Keramičke pločice
| Keramičke pločice | |
|---|---|
.jpg) | |
Keramičke pločice su tanke ravne ploče koje se koriste u građevinarstvu, ponajviše za uređenje enterijera, a nešto rijeđe i za izradu fasada.[1]
Koriste se posvuda u crkvama, džamijama, restoranima, trgovinama, bolnicama i stanovima. Njima se oblažu zidovi i podovi, ali i namještaj i peći.[2]
Tradicionalno se rade od glazirane ili neglazirane gline, ali se današnjim suvremenim dodaju i kojekakvi drugi materijali (staklo, asfalt, cement) ponajviše zbog estetskih, ali i zbog funkcionalnih razloga.[1] Proizvode se tako da se prije termičke obrade na temperaturama višim od od 900 °C - mašinski prešaju.
Postoje dvije vrste keramičkih pločica; zidne i podne.
Zidne pločice su prvi put izrađene u drevnoj Siriji, dolini Tigris-Eufrata i Perziji. U 13. vijeku u Perziji su se već naveliko pravile zidne pločice, kako za enterijere, tako i za fasade.
Podne pločice su se ranije najčešće proizvodile u manjim dimenzijama (zbog čvrstoće) u vrlo različitim geometrijskim formama (kvadrat, pravokutnik, trokut, romb...). Pojedim pločicama dodaje se silicij - karbid da se spriječi klizanje, čak i kad je pločica mokra.[1]
Najstariji poznati primjerci su iz Antičkog Egipta datirani u 4. milenij pne.. Kasnije su ih pravili i koristili Asirci, Babilonci i prvi Islamski kalifati. Vrlo stari primjerci pronađeni su u Tunisu (9. vijek), iranskom Kašanu (11. vijek), a nakon 12. vijeka brojne bliskoistočne džamije koriste jarko obojene keramičke pločice sa reljefima za prikaz ajeta iz Kur'ana.[2]
Tokom 13 i 14. vijeka i pojedine evropske crkve počinju se dekorirati keramičkim pločicama, iako su glazirane bile skupe, pa su to mogle kupiti samo one bogatije. Mauri su na Iberijski poluotok početkom 14. vijeka prenjeli sa Orijenta vještinu izrade keramičkih pločica, koju u Portugalu i Španiji zovu azulejos (ažuležu) (od španskog - azul: plavi).[3] Starije pločice imale su ornamente u skladu sa maurskom umjetnošću, a od 15. vijeka u okviru stila Mudéjar pojavljuju se na njima i renesansni motivi, a od baroka nadalje i scene iz mitologije i religije. Najveći centri proizvodnje bili su Sevilla i Valencia.[3]
Po njemačkim zemljama se u 14. vijeku razvila proizvodnja keramičkih pločica koje su se uglavnom koristile za oblaganje peći. Pored reljefa kao dekoracije, bile su i obojene zelenom, žutom ili smeđom bojom.[1]
.jpg)
Od 16. vijeka nadalje - maurske pločice polako su se širile prema sjeveru preko Španije. Najljepši primjeri iz tog perioda izvedeni su u Alhambri u Granadi i Velikoj džamiji u Cordobi. Nakon 14. vijeka izrada keramičkih pločica proširila se iz Nizozemske u Englesku.[2] Važan centar za izradu pločica u periodu 17 - 18. vijek - bila je Nizozemska, a u 19. vijeku Velika Britanija je bila lider u masovnoj proizvodnji pločica.[2]
Prve grnčarske manufakture u nizozemskom Delftu počele su sa radom 1584. U nešto više od pedeset godina, delftski grnčari stekli su ugled vrhunskih majstora, a Delft se pročuo po karakterističnoj plavo - bijeloj keramici. Posao je jedno vrijeme odlično išao, ali kad se pojavila konkurencija - 1725. krenuo je nizbrdo, pa su brojne manufakture počele propadati, tako da je krajem 19. vijeka preživjela samo jedna.[2]
U Evropi su pored Delfta bile popularne i majolika pločice iz Italije i Španije zbog svoje glazure, jarkih boja i geometrijskih ornamenata, naročito su se koristile za pokrivanje podova.[2]
Na prijelazu iz 19 u 20. vijek iz higijenskih razloga razvio se trend korištenja keramičkih pločica po kuhinjama i kupatilima.[2]
