sveva koji su se do kraja 5. veka zadržali u brdima na severozapadu Iberijskog poluostrva, i tako proširio vizigotske teritorije na sever i zapad. Međutim, nije uspeo da potpuno protera Vizantijce iz jugoistočne Hispanije.
Iako je bio u stalnom ratu sa Vizantijom u južnoj Hispaniji, Leovigild je prihvatio vizantijski način uprave, oponašao je vizantijski dvorski ceremonijal, kovao novac sa svojim imenom, likom i natpisima po uzoru na vizantijske careve, i u svemu se povodio za vizantijskim uzorima. Takođe je doneo značajne promene i poboljšanja u vizigotskom zakonodavstvu. U svom izmenjenom zakoniku pod imenom Kodeks Revisus (lat. Codex Revisus) na primer, ukinuo je zabranu sklapanja brakova između Germana i Rimljana, to jest između arijanaca i ortodoksnih (halkedonskih) hrišćana, čime je privukao pre svega pripadnike patricijata da se krvno povežu sa vizigotskim plemstvom.
Leovigild je takođe pokušao da utre put ka ukidanju izborne i prelasku na naslednu monarhiju time što je proglasio svoje sinove Hermenegilda i Rekareda svojim savladarima, i dodelio im na upravu neke provincije. Hermenegild, stariji sin, bio je oženjen franačkom princezom Ingundom, kćerkom Zigeberta I, kralja Austrazije iz Meca.
Godine 582. Leovigild je osvojio Meridu, koja je bila pod kontrolom katoličkog biskupa[1], Masone, još od 570. godine. Masona je ubrzo proteran na tri godine, verovatno zbog umešanosti u Hermenegildovu pobunu i konflikt između arijanskih i katoličkih sveštenika oko prevlasti u gradovima.
Uvidevši da verski raskol samo slabi njegovo kraljevstvo, godine 580. Leovigild je sazvao sinod arijanskih biskupa na kome je zatraženo da se rimokatolici pokrste u arijanstvo i insistirao je na postavljanju arijanskih biskupa što je izazvalo otpor katoličkih biskupa, a Betika se pobunila (583—584) pod vođstvom njegovog sina Hermenegilda koji je pod uticajem svoje žene i biskupa Sevilje, oca Leandra, 579. prihvatio hrišćansku ortodoksiju. S početka su mu pomogli Svevi i Vizantinci, mada, kad je kasnije otputovao u Carigrad da traži pomoć, nije je dobio. Leovigild je odlučno nastupio, porazio Sveve i zauzeo Sevilju i Kordobu, zarobio Hermenegilda koji je kasnije bio ubijen. Takođe se borio sa Baskima u nepristupačnim pirinejskim planinama i sa Vizantincima, tako da do kraja njegove vladavine, od Iberijskog poluostrva, samo baskijske zemlje i mala teritorija pod vizantijskom vlašću na Mediteranu nisu pripadale Vizigotskom kraljevstvu.
Leovigild u suštini, nije bio ogorčeni protivnik pravovernih hrišćana, iako je morao da ih kažnjava kad bi kovali zavere protiv njega u dosluhu sa spoljnim neprijateljima. Dobrim delom je vladao uahvaljujući lokalnom ugledu katoličkih biskupa u određenim oblastima, od kojih su neke bile sedišta katoličkog hrišćanstva skoro četiri veka. Za Leovigilda, ortodoksno (katoličko) hrišćanstvo je bila religija njegovih hispanorimskih podanika i arijanizam je bila samojedna stvar više kojom bi kontrirao svom neprijatelju na jugu, Vizantiji, te je samim tim pokrštavanje za njega bilo uvod u izdaju.
Mnogo kasnije nakon Hermenegildovog pogubljenja, u 16. veku, papa Sikst IV ga je na insistiranje španskog kralja, Filipa II, kanonizovao pod imenom sv. Hermenegild. Njegova žena je pobegla u Afriku i tražila azil od Mauricija od Vizantije, ali je umrla na putu. Njihov sin, Atanagild, predat je po naređenju vizantijskog cara svojoj babi s majčine strane, Brunehildi, čemu se usprotivio Leovigild. Leovigild je takođe proterao katoličkog biskupa koji je preobratio Hermenegilda, i koji je mnogo pre Hermenegildovog ustanka, proveo određeni broj godina (579—582) u Vizantiji; Katolička crkva ga je kanonizovala kao sv. Leandar Seviljski. Grgur Veliki daje neke živopisne detalje o arijanskom fanatizmu sa prilično katoličke tačke gledišta verzije ovih događaja (Dijalozi, III, 31).
Leovigildova poslednja godina prošla je u ratu sa Francima na severnim granicama kraljevstva. Međutim, Leovigild se može smatrati jednim od najefikasnijih vizigotskih kraljeva u Hispaniji, obnavljačem vizigotskog jedinstva. Vladao je iz Toleda, grada gde je premestio prestonicu vizigotskog kraljevstva, što je označilo prvo pomeranje centra kulture sa obale Mediterana ka unutrašnjosti poluostrva.
Vizigoti u Hispaniji su sebe smatrali naslednicima Rima, na njegovim neprijateljima. Do Leovigildove vladavine, Vizigoti su kovali novac koji je bio imitacija vizantijskog novca koji je cirkulisao u vizantijskoj provinciji u Betici, Spaniji. Od Leovigildove vladavine pa na dalje, Vizigoti su počeli da kuju novac sa sopstvenim dizajnom.
Ibero-rimska kultura čiji je centar bio urbana sredina (gradovi), ušla je u dekadenciju za vreme Leovigildove vladavine. Vizigotsko društvo u Hispaniji se baziralo na regionalnim i lokalnim gospodstvima kojima su vladali vojvode (lat. duces), vojne vođe, i vladari manjih teritorija koji su se zvali grofovi (lat. comes). Slična evolucija je postojala i u Italiji i na istoku, iako nešto sporijeg tempa. Nova administrativna podela teritorija zasnovana na vojvodstvima je imala za cilj da liči na rimsku administrativnu podelu na provincije.
Sa smrću Leovigilda, njegov sin, Rekared I, koji je odbacio arijanizam i prihvatio ortodoksno hrišćanstvo 589. godine, doneo je religiozno i političko jedinstvo Vizigotskom kraljevstvu i njegovim podanicima.
| Prethodnik: Liuva I |
Vizigotski kralj (568—586) |
Nasljednik: Rekared I |
- ↑ Ovde se ne misli na "katoličanstvo" u današnjem smislu reči, zapravo do 1054. i Velike šizme termini "katoličanstvo", "ortodoksija", "pravoverje", "pravoslavlje" su sinonimi i odnose se na izvorno hrišćanstvo, za razliku od mnogobrojnih učenja koja su se pojavljivala u to doba i bila proglašena jeresima.
- Istorijska biblioteka:Leovigild
- Visigothic kingdoms Arhivirano 2005-09-02 na Wayback Machine-u
- Stanley G. Payne, History of Spain and Portugal: Chapter 1
- Encyclopedia Britannica 1911: Leovigild
- Catholic Encyclopedia: St. Hermengild
- Edward Gibbon, History of the Decline and Fall of the Roman Empire Arhivirano 2005-07-21 na Wayback Machine-u, Chapter 37.
- Samardžić, N. Istorija Španije. Vizigotska Hispanija, Plato, Beograd, 2005.
- Collins, Roger. La España Visigoda, 409-711, Barcelona, 2005. Crítica. ISBN 84-8432-636-5.
- Thompson, E.A. Los Godos en España, Alianza, 2007. Serie Humanidades. ISBN 978-84-206-6169-8.